Keskinlashgan Isroil-Turkiya munosabatlari yoxud "yangi usmoniylik" siyosati

2024-yil soʻnggida Suriyada Bashar Asad rejimi qulagach vaziyat keskin oʻzgardi. Turkiya Suriyada Eronning oʻrnini egallashga va mamlakatda harbiy bazasini joylashtirishga harakat qilmoqda. Suriya bilan qoʻshma mudofaa shartnomasiga koʻra Palmira, Hama va T 4 aviabazasi Turkiyaga berilishi koʻzda tutilgan edi. Shuningdek, soʻnggi haftalar davomida turkiyalik mutaxassislar tomonidan ushbu harbiy bazalar koʻzdan kechirilgan edi.

Turkish and Israel

Turkiyaning bu harakatlari esa Isroilning jiddiy qarshiligiga duch kelmoqda. Isroil armiyasi Suriyaga, ayniqsa, uning janubiy viloyatlariga havo hujumlarini davom ettirmoqda. Jumladan, Turkiya koʻzdan kechirgan ikkita bazaga hujum qildi. Bu turklar uchun jiddiy signal boʻldi.

 

Bu ikki yirik mintaqaviy kuch markazlarining bevosita chegaraga ega boʻlishi mintaqada vaziyatni keskinlashtiradi. Isroil Turkiyaning Suriyaga joylashuvini oʻz xavfsizligiga tahdid hisoblamoqda. 

 

"Yangi usmoniylik"—2000-yillarda Turkiyada kuchaya boshlagan harakat boʻlib, sobiq Usmoniy imperiyasining hududlarida oʻz ta'sirini kuchaytirishga qaratilgan tendensiya sanaladi. Bu tendensiya, ayniqsa, Rajab Toyip Erdoʻgʻan davrida kuchaya boshladi.

 

Aftidan, Erdoʻgʻan Suriyada bazalarni joylashtirish orqali oʻz pozitsiyasini kuchaytirishni maqsad qilgan. Biroq, bu ambitsiyalar Isroilning faol qarshiligiga duch kelmoqda.

 

Turkiyaning mintaqaviy ambitsiyalari va Isroilning xavfsizlik siyosati mintaqada yangi qarama-qarshilikni vujudga keltirmoqda. Suriya va Livan kelajakda vujudga kelishi mumkin boʻlgan mojaro uchun platsdarm vazifasini oʻtashi mumkin.

Azizbek Olimov

Mavzuga oid yangiliklar

Нетаняху Озарбайжонга ташриф буюради. Алиев уни ҳибсга оладими?

Netanʼyaxu Ozarbayjonga tashrif buyuradi. Aliyev uni hibsga oladimi?

Isroil Bosh vaziri Binyamin Netanʼyaxu 2025 yil may oyining boshida rasmiy tashrif bilan Ozarbayjonga boradi. Boku shahrida u Ozarbayjon Prezidenti Ilhom Aliyev bilan uchrashib, ikki davlat oʻrtasidagi hamkorlikni kengaytirish va mintaqaviy xavfsizlik masalalarini muhokama qiladi. Bu tashrif AQSh va Eron oʻrtasidagi yadroviy muzokaralar qayta tiklangan, Turkiyaning Suriyadagi harbiy ishtiroki boʻyicha bahslar davom etayotgan bir paytda amalga oshmoqda. Bu haqda "Ynet" xabar qildi.

Siyosat

24.04.2025, 23:54

Foto: Anadolu

Yoʻlak urushlari yoxud Asaddan keyingi davrda Suriyadagi Turkiyaning energiya loyihalari

Asad rejimining qulashi ortidan voqealar rivojining sabablarini tushuntiradigan har xil "nazariyalar" paydo boʻldi. Versiyalardan biri buning ortida butunlay Turkiya turgani, bu esa Suriya va oʻz hududi orqali Qatardan Yevropaga gaz quvurini qurish loyihasini jonlantirayotgani haqidagi taxmindir. Shunga koʻra, Anqara Rossiya, Kaspiy dengizi havzasi, Sharqiy Oʻrtayer dengizi, Fors koʻrfazidan gaz oqimini toʻxtatib, kontinental gaz markazi sifatidagi strategik maqomini yanada mustahkamlamoqchi. Bu haqiqatmi yoki yoʻq? Aniqlik kiritish zarur.

Jahon

07.04.2025, 19:26

Pegasus, Isroil

Hukumat xakerlar orqali faollarni kuzatayotgani aytilmoqda

Oʻzbekiston muxolifat, jurnalist va inson huquqlari faollarining shaxsiy muloqotlarini kuzatishda "Pegasus"  josuslik dasturida foydalanayotganligi aytilmoqda.

Jahon

19.04.2025, 16:46

https://president.uz/oz/lists/view/7381

“Turk birlik”da darz: Shimoliy Kipr Turkiyaga Oʻzbekiston va Qozogʻistonga nisbatan chora koʻrishga chaqirdi

Joriy yilning 3-4 aprel kunlari Samarqandda oʻtkazilgan Markaziy Osiyo – Yevropa Ittifoqi sammitida davlat rahbarlari va Yevropa Ittifoqi tashkiloti rahbarlari oʻrtasida BMT Xavfsizlik Kengashining qarorlariga sodiqligini bildiruvchi qarorni imzolagan.  Shundan soʻng faqatgina Turkiya tomonidan tan olingan Shimoliy Kipr Turk  Respublikasi (TRSK)Transport vaziri Oʻzbekiston, Qozogʻiston va Turkmanistonga Turkiyani chora koʻrishga chaqirdi. Chunki BMT doirasida TRSK mustaqil davlat sifatida tan olinmagan. Bu haqda Ozarbayjonning “Haqqin.az” nashri tahliliy material eʼlon qildi.

Siyosat

16.04.2025, 17:24

Turkiya, Yevropa kengashi Kongressi

Yevropa Kengashi Turkiyaga maʼlumotlarni oʻrganish uchun guruh yuboradi

Erdogʻan oʻzining asosiy muxolifat yetakchisi Akrom Imomoʻgʻlining hibsga olinganidan keyin Yevropa Kengashi Kongressida shoshilinch yigʻilish boʻlib oʻtdi. Bu haqda “Euronews” xabar qildi.

Siyosat

02.04.2025, 16:44

#Uzbekistan, #reyting,

Dunyoga yangi adolatli tizim kerak

Turkiyaning Oʻzbekistondagi favqulodda va muxtor elchisi Ufuk Ulutash Birlashgan Millatlar Tashkiloti adolat va tinchlik oʻrnatish maqsadida tuzilgan xalqaro tizim eskirayotganini hamda BMTda oʻrnatilgan qoidalar ikkiyuzlamachilik asosida qoʻllanilayotganini aytdi. Bu haqda PARADIGMA.UZ muxbiri xabar qildi.

Jahon

01.04.2025, 17:45

So‘nggi yangiliklar

Kambagʻal oilalarga oziq-ovqat va kiyim-kechak uchun vaucherlar ajratiladi

Mazkur yordam kambagʻal oilalarga oziq-ovqat, kiyim-kechak va boshqa eng zarur tovarlarni xarid qilish uchun ajratiladi. Oziq-ovqat mahsulotlari uchun har chorakda bir marta BHMning 1 baravari, kiyim-kechak va boshqa zarur tovarlar uchun esa yilda ikki marta BHMning 5 baravari miqdorida moddiy yordam koʻrsatiladi.

Oʻzbekiston

15.12.2025, 16:11

«Turan» umumiy valyutasi yaratilishi mumkin

Turkiy davlatlar tashkilotiga aʼzo mamlakatlar oʻrtasida umumiy valyuta yaratish masalasi muhokama qilinmoqda. Asosiy masala esa uning qanchalik samarali boʻlishi va u turkiy davlatlarga qanday iqtisodiy foyda keltirishida.

Iqtisodiyot

15.12.2025, 14:00

Oʻzbekistonliklar oʻqish uchun qaysi mamlakatlarni koʻproq tanlamoqda?

2025 yilning yanvar–oktabr oylarida 26,4 ming nafar oʻzbekistonlik oʻqish maqsadida xorijga chiqqan. Bu oʻtgan yilning shu davriga nisbatan 6,1 ming nafarga yoki 18,9 foizga kam. Bu pasayish taʼlim xarajatlari oshib borishi, vizaviy talablar murakkablashishi va mamlakat ichida xalqaro taʼlim dasturlari koʻpayishi bilan bogʻliq.

Ta'lim

15.12.2025, 12:10

Tayland va Kambodja oʻrtasidagi urush: Janubi-Sharqiy Osiyo yangi inqiroz ostonasida

2025 yil oxiriga kelib dunyo yana bir achchiq haqiqatga guvoh boʻldi: tarixiy bahslar diplomatiya doirasidan chiqib ketsa, ular osonlikcha qurolli toʻqnashuvga aylanishi mumkin. Buni Tayland va Kambodja oʻrtasidagi navbatdagi nizo yaqqol namoyon etdi. 7 dekabr kuni yana avj olgan otishmalar Janubi-Sharqiy Osiyoni xavfli inqiroz yoqasiga olib keldi.

Jahon

15.12.2025, 11:07

Sidney shahrida plyajda otishma sodir etildi

Avstraliyaning Sidney shahrida joylashgan plyajlardan birida otishma sodir etilgani haqida xabar berildi. Dastlabki maʼlumotlarga koʻra, hodisa oqibatida 9 nafar kishi halok boʻlgan, oʻndan ortiq fuqaro turli darajada jarohat olgan.

Jahon

15.12.2025, 10:19

2025 yilning eng yaxshi fotosuratlari eʼlon qilindi

National Geographic jurnali 2025 yil uchun sayyoramizning turli burchaklarida olingan eng yaxshi yovvoyi tabiat fotosuratlaridan iborat anʼanaviy yillik toʻplamini taqdim etdi.

Madaniy

15.12.2025, 10:06

AQShdagi otishma qurbonlari orasida oʻzbekistonlik talaba ham bor

AQShning Rod-Aylend shtati Providens shahrida joylashgan Braun universiteti hududida sodir boʻlgan otishma oqibatida halok boʻlgan ikki talabadan biri Oʻzbekiston fuqarosi MuhammadAziz Umurzoqov ekani tasdiqlandi.

Oʻzbekiston

15.12.2025, 09:30

Oʻzbekistonda OAV va noshirlik sohasi ustidan nazorat boshqa tashkilotga topshirildi

Oʻzbekistonda OAV, noshirlik va raqamli axborot sohasida monitoring va nazorat vakolatlari RTV huzuridagi inspeksiyaga berildi. Prezident qarori bilan tizim yangilandi.

Oʻzbekiston

12.12.2025, 15:29

Oʻzbekistonda “yashil” energiya ishlab chiqarish rekord darajaga yetdi

Hozirda mamlakatda 5 582 megavatt quvvatga ega quyosh va shamol elektr stansiyalari faoliyat yuritmoqda. “Yashil” energiya hisobiga 2,7 milliard kub metr tabiiy gaz tejalgan va atmosferaga chiqishi mumkin boʻlgan 4,4 million tonna zararli moddalar oldi olindi.

Oʻzbekiston

12.12.2025, 14:40

Yurist ogohlantiradi: koʻpchilik uy xaridida aynan shartnomada “tuzoq”lar borligini payqamaydi

Yangi qurilayotgan uydan kvartira xarid qilishni reja qilayotgan fuqarolarga yuristlar jiddiy ogohlantiruv bilan murojaat qilmoqda. Sababi — ayrim qurilish kompaniyalari tuzadigan shartnomalarda barcha huquq va rыchaglar kompaniya foydasiga yoziladi, xaridor esa deyarli himoyasiz qoladi.

Oʻzbekiston

12.12.2025, 11:39

QALB INQILOBI

Mustaqillik haqida oʻylaganda, yodimga zanjirga oʻrgangan fil haqidagi rivoyat tushadi. Eshitgandirsiz? Yuz yil zanjirga bandi qilingan fil qoziq atrofida aylanib yurar ekan. Oxiri zanjir zanglab, chirib, uzilib ketibdi hamki, fil shu qoziq atrofida aylanib yuraverar emish. U zanjir bir kuni uzilishini tasavvur ham etolmas ekan. Yashirib nima qildik – bizning qoʻlimiz yechilgani yoʻq, tilimiz yechildi, xolos. Qoʻlimiz yechilganda ham dilimiz zanjirda qolaveradi hali.

Madaniy

12.12.2025, 09:34

Samarqandda inspektor tahdidlaridan qoʻrqqan oʻsmir oʻzini yoqib yubordi

Samarqandda profilaktika inspektori tahdididan qoʻrqqan 17 yoshli oʻsmir oʻzini yoqib yubordi va ikki oydan soʻng vafot etdi. Sud inspektorni aybli deb topib, ozodlikdan mahrum qildi.

Oʻzbekiston

12.12.2025, 08:01