Тергов изоляторидан чиққан жасад: Узун туманидаги фуқаро ўлимига ким жавобгар?

Сурхондарё вилояти Узун тумани "Янгийўл" маҳалласида аёл ва унинг болалари ўлдириб кетилгани ортидан терговга жалб қилинган фуқаролардан бири тергов жараёнида вафот этди. Бу ҳақда PARADIGMA.UZ'га марҳумнинг оила аъзолари маълум қилди.

Tergov davomida o‘lim: Uzun tumanidagi fojiada fermer qatag‘on qilindi

Tergov davomida o‘lim: Uzun tumanidagi fojiada fermer qatag‘on qilindi

Гап шундаки, жорий йилнинг 15 февраль куни Сурхондарё вилояти Узун тумани "Янгийўл" маҳалласида яшовчи М.Р. (аёл) ва унинг бир нафар фарзанди ўлдирилиб, яшаш хонадонига ўт қўйилган. Марҳуманинг қолган икки нафар боласи —  М.Ҳ. ва З.Ҳ.лар ҳам тан жароҳати олганлиги сабабли Узун туман тиббиёт бирлашмаси жонлантириш бўлимига ётқизилган. 

Кейинчалик жонлантириш бўлимидаги икки нафар бола ҳам оғир тан жароҳати олганлиги сабабли вафот этган. Ҳолат юзасидан Жиноят кодексининг 97-моддаси 2-қисм "а" банди (икки ёки ундан ортиқ шахсни қасддан ўлдириш) билан жиноят иши қўзғатилган ҳамда дастлабки тергов ҳаракатлари бошланган. 

Маълум бўлишича, терговда ҳодиса юз берган ҳудудда яшовчи аҳоли бирин-кетин олиб кетилган. Шулардан бири 1975 йил 21 майда туғилган Тоҳир Хаитов бўлиб, у 2016 йилдан буён Узун туманида фермерлик билан шуғулланиб келган. 

Тоҳир Хаитов терговга воқеа юз берганидан 8 кун ўтиб, аниқроқ айтганда, 23 февраль куни олиб кетилган, аммо орадан икки кун ўтганидан сўнг тергов жараёнида вафот этган. 

Марҳумнинг ўғлининг PARADIGMA.UZ'га маълум қилишича, Республикадан келган терговчилар ҳамда ишчи гуруҳ томонидан олиб борилган тергов давомида унинг отасига туҳмат ва бўҳтон қилинган.

"Қийноқ ва турли хил йўллар билан бўлган жиноятни отамнинг бўйнига қўйишмоқчи бўлишди. Охир оқибатда отамни 2 кун ўтгач, 25 февраль куни юрак хуружидан вафот этди деб кўрсатишди. Ваҳоланки, отамнинг соғлиғи билан умуман муаммоси бўлмаган", дейди у.

Сурхондарё вилоятида содир бўлган мудҳиш жиноят ва ушбу иш бўйича гумонланиб ҳибсга олинган шахснинг қийноқлар ортидан ҳалок бўлиши нафақат суд-ҳуқуқ тизимидаги муаммоларни, балки инсон ҳуқуқларининг поймол этилаётганини ҳам очиқ кўрсатиб турибди. 

Инсон ҳуқуқлари концепциясида айрим ҳуқуқлар борки, уларни ҳеч қандай шароитда чеклаб бўлмайди. Қийноқлардан ҳоли бўлиш ҳуқуқи мутлақ ҳуқуқлар туркумига киради. Бу шуни англатадики, давлат ҳеч қандай ҳолатда инсонни қийноққа солиш ёки шафқатсиз, ғайриинсоний ва ёки қадр-қимматни топталувчи муомалага дучор этишга ҳақли эмас. 

Баъзи ҳуқуқлар чекланиши мумкин, масалан, фавқулодда ҳолатда сўз эркинлиги ёки ҳаракатланиш эркинлиги вақтинчалик чекланиши мумкин. Лекин қийноққа солмаслик ҳуқуқи ҳеч қачон ва ҳеч қандай шароитда чекланиши мумкин эмас. 

Ўзбекистон Республикаси бир қатор халқаро шартномалар ва конвенцияларга қўшилган бўлиб, улар қийноқларга мутлақ равишда тақиқ қўяди. Жумладан: 

— БМТнинг Қийноқларга қарши конвенцияси (1984 йил) — Ўзбекистон ушбу конвенцияни 1995 йилда ратификация қилган ва унинг барча талабларига амал қилиши шарт. Конвенциянинг 2-моддасига кўра, ҳеч қандай шароит, ҳатто уруш ёки фавқулодда ҳолат ҳам қийноқларга асос бўла олмайди. 

— Фуқаролик ва сиёсий ҳуқуқлар тўғрисидаги халқаро пакт (1966 йил) — Ўзбекистон мазкур ҳужжатга ҳам қўшилган. Унинг 7-моддасида шундай дейилган: "Ҳеч ким қийноққа солинмаслиги ёки шафқатсиз, ғайриинсоний ёхуд қадр-қимматини топталувчи жазо ёки муомалага дучор этилмаслиги керак". 

— Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси — 26-моддага кўра, ҳеч ким қийноққа солиниши, зўравонликка ёки шафқатсиз, ғайриинсоний ёхуд қадр-қимматини топтаувчи муомала ёки жазога тортилиши мумкин эмас. 

— Жиноят-процессуал кодекси (235-модда) — бу модда қийноқ ва зўравонликка қарши кафолат беради, шунингдек, қийноқлар учун жиноий жавобгарликни белгилайди. 

Гарчи қийноқларнинг тақиқлангани ҳақида қатор қонунлар ва халқаро мажбуриятлар мавжуд бўлса-да, амалда бу ҳуқуқ кўп ҳолларда поймол қилинади. Қийноқлар ҳозир ҳам суриштирув ва тергов жараёнларида, айниқса, гумондорлардан “иқрорлик” олиш мақсадида қўлланилаётгани ҳақида турли хабарлар келиб тушмоқда. 

Бунга сабаблардан бири — айбдорларнинг жазосиз қолиши. Агар ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ходимлари томонидан қийноқлар содир этилса, бу ҳолат кўпинча ёпиқ ҳолда қолади ёки расмийлар бунга эътибор қаратмайди. Бу эса қийноқларнинг системавий муаммо сифатида сақланиб қолишига олиб келади. 

Қийноқлар орқали олинган ҳар қандай "далил" ишончсиз ҳисобланади. Жабрланувчи шунчаки оғриқ ва қийноқлардан қутулиш учун ҳақиқатга тўғри келмайдиган айбловларни тан олиши мумкин. Бу эса ҳақиқий жиноятчилар жазодан қутулиб кетишига ва бегуноҳ инсонлар жабр тортишига олиб келади. 

Қолаверса, қийноқлар жамиятда давлат органларига бўлган ишончни йўқотади. Агар фуқаролар полиция ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи идораларга мурожаат қилишдан қўрқса, бу жамиятда қонун устуворлигини сусайтириб, ҳуқуқбузарликларнинг кўпайишига сабаб бўлади. 

Ҳар қандай давлат қийноқларга қарши курашишга мажбур. Ўзбекистон ҳам халқаро мажбуриятларини бажариб, қийноқларга мутлақ тақиқ жорий қилиши ва бу борада аниқ чоралар кўриши керак.

мавзуга оид янгиликлар

Andijon va Surxondaryoda Soliq boshqarmalarining bosh inspektorlariga nisbatan jinoyat ishlari qoʻzgʻatildi

Андижон ва Сурхондарёда cолиқ бошқармаларининг бош инспекторларига нисбатан жиноят ишлари қўзғатилди

Ҳозирда ушбу солиқ идоралари ходимларига нисбатан Жиноят кодексининг тегишли моддалари билан жиноят ишлари қўзғатилиб, қамоқ эҳтиёт чораси қўлланилди.

Ўзбекистон

10.07.2025, 18:00

Ўзбекистонда тергов ҳибсхоналарига жойлаштирилаётган шахслар учун мажбурий тиббий кўрик жорий қилинди

Ўзбекистонда эндиликда қамоққа олинган шахслар тергов ҳибсхонасига (СИЗО) жойлаштирилишидан олдин мажбурий тиббий кўрикдан ўтади. Бу янги тартиб тергов жараёнида қийноқ ва бошқа инсон ҳуқуқларининг бузилиш ҳолатларини олдини олишга қаратилган. Бу ҳақда Адлия вазирлиги хабар берди.

Ўзбекистон

30.06.2025, 10:30

Oʻzbekistonga yarim tonnadan ortiq "gashish" olib kirmoqchi boʻlganlar ushlandi

Ўзбекистонга ярим тоннадан ортиқ "гашиш" олиб кирмоқчи бўлганлар ушланди

Сурхондарёда супургилар дастасида яширилган 612 кг "гашиш" гиёҳвандлик воситасини олиб киришга уринганлар қўлга олинди. Бу ҳақда Божхона қўмитаси ахборот хизмати хабар берди.

Ўзбекистон

10.02.2025, 17:20

IIBdan chiqqan rahbar Qiziriq tumaniga hokim boʻldi

ИИБдан чиққан раҳбар Қизириқ туманига ҳоким бўлди

Сурхондарё вилояти Қизириқ тумани ҳокими Анвар Орипов ўз аризасига кўра лавозимидан озод этилиб, унинг ўрнига маълум муддат вилоят ИИБга раҳбарлик қилган Шерхон Алламуротов ҳоким этиб тайинланди. Бу ҳақда вилоят ҳокимлиги матбуот хизмати хабар берди.

Ўзбекистон

28.01.2025, 10:14

Surxondaryoda 18 yoshli yigit pochasini oʻldirib qoʻydi

Сурхондарёда 18 ёшли йигит почасини ўлдириб қўйди

Сурхондарё вилоятида 18 ёшли йигит поччасини пичоқлаб ўлдириб қўйди. Бу ҳақда Бу ҳақда "Millar" дастурида маълум қилинди.

Ўзбекистон

09.12.2024, 15:35

Surxondaryoda yuk mashinasi odamlarni bosib ketdi

Сурхондарёда юк машинаси одамларни босиб кетди

Жорий йилнинг 7 октябрь куни Сурхондарё вилоятида ҳайдовчи юк машинасида йўл четида турган уч кишини уриб юбориб, воқеа жойидан қочиб кетди. Оқибатда фуқароларнинг икки нафари вафот этган. Бу ҳақда вилоят ЙҲХБ ахборот хизмати маълум қилди.

Ўзбекистон

11.10.2024, 10:49

сўнгги янгиликлар

82 марта ЙҲҚни бузган наманганлик отахон машинасини яшириб қўйди

Автомашина МИБ Наманган вилоят бошқармаси ходимлари томонидан жарима майдонига жойлаштирилди.

Ўзбекистон

18.07.2025, 20:46

"Тошкент метрополитени" 14 та янги тўрт вагонли ҳаракат таркиби ҳарид қилинди

Сўнгги 5 йил давомида босқичма-босқич 41 та янги ҳаракат таркиби олиб келинди, натижада метро вагон паркининг 50 фоиздан зиёд поездлари янгиланди. 

Ўзбекистон

18.07.2025, 19:02

Ўткир Юсупов "Истиқлол" таклифини рад этди

Ўзбекистон терма жамоаси ҳамда "Фулад" клуби дарвозабони Ўткир Юсупов Эрон гранди сафига ўтмади.

Спорт

18.07.2025, 18:13

Шаҳрисабзнинг Бутунжаҳон мероси рўйхатидаги мақомини сақлаб қолиш бўйича ижобий қарор қабул қилинди

Шаҳарнинг тарихий қисми буфер ҳудуд сифатида белгиланиши режалаштирилган, бу унинг маданий қийматини янада самарали асраш имконини беради.

Ўзбекистон

18.07.2025, 17:30

Putin Eronni uran boyitishdan voz kechishga chaqird

Путин Эронни уран бойитишдан воз кечишга чақирди

Путин ҳам Трампга, ҳам Эрон раҳбариятига уран бойитишдан бутунлай воз кечиши бўйича келишув ғоясини қўллаб-қувватлашини айтган.

Жаҳон

18.07.2025, 15:11

Porani naqdda emas plastik karta orqali olgan inspektor qoʻlga olindi

Порани нақдда эмас пластик карта орқали олган инспектор қўлга олинди

Наманган вилояти божхона бошқармаси "Учқўрғон" чегара божхона постининг божхона назорати ва расмийлаштирув гуруҳи инспектори хориждан олиб келинган 57 дона "Iphone 16 PRO MAX" қурилмаларини танишлари орқали IMEI-коди бўйича рўйхатдан ўтказиб бериш эвазига ҳар бир қурилма учун 100 АҚШ долларидан жами 5700 АҚШ доллари ҳамда муқаддам фуқаро томонидан чет элдан декларацияда кўрсатмаган ҳолда кийим-кечакларни олиб келганлиги юзасидан чора кўрмаганлиги эвазига 400 АҚШ доллари талаб қилади. Бу ҳақда Давлат хавфсизлик хизмати хабар қилди.

Ўзбекистон

18.07.2025, 14:36

Olmaliqda bolani urgan tarbiyachiga nisbatan tergov boshlandi

Олмалиқда болани урган тарбиячига нисбатан тергов бошланди

Ижтимоий тармоқларда Олмалиқдаги хусусий боғчада 2 ёшли боланинг тарбиячиси томонидан калтакланган ҳақидаги хабарга Ижтимоий ҳимоя миллий агентлиги расмий муносабат берди.

Ўзбекистон

18.07.2025, 13:00

Qoraqalpogʻistonda yakuniy imtihon oʻqituvchiga qimmatga tushdi

Қорақалпоғистонда якуний имтиҳон ўқитувчига қимматга тушди

Шунинг эвазига 18,3 миллион сўм пулни олган вақтида ашёвий далиллар билан  ушланган.Бош прокуратура ҳузуридаги Иқтисодий жиноятларга қарши курашиш департаменти Қорақалпоғистон Республикаси бошқармаси, Давлат хавфсизлик хизмати ва Ички ишлар вазирлиги ходимлари ҳамкорлигида ўтказилган тезкор тадбирда талабаларни якуний имтиҳондан ўтказиб беришни ваъда қилган ўқитувчи ушланди.

Ўзбекистон

18.07.2025, 12:40

Kam daromadli insonlar tez qariydi

Кам даромадли инсонлар тез қарийди

Қаерда яшаётганингиз, атроф-муҳит, ижтимоий ва сиёсий хавф омиллари инсонларнинг қариш жараёнларини тезлаштиради."Nature Medicine" журналининг ўтказган тадқиқот натижаларига кўра, Данияда инсон организми секинроқ қаришга ва соғломроқ ҳаёт кечиришга имкон берувчи энг яхши экологик, ижтимоий ва сиёсий шароитлар мавжуд.

Жаҳон

18.07.2025, 12:06

Trans-Afgʻon yoʻlagi masalasini hal etish uchun uch mamlakat vakillari Kobulda uchrashishdi

Транс-Афғон йўлаги масаласини ҳал этиш учун уч мамлакат вакиллари Кобулда учрашди

Кеча, 17 июль куни Ўзбекистон, Покистон ва Афғонистон ҳукумат вакиллари "Ўзбекистон - Афғонистон - Покистон" темир йўли коридорининг техник-иқтисодий асосини тайёрлаш бўйича битим имзоланиши минтақавий ҳамкорлик архитектураси учун бурилиш нуқтасига айланди.

Сиёсат

18.07.2025, 11:20

Qirgʻizistondan 5,2 mlrd soʻmlik tilla buyumlarni noqonuniy olib kelgan shaxs ushlandi

Қирғизистондан 5,2 млрд сўмлик тилла буюмларни ноқонуний олиб келган шахс ушланди

Қирғизистон Республикасидан "Vodil avto" чегара божхона пости орқали Фарғона вилояти ҳудудига ўтган вақтида Андижон шаҳрида яшовчи, 1992 й.т. фуқаро тўхтатилиб, текширилганда шахснинг кийимлари орасидан жами 5,2 млрд сўмлик тилла буюмларини ноқонуний олиб кираётгани аниқланди. Бу ҳақда Давлат хахфсизлик хизмати хабар қилди.

Ўзбекистон

18.07.2025, 10:07

Xalq irodasi sinovdan oʻtgan tun: Turkiyadagi davlat toʻntarishiga urinish voqealariga 9 yil toʻldi

Халқ иродаси синовдан ўтган тун: Туркиядаги давлат тўнтаришига уриниш воқеаларига 9 йил тўлди

2016 йил 15 июль Туркия тарихидаги энг оғир синовлардан бири — ФЕТО террорчилар ҳукуматни ағдариш ва янги ўз ҳукуматини қуриш мақсадида катта тўнтариш қилишга уринишди. Бироқ, бу уриниш фақат ҳарбийлар билан давлат ўртасидаги тўқнашув эмас, балки Туркия халқи ўз демократиясини ҳимоя қилган ва буюк жасорат намоён этган кеча сифатида мамлакат тарихида ўчмас из қолдирди.

Жаҳон

17.07.2025, 12:11