Keskinlashgan Isroil-Turkiya munosabatlari yoxud "yangi usmoniylik" siyosati

2024-yil soʻnggida Suriyada Bashar Asad rejimi qulagach vaziyat keskin oʻzgardi. Turkiya Suriyada Eronning oʻrnini egallashga va mamlakatda harbiy bazasini joylashtirishga harakat qilmoqda. Suriya bilan qoʻshma mudofaa shartnomasiga koʻra Palmira, Hama va T 4 aviabazasi Turkiyaga berilishi koʻzda tutilgan edi. Shuningdek, soʻnggi haftalar davomida turkiyalik mutaxassislar tomonidan ushbu harbiy bazalar koʻzdan kechirilgan edi.

Turkish and Israel

Turkiyaning bu harakatlari esa Isroilning jiddiy qarshiligiga duch kelmoqda. Isroil armiyasi Suriyaga, ayniqsa, uning janubiy viloyatlariga havo hujumlarini davom ettirmoqda. Jumladan, Turkiya koʻzdan kechirgan ikkita bazaga hujum qildi. Bu turklar uchun jiddiy signal boʻldi.

 

Bu ikki yirik mintaqaviy kuch markazlarining bevosita chegaraga ega boʻlishi mintaqada vaziyatni keskinlashtiradi. Isroil Turkiyaning Suriyaga joylashuvini oʻz xavfsizligiga tahdid hisoblamoqda. 

 

"Yangi usmoniylik"—2000-yillarda Turkiyada kuchaya boshlagan harakat boʻlib, sobiq Usmoniy imperiyasining hududlarida oʻz ta'sirini kuchaytirishga qaratilgan tendensiya sanaladi. Bu tendensiya, ayniqsa, Rajab Toyip Erdoʻgʻan davrida kuchaya boshladi.

 

Aftidan, Erdoʻgʻan Suriyada bazalarni joylashtirish orqali oʻz pozitsiyasini kuchaytirishni maqsad qilgan. Biroq, bu ambitsiyalar Isroilning faol qarshiligiga duch kelmoqda.

 

Turkiyaning mintaqaviy ambitsiyalari va Isroilning xavfsizlik siyosati mintaqada yangi qarama-qarshilikni vujudga keltirmoqda. Suriya va Livan kelajakda vujudga kelishi mumkin boʻlgan mojaro uchun platsdarm vazifasini oʻtashi mumkin.

Azizbek Olimov

Mavzuga oid yangiliklar

Нетаняху Озарбайжонга ташриф буюради. Алиев уни ҳибсга оладими?

Netanʼyaxu Ozarbayjonga tashrif buyuradi. Aliyev uni hibsga oladimi?

Isroil Bosh vaziri Binyamin Netanʼyaxu 2025 yil may oyining boshida rasmiy tashrif bilan Ozarbayjonga boradi. Boku shahrida u Ozarbayjon Prezidenti Ilhom Aliyev bilan uchrashib, ikki davlat oʻrtasidagi hamkorlikni kengaytirish va mintaqaviy xavfsizlik masalalarini muhokama qiladi. Bu tashrif AQSh va Eron oʻrtasidagi yadroviy muzokaralar qayta tiklangan, Turkiyaning Suriyadagi harbiy ishtiroki boʻyicha bahslar davom etayotgan bir paytda amalga oshmoqda. Bu haqda "Ynet" xabar qildi.

Siyosat

24.04.2025, 23:54

Foto: Anadolu

Yoʻlak urushlari yoxud Asaddan keyingi davrda Suriyadagi Turkiyaning energiya loyihalari

Asad rejimining qulashi ortidan voqealar rivojining sabablarini tushuntiradigan har xil "nazariyalar" paydo boʻldi. Versiyalardan biri buning ortida butunlay Turkiya turgani, bu esa Suriya va oʻz hududi orqali Qatardan Yevropaga gaz quvurini qurish loyihasini jonlantirayotgani haqidagi taxmindir. Shunga koʻra, Anqara Rossiya, Kaspiy dengizi havzasi, Sharqiy Oʻrtayer dengizi, Fors koʻrfazidan gaz oqimini toʻxtatib, kontinental gaz markazi sifatidagi strategik maqomini yanada mustahkamlamoqchi. Bu haqiqatmi yoki yoʻq? Aniqlik kiritish zarur.

Jahon

07.04.2025, 19:26

Pegasus, Isroil

Hukumat xakerlar orqali faollarni kuzatayotgani aytilmoqda

Oʻzbekiston muxolifat, jurnalist va inson huquqlari faollarining shaxsiy muloqotlarini kuzatishda "Pegasus"  josuslik dasturida foydalanayotganligi aytilmoqda.

Jahon

19.04.2025, 16:46

https://president.uz/oz/lists/view/7381

“Turk birlik”da darz: Shimoliy Kipr Turkiyaga Oʻzbekiston va Qozogʻistonga nisbatan chora koʻrishga chaqirdi

Joriy yilning 3-4 aprel kunlari Samarqandda oʻtkazilgan Markaziy Osiyo – Yevropa Ittifoqi sammitida davlat rahbarlari va Yevropa Ittifoqi tashkiloti rahbarlari oʻrtasida BMT Xavfsizlik Kengashining qarorlariga sodiqligini bildiruvchi qarorni imzolagan.  Shundan soʻng faqatgina Turkiya tomonidan tan olingan Shimoliy Kipr Turk  Respublikasi (TRSK)Transport vaziri Oʻzbekiston, Qozogʻiston va Turkmanistonga Turkiyani chora koʻrishga chaqirdi. Chunki BMT doirasida TRSK mustaqil davlat sifatida tan olinmagan. Bu haqda Ozarbayjonning “Haqqin.az” nashri tahliliy material eʼlon qildi.

Siyosat

16.04.2025, 17:24

Turkiya, Yevropa kengashi Kongressi

Yevropa Kengashi Turkiyaga maʼlumotlarni oʻrganish uchun guruh yuboradi

Erdogʻan oʻzining asosiy muxolifat yetakchisi Akrom Imomoʻgʻlining hibsga olinganidan keyin Yevropa Kengashi Kongressida shoshilinch yigʻilish boʻlib oʻtdi. Bu haqda “Euronews” xabar qildi.

Siyosat

02.04.2025, 16:44

#Uzbekistan, #reyting,

Dunyoga yangi adolatli tizim kerak

Turkiyaning Oʻzbekistondagi favqulodda va muxtor elchisi Ufuk Ulutash Birlashgan Millatlar Tashkiloti adolat va tinchlik oʻrnatish maqsadida tuzilgan xalqaro tizim eskirayotganini hamda BMTda oʻrnatilgan qoidalar ikkiyuzlamachilik asosida qoʻllanilayotganini aytdi. Bu haqda PARADIGMA.UZ muxbiri xabar qildi.

Jahon

01.04.2025, 17:45

So‘nggi yangiliklar

Toshkent metro bekatlarida kassalar 9 dekabrdan yopiladi

Toshkent metropolitenida bir qator bekatlarda kassalar faoliyati toʻxtatilmoqda. 2025 yil 9 dekabrdan boshlab jami 16 ta bekatda kassalar yopilib, ularning oʻrnida QR-kodli chiptalar beruvchi zamonaviy infokioskalar ishga tushiriladi.

Oʻzbekiston

06.12.2025, 15:58

Tojikistonning Rogʻun GESi — dunyodagi eng baland qurilayotgan mega-loyiha

1991 yildan keyin Tojikistonda boshlangan inqiroz va fuqarolik urushi mamlakatdagi yirik infratuzilma loyihalarini, jumladan Rogʻun GESi qurilishini tubdan izdan chiqardi. Qurilish maydoni talon-taroj qilindi, uskunalar vayron boʻldi, koʻplab muhandislar mamlakatdan chiqib ketishga majbur boʻldi. Natijada balandligi 335 metrga yetishi koʻzda tutilgan Rogʻun toʻgʻoni bir necha yil davomida «tugallanmagan gigant» sifatida qolib ketdi.

Siyosat

06.12.2025, 13:46

SPID haqida 10ta notoʻgʻri qarash

Soʻnggi oʻttiz–qirq yil davomida dunyoda VICh/SPID boʻyicha ulkan ilmiy yutuqlar qoʻlga kiritildi. Virusning tabiati toʻliq oʻrganildi, tashxis qoʻyish texnologiyalari takomillashdi, zamonaviy antiretrovirus terapiyasi (ARVT) esa VICh bilan yashovchi millionlab insonlarga uzoq va sifatli hayot berish imkonini yaratdi. Biroq texnologiyalar va tibbiy bilimlar rivojlanishiga qaramay, jamiyat ongidagi eski tasavvurlar va mish-mishlar hali ham kuchli.

Oʻzbekiston

06.12.2025, 12:26

Shimoliy Orolda suv hajmi 42 foizga oshdi: dengiz ekotizimi tiklanmoqda

Maʼlumotlarga koʻra, oʻtgan yillar davomida dengizda muhim ekologik oʻzgarishlar kuzatilmoqda. Jumladan, suvning shoʻrlanish darajasi deyarli toʻrt barobar kamaygan, yillik baliq ovlash hajmi 8 ming tonnaga yetgan va avvaliga yoʻqolib ketgan turlar qayta tiklana boshlagan. Ekotizim bosqichma-bosqich yaxshilanib bormoqda.

Jahon

06.12.2025, 11:12

Oʻzbekistonda eko-stiker tizimi qachondan amal qiladi?

Ekologik nazoratni kuchaytirish va shaharlarda havo sifatini yaxshilash maqsadida eko-stiker tizimi joriy etilmoqda. Qizil toifaga kiruvchi avtomobillar ayrim markaziy hududlarga umuman kiritilmaydi, sariq toifadagi transport vositalari uchun ekologik holatdan kelib chiqib qisman cheklovlar joriy etiladi. Yashil toifadagi avtomobillar esa belgilangan hududlarda erkin harakatlanishi mumkin.

Oʻzbekiston

05.12.2025, 17:01

AQSh 2026 yilgi Jahon chempionati xavfsizligi uchun qancha mablagʻ ajratadi?

AQSh hukumati 2026 yilgi futbol boʻyicha Jahon chempionati davomida xavfsizlikni taʼminlash uchun 1 milliard dollardan koʻproq federal mablagʻ yoʻnaltiradi. Maʼlumot uchun, 2026 yilgi Jahon chempionati 11 iyun – 19 iyul kunlari AQSh, Kanada va Meksika mezbonligida oʻtkaziladi. 

Jahon

05.12.2025, 16:06

Fabio Kannavaro: “Umid qilamanki, qurʼa natijalari oʻzbekistonliklarni xursand qiladi”

Oʻzbekiston milliy terma jamoasi bosh murabbiyi Fabio Kannavaro 2026 yilgi Jahon chempionati guruh bosqichi uchun qurʼa tashlash marosimi oldidan oʻz fikrlari bilan boʻlishdi.

Sport

05.12.2025, 15:07

Oʻzbek olimlari tuproq namligini saqlaydigan va unumdorligini oshiradigan bakteriyalarni aniqladi

Bu bakteriyalar suvni oʻziga biriktirib, maʼlum muddat saqlay oladigan biologik polimerlar hosil qiladi. Mazkur biopolimerlar tuproq namligini saqlaydi, tuproqlarni unumdor qiladi, shoʻrni kamaytiradi.

Fan-texnologiya

05.12.2025, 11:25

Toshkentdan Sirdaryoga koʻchayotgan biznesmenlarga yangi imtiyozlar beriladi

Toshkent shahridagi sanoat korxonalarini bosqichma-bosqich boshqa hududlarga koʻchirish jarayoni davom etmoqda. Sirdaryoga koʻchishni rejalashtirayotgan tadbirkorlarga erkin iqtisodiy zonadan soddalashtirilgan tartibda va chegirma asosida yer ajratiladi. Shuningdek, 10 milliard soʻmgacha imtiyozli kredit berilishi hamda xomashyolarni temir yoʻl orqali tashishda arzonlashtirilgan tariflar qoʻllanishi belgilandi.

Oʻzbekiston

05.12.2025, 10:31

Guliston shahriga yangi avtobuslar olib kelindi

Guliston shahridagi ichki yoʻllar boʻylab qatnovlarni amalga oshirish maqsadida 52 ta avtobus olib kelindi. Ular “Yevro-5” standarti talablariga toʻliq javob berib, tabiiy siqilgan gazda harakatlanadi.

Oʻzbekiston

04.12.2025, 19:39

Gulistondagi portlashda halok boʻlganlarning oilalariga moddiy yordam beriladi

Prezident Shavkat Mirziyoyev Guliston shahrida sodir boʻlgan baxtsiz hodisa oqibatida halok boʻlgan fuqarolarning oila aʼzolariga hamdardlik bildirdi va ularga moddiy yordam koʻrsatish zarurligini taʼkidladi. Eslatib oʻtamiz, 2 dekabr kuni Guliston shahridagi umumiy ovqatlanish shoxobchalaridan birida gaz balloni portlashi natijasida 29 kishi jarohat olgan, ulardan 3 nafari halok boʻlgan edi.

Oʻzbekiston

04.12.2025, 14:38

Oʻzbekistonda ekologik baholash jarayonlari yanada takomillashtirilmoqda

Shveysariyaning Jeneva shahrida Atrof-muhitga taʼsirni transchegaraviy kontekstda baholash toʻgʻrisidagi Konvensiya (Espo konvensiyasi) va Strategik ekologik baholash (SEB) protokoli doirasida Atrof-muhitga taʼsirni baholash (AMTB) va SEB boʻyicha Ishchi guruhning 13-yigʻilishi boʻlib oʻtdi.

Oʻzbekiston

04.12.2025, 11:38