Fan-texnologiya

Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti Yevropa mintaqasida qizamiqqa chalinish holatlari rekord darajaga yetganini maʼlum qildi.

Ijtimoiy tarmoqlar orqali Oʻzbekistonda bolalar orasida koʻz saratoni bilan kasallanish holatlari oshgani va bunga ular koʻp vaqtini sarflaydigan gadjetlar sabab boʻlayotganini tez-tez eshitib turamiz. Xoʻsh, bu qanchalik toʻgʻri va mutaxassislarning bu boradagi fikrlari qanday? Sogʻliqni saqlash vazirligi xodimlari bu borada batafsil javob berdi.

Hozirda dunyo bo‘ylab 1 milliarddan ortiq yoshlar quloqchinlar orqali musiqa tinglayotgani sabab eshitish qobiliyatini yo‘qotib qo‘yishi mumkin. Bu haqda Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (JSST)ning Rossiyadagi ofisi rahbari Botir Berdiqilichov Xalqaro eshitish salomatligini himoya qilish kuniga bag‘ishlangan matbuot anjumanida ma’lum qildi.

Oziq-ovqat allergiyasi — dunyoda tobora keng tarqalayotgan patologiyalar sirasidan boʻlib, tahlillarga koʻra, bundan asosan bolalar, ayniqsa, emizikli goʻdaklar koʻp aziyat chekadi. Respublika ixtisoslashtirilgan allergologiya va klinik immunologiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi direktori Ilmira Razikova kuchli allergen hisoblangan oziq-ovqat mahsulotlari haqida batafsil maʼlumot berdi.

Shveysariya olimlari qarishni sekinlashtirishning yangi usulini aniqladi. Bu haqda Sogʻliqni saqlash vazirligi matbuot xizmati maʼlum qildi.

Rossiyadan olimlar tomonidan epilepsiya (miyadagi neyronlarning ortiqcha va tartibsiz faolligi oqibatida takrorlanuvchi tutqanoqlar bilan kechadigan surunkali kasallik)ni sunʼiy intellekt yordamida aniqlash usuli yaratildi. Bu haqda Sogʻliqni saqlash vazirligi matbuot xizmati.

Qish mavsumi qator mavsumiy kasalliklar avj oladigan davr boʻlib, shulardan biri — revmatizm. Bu xastalikka koʻproq maktab yoshidagi bolalar chalinadi va u kattalarga nisbatan ogʻir kechadi. Xoʻsh, revmatizm qanday paydo boʻladi, uni keltirib chiqaruvchi omillar qaysilar? Kasallikning asosiy belgilari, asoratlari nimalardan iborat? Sogʻliqni saqlash vazirligining bolalar bosh kardiologi Bunyod Akbarxonov ushbu savollarga javob berdi.

Bolalarda boʻy oʻsmasligi (oʻsishning kechikishi) turli sabablarga, jumladan, genetik, tibbiy, ovqatlanish yoki atrof-muhit bilan bogʻliq. Agar ota-onaning boʻylari qisqa boʻlsa, bola ham qisqa boʻyli boʻlish ehtimoli yuqori. Ammo shunday genetik kasalliklar borki, ota-onaning boʻyi baland boʻlishiga qaramay, bolaning boʻyi past boʻlishi ham mumkin. Shulardan biri Laron sindromi hisoblanadi.

Oʻzbekistonga qish mavsumi kirib kelishi bilan havo harorati sezilarli darajada pasaydi. Bunday sharoitda tetik va sogʻlom yurish uchun ovqatlanish ratsioniga alohida eʼtibor qaratish lozim. Xoʻsh, sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak? Mazkur savolga Tibbiyot fanlari doktori Ilhom Otajonov Sogʻliqni saqlash vazirligiga bergan intervyusida javob berdi. 

Qish fasli kirib kelishi bilan uy sharoitida tayyorlangan qoʻlbola konserva mahsulotlarini isteʼmol qilish boshlanadi. Bunday mahsulotlarning sifat nazorati maxsus tekshiruvlardan oʻtmagani bois, ularning isteʼmolga yaroqli yoki yaroqsiz ekanligini bilish mushkul. Agar odam konserva mahsulotidan zaharlansa, unda qanday belgilar paydo boʻladi, kasallanishning oldini olish uchun nimalar qilish kerak? Mazkur savollarga Sogʻliqni saqlash vazirligi matbuot xizmati tomonidan tashkillashtirilgan intervyuda javob berildi. 

Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti maymun chechagi (mpox) virusiga qarshi yaratilgan ikkinchi vaksinani tasdiqladi. Bu haqda Sogʻliqni saqlash vazirligi matbuot xizmati maʼlum qildi. 

Sogʻlom ovqatlanishga rioya qilishni boshlagan har bir oila tuz isteʼmol qilish kerakmi yoki yoʻqmi, deya oʻylaydi. Hatto insonlar orasida mutlaqo tuz isteʼmol qilmaydiganlar ham uchrab turadi. Xoʻsh, oʻzi tuz isteʼmol qilish qanchalik sogʻliqqa zarar yetkazadi? Uning insonlarga foydasi bormi? Shu kabi savollarga Sogʻliqni saqlash vazirligi batafsil javob berdi.