YI ning tashqi aloqalar xizmati bayonotiga koʻra, Tojikiston 2002 yildan buyon Xalqaro jinoiy sudning aʼzosi hisoblanadi va Rim statuti talablariga binoan order bilan qidirilayotgan shaxsni hibsga olish majburiyatini olgan.

“Tojikiston Rim statuti ishtirokchisi sifatida Xalqaro jinoiy sudning (XJS) hibs orderini bajarish boʻyicha majburiyatlarini bajarmadi”, — deyilgan YI bayonotida.

Human Rights Watch tashkilotiga koʻra, Putin 2023 yil 17 martdan berdi XJS tomonidan hibsga olish boʻyicha qaror chiqargan. Sud sudyalari oʻsha kuni unga va Rossiyaning bolalar huquqlari boʻyicha komissari Mariya Lvova-Belovaga qarshi Ukraina hududlaridan bolalarni noqonuniy deportatsiya qilish va majburan koʻchirish ayblovlari asosida order chiqargan.

“Putin Hagada oʻziga qoʻyilgan ayblovlar boʻyicha javob berishi kerak, XJS aʼzosi boʻlgan davlatlarda sammitlarda qatnashmasligi lozim.
Agar Tojikiston Putinini qabul qilsa, bu Ukraina fuqarolariga qarshi Rossiya qoʻshinlari tomonidan sodir etilgan jinoyatlar qurbonlariga nisbatan bepisandlik va oʻzining XJS aʼzoligidan kelib chiqadigan majburiyatlarini mensimaslik boʻladi”, — dedi Human Rights Watch xalqaro adliya boʻyicha direktori Liz Evenson.

Maʼlum boʻlishicha, Putinga qarshi order chiqarilgandan beri, XJS aʼzosi boʻlgan faqat bitta davlat — Mongoliya — uni 2024 yil sentabr oyida qabul qilgan. Ushbu tashrif keng miqyosda tanqid qilindi. Koʻplab davlatlar va Yevropa Ittifoqi kabi mintaqaviy tashkilotlar XJSʼni qoʻllab-quvvatlashini bildirgan hamda Mongoliya hukumatiga noroziligini yetkazgan.

2024 yil 24 oktabrda XJS sudyalari Mongoliyaning Putinni hibsga olmasligi bilan oʻz majburiyatlarini bajarmaganini aniqladi va bu masalani XJS aʼzo davlatlar assambleyasiga yubordi. Qaror apellyatsiyada ham tasdiqlandi. Assambleya bu holatni koʻrib chiqdi va sud bilan hamkorlik qilmaslik masalalarini yillik yigʻilishlar kun tartibiga doimiy band sifatida kiritishga qaror qildi.

HRW'ga koʻra, coʻnggi yillarda Tojikiston hukumati mamlakat ichida norozilik kayfiyatidagi shaxslarni, jamoat arboblarini, jurnalistlarni va blogerlarni hibsga olish orqali tazyiqni kuchaytirgan. Shuningdek, taqiqlangan muxolifat partiyasiga aloqador shaxslarni boshqa davlatlardan deportatsiya yoki ekstraditsiya qilishga uringan. Rossiya bilan yaqin iqtisodiy va diplomatik aloqalariga qaramay, Rossiyadagi tojik mehnat muhojirlari tobora kuchayib borayotgan ksenofobik hujumlar, asossiz hibsga olish va deportatsiyalarga duch kelmoqda.

#Human Rights Watch

Putinni hibsga olmagani uchun Tojikiston xalqaro maydonda tanqid ostiga olinmoqda