Gubernator Nyusom Tramp, Pentagon va Mudofaa Vaziri Hegsetni sudga berdi: AQSh demokratiya sinovida
2025 yil iyun AQSh ichki siyosatidagi eng keskin qarama-qarshiliklardan biri yuz berdi. Donalʼd Trampning Los-Anjelesdagi norozilik namoyishlariga federal harbiy kuchlar yuborish qarori Kaliforniya gubernatori Gavin Nyusom tomonidan "konstitutsiyaviy chegaralarning buzilishi" sifatida qabul qilindi. Tramp, Pentagon va mudofaa vaziri Pit Hegsetga nisbatan daʼvo arizasi Kaliforniya sudi orqali rasmiylashtirildi.
Jahon
11.06.2025, 14:22
Ulashish:

Foto: Fox News
Bu harakatlar ortida esa nafaqat shaxsiy ambitsiyalar, balki demokratik tizim va davlat hokimiyatlarining konstitutsiyaviy vakolatlari yuzasidan asosli xavotirlar yotadi.
Noroziliklarning ildizi: immigratsiya va tartibsizliklar
Donald Trampning prezidentlikka qaytish kampaniyasidagi asosiy shiorlardan biri yana "chegarani yopish" va “immigratsiyaga nisbatan nol toqat” siyosatini tiklash edi. 2025 yil iyun oyida, Immigratsiya va bojxona politsiyasi federal agentlarining Kaliforniyada noqonuniy muhojirlarni ommaviy ushlash amaliyoti jamoatchilik noroziligini qoʻzgʻadi. Los-Anjeles, San-Fransisko, Oklend va boshqa shaharlarda minglab odamlar koʻchalarga chiqdi.

Politsiya namoyishchilarga nisbatan koʻzni yoshlantiruvchi gaz, rezina oʻqlar va hibsga olishlar, ijtimoiy tarmoqlarda ommaviy norozilik toʻlqinini boshladi. Baʼzi joylarda vandalizm va talonchilik holatlari qayd etildi. Ammo, koʻpchilik namoyishlar tinch oʻtdi. Mahalliy rasmiylar, jumladan mer Karen Bass, federal aralashuvni keraksiz va haddan tashqari deb atadi.
Trampning qarori: harbiy kuchlar va siyosiy signal
Donald Tramp, oʻzining sobiq prezidentlik uslubiga sodiq holda, muammoni siyosiy maydonga koʻchirdi. U namoyish sodir boʻlayotgan Los-Anjelesga 2 000 nafar milliy gvardiya askari va 700 nafar dengiz piyodasini yuborishni buyurdi. Oq uy bu harakatni "konstitutsiyaviy tartibni saqlash" sifatida baholadi. Ammo ekspertlar, bu harakatning asosiy maqsadi Trampning kuchli lider obrazini yaratish va saylovchilar koʻzida "qatʼiy rahbar" sifatida koʻrinish ekanini aytishdi.

Posse Comitatus qonuni (1878) AQSh armiyasining ichki ishlarga aralashuvini cheklaydi. Bu qonunga koʻra, federal armiya ichki fuqarolik noroziliklarini bostirish uchun faqatgina gubernator yoki Kongress roziligi bilan jalb qilinishi mumkin. Tramp esa bunday rozilikni olmaganligi aytilmoqda.
Nyusomning javobi: qonun, prinsip va sud
Kaliforniya gubernatori Gevin Nyusom bu harakatni "konstitutsiyaviy toʻntarishga urinish" deb atadi va uni nafaqat siyosiy, balki huquqiy maydonga olib chiqdi. 2025 yil 9 iyun kuni u federal sudga daʼvo arizasi kiritdi.
Uning aytishicha, Tramp tomonidan yuborilgan harbiy kuchlar Posse Comitatus qonunini buzgan. Pentagon va Mudofaa vaziri Pit Hegset gubernator roziligisiz askarlarni joylashtirib, Kaliforniya suverenitetiga tajovuz qilgan.
Tramp bu harakatlarni saylov kampaniyasi doirasida populistik maqsadlar uchun bajargan.
Kaliforniya bosh prokurori Rob Bonta ham bu daʼvoni qoʻllab-quvvatlab, "biz federal hukumatdan himoyalanayotgan shtatmiz" deya bayonot berdi.
Pentagon va Hegsetga nisbatan ayblovlar
Nyusom daʼvosida Pete Hegset, Trampga yaqin boʻlgan sobiq telejurnalist va 2025 yilda tayinlangan mudofaa vaziri sifatida, huquqiy majburiyatlarni buzganlikda ayblanmoqda. U oʻz imzosi bilan Los-Anjelesga harbiylarni yuborish buyrugʻini tasdiqlagan. Pentagon esa bu harakatni "favqulodda holatga javob" deb izohladi, biroq AQSh sud amaliyoti va konstitutsiyasi bu turdagi aralashuvni juda cheklangan hollardagina koʻzda tutadi.

Ayni vaqtda politsiyaning namoyishchilarga qilayotgan javobida nafaqat fuqarolar balki jurnalistlar ham vaziyatdan aziyat chekmoqda. Politsiyaga press kartalarini koʻrsatganiga qaramay, muxbirlarga koʻchani tark etish buyurildi. Mahalliy hokim va politsiya boshligʻi ommaviy axborot vositalariga komendantlik soati hududida ishlashga ruxsat berganini aytganimizda esa, bir ofitser "Kim boʻlishingizdan qatʼi nazar, sizni hibsga olishimiz mumkin", deb javob berdi.
Jahon
11.06.2025, 14:22
Ulashish:
Mavzuga oid yangiliklar

AQSh bayrogʻini yoqqanlar jazoga tortilishi mumkin
Jahon
11.06.2025, 16:20

Tramp Putin va Zelenskiyni qattiq tanqid qildi. U Putinni mutlaqo aqldan ozgan deb atadi
Jahon
26.05.2025, 14:00

Tramp "uchuvchi saroy"ni qabul qildi
Jahon
22.05.2025, 15:04

AQSh Suriyaga qarshi barcha sanksiyalarni bekor qildi
Siyosat
01.07.2025, 11:39

Isroil Gʻazoda oziq-ovqat kutayotgan falastinliklar hamda tinch aholini oʻldirdi
Jahon
30.06.2025, 14:29

Tramp Erondagi vaziyat boʻyicha xabar bergan nashrlarni sudga bermoqchi
Jahon
27.06.2025, 14:37
Mashhur yangiliklar

OTM oʻqishga kirish uchun qabul boshlandi
Ta'lim
05.06.2025, 14:45

Yevropa uchun Oʻzbekistondagi inson huquqlari endi muhim emasmi?
Siyosat
05.06.2025, 16:22

AQShning Janubiy va Markaziy Osiyo boʻyicha byuroning katta masʼul xodimi Erik Mayer Oʻzbekistonga keladi
Siyosat
09.06.2025, 13:53

NATO va AQSh tark etgan Afgʻonistonda Oʻzbekiston yangi strategiyani amalga oshirmoqda
Siyosat
09.06.2025, 15:47

Tramp Eronni soʻzsiz taslim boʻlishga chaqirdi – NYT
Jahon
18.06.2025, 00:53

G7 toʻliq Isroilni qoʻllab-quvvatlaydi — OAV
Jahon
17.06.2025, 14:44
So‘nggi yangiliklar

Sirdaryoda yuz bergan YTH natijasida bir kishi vafot etdi
Oʻzbekiston
03.07.2025, 19:34

Shavkat Mirziyoyev Fuzuliy shahriga bordi
Oʻzbekiston
03.07.2025, 18:41

Gʻazoda Isroil hujumlari oqibatida bir sutkada 63 nafar falastinlik halok boʻldi
Jahon
03.07.2025, 17:43

Bankdan 90 ming dollarni talon-toroj qilganlar qoʻlga olindi – poytaxt IIBB
Oʻzbekiston
03.07.2025, 16:34

Ozarbayjonda barcha rus maktablarini yopish haqidagi xabar rad etildi
Jahon
03.07.2025, 15:33

Bir oyda 135,6 milliard soʻmlik energiya resurslaridan noqonuniy foydalanilgan
Oʻzbekiston
03.07.2025, 15:24

Yevropada anomal issiq sabab toʻrt kishi vafot etdi
Jahon
03.07.2025, 14:21

Chevrolet Tracker’ning yangilangan modeli namoyish qilindi
Jahon
03.07.2025, 12:41

Oʻzbekistonda xususiy OTM ochish uchun qoʻshimcha shartlari belgilandi
Oʻzbekiston
03.07.2025, 11:45

Eldor Shomurodov faoliyatini Turkiyada davom ettirishga yaqin turibdi
Sport
03.07.2025, 10:20

Bugun havo harorati 46 gradusgacha koʻtariladi
Oʻzbekiston
03.07.2025, 10:00

“National Geographic Traveler” jurnalida Oʻzbekiston haqida maqolalar eʼlon qilindi
Madaniy
03.07.2025, 09:17
Mashhur yangiliklar

OTM oʻqishga kirish uchun qabul boshlandi
Ta'lim
05.06.2025, 14:45

Yevropa uchun Oʻzbekistondagi inson huquqlari endi muhim emasmi?
Siyosat
05.06.2025, 16:22

AQShning Janubiy va Markaziy Osiyo boʻyicha byuroning katta masʼul xodimi Erik Mayer Oʻzbekistonga keladi
Siyosat
09.06.2025, 13:53

NATO va AQSh tark etgan Afgʻonistonda Oʻzbekiston yangi strategiyani amalga oshirmoqda
Siyosat
09.06.2025, 15:47

Tramp Eronni soʻzsiz taslim boʻlishga chaqirdi – NYT
Jahon
18.06.2025, 00:53

G7 toʻliq Isroilni qoʻllab-quvvatlaydi — OAV
Jahon
17.06.2025, 14:44