2022-yilda bolalar oʻlimi global minimum darajaga tushdi - BMT

2022-yilda dunyo boʻylab 5 yoshgacha vafot etgan bolalar soni tarixiy eng past darajaga – 4,9 millionga tushdi. Bu haqda chorshanba kuni BMTning bolalar oʻlimini baholash boʻyicha idoralararo guruhi soʻnggi maʼlumotlarga tayangan holda maʼlum qildi.

Guruh hisobotida 2000-yildan buyon 5 yoshgacha boʻlgan bolalar oʻlimining global darajasi 51 foizga kamaydi, bir qancha past va oʻrta daromadli mamlakatlarda tezroq pasayganligi aniqlangan. Erishilgan muvaffaqiyatlar qisman birlamchi tibbiy-sanitariya yordamiga, jumladan, bolalar salomatligi va farovonligiga yetarli resurslar ajratilishi bilan bogʻliq.

Biroq, tadqiqot shuni koʻrsatadiki, erishilgan yaxshi natijaga qaramay, bolalar va yoshlar oʻrtasidagi barcha oldini olish mumkin boʻlgan oʻlimlarni tugatish uchun hali koʻp ishlar qilinishi kerak. Besh yoshga toʻlmasdan vafot etgan millionlab bolalardan tashqari, 5 yoshdan 24 yoshgacha boʻlgan yana 2,1 million bola va yoshlarning turli sabablarga koʻra halok boʻlgan. Ushbu oʻlimlarning aksariyati Sahroi Kabir, janubiy Afrika va Janubiy Osiyoda sodir boʻladi.

Hisobotda qayd etilishicha, oʻlimlar, birinchi navbatda, erta tugʻilish, tugʻilish asoratlari, pnevmoniya, diareya va bezgak kabi oldini olish mumkin boʻlgan sabablar va davolash mumkin boʻlgan kasalliklar tufayli sodir boʻlgan.

Agar sifatli birlamchi tibbiy yordamdan (shu jumladan, emlash kabi asosiy arzon tadbirlar), malakali tugʻruqxona xizmati, erta va davomli emizishni qoʻllab-quvvatlashdan, shuningdek, chaqaloq kasalliklarini tashxislash va davolashdan keng foydalanish imkoniyati mavjud boʻlsa, koʻplab yoshlat hayotini saqlab qolish mumkin boʻlardi.

“Har bir ayol va bola uchun favqulodda vaziyatlarda va chekka hududlarda sifatli tibbiy xizmatlardan foydalanish imkoniyatini yaxshilash juda muhim”, dedi Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti Bosh direktori Tedros Adhanom Gebreyesus.

Jahon

14.03.2024, 09:59

Ulashish:

Mavzuga oid yangiliklar

Trampning Gʻazo boʻyicha rejasi BMT tomonidan maʼqullandi

17 noyabr kuni BMT Xavfsizlik Kengashi AQSh prezidenti Donald Tramp tomonidan ilgari surilgan Gʻazo boʻyicha 20 banddan iborat rejaning rezolyutsiyasini maʼqulladi. Rezolyutsiyani 13 davlat, jumladan Buyuk Britaniya, Fransiya va Somali qoʻllab-quvvatlagan, qarshi ovoz boʻlmagan, Rossiya va Xitoy esa betaraf qolgan.

Jahon

19.11.2025, 09:52

Gʻazo dunyodagi eng koʻp nogiron bolalar yashaydigan hududga aylandi

Gʻazo sektori dunyodagi eng koʻp nogiron bolalar yashaydigan hududga aylandi. 2023 yil oktabrda boshlangan Isroilning ikki yillik hujumlari davrida Gʻazoda 5 mingdan ortiq insonning qoʻli yoki oyogʻi amputatsiya qilindi. 2025 yil sentabr oyiga kelib, Gʻazoda 170 690 dan ortiq odam jarohatlangan. Ularning kamida toʻrtdan biri uzoq muddatli reabilitatsiyaga muhtoj. 

Jahon

11.11.2025, 11:38

Jurnalistlar qotilliklari ochilmay qolmoqda — BMT bosh kotibi

Butun dunyo boʻylab jurnalistlar oʻlimining qariyb 85 foizi hali ham ochilmay qolmoqda. «Chegarasiz muxbirlar» tashkiloti maʼlumotlariga koʻra, 2023–2025 yillar oraligʻida kamida 1163 jurnalist hibsga olingan, shulardan 568 nafari 48 mamlakatda hanuz qamoqda qolmoqda. Hibsga olish holatlarining yarmidan koʻpi Belarus, Xitoy, Isroil, Myanma va Rossiya Federatsiyasiga toʻgʻri kelgan.

Jahon

08.11.2025, 11:58

AQSh BMT Xavfsizlik kengashini Suriyaga nisbatan sanksiyalarni yumshatishga chaqirdi

AQShning BMTdagi doimiy vakili Mayk Uolts BMT Xavfsizlik kengashini Suriyaga qarshi joriy etilgan sanksiyalarni yumshatish boʻyicha harakatlarni qoʻllab-quvvatlashga chaqirdi.

Jahon

23.10.2025, 16:27

BMT: Dunyo boʻylab 122 million kishi urush va zoʻravonlik sababli uyini tark etgan

BMTning qochqinlar ishlari boʻyicha Oliy komissari Filippo Grandining maʼlum qilishicha, 2015 yildan buyon dunyoda urushlar va zoʻravonlik tufayli oʻz uyini tashlab ketishga majbur boʻlganlar soni deyarli ikki baravar oshib, 122 million nafarga yetgan.

Jahon

07.10.2025, 17:43

Yaqin yillarda Orolboʻyi mintaqasining 80 foizida yashil qoplamalar hosil qilinadi

Prezident Shavkat Mirziyoyev BMT Bosh assambleyasi 80-sessiyasida Orolboʻyi ekotizimini qayta tiklash boʻyicha ishlar izchil davom etayotganini taʼkidladi. 

Oʻzbekiston

30.09.2025, 13:15

So‘nggi yangiliklar

Zohran Mamdani: reperdan Nyu-York merigacha

2025 yil Nyu-York siyosiy tarixida oʻchmas iz qoldirdi. Shahar oʻppa-oʻrtaga kelib, oʻziga xos rekordlar bilan yoʻlboshchi almashtirdi: 34 yoshli Zohran Mamdani bu lavozimga saylanib, birdaniga bir nechta tarixiy marrani zabt etdi.

Jahon

19.11.2025, 18:38

Tergov hibsxonalarida ayrim tartib-qoidalar qayta koʻrib chiqiladi

Xususan, tergov hibsxonalarida saqlanayotgan shaxslarga tatbiq etilayotgan ayrim tartib-qoidalarni qayta koʻrib chiqish, ularning kundalik ehtiyojlarini yaxshiroq taʼminlash va insonparvarlik standartlarini mustahkamlashga qaratilgan qonun loyihasi koʻrib chiqildi.

Oʻzbekiston

19.11.2025, 17:41

Sinoptiklar Rossiyada rekord darajadagi qattiq qish kuzatilishini prognoz qilmoqda

Mutaxassislarning ogohlantirishicha, bu yilgi qish soʻnggi 250 yil ichidagi eng sovuq mavsum boʻlishi ehtimoldan xoli emas. Markaziy va Volgaboʻyi hududlarida havo harorati –35°C gacha pasayishi, qor yogʻishi 400 millimetrgacha, shamol esa soniyasiga 22 metr tezlikda etishi kutilmoqda.

Jahon

19.11.2025, 16:26

Angrenda zoʻravonlikka uchragan 15 yoshli qizning ahvoli haqida xabar berildi

2025 yil iyul oyida Angrenda toʻrt nafar yigit tomonidan voyaga yetmagan qizga nisbatan zoʻravonlik sodir etilgan edi. Qiz maxsus maktabda taʼlim olgan va buvisi bilan yashagan. Onasi uning hayotida ishtirok etmagan, otasi esa boʻlmagan. Taʼkidlanishicha, qiz 2024 yil avgust–oktabr oylarida bir necha bor zoʻravonlikka duch kelgan. Gumonlanuvchilardan biri voyaga yetmagan oʻsmir boʻlgan. 

Oʻzbekiston

19.11.2025, 13:27

«AL-FAShIR QASSOBI» DEB ATALGAN ShAXS — ABU LULU KIM?

2025 yil oktabr oyida, 18 oylik qamaldan soʻng, Shimoliy Darfurda joylashgan Al-Fashir shahri «Tezkor harakat kuchlari» deb nomlangan harbiylashtirilgan guruh tomonidan egallandi. Ular shaharga kirishlari bilan zoʻravonlik avj oldi. Internetda tarqalgan videolarda ushbu guruh jangchilari qurolsiz tinch aholini shafqatsizlik bilan qatl etayotgani aks etgan.

Jahon

19.11.2025, 11:52

Endi Rossiya oʻz qoʻshinlarida jang qilgan chet elliklarni topshirmaydi

Rossiya qonunchiligiga kiritilayotgan oʻzgarishlarga koʻra, endilikda rus qoʻshinlarida shartnoma asosida xizmat qilgan yoki qilayotgan, shuningdek, Rossiya qoʻshinlari tarkibida jang harakatlarida qatnashgan chet elliklar ekstraditsiya qilinmaydi. 

Jahon

19.11.2025, 11:40

Toshkent bozorlarida tijoriy videotasvirga olish uchun 5 million soʻmlik toʻlov joriy qilindi

Toshkent shahridagi bozorlar va savdo majmualarda koʻrsatiladigan ayrim xizmatlar uchun yangi tariflar belgilandi. Bu poytaxt hokimi qarorida nazarda tutilgan boʻlib, avtoturargoh toʻlovlari hamda tijoriy suratga olish narxlari yangilandi.

Oʻzbekiston

19.11.2025, 10:29

Trampning Gʻazo boʻyicha rejasi BMT tomonidan maʼqullandi

17 noyabr kuni BMT Xavfsizlik Kengashi AQSh prezidenti Donald Tramp tomonidan ilgari surilgan Gʻazo boʻyicha 20 banddan iborat rejaning rezolyutsiyasini maʼqulladi. Rezolyutsiyani 13 davlat, jumladan Buyuk Britaniya, Fransiya va Somali qoʻllab-quvvatlagan, qarshi ovoz boʻlmagan, Rossiya va Xitoy esa betaraf qolgan.

Jahon

19.11.2025, 09:52

Jahongir Otajonovni aldagan doʻsti 8 yilga ozodlikdan mahrum etildi

JIB Yakkasaroy tumani sudi qashqadaryolik fuqaro X.H.ni xonanda Jahongir Otajonovga nisbatan koʻp yillik firibgarlik harakatlari uchun 8 yilga ozodlikdan mahrum qildi.

Oʻzbekiston

18.11.2025, 15:38

Toshkentda dronlar shouci va keng koʻlamli bayram tadbirlari oʻtkaziladi

18 noyabr — Oʻzbekiston Davlat bayrogʻi qabul qilingan sana munosabati bilan poytaxtda keng koʻlamli bayram tadbirlari tashkil etiladi. Shu munosabat bilan 18 noyabr kuni 15:00–17:00 orasida poytaxtning markaziy koʻchalarida avtotransport harakati vaqtinchalik cheklanadi.

Oʻzbekiston

18.11.2025, 12:51

Bino va inshootlarning zilzilabardoshligini oshirishga qaratilgan yangi qaror qabul qilindi

Hukumatning “Bino va inshootlarning zilzilabardoshligini oshirishga oid qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida”gi 727-son qarori (17.11.2025) qabul qilindi. Qarorga koʻra, 2025 yil 1 dekabrdan loyihalashtirish jarayonlarida zilzilalar kuchini aniq koʻrsatuvchi mintaqaviy akselerogrammalar bazasidan foydalanish amaliyoti joriy etiladi.

Oʻzbekiston

18.11.2025, 11:20

Koʻrsatuvdan skrinshot

Oʻzbekistonda 4 yilda xorijdagi harbiy harakatlarda qatnashish boʻyicha 338 ta jinoyat ishi qoʻzgʻatildi

Soʻngra Jinoya kodeksining 154-moddasi (Yollanish) boʻyicha qoʻzgʻatilgan jinoyat ishlari yildan yilga koʻpayib borayotgani aytiladi. Xususan, maʼlumotlarga koʻra, 2022 yilda 19 marta, 2023 yilda 68 marta, 2024 yilda 112 marta va 2025 yilda 139 marta ushbu modda boʻyicha jinoyat ishi qoʻzgʻatilgan. Bu haqda «Uzoqdan izlangan "baxt"» hujjatli filmida maʼlum qilindi.

Oʻzbekiston

18.11.2025, 11:14