U Nyu-Yorkning:

ilk musulmon meri,
ilk janubiy osiyolik rahbari,
Afrika qitʼasida tugʻilgan ilk meri,
AQSh tarixidagi ilk reper-meri,
va soʻnggi 130 yildagi eng yosh shahar boshqaruvchisiga aylandi.

Zohran Mamdani shaxsiyati — madaniyatlar, gʻoyalar va yangi siyosiy avlod ruhining uygʻun qiyofasidir.

Bolalik: Afrika, Hindiston va Amerika kesishgan nuqta

Zohran Mamdani 1991 yil 18 oktabrda Uganda poytaxti Kampalada tugʻilgan. U oilada kech tugʻilgan yagona farzand edi.
Uning otasi — Mahmud Mamdani, yarim hind, yarim ugandalik taniqli siyosatshunos, postkolonial Afrika haqidagi ilmiy ishlari bilan mashhur.
Onasi — Mira Nair, hind ildizli amerikalik rejissyor, xalqaro mukofotlar sohibasi.

1996 yilda oila Keyptaunga, ikki yil oʻtib esa Nyu-Yorkka koʻchib oʻtdi. Mamdanining bolaligi koʻpmillatli megapolis muhitida, Afrika va Hind madaniyati taʼsirida kechdi. Bu omillar uning ijtimoiy adolatga boʻlgan qiziqishini erta shakllantirdi.

Taʼlim va ilk faollik

Bronksdagi oʻrta maktabni tugatgan Zohran Boudin kollejiga oʻqishga kirdi. U yerda iqtisod va Afrika madaniyatini oʻrganib, afrikanistika boʻyicha bakalavr darajasini oldi.

Talabalik davrida u:

irqchilikka qarshi aksiyalar,
Falastinni qoʻllab-quvvatlovchi talabalar harakatlari,
taʼlim tizimi islohotlari

kabi tashabbuslarda faol ishtirok etdi. Universitetda «Falastinda adolat uchun talabalar» guruhini tashkil qildi.

Oliy taʼlimdan soʻng Mamdani Nyu-Yorkda ijarachilar huquqlari, muhojirlar masalalari va moliyaviy tenglik yoʻnalishida faoliyat yurituvchi NNOlar bilan ishladi. Keyin ipoteka masalalari boʻyicha maslahatchi sifatida fuqarolarni uylarini yoʻqotmaslikda yordam berdi.

Siyosatga qadam: jamoat bosimi va yangi avlod siyosatchiligi

2015 yilda, 24 yoshida Mamdani saylov kampaniyalari va norozilik harakatlarida volontyorlik asosida ishtirok eta boshladi. U politsiyaning irqchilikka asoslangan amaliyotlariga qarshi chiqdi, ijtimoiy adolatni talab qildi va korporatsiyalar taʼsiriga qarshi kurashdi.

2017 yilda «Amerika Demokratik Sotsialistlari» tashkilotiga aʼzo boʻlib, chap qanot siyosiy harakatining yorqin vakillaridan biriga aylandi.

2018 yilda Mamdani AQSh fuqaroligini oldi. Bu davrda u jamoat nazartida turgan, faol namoyishlarda qatnashgan va oʻz pozitsiyasini oshkora himoya qilgan yosh siyosatchi sifatida tanilgan edi.

Assambleyadagi gʻalaba

2020 yilda Zohran Mamdani Kuins va Long-Aylend-Sitidan iborat 36-okrugdan Nyu-York shtati Assambleyasiga nomzodini qoʻydi va amaldagi deputatni magʻlub etib gʻalaba qozondi.

Assambleyada u:

kafolatlangan uy-joy,
ekologik himoya,
jamoat transportidan bepul foydalanish

tashabbuslarini olgʻa surdi.

U taksichilar qarz yoki litsenziya toʻlovlari tufayli qiynalgan davrda ularni himoya qildi, Gʻazodagi mojarolarga nisbatan adolat talab qildi va 20 dan ortiq qonun loyihasiga muallif boʻldi.

Merlik saylovidagi sensatsiya

2024 yilda Mamdani Nyu-York meri lavozimiga nomzodligini eʼlon qildi. Siyosiy tahlilchilar uning gʻalabasiga shubha bilan qarardi. Uning asosiy raqibi — sobiq gubernator Endryu Kuomo edi.

Biroq 2025 yilga kelib, Mamdani soʻrovnomalarda peshqadamga aylandi. Uning dasturi:

avtobuslarda bepul qatnov,
ijara narxlarini cheklash,
munitsipal oziq-ovqat doʻkonlari,
korporatsiyalar taʼsiriga qarshi kurash

kabi ijtimoiy yoʻnalishlarga asoslangan edi.

2025 yil 4 noyabrdagi saylovda Mamdani 1 036 051 ovoz bilan gʻalaba qozondi. Bu 1969 yildan beri eng yuqori saylov faolligi kuzatilgan kampaniya boʻldi.

Shaxsiy hayot va qiziqishlar

2025 yil boshida Mamdani suriyalik rassom Rama Duvajiga uylandi. Juftlik Astoriya tumanida yashaydi.

Zohran:

rep,
sheʼriyat,
koʻcha basketboli

ishqibozi.

U 2016 yilda Young Cardamom nomi bilan mini-albom chiqargan, 2019 yilda esa Mr. Cardamom sifatida Nani taronasini taqdim etgan.

U sevgan jamoalar: «Arsenal», «Nyu-York Mets», «Nyu-York Djayents».

Xulosa: yangi avlod siyosatchisining yuzi

Zohran Mamdani — yangi siyosiy avlod, yangi dunyoqarash va yangi energiyaning ifodasi.

U:

birinchi musulmon,
birinchi janubiy osiyolik,
Afrikada tugʻilgan ilk mer,
birinchi reper mer,
soʻnggi 130 yildagi eng yosh rahbar

sifatida Nyu-York tarixida qoldi.

Uning gʻalabasi Demokratik partiya uchun Donald Tramp davridagi kamyob siyosiy triumflardan biri boʻldi. Mamdanining merlikdagi faoliyati Amerika siyosatining yangi davriga start sifatida koʻrilmoqda.

Muallif: Aziz SOLIYeV

#Nyu-York

Zohran Mamdani: reperdan Nyu-York merigacha