Keskinlashgan Isroil-Turkiya munosabatlari yoxud "yangi usmoniylik" siyosati

2024-yil soʻnggida Suriyada Bashar Asad rejimi qulagach vaziyat keskin oʻzgardi. Turkiya Suriyada Eronning oʻrnini egallashga va mamlakatda harbiy bazasini joylashtirishga harakat qilmoqda. Suriya bilan qoʻshma mudofaa shartnomasiga koʻra Palmira, Hama va T 4 aviabazasi Turkiyaga berilishi koʻzda tutilgan edi. Shuningdek, soʻnggi haftalar davomida turkiyalik mutaxassislar tomonidan ushbu harbiy bazalar koʻzdan kechirilgan edi.

Turkish and Israel

Turkiyaning bu harakatlari esa Isroilning jiddiy qarshiligiga duch kelmoqda. Isroil armiyasi Suriyaga, ayniqsa, uning janubiy viloyatlariga havo hujumlarini davom ettirmoqda. Jumladan, Turkiya koʻzdan kechirgan ikkita bazaga hujum qildi. Bu turklar uchun jiddiy signal boʻldi.

 

Bu ikki yirik mintaqaviy kuch markazlarining bevosita chegaraga ega boʻlishi mintaqada vaziyatni keskinlashtiradi. Isroil Turkiyaning Suriyaga joylashuvini oʻz xavfsizligiga tahdid hisoblamoqda. 

 

"Yangi usmoniylik"—2000-yillarda Turkiyada kuchaya boshlagan harakat boʻlib, sobiq Usmoniy imperiyasining hududlarida oʻz ta'sirini kuchaytirishga qaratilgan tendensiya sanaladi. Bu tendensiya, ayniqsa, Rajab Toyip Erdoʻgʻan davrida kuchaya boshladi.

 

Aftidan, Erdoʻgʻan Suriyada bazalarni joylashtirish orqali oʻz pozitsiyasini kuchaytirishni maqsad qilgan. Biroq, bu ambitsiyalar Isroilning faol qarshiligiga duch kelmoqda.

 

Turkiyaning mintaqaviy ambitsiyalari va Isroilning xavfsizlik siyosati mintaqada yangi qarama-qarshilikni vujudga keltirmoqda. Suriya va Livan kelajakda vujudga kelishi mumkin boʻlgan mojaro uchun platsdarm vazifasini oʻtashi mumkin.

Azizbek Olimov

Mavzuga oid yangiliklar

Нетаняху Озарбайжонга ташриф буюради. Алиев уни ҳибсга оладими?

Netanʼyaxu Ozarbayjonga tashrif buyuradi. Aliyev uni hibsga oladimi?

Isroil Bosh vaziri Binyamin Netanʼyaxu 2025 yil may oyining boshida rasmiy tashrif bilan Ozarbayjonga boradi. Boku shahrida u Ozarbayjon Prezidenti Ilhom Aliyev bilan uchrashib, ikki davlat oʻrtasidagi hamkorlikni kengaytirish va mintaqaviy xavfsizlik masalalarini muhokama qiladi. Bu tashrif AQSh va Eron oʻrtasidagi yadroviy muzokaralar qayta tiklangan, Turkiyaning Suriyadagi harbiy ishtiroki boʻyicha bahslar davom etayotgan bir paytda amalga oshmoqda. Bu haqda "Ynet" xabar qildi.

Siyosat

24.04.2025, 23:54

Foto: Anadolu

Yoʻlak urushlari yoxud Asaddan keyingi davrda Suriyadagi Turkiyaning energiya loyihalari

Asad rejimining qulashi ortidan voqealar rivojining sabablarini tushuntiradigan har xil "nazariyalar" paydo boʻldi. Versiyalardan biri buning ortida butunlay Turkiya turgani, bu esa Suriya va oʻz hududi orqali Qatardan Yevropaga gaz quvurini qurish loyihasini jonlantirayotgani haqidagi taxmindir. Shunga koʻra, Anqara Rossiya, Kaspiy dengizi havzasi, Sharqiy Oʻrtayer dengizi, Fors koʻrfazidan gaz oqimini toʻxtatib, kontinental gaz markazi sifatidagi strategik maqomini yanada mustahkamlamoqchi. Bu haqiqatmi yoki yoʻq? Aniqlik kiritish zarur.

Jahon

07.04.2025, 19:26

Pegasus, Isroil

Hukumat xakerlar orqali faollarni kuzatayotgani aytilmoqda

Oʻzbekiston muxolifat, jurnalist va inson huquqlari faollarining shaxsiy muloqotlarini kuzatishda "Pegasus"  josuslik dasturida foydalanayotganligi aytilmoqda.

Jahon

19.04.2025, 16:46

https://president.uz/oz/lists/view/7381

“Turk birlik”da darz: Shimoliy Kipr Turkiyaga Oʻzbekiston va Qozogʻistonga nisbatan chora koʻrishga chaqirdi

Joriy yilning 3-4 aprel kunlari Samarqandda oʻtkazilgan Markaziy Osiyo – Yevropa Ittifoqi sammitida davlat rahbarlari va Yevropa Ittifoqi tashkiloti rahbarlari oʻrtasida BMT Xavfsizlik Kengashining qarorlariga sodiqligini bildiruvchi qarorni imzolagan.  Shundan soʻng faqatgina Turkiya tomonidan tan olingan Shimoliy Kipr Turk  Respublikasi (TRSK)Transport vaziri Oʻzbekiston, Qozogʻiston va Turkmanistonga Turkiyani chora koʻrishga chaqirdi. Chunki BMT doirasida TRSK mustaqil davlat sifatida tan olinmagan. Bu haqda Ozarbayjonning “Haqqin.az” nashri tahliliy material eʼlon qildi.

Siyosat

16.04.2025, 17:24

Turkiya, Yevropa kengashi Kongressi

Yevropa Kengashi Turkiyaga maʼlumotlarni oʻrganish uchun guruh yuboradi

Erdogʻan oʻzining asosiy muxolifat yetakchisi Akrom Imomoʻgʻlining hibsga olinganidan keyin Yevropa Kengashi Kongressida shoshilinch yigʻilish boʻlib oʻtdi. Bu haqda “Euronews” xabar qildi.

Siyosat

02.04.2025, 16:44

#Uzbekistan, #reyting,

Dunyoga yangi adolatli tizim kerak

Turkiyaning Oʻzbekistondagi favqulodda va muxtor elchisi Ufuk Ulutash Birlashgan Millatlar Tashkiloti adolat va tinchlik oʻrnatish maqsadida tuzilgan xalqaro tizim eskirayotganini hamda BMTda oʻrnatilgan qoidalar ikkiyuzlamachilik asosida qoʻllanilayotganini aytdi. Bu haqda PARADIGMA.UZ muxbiri xabar qildi.

Jahon

01.04.2025, 17:45

So‘nggi yangiliklar

Saida Mirziyoyeva: «Bolalarimiz oʻz tilida, zamonaviy multfilmlarni koʻrib ulgʻayishi juda muhim»

Uning yozishicha, premera namoyishi oʻtkazilgan zalda 2000 nafar bolajon jam boʻlgan. Bolalarning quvonchi, hayrati va samimiy kulgisi multfilm ular qalbidan joy olganini yaqqol namoyon etgan. 

Madaniy

20.12.2025, 15:07

Eko-stikerlar uchun qancha miqdorda toʻlov qilinadi?

Transport vositalarini ekologik toifa va sinflarga ajratish hamda shu asosda eko-stikerlar berish tartibi belgilandi. 

Oʻzbekiston

20.12.2025, 10:22

Eronda yomgʻirdan soʻng orol qizil tusga kirdi

Eronning Xormozgan viloyatida joylashgan Xormoz oroli kuchli yogʻingarchilikdan soʻng qizil rangga boʻyaldi.

Jahon

20.12.2025, 09:52

Moskvada millatchilikka qarshi kurashish jamiyati tuzildi

Ushbu harakatning asosiy maqsadi — jinoyatni millat bilan bogʻlash amaliyotiga barham berish, nafrat va haqoratga qarshi turish va bolalar hamda oilalar xavfsizligini himoya qilishdir.

Jahon

20.12.2025, 08:49

Davlatlar oʻrtasida diplomatik nota: qoidalar, talablar va amaliy keyslar

Xalqaro munosabatlarda davlatlar oʻrtasidagi muloqot faqat uchrashuvlar yoki telefon qoʻngʻiroqlari orqali emas, balki aniq huquqiy va diplomatik hujjatlar orqali ham amalga oshiriladi.

Siyosat

19.12.2025, 18:16

«Green Card» lotereyasi dasturi toʻxtatildi

AQSh ichki xavfsizlik vaziri Kristi Noem Braun universitetida sodir etilgan otishma bilan bogʻliq holatdan soʻng «Green Card» (DV-1) lotereya dasturi vaqtincha toʻxtatilganini maʼlum qildi.

Jahon

19.12.2025, 15:51

Qurilish va uy egalarining huquqlari: qonun, amaliyot va himoya yoʻllari

Qurilish va rekonstruksiya ishlari shaharlar taraqqiyoti uchun zarur. Biroq bu jarayon uy egalarining huquqlari, ijtimoiy adolat va inson manfaatlari hisobidan amalga oshmasligi kerak.

Oʻzbekiston

19.12.2025, 15:04

Shovinistik fikr va qarashlar: jamiyat va millatlar uchun xavf

Shovinizm — muayyan millat, irq yoki davlatni boshqalardan ustun qoʻyish, oʻzgalarni kamsitish va haq-huquqini inkor etishga asoslangan qarashlar tizimidir.

Madaniy

19.12.2025, 11:49

Tojikistonda Kobiljon Aliyev bilan bogʻliq marosimlar suratga olinishi cheklandi — jurnalistlar

Mahalliy jurnalistlar maʼlum qilishicha, Tojikiston rasmiylariga Kobiljon Aliyevning jasadini olib kelish va dafn marosimlari bilan bogʻliq jarayonlarni suratga olishga yoʻl qoʻymaslik boʻyicha koʻrsatma berilgan.

Jahon

19.12.2025, 10:29

Tugʻruq maskanining achinarli ahvoli: Saida Mirziyoyeva holatni oʻrgandi

1972 yilda qurilgan mazkur bino hozirda 13 mingdan ortiq aholiga xizmat koʻrsatib, 16 ta qishloq uchun yagona tugʻruq maskani hisoblanadi.

Oʻzbekiston

19.12.2025, 09:38

Oʻzbekistonda AI-92 benzini narxi arzonlashadi

Ishlab chiqarishni optimallashtirish va tannarxni kamaytirish natijasida AI-92 markali benzinining bir tonnasi uchun birja boshlangʻich narxi 12 881 000 soʻmdan 12 628 000 soʻmga tushirildi.

Oʻzbekiston

19.12.2025, 08:37

2026 yilda iqtisodiy oʻsish surʼati sekinlashishi kutilmoqda

2025 yilda Oʻzbekiston iqtisodiyotining oʻsish surʼati 7 foizdan yuqori, 2026 yilda esa 6,6 foiz boʻlishi prognoz qilinmoqda.

Iqtisodiyot

19.12.2025, 08:02