Европа учун Ўзбекистондаги инсон ҳуқуқлари энди муҳим эмасми?

Россия–Украина уруши бошланганидан сўнг, бир қатор Европа Иттифоқи давлатларининг Марказий Осиёга, хусусан Ўзбекистонга бўлган қизиқиши сезиларли даражада ортди. Бу ҳолат минтақадаги геосиёсий мувозанат ўзгараётгани, шунингдек, Европа Иттифоқининг янги ташқи сиёсий стратегиясидан далолат беради.

Улашиш:

Do Human Rights in Uzbekistan No Longer Matter to Europe?

Мисол учун, Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев Франция Президенти Эммануэл Макрон билан кўришиб ҳамкорлик тўғрисидаги шартномани имзолаган эди. АҚШ  президенти Доналд Трамп эса Ўзбекистон билан ўзаро муносабатларни янада фаоллаштириб, иқтисодий ва хавфсизлик йўналишларида мулоқотнияхшиланаётганини айтган эди. Бундан ташқари, Италия Бош вазири Жоржа Мелони ҳам Самарқандга ташрифи мобайнида стратегик ҳамкорликни чуқурлаштиришга қаратилган муҳим келишувларни имзолади.

 

Жорий йилнинг 4 апрель куни Самарқандда бўлиб ўтган "Марказий Осиё – Европа Иттифоқи" саммитида "Human Right Watch" ташкилотидан Искра Кирова Европа етакчиларидан Ўзбекистонда инсон ҳуқуқлари ҳолати юзасидан очиқчасига муҳокама юритишга чақирган эди. Бироқ саммит давомида инсон ҳуқуқлари ва диний эркинлик расмий баёнотларда алоҳида тилга олинмади ёки кенг оммага очиқланмади.

 

Сиёсатшунос Фарҳод Толиповнинг "PARADIGMA.UZ" нашрига берган интервьюсида айтишича, сўнгги пайтларда инсон ҳуқуқлари масаласининг Европа Иттифоқи томонидан очиқ муҳокама қилинмаслиги дипломатик ёндашувдаги ўзгаришлар билан боғлиқ.

 

"Бу масала балки сал юмшатилган тарзда ифодаланаётгандир, аммо кун тартибидан бутунлай чиқариб ташланган эмас. Масалан, яқинда Дублин шаҳрида инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилувчи ташкилот томонидан Ўзбекистонда инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилаётган аёл фаол мукофот билан тақдирланди", — деган у.

 

Унинг сўзларига кўра, қарс икки қўлдан чиқади деган мақолни эсласак, европаликлар ўз қўлини чўзиш орқали дўстлик ва шерикликни таклиф қилмоқда.

 

"Албатта, улар учун диктаторлар, авторитар режимлар билан ҳамкорлик қилинмаслиги керак. Европа бундай режимлардан тарихда жуда кўп жабр кўрди. Шу сабабли, улар фақат демократик йўлни танлаган давлатлар билан дўстлашишни мақсад қилади. Агар биз ҳам улардан катта ёрдам кутаётган бўлсак, ҳамкорликни жадаллаштиришни истасак, сўнгги саммитлар, баёнотлар ва тадбирлар шуни кўрсатмоқда – бизда интилиш бор, истак бор", -деган сиёсатшунос.

 

Толипов Европа Иттифоқининг бу ёндашувини "шартсиз дўстлик" эмас, балки демократик ислоҳотлар эвазига таклиф қилинаётган шериклик деб ҳисоблайди. Унингча, агар Ўзбекистон инсон ҳуқуқлари ва сўз эркинлиги бўйича янада амалий ва чуқур ислоҳотларни амалга оширса, Европа ва АҚШ каби стратегик ҳамкорлардан катта ёрдам олиш имкониятига эга бўлади.

мавзуга оид янгиликлар

Европа давлати эшикларини очмоқда: 500 минг муҳожир қабул қилинади

Италия ҳукумати уч йил ичида Европа Иттифоқига кирмайдиган мамлакатлардан 500 минг кишига меҳнат рухсати беришни режалаштирмоқда. Мамлакатда кекса қатламнинг кўпайиб борётгани, ёшлар мамлакатни тарк этаётгани кўплаб соҳаларда ишчи кучи танқислигига сабаб бўлмоқда.

Жаҳон

03.11.2025, 09:26

Шавкат Мирзиёев Саудия инвестициялар вазирини қабул қилди

Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев 15 октябрь куни Тошкентда Саудия Арабистони Подшоҳлиги инвестициялар вазири Холид ал-Фалиҳни қабул қилди. Бу ҳақда давлат раҳбари матбоут хизмати хабар қилди.

Сиёсат

15.10.2025, 14:36

YI elchisi: Oʻzbekiston yashil kelajak sari qadam tashlamoqda

ЕИ элчиси: Ўзбекистон яшил келажак сари қадам ташламоқда

Европа Иттифоқининг Ўзбекистондаги элчиси Жаноб Тайво Клаар Ўзбекистоннинг яшил иқтисодий стратегияси ва иттифоқ билан ҳамкорликдаги стратегия ҳақида Paradigma.uz'га интервью берди.

Сиёсат

27.09.2025, 12:54

Fransiyada 15 yoshgacha boʻlgan bolalarga ijtimoiy tarmoqlardan foydalanish taqiqlanishi mumkin

Францияда 15 ёшгача бўлган болаларга ижтимоий тармоқлардан фойдаланиш тақиқланиши мумкин

Франция президенти Эммануэл Макрон сешанба куни "France 2" телеканали эфирида чиқиш қилиб, 15 ёшдан кичик болалар учун ижтимоий тармоқлардан фойдаланишни тақиқловчи қонун киритилишини маълум қилди. Унинг айтишича, агар Европа Иттифоқи бу борада умумий қарор қабул қилмаса, миллий миқёсда ушбу тақиқ яқин ойларда жорий этилади. Бу ҳақда BBC хабар қилди.

Жаҳон

11.06.2025, 16:41

Ўзбекистон Россиядаги мигрантларнинг ҳуқуқлари бузилганлиги юзасидан Федерация Ташқи ишлар вазирлигига нота юборди

Ташқи ишлар вазирлиги (ТИВ) Россия Федерациясидаги айрим ташкилот ва идораларини Ўзбекистон фуқароларига нисбатан ҳурматда бўлиш, уларнинг шаън ва қадр-қимматини камситмасликка чақирди.

Ўзбекистон

11.06.2025, 11:07

"Kimgadir yoqadimi-yoʻqmi, biz YI bilan hamkorlikni davom ettiramiz" — Abdulaziz Komilov

"Кимгадир ёқадими-йўқми, биз ЙИ билан ҳамкорликни давом эттирамиз" — Абдулазиз Комилов

Собиқ ташқи ишлар вазири, Ўзбекистон президентининг махсус вакили Абдулазиз Комилов "Кимгадир ёқадими-йўқми, биз Европа Иттифоқи билан ҳамкорликни давом эттиради", деди.  У бу ҳақда "Ishonch.uz" сайтига берган интервьюсида маълум қилди.

Ўзбекистон

02.06.2025, 17:28

сўнгги янгиликлар

Ўзбекистон ва Озарбайжон Иброҳим келишувларига қўшилиши мумкин – Reuters

Трамп Оқ уйда C5+1 формати доирасидаги беш давлат – Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон, Туркманистон ва Ўзбекистон раҳбарлари билан учрашувда айрим мамлакатлар тез орада Иброҳим келишувларига қўшилиши мумкинлигини айтиб ўтган. Қозоғистон ушбу келишувга қўшилганидан сўнг, Озарбайжон ҳамда Ўзбекистон ҳам келгусида Иброҳим келишувларига қўшилиши мумкин деб тахмин қилинмоқда. Шунингдек, манба хабарида ушбу давлатларнинг Исроил билан яқин алоқаларга эга эканлиги алоҳида таъкидланган.

Сиёсат

08.11.2025, 15:19

Журналистларнинг ўлими очилмай қолмоқда — БМТ бош котиби

Бутун дунё бўйлаб журналистлар ўлимининг қарийб 85 фоизи ҳали ҳам очилмай қолмоқда. «Чегарасиз мухбирлар» ташкилоти маълумотларига кўра, 2023–2025 йиллар оралиғида камида 1163 журналист ҳибсга олинган, шулардан 568 нафари 48 мамлакатда ҳануз қамоқда қолмоқда. Ҳибсга олиш ҳолатларининг ярмидан кўпи Беларус, Хитой, Исроил, Мьянма ва Россия Федерациясига тўғри келган.

Жаҳон

08.11.2025, 11:58

АҚШ Сурия президентини террорчилар рўйхатидан чиқарди

Сурия муваққат президенти лавозимини эгаллаб турган Аҳмад аш-Шаръа Вашингтоннинг террорчилар рўйхатидан чиқарилди. Шунингдек, мамлакат ички ишлар вазири Анас Ҳасан Ҳаттоб ҳам мазкур рўйхатдан чиқарилгани ҳақида 7 ноябрь куни АҚШ Давлат департаментининг расмий сайтида маълум қилинди. Бироқ Вашингтоннинг бу қадами санкцияларни тўлиқ бекор қилиш эмас, балки «шартли юмшатиш» ҳисобланади. 

Жаҳон

08.11.2025, 10:02

АҚШ Ўзбекистон учун Жексон-Вэник тузатишини бекор қилади

Сенатор Жеймс Риш АҚШ Конгрессида Марказий Осиё давлатлари, жумладан Ўзбекистон учун Жексон-Вэник тузатишини бекор қилиш бўйича қонун лойиҳасини тақдим этди. Сенаторнинг фикрича, Марказий Осиё давлатлари «ўта мураккаб геосиёсий қуршовда» қолган.

Ўзбекистон

07.11.2025, 15:06

СУДАН — Африка юрагидаги қон дарёси

Бутун дунё Ғазодаги геноцидни кузатиб турган бир пайтда, Суданда ундан кам бўлмаган даҳшатли фожиа юз бермоқда. Кечагина президент Ал-Баширни биргаликда ағдарган икки генерал — ҳокимият ва бойлик учун қонли тўқнашувни бошлади.

Жаҳон

07.11.2025, 12:35

Қозоғистон "Иброҳим келишувлари"га қўшилмоқчи

Оқ уйда бўлиб ўтган учрашувда Қозоғистон президенти Қасим-Жомарт Тоқаев Исроил Бош вазири Биньямин Нетаняху билан телефон орқали мулоқот қилди. Суҳбатнинг асосий мавзуси Қозоғистоннинг «Иброҳим келишувлари»га қўшилиш нияти бўлди. Тоқаевнинг таъкидлашича, ушбу қарор мамлакатнинг халқаро тинчлик ва мулоқотни ривожлантириш, БМТ Низоми асосида халқаро ҳуқуқни қўллаб-қувватлашга бўлган интилишини кўрсатади.

Сиёсат

07.11.2025, 11:25

Ўзбекистон АҚШга 100 миллиард доллардан ортиқ инвестиция киритади — Трамп

АҚШ президенти ижтимоий тармоқлардаги чиқишида Ўзбекистон келгуси ўн йил ичида АҚШ иқтисодиётига 100 миллиард доллардан ортиқ инвестиция киритишини маълум қилди. Маълумот учун, жорий йил бошида “Uzbekistan Airways” компанияси 8 миллиард долларлик Boeing 787 Dreamliner самолётларини харид қилиш бўйича шартнома имзолаган.

Иқтисодиёт

07.11.2025, 11:03

«Тоштурма» ҳудудида нима қурилмоқда?

Тошкент шаҳридаги собиқ 1-сонли тергов ҳибсхонаси («Тоштурма») жойлашган ҳудуд тақдири бўйича Сенат ҳокимликка сўров юборган. Ҳокимлик жавобига кўра, Юнусобод тумани Наманган кўчасидаги 2,9 гектарлик ер майдони 2018 йилда хиёбон қуриш учун ҳокимлик балансига ўтказилган. Аммо 2020 йилда бу ер “Ogneupor” МЧЖга компенсация сифатида берилган. Маълумот учун, 1891 йилда қурилган «Тоштурма» биноси 2020 йилларда фаолиятни тўхтатган. 

Ўзбекистон

07.11.2025, 09:11

Ўзбекистон ва АҚШ етакчилари учрашди

Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев 6 ноябр куни Вашингтон шаҳрига амалий ташрифи доирасида Оқ уйда АҚШ президенти Доналд Трамп билан учрашув ўтказди. Трамп Ўзбекистон етакчисининг АҚШ ҳукумати вакиллари, йирик компаниялари ва молиявий институтлари раҳбарлари билан самарали учрашув ва музокаралар ўтказганини олқишлади.

Ўзбекистон

07.11.2025, 08:44

Украинада элита жангчилари тақдирлаш маросимида ҳалок бўлди

Россия 1 ноябрь куни Украинада элита ҳарбийларини тақдирлаш маросими пайтида ракета учирган. Натижада бир неча украиналик аскар ҳалок бўлган ва яраланган.  Бундан ташқари, тўрт нафар тинч аҳоли, жумладан 11 ва 14 ёшли болалар ҳам вафот этган, яна олти киши яраланган. Бу ҳақда The Telegraph нашри хабар берди.

Жаҳон

06.11.2025, 15:28

Ўзбекистонда кучли магнит бўрони кутилмоқда

7 ноябрь куни сўнгги йиллардаги энг кучли магнит бўрони кузатилиши мумкин. Бу ҳақда Космик тадқиқотлар институти қошидаги Қуёш астрономияси лабораторияси маълум қилди.

Ўзбекистон

06.11.2025, 14:56

АҚШ ҳукумати 36 кундан бери ишламаяпти

Конгресс янги бюджет лойиҳаси бўйича келишувга эриша олмагани сабабли федерал ҳукумат фаолияти қисман тўхтатилган. Натижада минглаб давлат ходимлари маошсиз ишламоқда, миллионлаб америкаликлар эса ижтимоий хизматлардан фойдалана олмаяпти.

Жаҳон

06.11.2025, 14:38