Самарқанд тарихий меросига зиёратгоҳ маркази қурилиши таҳдид солмоқда

Халқ депутатлари вилоят Кенгашининг тўққизинчи сессиясида Чокардиза қабристонида жойлашган Имом Матуридий мажмуасини реконструкция қилиш, ободонлаштириш ва инфратузилмани ободонлаштириш орқали йирик зиёратгоҳ қуриш учун 220 та турар-жой ва нотурар жой объектларининг жамоат еҳтиёжлари учун ер участкаларини олиб қўйиш бўйича тақдимот маъқулланди. Самарқанд, Оқдарё тумани Даҳбед қишлоғидаги Махдуми Аъзам мажмуасидаги бешта турар-жой ва нотурар жой.

Фото: Википедия

Юрист Диера Рафиева бир нечта асосий жиҳатларни таъкидлаб, ташаббуслар ҳақида ташвиш билдирди. Facebookдаги постида у буни таъкидлади:

Маданий мерос тўғрисидаги миллий қонунчиликка эътибор берилмаяпти: тақдимотда маданий обидалар, жумладан, қадимий қабристон, шунингдек, Бухорий, Ғидувоний, Вобкент, Дари Занжир, Рометон, Муллокандова, Хўжум каби кўчаларда жойлашган тарихий гузарлар уйларини муҳофаза қилувчи Қонунчилик нормалари ҳисобга олинмаган. Сиёб каналининг ландшафтлари ҳам таъсир қилади, бу эса муҳим маданий мерос объектларининг йўқ қилинишига олиб келиши мумкин.

"Бизнинг ҳунармандларимиз қадимий қабристонга тегмоқчи, тарихий гузарларнинг уйларини ҳайдаб чиқармоқчи ва бузмоқчи", - деб ёзади Диера.

Абу Мансур Мотуридий мақбараси (ўзб. Мотуридий ёдгорлик мажмуи / Мотуридий ёдгорлик мажмуи) - Самарқанддаги мақбара бўлиб, Регистон майдони ва ансамблидан бир километр жануби-Шарқда жойлашган. Мақбара машҳур Ислом илоҳиётчиси, фиқҳ (мусулмон ҳуқуқшунослиги) олими ва Қуръон таржимони (Муфассир), Матуридизм асосчиси Абу Мансур Muhammad ибн Muhammad Ал-Матуридий (870-944) қабри устига ўрнатилган. Мусулмон дунёсининг машҳур ва буюк олимлари IX-асрда пайдо бўлган Чокардиза қабристонига дафн этилган. Бу ерда бир вақтлар ҳарбий қалъа бор эди. "Чокар" - "қўшин" ва "диса" "қалъа" деган маънони англатади.

Халқаро мажбуриятлар бузилмоқда: Рафиеванинг сўзларига кўра, тарихий обидаларни йўқ қилишга қаратилган ҳаракатлар Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалар, хусусан, Жаҳон маданий ва табиий меросини муҳофаза қилиш тўғрисидаги Конвенция бўйича мажбуриятларини бузмоқда. Лойиҳа Юнесконинг Бутунжаҳон мероси маркази билан мувофиқлаштирилганми деган савол очиқ қолмоқда.

"Жамоат эҳтиёжлари" тушунчасининг ноаниқлиги: ер сотиб олиш режалаштирилган "жамоат эҳтиёжлари" атамаси кенг ва ноаниқ талқин қилинади. Адвокатнинг сўзларига кўра, зиёратгоҳнинг ташкил этилиши ва иншоотларни реконструкция қилиш тарихий биноларнинг вайрон бўлиши ва одамларнинг кўчирилишини оқламайди, айниқса маҳаллий ҳокимият аҳолиси учун аниқ кафолатлар бермаганлиги сабабли.

Ўзбекистон

01.04.2025, 11:14

Улашиш:

мавзуга оид янгиликлар

Самарқандга кириш 15 кунга ёпилади

ЮНЕСКО Бош конференциясининг 43-сессияси ўтказилиши муносабати билан 30 октябрдан 14 ноябрга қадар Самарқандга кириш йўллари ёпилади. 

Ўзбекистон

21.10.2025, 12:42

Самарқандда кумушнинг ноқонуний савдосига чек қўйилди

Давлат хавфсизлик хизмати Самарқанд вилояти бўйича бошқармаси ходимлари томонидан ўтказилган тезкор тадбир давомида кумуш қимматбаҳо металл қотишмасини ноқонуний равишда сотишга уринган шахслар қўлга олинди.

Ўзбекистон

16.10.2025, 15:06

Самарқандда қиморга муккасидан кетган шахс ака ва укасининг қийноғидан сўнг вафот этди

Ака-ука онлайн қиморга муккасидан кетган ўртанча ўғилни бу йўлдан қайтариш мақсадида дарахтга боғлаб қўйиб, калтаклашган. Оқибатда оғир тан жароҳати олган 29 ёшли йигит вафот этган. «Одамлардан, банкдан қарз олиб, онлайн қиморга тикиб юборарди. Одамлар уйга қарзларини сўраб келарди, акаси ва укаси тўларди», деган ўғилларнинг отаси судда.

Ўзбекистон

13.10.2025, 15:52

Самарқандда Агроинспекция ходими қамоққа олинди

Агросаноат мажмуи устидан назорат қилиш инспекцияси мутахассиси ернинг унумдорлигига зарар етказилганлиги аниқланган фуқарога нисбатан чора кўрмаслик эвазига 3 минг АҚШ доллари талаб қилган.

Ўзбекистон

13.10.2025, 14:19

Samarqanddagi xorijiy korxona tabiatga 7 milliard soʻm zarar yetkazdi

Самарқанддаги хорижий корхона табиатга 7 миллиард сўм зарар етказди

Самарқанд вилояти Булунғур туманидаги 11,3 гектар майдондаги лёссимон жинсларни ноқонуний қазиб олаётгани аниқланди. Бу ҳақда Экология вазирлиги хабар қилди.

Ўзбекистон

09.10.2025, 15:09

Халқаро астронавтика конгресси Самарқандда ўтказилади

Австралиянинг Сидней шаҳрида ўтказилган Халқаро астронавтика конгрессида (IAC) муҳим қарор қабул қилинди: 2028 йилда навбатдаги конгресс Самарқанд шаҳрида ўтказилиши белгиланди. 

Фан-технология

04.10.2025, 20:13

сўнгги янгиликлар

Исроил Ғазога зарба берди, Трамп оташкесим бекор бўлмаганини маълум қилди

Исроил армияси ҲАМАС исроиллик асирларнинг жасадларини топширмаганини баҳона қилиб, Ғазо секторига кучли авиазарбалар берди. Ҳужумлар натижасида камида 33 нафар фаластинлик, жумладан аёллар ва болалар ҳалок бўлди. Байт-Лахия, аль-Бурайж, Нусайрат ва Хан Юнис ҳудудларидаги уйлар ҳамда мактаблар зарар кўрди.

Жаҳон

29.10.2025, 11:13

Адвокатлик қасамёдига содиқ бўлмаган адвокат қўлга олинди

Сирдарё туманидаги адвокатлик бюроси адвокати ўз хизмат мавқеидан фойдаланиб, туман ИИБ ҳузуридаги Тергов бўлими иш юритувида бўлган жиноят иши бўйича ноқонуний талаб қўйгани аниқланди.

Ўзбекистон

29.10.2025, 10:12

“World Boxing” рейтинги: 6 та вазнда ўзбек боксчиси тенгсиз

Бокс бўйича халқаро мусобақаларни ташкил этувчи “World Boxing” ташкилоти ўзининг 10 та вазн тоифаси бўйича янгиланган рейтингини эълон қилди.

Спорт

28.10.2025, 19:21

Фуқароларга энергия самарадор қурилмаларни харид қилиш ва ўрнатиш учун субсидия ажратилади

Ҳукуматнинг 2025 йил 24 октябрдаги 673-сон қарори билан “Аҳоли уй-жойларини энергия аудитидан ўтказиш, энергия самарадор қурилмаларни харид қилиш ва ўрнатишда субсидия ажратиш тўғрисида”ги низом тасдиқланди.

Иқтисодиёт

28.10.2025, 18:17

Кадр из видео

Қамчиқ довонида юк машинаси иштирокида ЙТҲ содир бўлди

Қамчиқ довонида автомобил ташувчи юк машинаси йўлдан чиқиб кетди. Ҳодиса оқибатида жабрланувчилар йўқ.  Унда ташилган автомобиллар сони ва уларнинг шикастланиш даражаси ҳақида ҳозирча маълумот берилмаган.

Ўзбекистон

28.10.2025, 18:11

Исроил: Эрдўған бошчилигидаги Туркия Исроилга нисбатан дипломатик ва иқтисодий санкциялар жорий этди

Исроил ташқи ишлар вазири Гидеон Саарнинг таъкидлашича, Туркия президенти Ражаб Тоййиб Эрдўған раҳбарлигидаги ҳукумат Исроилга нисбатан нафақат сўзларда, балки дипломатик ва иқтисодий санкциялар орқали ҳам муносабатини намоён этмоқда.

Жаҳон

28.10.2025, 17:15

Хоразмда 1,6 млрд сўмлик ноқонуний тамаки маҳсулотлари аниқланди

Хоразм вилоятида қиймати 1,6 миллиард сўм бўлган электрон тамаки маҳсулотларини ноқонуний савдога чиқариш ҳолати аниқланди.

Ўзбекистон

28.10.2025, 16:19

Трамп Япония байроғи ёнида қотиб қолди, Оқ уй унинг соғлиги ҳақида баёнот берди

Японияга расмий ташриф билан келган  АҚШ Президенти Доналд Трамп кутилмаган ҳаракати билан ҳаммани ҳайратда қолдирди. Кутиб олиш маросими пайтида икки мамлакат байроқлари олдида тўхтаб, таъзим қилиши керак бўлган Трамп бир муддат жойида қотиб қолди ва йўлида давом этди.

Жаҳон

28.10.2025, 16:09

Ўзбекистонда аҳолининг зичлик даражаси эълон қилинди

Миллий статистика қўмитаси маълумотларига кўра, 2025 йилнинг 1 октябрь ҳолатига кўра Ўзбекистонда 1 квадрат километр майдонга ўртача 84,8 киши тўғри келган.

Ўзбекистон

28.10.2025, 15:14

Рустам Қосимжонов Ўзбекистон терма жамоаси бош мураббийи этиб тайинланди

Халқаро гроссмейстер, 2004 йилги FIDE жаҳон чемпиони Рустам Қосимжонов Ўзбекистон эркаклар миллий шахмат терма жамоасига бош мураббий этиб тайинланди.

Спорт

28.10.2025, 14:17

Мирзаобод тумани собиқ ҳокими жиноий жазога тортилди

Жиноят иши Сардоба сув омборидаги фавқулодда ҳолат оқибатларини бартараф этиш билан боғлиқ: туманни 2020-2023 йилларда бошқарган Жонибек Яриев тошқинда уй-жойи бузилган оилалар учун қурилган ўнга яқин янги уйни белгиланган талабларга зид равишда бериб юборган.

Ўзбекистон

28.10.2025, 13:41

Истанбул мэри Имомоғлуга янги айблов қўйилди

Туркия суди мухолифатдаги Республика халқ партияси (CHP) етакчиси, Истанбул мэри Экрем Имомоғлуга нисбатан янги ҳибсга олиш ордерини чиқарди.

Жаҳон

28.10.2025, 12:51