Siyosat

Joriy yilning may oyi oʻrtalarida AQSh prezidenti Donald Tramp ikkinchi muddati davomida Saudiya Arabistoniga birinchi tashrifi doirasida Koʻrfaz-AQSh sammitiga mezbonlik qiladi. Mana shu sammitda Tramp AQSh hukumati Falastin davlatini tan olganini eʼlon qilishi mumkin.

Rossiya-Ukraina urushi boshlanganidan keyin baʼzi davlatlarga AQShdan toʻgʻridan toʻgʻri reyslar bekor qilingan. Tramp administratsiyasi AQShdan deportatsiya qilingan Sobiq Ittifoq tarkibidagi davlatlarning fuqarolari uchun Oʻzbekistondan tranzit nuqtasi sifati foydalanish uchun mamlakat bilan muzokaralar oʻtkazgan. Bu haqda "Washington Post" maʼlum qildi.

Donald Trampning Markaziy Osiyoga, xususan Oʻzbekistonga tashrif buyurishi ehtimoli hanuz dolzarb boʻlib qolmoqda. Rasmiy ravishda eʼlon qilinmagan boʻlsa-da, mavjud diplomatik vaziyat va strukturaviy omillar bunday tashrifning yuzaga kelishiga zamin yaratmoqda.

Joriy yilning 24 aprel kuni Hindiston va Pokiston oʻrtasidagi ziddiyat keskin kuchayib, Pokiston hukumati Hindistonga qarshi bir qator keskin choralarni ishlab chiqdi. Endilikda Hindistonning har qanday aviakompaniyalari Pokiston havo hududidan harakatlanishi taqiqlanadi. Bu Hindistonning Kashmirdagi qonli hujum ortidan Pokistonga qarshi boshlangan javob harakatlariga javoban qilindi. Bu haqda "New York Times" maʼlum qildi.

Isroil Bosh vaziri Binyamin Netanʼyaxu 2025 yil may oyining boshida rasmiy tashrif bilan Ozarbayjonga boradi. Boku shahrida u Ozarbayjon Prezidenti Ilhom Aliyev bilan uchrashib, ikki davlat oʻrtasidagi hamkorlikni kengaytirish va mintaqaviy xavfsizlik masalalarini muhokama qiladi. Bu tashrif AQSh va Eron oʻrtasidagi yadroviy muzokaralar qayta tiklangan, Turkiyaning Suriyadagi harbiy ishtiroki boʻyicha bahslar davom etayotgan bir paytda amalga oshmoqda. Bu haqda "Ynet" xabar qildi.

2025-yil 22-aprel kuni Hindistonning Jammu va Kashmir hududidagi Paxalgam shahrida joylashgan Baysaran vodiysida sodir boʻlgan terrorchilik hujumi Hindiston va Pokiston oʻrtasidagi ziddiyatlarni yana kuchaytirdi. Bu hujumda 28 nafar sayyoh halok boʻldi, 20 dan ortiq odam jarohat oldi. Halok boʻlganlarning aksariyati hindistonliklar.

Xalqaro munosabatlar bugungi kunda bir nechta chuqur oʻzgarishlar taʼsirida shakllanmoqda - bu esa siyosatchilar uchun jarayonni anglash va zarur choralarni koʻrishda jiddiy sinov boʻlib qolmoqda. Jahon siyosati barqarorlik doirasidan chiqib, tobora koʻproq tartibsizlik sari harakatlanmoqda, xususan, Tramp maʼmuriyatining Oq Uyga qaytishi bilan bu yanada yaqqol koʻzga tashlanmoqda. Ayni oʻzgarishlardan biri - texnologik markazlarning anʼanaviy hududlardan chekkaroq, noanʼanaviy mintaqalarga siljishi boʻlib, bu global tenglik va kuch muvozanatini oʻzgartirib yubormoqda. Shu bilan birga, oʻta oʻng va oʻta chap siyosiy kuchlar oʻrtasidagi tafovut keskin ortib bormoqda - bu esa siyosiy tizimlarda radikallashuv xavfini kuchaytiradi.

Joriy yilning 3-4 aprel kunlari Samarqandda oʻtkazilgan Markaziy Osiyo – Yevropa Ittifoqi sammitida davlat rahbarlari va Yevropa Ittifoqi tashkiloti rahbarlari oʻrtasida BMT Xavfsizlik Kengashining qarorlariga sodiqligini bildiruvchi qarorni imzolagan.  Shundan soʻng faqatgina Turkiya tomonidan tan olingan Shimoliy Kipr Turk  Respublikasi (TRSK)Transport vaziri Oʻzbekiston, Qozogʻiston va Turkmanistonga Turkiyani chora koʻrishga chaqirdi. Chunki BMT doirasida TRSK mustaqil davlat sifatida tan olinmagan. Bu haqda Ozarbayjonning “Haqqin.az” nashri tahliliy material eʼlon qildi.

2024-yil soʻnggida Suriyada Bashar Asad rejimi qulagach vaziyat keskin oʻzgardi. Turkiya Suriyada Eronning oʻrnini egallashga va mamlakatda harbiy bazasini joylashtirishga harakat qilmoqda. Suriya bilan qoʻshma mudofaa shartnomasiga koʻra Palmira, Hama va T 4 aviabazasi Turkiyaga berilishi koʻzda tutilgan edi. Shuningdek, soʻnggi haftalar davomida turkiyalik mutaxassislar tomonidan ushbu harbiy bazalar koʻzdan kechirilgan edi.

­­Amerikalik diplomatlarning yaqinda Kobulga qilgan tashrifi Qo‘shma Shtatlar va Tolibon harakati o‘rtasidagi munosabatlarni normallashtirish yo‘lidagi ilk ehtiyotkor qadamlar bo‘lishi mumkinligini anglatadi.

"Human Rights Watch" tashkiloti inson huquqlari va qonun ustuvorligiga ahamiyat berilmas ekan, yangi hamkorliklar barqaror boʻlmasligini va Yevropa Ittifoqining (YI) manfaatlarini toʻlaqonli himoya qilinmasligini aytmoqda. Bu haqda "The Guardian" nashri maʼlum qildi

Markaziy Osiyo va Yevropa Ittifoqi oʻrtasida joriy yilning 3-4 aprel kunlari oʻtkazilayotgan sammit tarixiy ahamiyatga ega boʻlib, xalqaro munosabatlarda jiddiy hodisa sifatida baholanmoqda. Sammit doirasida Yevropa Kengashi raisi — Sharl Mishel, Antoniu Koshta, shuningdek, Yevropa Komissiyasi rahbari Ursula fon der Lyayen tashrif buyurdi. Bundan tashqari, bir qator biznes vakillari va Yevropa taraqqiyot va tiklanish banki raisi ham ishtirok etmoqda. Ushbu sammitda tovar ayirboshlashni koʻpaytirish, innovatsiyalar, “yashil” energetika, togʻ-kon, qishloq xoʻjaligi, va raqamlashtirish sohalarida qoʻshma dastur va kooperatsiya loyihalarini ilgari surish, madaniyat, turizm, fan, taʼlim va boshqa ustuvor yoʻnalishlarda faol almashinuvlarni davom ettirish masalalari diqqat markazida boʻlishi kutilmoqda. Asosiy masala esa kamyob mineral resurslar, energiya va transport logistik imkoniyatlar boʻlishi kutilmoqda.