Губернатор Нюсом Трамп, Пентагон ва Мудофаа Вазири Ҳегсетни судга берди: АҚШ демократия синовида
2025 йил июнь АҚШ ички сиёсатидаги энг кескин қарама-қаршиликлардан бири юз берди. Доналъд Трампнинг Лос-Анжелесдаги норозилик намойишларига федерал ҳарбий кучлар юбориш қарори Калифорния губернатори Гавин Нюсом томонидан "конституциявий чегараларнинг бузилиши" сифатида қабул қилинди. Трамп, Пентагон ва мудофаа вазири Пит Ҳегсетга нисбатан даъво аризаси Калифорния суди орқали расмийлаштирилди.
Жаҳон
11.06.2025, 14:22
Улашиш:

Foto: Fox News
Бу ҳаракатлар ортида эса нафақат шахсий амбициялар, балки демократик тизим ва давлат ҳокимиятларининг конституциявий ваколатлари юзасидан асосли хавотирлар ётади.
Норозиликларнинг илдизи: иммиграция ва тартибсизликлар
Доналд Трампнинг президентликка қайтиш кампаниясидаги асосий шиорлардан бири яна "чегарани ёпиш" ва “иммиграцияга нисбатан ноль тоқат” сиёсатини тиклаш эди. 2025 йил июнь ойида, Иммиграция ва божхона полицияси федерал агентларининг Калифорнияда ноқонуний муҳожирларни оммавий ушлаш амалиёти жамоатчилик норозилигини қўзғади. Лос-Анжелес, Сан-Франсиско, Окленд ва бошқа шаҳарларда минглаб одамлар кўчаларга чиқди.

Полиция намойишчиларга нисбатан кўзни ёшлантирувчи газ, резина ўқлар ва ҳибсга олишлар, ижтимоий тармоқларда оммавий норозилик тўлқинини бошлади. Баъзи жойларда вандализм ва талончилик ҳолатлари қайд этилди. Аммо, кўпчилик намойишлар тинч ўтди. Маҳаллий расмийлар, жумладан мер Карен Басс, федерал аралашувни кераксиз ва ҳаддан ташқари деб атади.
Трампнинг қарори: ҳарбий кучлар ва сиёсий сигнал
Доналд Трамп, ўзининг собиқ президентлик услубига содиқ ҳолда, муаммони сиёсий майдонга кўчирди. У намойиш содир бўлаётган Лос-Анжелесга 2 000 нафар миллий гвардия аскари ва 700 нафар денгиз пиёдасини юборишни буюрди. Оқ уй бу ҳаракатни "конституциявий тартибни сақлаш" сифатида баҳолади. Аммо экспертлар, бу ҳаракатнинг асосий мақсади Трампнинг кучли лидер образини яратиш ва сайловчилар кўзида "қатъий раҳбар" сифатида кўриниш эканини айтишди.

Posse Comitatus қонуни (1878) АҚШ армиясининг ички ишларга аралашувини чеклайди. Бу қонунга кўра, федерал армия ички фуқаролик норозиликларини бостириш учун фақатгина губернатор ёки Конгресс розилиги билан жалб қилиниши мумкин. Трамп эса бундай розиликни олмаганлиги айтилмоқда.
Нюсомнинг жавоби: қонун, принцип ва суд
Калифорния губернатори Гевин Нюсом бу ҳаракатни "конституциявий тўнтаришга уриниш" деб атади ва уни нафақат сиёсий, балки ҳуқуқий майдонга олиб чиқди. 2025 йил 9 июнь куни у федерал судга даъво аризаси киритди.
Унинг айтишича, Трамп томонидан юборилган ҳарбий кучлар Posse Comitatus қонунини бузган. Пентагон ва Мудофаа вазири Пит Ҳегсет губернатор розилигисиз аскарларни жойлаштириб, Калифорния суверенитетига тажовуз қилган.
Трамп бу ҳаракатларни сайлов кампанияси доирасида популистик мақсадлар учун бажарган.
Калифорния бош прокурори Роб Бонта ҳам бу даъвони қўллаб-қувватлаб, "биз федерал ҳукуматдан ҳимояланаётган штатмиз" дея баёнот берди.
Пентагон ва Ҳегсетга нисбатан айбловлар
Нюсом даъвосида Пете Ҳегсет, Трампга яқин бўлган собиқ тележурналист ва 2025 йилда тайинланган мудофаа вазири сифатида, ҳуқуқий мажбуриятларни бузганликда айбланмоқда. У ўз имзоси билан Лос-Анжелесга ҳарбийларни юбориш буйруғини тасдиқлаган. Пентагон эса бу ҳаракатни "фавқулодда ҳолатга жавоб" деб изоҳлади, бироқ АҚШ суд амалиёти ва конституцияси бу турдаги аралашувни жуда чекланган ҳоллардагина кўзда тутади.

Айни вақтда полициянинг намойишчиларга қилаётган жавобида нафақат фуқаролар балки журналистлар ҳам вазиятдан азият чекмоқда. Полицияга пресс карталарини кўрсатганига қарамай, мухбирларга кўчани тарк этиш буюрилди. Маҳаллий ҳоким ва полиция бошлиғи оммавий ахборот воситаларига комендантлик соати ҳудудида ишлашга рухсат берганини айтганимизда эса, бир офицер "Ким бўлишингиздан қатъи назар, сизни ҳибсга олишимиз мумкин", деб жавоб берди.
Жаҳон
11.06.2025, 14:22
Улашиш:
мавзуга оид янгиликлар

АҚШ :" Ҳайъат таҳрир аш-Шом" гуруҳини террорчи ташкилотлар рўйхатидан чиқарди
Жаҳон
08.07.2025, 13:06

АҚШ байроғини ёққанлар жазога тортилиши мумкин
Жаҳон
11.06.2025, 16:20

Лос-Анжелесда миграция рейдларига жавобан норозилик намойишлари авж олди
Жаҳон
09.06.2025, 11:01

Трамп Путин ва Зеленскийни қаттиқ танқид қилди. У Путинни мутлақо ақлдан озган деб атади
Жаҳон
26.05.2025, 14:00

Трамп "учувчи сарой"ни қабул қилди
Жаҳон
22.05.2025, 15:04

Трамп Япония, Индонезия ва Филиппин билан йирик савдо битимларига имзо чекди
Жаҳон
23.07.2025, 14:06
машҳур янгиликлар

Ҳиндистондаги миллатчилик сиёсатининг ҳудудий яхлитликка таъси
Сиёсат
30.06.2025, 11:38

Афғонистон Яқин Шарқ геосиёсий шахмат тахтасида
Жаҳон
01.07.2025, 13:07

Ўқитувчилар биргаликда Мактабгача ва мактаб таълими вазирлигини судга берди
Таълим
05.07.2025, 12:55

"Муфаса" Содиқовага 25 миллион сўм тўлайдиган бўлди
Ўзбекистон
21.07.2025, 11:41

Сўз элчихонага: Бундай урушларнинг барчасига АҚШ ва Исроил айбдор
Сиёсат
25.06.2025, 13:18

Сотувга қўйилган бола ҳақидаги хабарга Болалар омбудсмани муносабат берди
Ўзбекистон
27.06.2025, 10:58
сўнгги янгиликлар

Элдор Шомуродов яна Конференциялар Лигасида – бу сафар “Истанбул Башакшеҳир” билан
Спорт
23.07.2025, 19:06

Жазирама давом этади: Қуёш нури аллергик реакцияларни келтириб чиқариши мумкин
Ўзбекистон
23.07.2025, 18:01

Қозоғистон банки 176,4 млн АҚШ долларига Click акцияларини сотиб олди
Иқтисодиёт
23.07.2025, 17:05

Андижонда атмосферага зарарли ташламалар чиқараётган оҳак хумдонлари бузилмоқда
Ўзбекистон
23.07.2025, 16:07

Хусусийлаштириш жараёнларида йўл қўйилаётган камчиликлар танқид қилинди – Сенат
Иқтисодиёт
23.07.2025, 15:07

Андижонда аёлни дўппослаган дўкон эгаси қўлга олинди
Ўзбекистон
23.07.2025, 15:04

Трамп Япония, Индонезия ва Филиппин билан йирик савдо битимларига имзо чекди
Жаҳон
23.07.2025, 14:06

Ўзбекистон МТЖ аъзоси фаолиятини "Андижон"да давом эттириши мумкин
Спорт
23.07.2025, 13:05

Япония бош вазири истеъфога чиқишга қарор қилди
Жаҳон
23.07.2025, 12:04

Тошкент шаҳар ҳокимлиги йўлларда темир панжаралар ўрнатиш учун 7,5 миллиард сўм ажратди
Ўзбекистон
23.07.2025, 11:05

Божхонада 8 минг 860 қути тамаки маҳсулоти ушланди
Ўзбекистон
23.07.2025, 10:03

Бугун ҳам жазирама бўладими?
Ўзбекистон
23.07.2025, 09:37
машҳур янгиликлар

Ҳиндистондаги миллатчилик сиёсатининг ҳудудий яхлитликка таъси
Сиёсат
30.06.2025, 11:38

Афғонистон Яқин Шарқ геосиёсий шахмат тахтасида
Жаҳон
01.07.2025, 13:07

Ўқитувчилар биргаликда Мактабгача ва мактаб таълими вазирлигини судга берди
Таълим
05.07.2025, 12:55

"Муфаса" Содиқовага 25 миллион сўм тўлайдиган бўлди
Ўзбекистон
21.07.2025, 11:41

Сўз элчихонага: Бундай урушларнинг барчасига АҚШ ва Исроил айбдор
Сиёсат
25.06.2025, 13:18

Сотувга қўйилган бола ҳақидаги хабарга Болалар омбудсмани муносабат берди
Ўзбекистон
27.06.2025, 10:58