2022-yilda bolalar oʻlimi global minimum darajaga tushdi - BMT

2022-yilda dunyo boʻylab 5 yoshgacha vafot etgan bolalar soni tarixiy eng past darajaga – 4,9 millionga tushdi. Bu haqda chorshanba kuni BMTning bolalar oʻlimini baholash boʻyicha idoralararo guruhi soʻnggi maʼlumotlarga tayangan holda maʼlum qildi.

Guruh hisobotida 2000-yildan buyon 5 yoshgacha boʻlgan bolalar oʻlimining global darajasi 51 foizga kamaydi, bir qancha past va oʻrta daromadli mamlakatlarda tezroq pasayganligi aniqlangan. Erishilgan muvaffaqiyatlar qisman birlamchi tibbiy-sanitariya yordamiga, jumladan, bolalar salomatligi va farovonligiga yetarli resurslar ajratilishi bilan bogʻliq.

Biroq, tadqiqot shuni koʻrsatadiki, erishilgan yaxshi natijaga qaramay, bolalar va yoshlar oʻrtasidagi barcha oldini olish mumkin boʻlgan oʻlimlarni tugatish uchun hali koʻp ishlar qilinishi kerak. Besh yoshga toʻlmasdan vafot etgan millionlab bolalardan tashqari, 5 yoshdan 24 yoshgacha boʻlgan yana 2,1 million bola va yoshlarning turli sabablarga koʻra halok boʻlgan. Ushbu oʻlimlarning aksariyati Sahroi Kabir, janubiy Afrika va Janubiy Osiyoda sodir boʻladi.

Hisobotda qayd etilishicha, oʻlimlar, birinchi navbatda, erta tugʻilish, tugʻilish asoratlari, pnevmoniya, diareya va bezgak kabi oldini olish mumkin boʻlgan sabablar va davolash mumkin boʻlgan kasalliklar tufayli sodir boʻlgan.

Agar sifatli birlamchi tibbiy yordamdan (shu jumladan, emlash kabi asosiy arzon tadbirlar), malakali tugʻruqxona xizmati, erta va davomli emizishni qoʻllab-quvvatlashdan, shuningdek, chaqaloq kasalliklarini tashxislash va davolashdan keng foydalanish imkoniyati mavjud boʻlsa, koʻplab yoshlat hayotini saqlab qolish mumkin boʻlardi.

“Har bir ayol va bola uchun favqulodda vaziyatlarda va chekka hududlarda sifatli tibbiy xizmatlardan foydalanish imkoniyatini yaxshilash juda muhim”, dedi Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti Bosh direktori Tedros Adhanom Gebreyesus.

Jahon

14.03.2024, 09:59

Ulashish:

Mavzuga oid yangiliklar

YuNISEF: bolalarning ijtimoiy tarmoqlardagi xavfsizligi uchun yosh cheklovlari yetarli emas

Tashkilotga koʻra, qatʼiy yosh cheklovlari joriy etilgan taqdirda ham bolalar VPN yoki kamroq tartibga solinadigan platformalar orqali ijtimoiy tarmoqlardan foydalanishda davom etishi mumkin. Bu esa ularni himoya qilishni yanada qiyinlashtiradi.

Jahon

16.12.2025, 08:01

Trampning Gʻazo boʻyicha rejasi BMT tomonidan maʼqullandi

17 noyabr kuni BMT Xavfsizlik Kengashi AQSh prezidenti Donald Tramp tomonidan ilgari surilgan Gʻazo boʻyicha 20 banddan iborat rejaning rezolyutsiyasini maʼqulladi. Rezolyutsiyani 13 davlat, jumladan Buyuk Britaniya, Fransiya va Somali qoʻllab-quvvatlagan, qarshi ovoz boʻlmagan, Rossiya va Xitoy esa betaraf qolgan.

Jahon

19.11.2025, 09:52

Gʻazo dunyodagi eng koʻp nogiron bolalar yashaydigan hududga aylandi

Gʻazo sektori dunyodagi eng koʻp nogiron bolalar yashaydigan hududga aylandi. 2023 yil oktabrda boshlangan Isroilning ikki yillik hujumlari davrida Gʻazoda 5 mingdan ortiq insonning qoʻli yoki oyogʻi amputatsiya qilindi. 2025 yil sentabr oyiga kelib, Gʻazoda 170 690 dan ortiq odam jarohatlangan. Ularning kamida toʻrtdan biri uzoq muddatli reabilitatsiyaga muhtoj. 

Jahon

11.11.2025, 11:38

Jurnalistlar qotilliklari ochilmay qolmoqda — BMT bosh kotibi

Butun dunyo boʻylab jurnalistlar oʻlimining qariyb 85 foizi hali ham ochilmay qolmoqda. «Chegarasiz muxbirlar» tashkiloti maʼlumotlariga koʻra, 2023–2025 yillar oraligʻida kamida 1163 jurnalist hibsga olingan, shulardan 568 nafari 48 mamlakatda hanuz qamoqda qolmoqda. Hibsga olish holatlarining yarmidan koʻpi Belarus, Xitoy, Isroil, Myanma va Rossiya Federatsiyasiga toʻgʻri kelgan.

Jahon

08.11.2025, 11:58

AQSh BMT Xavfsizlik kengashini Suriyaga nisbatan sanksiyalarni yumshatishga chaqirdi

AQShning BMTdagi doimiy vakili Mayk Uolts BMT Xavfsizlik kengashini Suriyaga qarshi joriy etilgan sanksiyalarni yumshatish boʻyicha harakatlarni qoʻllab-quvvatlashga chaqirdi.

Jahon

23.10.2025, 16:27

BMT: Dunyo boʻylab 122 million kishi urush va zoʻravonlik sababli uyini tark etgan

BMTning qochqinlar ishlari boʻyicha Oliy komissari Filippo Grandining maʼlum qilishicha, 2015 yildan buyon dunyoda urushlar va zoʻravonlik tufayli oʻz uyini tashlab ketishga majbur boʻlganlar soni deyarli ikki baravar oshib, 122 million nafarga yetgan.

Jahon

07.10.2025, 17:43

So‘nggi yangiliklar

2025 yil: ijtimoiy tarmoqlar orqali shakllangan kun tartibi va ochiq qolgan savollar

2025 yil Oʻzbekiston jamiyati hayotida ijtimoiy tarmoqlar orqali yuzaga chiqqan voqealar, rezonansli videolar va jamoatchilik bosimi bilan yodda qoldi.

Oʻzbekiston

30.12.2025, 19:13

Toʻliq toʻlash yoki boʻlib toʻlash: uy xaridida qaysi qaror toʻgʻri?

Uy xarid qilish inson hayotidagi eng yirik moliyaviy qarorlardan biri hisoblanadi. Ayniqsa, yangi qurilish bozorida toʻlov usulini toʻgʻri tanlash kelajakdagi moliyaviy barqarorlikka bevosita taʼsir qiladi.

Oʻzbekiston

30.12.2025, 10:50

Zelenskiy Tramp bilan uchrashdi

Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy AQSh prezidenti Donald Tramp bilan uchrashish uchun Florida shtatdagi Mar-a-Lago qarorgohiga keldi.

Jahon

29.12.2025, 17:24

Google SI infratuzilmasini kengaytiradi

Google sunʼiy intellekt infratuzilmasini kengaytirish maqsadida toza energiya sohasida faoliyat yurituvchi Intersect Power kompaniyasini taxminan 4,75 milliard dollar evaziga sotib oldi.

Jahon

29.12.2025, 12:34

Atambayev davlat mukofotlaridan mahrum qilindi

Qirgʻizistonning sobiq prezidenti Almazbek Atambayev barcha davlat mukofotlaridan mahrum etildi. Tegishli farmonni mamlakatning amaldagi prezidenti Sadir Japarov imzoladi.

Jahon

29.12.2025, 11:42

Yangi yil arafasida firibgarlar faollashdi: bitta havola orqali bank kartangizdan ayrilishingiz mumkin

Yangi yil bayramlari arafasida Telegram va ijtimoiy tarmoqlar orqali “yangi yil sovgʻalari” niqobi ostidagi zararli havolalar faol tarqalmoqda.

Oʻzbekiston

29.12.2025, 10:29

174 oila koʻchada qoladimi?

Oilaviy yotoqxonada yashash — huquq yoʻq degani emas. Baʼzilar oilaviy yotoqxonada yashayotgan insonning qadri yoʻq, deb oʻylaydi.

Oʻzbekiston

28.12.2025, 20:24

AQShda Bayden davrida qabul qilingan oʻnlab qonunlar bekor qilindi

AQSh Kongressidagi respublikachilar 2025 yil davomida mamlakatning sobiq prezidenti — Jo Bayden maʼmuriyati davrida qabul qilingan rekord miqdordagi qonun va qarorlarni bekor qildi.

Jahon

28.12.2025, 10:23

Ukraina: Belarus Rossiya dronlariga havo hujumidan mudofaani chetlab oʻtishda yordam bermoqda

Ukraina prezidenti Volodimir Zelenskiy Belarus hududi orqali Rossiya dronlarining Ukraina havo hujumidan mudofaa tizimini chetlab oʻtishiga koʻmak berilayotganini maʼlum qildi.

Jahon

27.12.2025, 16:39

Yangi qurilishdan uy xarid qilish: toʻgʻri qaror qanday qabul qilinadi?

Amaliyot shuni koʻrsatmoqdaki, uy xarid qilish faqat kvadrat metr yoki narx tanlash bilan cheklanmaydi. Bu — moliyaviy, huquqiy va strategik jihatdan chuqur oʻylab qabul qilinishi kerak boʻlgan qaror.

Oʻzbekiston

27.12.2025, 11:45

Voyaga yetmagan qiz bilan turmush qurganlik uchun javobgarlik kuchaytiriladi

Xotin-qizlar va bolalarning huquq hamda erkinliklarini himoya qilishni yanada kuchaytirishga qaratilgan qonun loyihasi jamoatchilik muhokamasiga qoʻyildi.

Oʻzbekiston

27.12.2025, 08:35

Anora Sodiqovaga nisbatan haqorat ishi: bloger Mirsaid Haydarov 25 mln soʻm maʼnaviy zarar toʻladi

Jurnalist Anora Sodiqovani haqorat qilgan bloger Mirsaid Haydarov sud qaroriga muvofiq belgilangan maʼnaviy zarar va sud xarajatlarini toʻliq toʻladi.

Oʻzbekiston

26.12.2025, 19:28