Gubernator Nyusom Tramp, Pentagon va Mudofaa Vaziri Hegsetni sudga berdi: AQSh demokratiya sinovida

2025 yil iyun AQSh ichki siyosatidagi eng keskin qarama-qarshiliklardan biri yuz berdi. Donalʼd Trampning Los-Anjelesdagi norozilik namoyishlariga federal harbiy kuchlar yuborish qarori Kaliforniya gubernatori Gavin Nyusom tomonidan "konstitutsiyaviy chegaralarning buzilishi" sifatida qabul qilindi. Tramp, Pentagon va mudofaa vaziri Pit Hegsetga nisbatan daʼvo arizasi Kaliforniya sudi orqali rasmiylashtirildi.

Jahon

11.06.2025, 14:22

Ulashish:

Gubernator Nyusom Tramp, Pentagon va Mudofaa Vaziri Hegsetni sudga berdi: AQSh demokratiya sinovida

Foto: Fox News

Bu harakatlar ortida esa nafaqat shaxsiy ambitsiyalar, balki demokratik tizim va davlat hokimiyatlarining konstitutsiyaviy vakolatlari yuzasidan asosli xavotirlar yotadi.

 

Noroziliklarning ildizi: immigratsiya va tartibsizliklar

 

Donald Trampning prezidentlikka qaytish kampaniyasidagi asosiy shiorlardan biri yana "chegarani yopish" va “immigratsiyaga nisbatan nol toqat” siyosatini tiklash edi. 2025 yil iyun oyida, Immigratsiya va bojxona politsiyasi federal agentlarining Kaliforniyada noqonuniy muhojirlarni ommaviy ushlash amaliyoti jamoatchilik noroziligini qoʻzgʻadi. Los-Anjeles, San-Fransisko, Oklend va boshqa shaharlarda minglab odamlar koʻchalarga chiqdi.

Politsiya namoyishchilarga nisbatan koʻzni yoshlantiruvchi gaz, rezina oʻqlar va hibsga olishlar, ijtimoiy tarmoqlarda ommaviy norozilik toʻlqinini boshladi. Baʼzi joylarda vandalizm va talonchilik holatlari qayd etildi. Ammo, koʻpchilik namoyishlar tinch oʻtdi. Mahalliy rasmiylar, jumladan mer Karen Bass, federal aralashuvni keraksiz va haddan tashqari deb atadi.

 

Trampning qarori: harbiy kuchlar va siyosiy signal

Donald Tramp, oʻzining sobiq prezidentlik uslubiga sodiq holda, muammoni siyosiy maydonga koʻchirdi. U namoyish sodir boʻlayotgan Los-Anjelesga 2 000 nafar milliy gvardiya askari va 700 nafar dengiz piyodasini yuborishni buyurdi. Oq uy bu harakatni "konstitutsiyaviy tartibni saqlash" sifatida baholadi. Ammo ekspertlar, bu harakatning asosiy maqsadi Trampning kuchli lider obrazini yaratish va saylovchilar koʻzida "qatʼiy rahbar" sifatida koʻrinish ekanini aytishdi.

 

Posse Comitatus qonuni (1878) AQSh armiyasining ichki ishlarga aralashuvini cheklaydi. Bu qonunga koʻra, federal armiya ichki fuqarolik noroziliklarini bostirish uchun faqatgina gubernator yoki Kongress roziligi bilan jalb qilinishi mumkin. Tramp esa bunday rozilikni olmaganligi aytilmoqda.

 

Nyusomning javobi: qonun, prinsip va sud

 

Kaliforniya gubernatori Gevin Nyusom bu harakatni "konstitutsiyaviy toʻntarishga urinish" deb atadi va uni nafaqat siyosiy, balki huquqiy maydonga olib chiqdi. 2025 yil 9 iyun kuni u federal sudga daʼvo arizasi kiritdi.

 

Uning aytishicha,  Tramp tomonidan yuborilgan harbiy kuchlar Posse Comitatus qonunini buzgan. Pentagon va Mudofaa vaziri Pit Hegset gubernator roziligisiz askarlarni joylashtirib, Kaliforniya suverenitetiga tajovuz qilgan.

 

Tramp bu harakatlarni saylov kampaniyasi doirasida populistik maqsadlar uchun bajargan.

 

Kaliforniya bosh prokurori Rob Bonta ham bu daʼvoni qoʻllab-quvvatlab, "biz federal hukumatdan himoyalanayotgan shtatmiz" deya bayonot berdi.

 

Pentagon va Hegsetga nisbatan ayblovlar

Nyusom daʼvosida Pete Hegset, Trampga yaqin boʻlgan sobiq telejurnalist va 2025 yilda tayinlangan mudofaa vaziri sifatida, huquqiy majburiyatlarni buzganlikda ayblanmoqda. U oʻz imzosi bilan Los-Anjelesga harbiylarni yuborish buyrugʻini tasdiqlagan. Pentagon esa bu harakatni "favqulodda holatga javob" deb izohladi, biroq AQSh sud amaliyoti va konstitutsiyasi bu turdagi aralashuvni juda cheklangan hollardagina koʻzda tutadi.

Ayni vaqtda politsiyaning namoyishchilarga qilayotgan javobida nafaqat fuqarolar balki jurnalistlar ham vaziyatdan aziyat chekmoqda. Politsiyaga press kartalarini koʻrsatganiga qaramay, muxbirlarga koʻchani tark etish buyurildi. Mahalliy hokim va politsiya boshligʻi ommaviy axborot vositalariga komendantlik soati hududida ishlashga ruxsat berganini aytganimizda esa, bir ofitser "Kim boʻlishingizdan qatʼi nazar, sizni hibsga olishimiz mumkin", deb javob berdi.

Mavzuga oid yangiliklar

AQSh :" Hayʼat tahrir ash-Shom" guruhini terrorchi tashkilotlar roʻyxatidan chiqardi

AQSh :" Hayʼat tahrir ash-Shom" guruhini terrorchi tashkilotlar roʻyxatidan chiqardi

Bu haqda AQSh davlat kotibi Marko Rubio maʼlum qildi.

Jahon

08.07.2025, 13:06

AQSh bayrogʻini yoqqanlar jazoga tortilishi mumkin

AQSh bayrogʻini yoqqanlar jazoga tortilishi mumkin

AQSh prezidenti Donalʼd Tramp Amerika Qoʻshma Shtatlari bayrogʻini yoqish jinoyat deb tan olishni taklif qildi. Shuningdek, mamlakat bayrogʻini yoqqan shaxslarni bir yilgacha ozodlikdan mahrum qilish jazosini qoʻllanish kerakligini aytmoqda. U bu haqda Shimoliy Karolinadagi Fort-Bragg harbiy bazasida chiqish qilganida aytdi.

Jahon

11.06.2025, 16:20

Tramp Putin va  Zelenskiyni qattiq tanqid qildi. U Putinni mutlaqo aqldan ozgan deb atadi

Tramp Putin va  Zelenskiyni qattiq tanqid qildi. U Putinni mutlaqo aqldan ozgan deb atadi

AQSh prezidenti Donalʼd Tramp Rossiya yetakchisi Vladimir Putindan norozi ekanini aytdi, bu bayonot Rossiyaning uchuvchisiz uchoqlarining Ukraina shaharlariga ommaviy hujumlari fonida yangradi. 

Jahon

26.05.2025, 14:00

Tramp "uchuvchi saroy"ni qabul qildi

Tramp "uchuvchi saroy"ni qabul qildi

Kecha, 21 may kuni AQSh mudofaa vaziri Pit Hegset rasmiy ravishda Qatar tomonidan AQSh prezidenti Donalʼd Trampga sovgʻa qilingan qiymati 400 million dollar boʻlgan Boeing 747 samolyotini qabul qildi.

Jahon

22.05.2025, 15:04

Tramp Yaponiya, Indoneziya va Filippin bilan yirik savdo bitimlariga imzo chekdi

AQSh prezidenti Donald Tramp 2025 yil 22 iyul kuni Yaponiya, Indoneziya va Filippin bilan yirik savdo bitimlariga imzo chekdi. 

Jahon

23.07.2025, 14:06

“Wall Street Journal” Trampning xorij safarini yorituvchi guruhdan chiqarildi

Bunday qarorga kelinishiga nashr tomonidan Trampni ayblab chop etilgan maqola sabab boʻldi.

Jahon

22.07.2025, 11:57

So‘nggi yangiliklar

Reshford “Barselona”ga oʻtdi. Shartnoma shartlari qanday?

27 yoshli futbolchi oʻtgan mavsumda “Manchester Yunayted” va “Aston Villa” safida 41 oʻyinda maydonga tushib, 11 ta gol va 9 ta assist qayd etdi.

Sport

24.07.2025, 20:34

Kontrabandachilardan musodara qilingan 267 dona qadimiy tanga va taqinchoqlar Islom sivilizatsiyasi markaziga topshirildi

39 dona osma bezak koʻrinishidagi kumush tangalar XIX asrda Buxoro amirligida zarb qilingan, 228 ta taqinchoq qismlari esa XIX asr oxiri va XX asr boshlariga mansub deb topildi.

Oʻzbekiston

24.07.2025, 19:31

Yerosti boyliklarini noqonuniy qaziganlar haqida xabar berish ragʻbatlantiriladi

Hukumat qarori bilan yer qaʼridan foydalanishga oid huquqbuzarlik haqida xabar berganlar ragʻbatlantirilishi belgilandi. 

Iqtisodiyot

24.07.2025, 18:35

Bolalarga nisbatan zoʻravonlikning oldini olish boʻyicha qonunchilikka oʻzgartishlar kiritish tashabbusi bilan chiqmoqdamiz — Shahnoza Mirziyoyeva

Hozirda Ichki ishlar vazirligi, Sogʻliqni saqlash vazirligi hamda Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligi (MMTV) vakillaridan iborat idoralararo ishchi guruh shakllantirilmoqda.

Oʻzbekiston

24.07.2025, 17:26

Surxondaryodagi qoʻriqxonada yuz bergan yongʻinni oʻchirishga 8 soat vaqt ketdi

Ushbu yongʻinni bartaraf qilish uchun yetarli kuch va vositalar jalb qilingan.

Oʻzbekiston

24.07.2025, 16:24

Habib Nurmagomedov janglarga qaytish takliflari boʻlayotganini aytdi

2020 yilda  yengil vaznda UFC chempionlik kamarini Jastin Geydjidan himoya qilgan Habib Nurmagomedov professional sportchi sifatidagi faoliyatini yakunlagandi.

Sport

24.07.2025, 15:21

Oʻzbekiston va Serbiya raqamli mahsulotlarni ishlab chiqarishda hamkorlik qilmoqchi

Serbiya tomoni Oʻzbekistonning Raqamli texnologiyalar vazirligi va boshqa tegishli tuzilmalari bilan uzoq muddatli hamkorlikni yoʻlga qoʻyishdan manfaatdorligini bildirdi.

Iqtisodiyot

24.07.2025, 14:22

Rossiyaning Amur oblastida yoʻlovchi samolyot yoʻqolib qoldi

Samolyot bortida jami 49 kishi boʻlgan. Shundan 43 nafari yoʻlovchi (besh nafari yosh bolalar), 6 nafari ekipaj aʼzolaridir.

Jahon

24.07.2025, 13:17

9-qavatdan sakrab oʻz joniga qasd qilmoqchi boʻlgan qizning hayotini saqlab qolindi

Qiz FVV xodimlari koʻmagida arqon orqali tomdagi xavfsiz joyga chiqarib olingan.

Oʻzbekiston

24.07.2025, 12:14

Shavkat Mirziyoyevning tavallud kuni munosabati bilan samimiy qutlovlar kelmoqda

Maktublarda Oʻzbekiston prezidenti rahbarligida aholi farovonligini oshirish borasida erishilgan yuksak natijalar qayd etilgan.

Oʻzbekiston

24.07.2025, 11:24

Bahodir Jalolovning jangi bekor qilindi

Italiyalik bokschi sogʻligʻidagi muammolar sabab jangda ishtirok eta olmasligini maʼlum qildi va shu tariqa, ushbu jang bekor boʻldi. 

Sport

24.07.2025, 11:18

Senat chiqindi qarzdorligi sababli elektrga toʻlov qilolmaslik mexanizmini tanqid qildi

Ayrim isteʼmolchilarda chiqindi xizmati boʻyicha shartnoma mavjud emasligi hamda abonent hisob raqamlarida noaniqliklar tanqid ostiga olindi.

Siyosat

24.07.2025, 10:02