Keskinlashgan Isroil-Turkiya munosabatlari yoxud "yangi usmoniylik" siyosati

2024-yil soʻnggida Suriyada Bashar Asad rejimi qulagach vaziyat keskin oʻzgardi. Turkiya Suriyada Eronning oʻrnini egallashga va mamlakatda harbiy bazasini joylashtirishga harakat qilmoqda. Suriya bilan qoʻshma mudofaa shartnomasiga koʻra Palmira, Hama va T 4 aviabazasi Turkiyaga berilishi koʻzda tutilgan edi. Shuningdek, soʻnggi haftalar davomida turkiyalik mutaxassislar tomonidan ushbu harbiy bazalar koʻzdan kechirilgan edi.

Turkish and Israel

Turkiyaning bu harakatlari esa Isroilning jiddiy qarshiligiga duch kelmoqda. Isroil armiyasi Suriyaga, ayniqsa, uning janubiy viloyatlariga havo hujumlarini davom ettirmoqda. Jumladan, Turkiya koʻzdan kechirgan ikkita bazaga hujum qildi. Bu turklar uchun jiddiy signal boʻldi.

 

Bu ikki yirik mintaqaviy kuch markazlarining bevosita chegaraga ega boʻlishi mintaqada vaziyatni keskinlashtiradi. Isroil Turkiyaning Suriyaga joylashuvini oʻz xavfsizligiga tahdid hisoblamoqda. 

 

"Yangi usmoniylik"—2000-yillarda Turkiyada kuchaya boshlagan harakat boʻlib, sobiq Usmoniy imperiyasining hududlarida oʻz ta'sirini kuchaytirishga qaratilgan tendensiya sanaladi. Bu tendensiya, ayniqsa, Rajab Toyip Erdoʻgʻan davrida kuchaya boshladi.

 

Aftidan, Erdoʻgʻan Suriyada bazalarni joylashtirish orqali oʻz pozitsiyasini kuchaytirishni maqsad qilgan. Biroq, bu ambitsiyalar Isroilning faol qarshiligiga duch kelmoqda.

 

Turkiyaning mintaqaviy ambitsiyalari va Isroilning xavfsizlik siyosati mintaqada yangi qarama-qarshilikni vujudga keltirmoqda. Suriya va Livan kelajakda vujudga kelishi mumkin boʻlgan mojaro uchun platsdarm vazifasini oʻtashi mumkin.

Azizbek Olimov

Mavzuga oid yangiliklar

Нетаняху Озарбайжонга ташриф буюради. Алиев уни ҳибсга оладими?

Netanʼyaxu Ozarbayjonga tashrif buyuradi. Aliyev uni hibsga oladimi?

Isroil Bosh vaziri Binyamin Netanʼyaxu 2025 yil may oyining boshida rasmiy tashrif bilan Ozarbayjonga boradi. Boku shahrida u Ozarbayjon Prezidenti Ilhom Aliyev bilan uchrashib, ikki davlat oʻrtasidagi hamkorlikni kengaytirish va mintaqaviy xavfsizlik masalalarini muhokama qiladi. Bu tashrif AQSh va Eron oʻrtasidagi yadroviy muzokaralar qayta tiklangan, Turkiyaning Suriyadagi harbiy ishtiroki boʻyicha bahslar davom etayotgan bir paytda amalga oshmoqda. Bu haqda "Ynet" xabar qildi.

Siyosat

24.04.2025, 23:54

Foto: Anadolu

Yoʻlak urushlari yoxud Asaddan keyingi davrda Suriyadagi Turkiyaning energiya loyihalari

Asad rejimining qulashi ortidan voqealar rivojining sabablarini tushuntiradigan har xil "nazariyalar" paydo boʻldi. Versiyalardan biri buning ortida butunlay Turkiya turgani, bu esa Suriya va oʻz hududi orqali Qatardan Yevropaga gaz quvurini qurish loyihasini jonlantirayotgani haqidagi taxmindir. Shunga koʻra, Anqara Rossiya, Kaspiy dengizi havzasi, Sharqiy Oʻrtayer dengizi, Fors koʻrfazidan gaz oqimini toʻxtatib, kontinental gaz markazi sifatidagi strategik maqomini yanada mustahkamlamoqchi. Bu haqiqatmi yoki yoʻq? Aniqlik kiritish zarur.

Jahon

07.04.2025, 19:26

Pegasus, Isroil

Hukumat xakerlar orqali faollarni kuzatayotgani aytilmoqda

Oʻzbekiston muxolifat, jurnalist va inson huquqlari faollarining shaxsiy muloqotlarini kuzatishda "Pegasus"  josuslik dasturida foydalanayotganligi aytilmoqda.

Jahon

19.04.2025, 16:46

https://president.uz/oz/lists/view/7381

“Turk birlik”da darz: Shimoliy Kipr Turkiyaga Oʻzbekiston va Qozogʻistonga nisbatan chora koʻrishga chaqirdi

Joriy yilning 3-4 aprel kunlari Samarqandda oʻtkazilgan Markaziy Osiyo – Yevropa Ittifoqi sammitida davlat rahbarlari va Yevropa Ittifoqi tashkiloti rahbarlari oʻrtasida BMT Xavfsizlik Kengashining qarorlariga sodiqligini bildiruvchi qarorni imzolagan.  Shundan soʻng faqatgina Turkiya tomonidan tan olingan Shimoliy Kipr Turk  Respublikasi (TRSK)Transport vaziri Oʻzbekiston, Qozogʻiston va Turkmanistonga Turkiyani chora koʻrishga chaqirdi. Chunki BMT doirasida TRSK mustaqil davlat sifatida tan olinmagan. Bu haqda Ozarbayjonning “Haqqin.az” nashri tahliliy material eʼlon qildi.

Siyosat

16.04.2025, 17:24

Turkiya, Yevropa kengashi Kongressi

Yevropa Kengashi Turkiyaga maʼlumotlarni oʻrganish uchun guruh yuboradi

Erdogʻan oʻzining asosiy muxolifat yetakchisi Akrom Imomoʻgʻlining hibsga olinganidan keyin Yevropa Kengashi Kongressida shoshilinch yigʻilish boʻlib oʻtdi. Bu haqda “Euronews” xabar qildi.

Siyosat

02.04.2025, 16:44

#Uzbekistan, #reyting,

Dunyoga yangi adolatli tizim kerak

Turkiyaning Oʻzbekistondagi favqulodda va muxtor elchisi Ufuk Ulutash Birlashgan Millatlar Tashkiloti adolat va tinchlik oʻrnatish maqsadida tuzilgan xalqaro tizim eskirayotganini hamda BMTda oʻrnatilgan qoidalar ikkiyuzlamachilik asosida qoʻllanilayotganini aytdi. Bu haqda PARADIGMA.UZ muxbiri xabar qildi.

Jahon

01.04.2025, 17:45

So‘nggi yangiliklar

Pulli parkovka boʻyicha auksion qayta oʻtkazilishi kerakmi?

Toshkentda joriy etilgan pulli parkovka tizimi atrofida munozaralar davom etar ekan, Oʻzbekiston Xalq demokratik partiyasi aholi manfaatlarini inobatga olgan holda bir qator takliflarni ilgari surdi. Yaʼni, tariflarni belgilashda aholining real daromadlari va ijtimoiy ehtiyojlari hisobga olinishi, yigʻilayotgan mablagʻlar qayerga sarflanishi haqida toʻliq ochiq maʼlumot taqdim etilishi shart.

Oʻzbekiston

22.11.2025, 10:14

Oʻzbekiston Islom birdamligi oʻyinlarini 96 ta medal bilan ikkinchi oʻrinda yakunladi

Oʻzbekiston Saudiya Arabistonining Ar-Riyod shahrida 7–21 noyabr kunlari boʻlib oʻtgan VI Islom birdamligi oʻyinlarini 96 ta medal bilan ikkinchi oʻrinda yakunladi. Mamlakat sportchilari 29 ta oltin 35 ta kumush va 32 ta bronza medalini qoʻlga kiritdi.

Sport

22.11.2025, 07:56

1 martdan vafot etgan shaxsning qarindoshlariga QR kod yuboriladi

Hukumatning 2025 yil 21 noyabrdagi 735-son qaroriga muvofiq, Oʻzbekistonda dafn etish ishlarini tashkil etish va hisobini yuritish tizimi tubdan raqamlashtiriladi.Yangi elektron xizmatlar joriy etiladi

Oʻzbekiston

21.11.2025, 18:08

Turizm uchun olib kirilgan avtobus, elektrobus va mikroavtobuslar bojdan ozod etiladi

Oʻzbekiston prezidentining «Oʻzbekiston Respublikasi Turizm qoʻmitasi faoliyatini tashkil etish va turizm sohasini jadal rivojlantirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida»gi qaroriga muvofiq, turizm yoʻnalishida bir qator soliq va bojxona imtiyozlari belgilandi.

Iqtisodiyot

21.11.2025, 17:44

Toshkentda havo ifloslanishiga qarshi choralar kuchaytirildi: yoʻllar namlanmoqda, favvoralar ishga tushirildi

Toshkent shahrida yuqori darajadagi changlanish sharoitida havo sifatini yaxshilash maqsadida yoʻl qoplamalariga suv sepish va yashil hududlarni qoʻshimcha sugʻorish ishlari amalga oshirilmoqda.

Oʻzbekiston

21.11.2025, 14:52

Tadbirkorlar uchun yangi imkoniyat

Oʻzbekistonda islomiy moliyalashtirishga boʻlgan qiziqish ortib borar ekan, bu yoʻnalishda amaliy qadamlar ham kengaymoqda. Ipak Yuli Bank EEFU bilan 20 million dollarlik yangi hamkorlik bitimini imzolaganini maʼlum qildi. Mablagʻlar shariat talablariga muvofiq Murabaxa vositasi orqali ajratiladi.

Iqtisodiyot

21.11.2025, 10:38

Attestatsiya imtihonlarini yechib bergan “bunker” faoliyati fosh etildi

Namangan shahrida pedagoglarning attestatsiya jarayoniga masofadan turib noqonuniy aralashish uchun tashkil qilingan maxfiy “bunker” aniqlanib, uning faoliyati toʻxtatildi. "Bunker” sifatida foydalanilgan xonadon koʻzdan kechirilganda test savollarini yechishda jalb etilgan 12 nafar pedagog aniqlangan. Shuningdek, bir necha noutbuk, 30 dona turli eshitish moslamalari, yashirin kameralar, 8 ta Wi-Fi router va boshqa jihozlar ashyovi dalil sifatida olindi.

Oʻzbekiston

21.11.2025, 07:52

Oʻzbekistonda koʻp qavatli uylarda yashash qoidalari yangilandi: umumiy mulk va uni saqlash uchun javobgarlik kuchaytirildi

Oʻzbekistonda koʻp qavatli uylarda yashash tartibini belgilaydigan yangi qoidalar tasdiqlandi. Unga muvofiq, koʻp kvartirali uylardagi qator obʼektlar «umumiy mulk» sifatida belgilab qoʻyildi va ularni saqlash boʻyicha fuqarolarning javobgarligi kuchaytirildi.

Oʻzbekiston

20.11.2025, 17:18

Qozogʻistonda ayollar uchun ish vaqti qisqarishi mumkin

Qozogʻistonda parlament deputatlari bolalar, kasal yoki keksa qarindoshlariga qarayotgan ayollar uchun ish soatini qisqartirish taklifini ilgari surdi. Qozogʻistonda ayollar har kuni oʻrtacha 480 daqiqa ish vaqtini, qoʻshimcha ravishda esa 246 daqiqa uy yumushlari va qarindoshlarga gʻamxoʻrlik qilishga sarflayapti.

Jahon

20.11.2025, 15:03

Qirgʻizistonda Rossiyaga bogʻliq yangi «Nomad» telekanali ochiladi

Qirgʻizistonda «Nomad» nomli yangi telekanal ishga tushmoqda. «Radio Ozattik» yozishicha, u Kreml tomonidan moliyalangan RT kanali va moldaviyalik biznesmen Ilan Shorga tegishli tuzilmalar bilan bogʻliq.

Jahon

20.11.2025, 14:19

Bolani tez-tez shamollashdan qanday himoyalash mumkin?

Oxirgi paytlarda yurtimizda noodatiy, davolash qiyin boʻlgan shamollash turi paydo boʻldi. Maktab va maktabgacha taʼlim tashkilotlarida bolalar bir-biriga yuqtirib olayotgan bu gripga har doimgi dori-darmonlar deyarli taʼsir qilayotgani yoʻq. Bunday sharoitda bolalarning immunitetini mustahkamlash, ular salomatligiga toʻgʻri yondashish juda muhim. Quyidagi tavsiyalarimiz bu borada juda katta foyda keltirishi aniq.

Oʻzbekiston

20.11.2025, 11:24

Prezident yigʻilishda ikki tuman hokimini ishdan olishga buyurdi

Kambagʻallikni qisqartirish va bandlikni taʼminlash boʻyicha oʻtkazilgan yigʻilishda Denov va Chiroqchi tumanlari hokimlari lavozimidan ozod etildi. Taʼkidlanishicha, Denovda kambagʻal oilalar reyestriga kirgan 1200 ta oilaning daromadi bir yildan beri oʻzgarmagan. Chiroqchi tumaniga joriy yil tadbirkorlikni rivojlantirish uchun 309 mlrd soʻm kredit resursi ajratilgan. Biroq hokimlik aholiga imkoniyatiga yarasha tayyor loyihalar taklif qilish oʻrniga, odamlarni yoppasiga kredit olishga majburlagan.  

Siyosat

20.11.2025, 09:05