Губернатор Нюсом Трамп, Пентагон ва Мудофаа Вазири Ҳегсетни судга берди: АҚШ демократия синовида
2025 йил июнь АҚШ ички сиёсатидаги энг кескин қарама-қаршиликлардан бири юз берди. Доналъд Трампнинг Лос-Анжелесдаги норозилик намойишларига федерал ҳарбий кучлар юбориш қарори Калифорния губернатори Гавин Нюсом томонидан "конституциявий чегараларнинг бузилиши" сифатида қабул қилинди. Трамп, Пентагон ва мудофаа вазири Пит Ҳегсетга нисбатан даъво аризаси Калифорния суди орқали расмийлаштирилди.
Жаҳон
11.06.2025, 14:22
Улашиш:

Foto: Fox News
Бу ҳаракатлар ортида эса нафақат шахсий амбициялар, балки демократик тизим ва давлат ҳокимиятларининг конституциявий ваколатлари юзасидан асосли хавотирлар ётади.
Норозиликларнинг илдизи: иммиграция ва тартибсизликлар
Доналд Трампнинг президентликка қайтиш кампаниясидаги асосий шиорлардан бири яна "чегарани ёпиш" ва “иммиграцияга нисбатан ноль тоқат” сиёсатини тиклаш эди. 2025 йил июнь ойида, Иммиграция ва божхона полицияси федерал агентларининг Калифорнияда ноқонуний муҳожирларни оммавий ушлаш амалиёти жамоатчилик норозилигини қўзғади. Лос-Анжелес, Сан-Франсиско, Окленд ва бошқа шаҳарларда минглаб одамлар кўчаларга чиқди.

Полиция намойишчиларга нисбатан кўзни ёшлантирувчи газ, резина ўқлар ва ҳибсга олишлар, ижтимоий тармоқларда оммавий норозилик тўлқинини бошлади. Баъзи жойларда вандализм ва талончилик ҳолатлари қайд этилди. Аммо, кўпчилик намойишлар тинч ўтди. Маҳаллий расмийлар, жумладан мер Карен Басс, федерал аралашувни кераксиз ва ҳаддан ташқари деб атади.
Трампнинг қарори: ҳарбий кучлар ва сиёсий сигнал
Доналд Трамп, ўзининг собиқ президентлик услубига содиқ ҳолда, муаммони сиёсий майдонга кўчирди. У намойиш содир бўлаётган Лос-Анжелесга 2 000 нафар миллий гвардия аскари ва 700 нафар денгиз пиёдасини юборишни буюрди. Оқ уй бу ҳаракатни "конституциявий тартибни сақлаш" сифатида баҳолади. Аммо экспертлар, бу ҳаракатнинг асосий мақсади Трампнинг кучли лидер образини яратиш ва сайловчилар кўзида "қатъий раҳбар" сифатида кўриниш эканини айтишди.

Posse Comitatus қонуни (1878) АҚШ армиясининг ички ишларга аралашувини чеклайди. Бу қонунга кўра, федерал армия ички фуқаролик норозиликларини бостириш учун фақатгина губернатор ёки Конгресс розилиги билан жалб қилиниши мумкин. Трамп эса бундай розиликни олмаганлиги айтилмоқда.
Нюсомнинг жавоби: қонун, принцип ва суд
Калифорния губернатори Гевин Нюсом бу ҳаракатни "конституциявий тўнтаришга уриниш" деб атади ва уни нафақат сиёсий, балки ҳуқуқий майдонга олиб чиқди. 2025 йил 9 июнь куни у федерал судга даъво аризаси киритди.
Унинг айтишича, Трамп томонидан юборилган ҳарбий кучлар Posse Comitatus қонунини бузган. Пентагон ва Мудофаа вазири Пит Ҳегсет губернатор розилигисиз аскарларни жойлаштириб, Калифорния суверенитетига тажовуз қилган.
Трамп бу ҳаракатларни сайлов кампанияси доирасида популистик мақсадлар учун бажарган.
Калифорния бош прокурори Роб Бонта ҳам бу даъвони қўллаб-қувватлаб, "биз федерал ҳукуматдан ҳимояланаётган штатмиз" дея баёнот берди.
Пентагон ва Ҳегсетга нисбатан айбловлар
Нюсом даъвосида Пете Ҳегсет, Трампга яқин бўлган собиқ тележурналист ва 2025 йилда тайинланган мудофаа вазири сифатида, ҳуқуқий мажбуриятларни бузганликда айбланмоқда. У ўз имзоси билан Лос-Анжелесга ҳарбийларни юбориш буйруғини тасдиқлаган. Пентагон эса бу ҳаракатни "фавқулодда ҳолатга жавоб" деб изоҳлади, бироқ АҚШ суд амалиёти ва конституцияси бу турдаги аралашувни жуда чекланган ҳоллардагина кўзда тутади.

Айни вақтда полициянинг намойишчиларга қилаётган жавобида нафақат фуқаролар балки журналистлар ҳам вазиятдан азият чекмоқда. Полицияга пресс карталарини кўрсатганига қарамай, мухбирларга кўчани тарк этиш буюрилди. Маҳаллий ҳоким ва полиция бошлиғи оммавий ахборот воситаларига комендантлик соати ҳудудида ишлашга рухсат берганини айтганимизда эса, бир офицер "Ким бўлишингиздан қатъи назар, сизни ҳибсга олишимиз мумкин", деб жавоб берди.
Жаҳон
11.06.2025, 14:22
Улашиш:
мавзуга оид янгиликлар

АҚШ байроғини ёққанлар жазога тортилиши мумкин
Жаҳон
11.06.2025, 16:20

Лос-Анжелесда миграция рейдларига жавобан норозилик намойишлари авж олди
Жаҳон
09.06.2025, 11:01

Трамп Путин ва Зеленскийни қаттиқ танқид қилди. У Путинни мутлақо ақлдан озган деб атади
Жаҳон
26.05.2025, 14:00

Трамп "учувчи сарой"ни қабул қилди
Жаҳон
22.05.2025, 15:04

АҚШ Сурияга қарши барча санкцияларни бекор қилди
Сиёсат
01.07.2025, 11:39

Исроил Ғазода озиқ-овқат кутаётган фаластинликлар ҳамда тинч аҳолини ўлдирди
Жаҳон
30.06.2025, 14:29
машҳур янгиликлар

ОТМ ўқишга кириш учун қабул бошланди
Таълим
05.06.2025, 14:45

Европа учун Ўзбекистондаги инсон ҳуқуқлари энди муҳим эмасми?
Сиёсат
05.06.2025, 16:22

АҚШнинг Жанубий ва Марказий Осиё бўйича бюронинг катта масъул ходими Эрик Мейер Ўзбекистонга келади
Сиёсат
09.06.2025, 13:53

НАТО ва АҚШ тарк этган Афғонистонда Ўзбекистон янги стратегияни амалга оширмоқда
Сиёсат
09.06.2025, 15:47

Сулҳ ва алмашинувга умид - Истанбул учрашувининг асосий натижалари
Сиёсат
03.06.2025, 10:17

Буюк Британия Абрамович устидан 2,5 миллиард фунт маблағ юзасидан судга мурожаат қилишга тайёр
Спорт
03.06.2025, 11:36
сўнгги янгиликлар

“Air China” авиакомпанияси Ўзбекистонга мунтазам авиақатновларни амалга оширади
Ўзбекистон
02.07.2025, 18:05

Туркияда зилзила юз берди
Жаҳон
02.07.2025, 16:58

Тошкентдаги Роҳат айланма йўли вақтинча ёпилди
Ўзбекистон
02.07.2025, 16:13

Спиртли ичимлик ичган шахс "участкавой"ни ўлдириб қўйди
Ўзбекистон
02.07.2025, 15:07

Ўзбекистон МТЖ футболчиси “Пахтакор”га қайтиши мумкин
Спорт
02.07.2025, 15:06

Шавкат Мирзиёев Озарбайжонга жўнаб кетди
Ўзбекистон
02.07.2025, 12:52

Ким Чен Ин Украинада ҳалок бўлган шимолий кореялик аскарларни хотирлаш кечасини ташкил қилди
Сиёсат
02.07.2025, 09:53

Хитой – Қирғизистон – Ўзбекистон темир йўлининг бутун йўналиши бўйича қурилиш ишлари бошланди
Жаҳон
01.07.2025, 16:38

Афғонистон Яқин Шарқ геосиёсий шахмат тахтасида
Жаҳон
01.07.2025, 13:07

АҚШ Сурияга қарши барча санкцияларни бекор қилди
Сиёсат
01.07.2025, 11:39

Исроил ҳарбийлари яна тинч аҳолига ҳужум қилди
Жаҳон
01.07.2025, 10:20

Исроил Ғазода озиқ-овқат кутаётган фаластинликлар ҳамда тинч аҳолини ўлдирди
Жаҳон
30.06.2025, 14:29
машҳур янгиликлар

ОТМ ўқишга кириш учун қабул бошланди
Таълим
05.06.2025, 14:45

Европа учун Ўзбекистондаги инсон ҳуқуқлари энди муҳим эмасми?
Сиёсат
05.06.2025, 16:22

АҚШнинг Жанубий ва Марказий Осиё бўйича бюронинг катта масъул ходими Эрик Мейер Ўзбекистонга келади
Сиёсат
09.06.2025, 13:53

НАТО ва АҚШ тарк этган Афғонистонда Ўзбекистон янги стратегияни амалга оширмоқда
Сиёсат
09.06.2025, 15:47

Сулҳ ва алмашинувга умид - Истанбул учрашувининг асосий натижалари
Сиёсат
03.06.2025, 10:17

Буюк Британия Абрамович устидан 2,5 миллиард фунт маблағ юзасидан судга мурожаат қилишга тайёр
Спорт
03.06.2025, 11:36