Губернатор Нюсом Трамп, Пентагон ва Мудофаа Вазири Ҳегсетни судга берди: АҚШ демократия синовида

2025 йил июнь АҚШ ички сиёсатидаги энг кескин қарама-қаршиликлардан бири юз берди. Доналъд Трампнинг Лос-Анжелесдаги норозилик намойишларига федерал ҳарбий кучлар юбориш қарори Калифорния губернатори Гавин Нюсом томонидан "конституциявий чегараларнинг бузилиши" сифатида қабул қилинди. Трамп, Пентагон ва мудофаа вазири Пит Ҳегсетга нисбатан даъво аризаси Калифорния суди орқали расмийлаштирилди.

Жаҳон

11.06.2025, 14:22

Улашиш:

Gubernator Nyusom Tramp, Pentagon va Mudofaa Vaziri Hegsetni sudga berdi: AQSh demokratiya sinovida

Foto: Fox News

Бу ҳаракатлар ортида эса нафақат шахсий амбициялар, балки демократик тизим ва давлат ҳокимиятларининг конституциявий ваколатлари юзасидан асосли хавотирлар ётади.

 

Норозиликларнинг илдизи: иммиграция ва тартибсизликлар

 

Доналд Трампнинг президентликка қайтиш кампаниясидаги асосий шиорлардан бири яна "чегарани ёпиш" ва “иммиграцияга нисбатан ноль тоқат” сиёсатини тиклаш эди. 2025 йил июнь ойида, Иммиграция ва божхона полицияси федерал агентларининг Калифорнияда ноқонуний муҳожирларни оммавий ушлаш амалиёти жамоатчилик норозилигини қўзғади. Лос-Анжелес, Сан-Франсиско, Окленд ва бошқа шаҳарларда минглаб одамлар кўчаларга чиқди.

 

 

Полиция намойишчиларга нисбатан кўзни ёшлантирувчи газ, резина ўқлар ва ҳибсга олишлар, ижтимоий тармоқларда оммавий норозилик тўлқинини бошлади. Баъзи жойларда вандализм ва талончилик ҳолатлари қайд этилди. Аммо, кўпчилик намойишлар тинч ўтди. Маҳаллий расмийлар, жумладан мер Карен Басс, федерал аралашувни кераксиз ва ҳаддан ташқари деб атади.

 

Трампнинг қарори: ҳарбий кучлар ва сиёсий сигнал

Доналд Трамп, ўзининг собиқ президентлик услубига содиқ ҳолда, муаммони сиёсий майдонга кўчирди. У намойиш содир бўлаётган Лос-Анжелесга 2 000 нафар миллий гвардия аскари ва 700 нафар денгиз пиёдасини юборишни буюрди. Оқ уй бу ҳаракатни "конституциявий тартибни сақлаш" сифатида баҳолади. Аммо экспертлар, бу ҳаракатнинг асосий мақсади Трампнинг кучли лидер образини яратиш ва сайловчилар кўзида "қатъий раҳбар" сифатида кўриниш эканини айтишди.

 

 

Posse Comitatus қонуни (1878) АҚШ армиясининг ички ишларга аралашувини чеклайди. Бу қонунга кўра, федерал армия ички фуқаролик норозиликларини бостириш учун фақатгина губернатор ёки Конгресс розилиги билан жалб қилиниши мумкин. Трамп эса бундай розиликни олмаганлиги айтилмоқда.

 

Нюсомнинг жавоби: қонун, принцип ва суд

 

Калифорния губернатори Гевин Нюсом бу ҳаракатни "конституциявий тўнтаришга уриниш" деб атади ва уни нафақат сиёсий, балки ҳуқуқий майдонга олиб чиқди. 2025 йил 9 июнь куни у федерал судга даъво аризаси киритди.

 

Унинг айтишича,  Трамп томонидан юборилган ҳарбий кучлар Posse Comitatus қонунини бузган. Пентагон ва Мудофаа вазири Пит Ҳегсет губернатор розилигисиз аскарларни жойлаштириб, Калифорния суверенитетига тажовуз қилган.

 

Трамп бу ҳаракатларни сайлов кампанияси доирасида популистик мақсадлар учун бажарган.

 

Калифорния бош прокурори Роб Бонта ҳам бу даъвони қўллаб-қувватлаб, "биз федерал ҳукуматдан ҳимояланаётган штатмиз" дея баёнот берди.

 

Пентагон ва Ҳегсетга нисбатан айбловлар

 

Нюсом даъвосида Пете Ҳегсет, Трампга яқин бўлган собиқ тележурналист ва 2025 йилда тайинланган мудофаа вазири сифатида, ҳуқуқий мажбуриятларни бузганликда айбланмоқда. У ўз имзоси билан Лос-Анжелесга ҳарбийларни юбориш буйруғини тасдиқлаган. Пентагон эса бу ҳаракатни "фавқулодда ҳолатга жавоб" деб изоҳлади, бироқ АҚШ суд амалиёти ва конституцияси бу турдаги аралашувни жуда чекланган ҳоллардагина кўзда тутади.

 

 

Айни вақтда полициянинг намойишчиларга қилаётган жавобида нафақат фуқаролар балки журналистлар ҳам вазиятдан азият чекмоқда. Полицияга пресс карталарини кўрсатганига қарамай, мухбирларга кўчани тарк этиш буюрилди. Маҳаллий ҳоким ва полиция бошлиғи оммавий ахборот воситаларига комендантлик соати ҳудудида ишлашга рухсат берганини айтганимизда эса, бир офицер "Ким бўлишингиздан қатъи назар, сизни ҳибсга олишимиз мумкин", деб жавоб берди.

мавзуга оид янгиликлар

AQSh :" Hayʼat tahrir ash-Shom" guruhini terrorchi tashkilotlar roʻyxatidan chiqardi

АҚШ :" Ҳайъат таҳрир аш-Шом" гуруҳини террорчи ташкилотлар рўйхатидан чиқарди

Бу ҳақда АҚШ давлат котиби Марко Рубио маълум қилди.

Жаҳон

08.07.2025, 13:06

AQSh bayrogʻini yoqqanlar jazoga tortilishi mumkin

АҚШ байроғини ёққанлар жазога тортилиши мумкин

АҚШ президенти Доналъд Трамп Америка Қўшма Штатлари байроғини ёқиш жиноят деб тан олишни таклиф қилди. Шунингдек, мамлакат байроғини ёққан шахсларни бир йилгача озодликдан маҳрум қилиш жазосини қўлланиш кераклигини айтмоқда. У бу ҳақда Шимолий Каролинадаги Fort-Bragg ҳарбий базасида чиқиш қилганида айтди.

Жаҳон

11.06.2025, 16:20

Лос-Анжелесда миграция рейдларига жавобан норозилик намойишлари авж олди

6 июндан бошлаб АҚШнинг Лос-Анжелес шаҳрида АҚШ Миграция ва божхона назорати хизмати томонидан ноқонуний мигрантларга қарши уюштирилган рейдларга жавобан оммавий норозилик намойишлари бошланиб, тез орада полиция ва Миллий гвардия билан кўча тўқнашувларига айланди. Шаҳар ҳокимияти фавқулодда ҳолат жорий этди

Жаҳон

09.06.2025, 11:01

Tramp Putin va  Zelenskiyni qattiq tanqid qildi. U Putinni mutlaqo aqldan ozgan deb atadi

Трамп Путин ва  Зеленскийни қаттиқ танқид қилди. У Путинни мутлақо ақлдан озган деб атади

АҚШ президенти Доналъд Трамп Россия етакчиси Владимир Путиндан норози эканини айтди, бу баёнот Россиянинг учувчисиз учоқларининг Украина шаҳарларига оммавий ҳужумлари фонида янгради. 

Жаҳон

26.05.2025, 14:00

Tramp "uchuvchi saroy"ni qabul qildi

Трамп "учувчи сарой"ни қабул қилди

Кеча, 21 май куни АҚШ мудофаа вазири Пит Ҳегсет расмий равишда Қатар томонидан АҚШ президенти Доналъд Трампга совға қилинган қиймати 400 миллион доллар бўлган Boeing 747 самолётини қабул қилди.

Жаҳон

22.05.2025, 15:04

Трамп Япония, Индонезия ва Филиппин билан йирик савдо битимларига имзо чекди

АҚШ президенти Доналд Трамп 2025 йил 22 июл куни Япония, Индонезия ва Филиппин билан йирик савдо битимларига имзо чекди. 

Жаҳон

23.07.2025, 14:06

сўнгги янгиликлар

Элдор Шомуродов яна Конференциялар Лигасида – бу сафар “Истанбул Башакшеҳир” билан

“Башакшеҳир” 2025/26 йилги УEФА Конференциялар Лигасининг иккинчи саралаш босқичида иштирок этади.

Спорт

23.07.2025, 19:06

Жазирама давом этади: Қуёш нури аллергик реакцияларни келтириб чиқариши мумкин

Муаммолардан сақланиш учун, аввало, соат 10:00 дан 16:00 гача соя-салқин жойларда бўлиш тавсия этилади.

Ўзбекистон

23.07.2025, 18:01

Қозоғистон банки 176,4 млн АҚШ долларига Click акцияларини сотиб олди

Марказий Осиёдаги энг йирик молиявий гуруҳ бўлган «Halyk» 37,5 миллиард АҚШ долларидан ортиқ активларга эга ҳисобланади.

Иқтисодиёт

23.07.2025, 17:05

Андижонда атмосферага зарарли ташламалар чиқараётган оҳак хумдонлари бузилмоқда

Ҳуқуқбузарларга нисбатан Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексга кўра маъмурий баённомалар расмийлаштирилиб, тегишли чоралар қўлланилди.

Ўзбекистон

23.07.2025, 16:07

Хусусийлаштириш жараёнларида йўл қўйилаётган камчиликлар танқид қилинди – Сенат

Ўндан зиёд давлат активлари қарийб бир йилдан буён аукционда сотилмаса-да, уларнинг бошланғич нархини пасайтириш механизмидан фойдаланилмаган.

Иқтисодиёт

23.07.2025, 15:07

Andijonda ayolni doʻpposlagan doʻkon egasi qoʻlga olindi

Андижонда аёлни дўппослаган дўкон эгаси қўлга олинди

Ижтимоий тармоқларда Андижон вилоятида аёл киши ўз дўконида ишлаётган дўппослаётгани акс этган видео тарқалди. Мазкур ҳолатга Андижон вилояти Ички ишлар бошқармаси расмий муносабат берди. 

Ўзбекистон

23.07.2025, 15:04

Трамп Япония, Индонезия ва Филиппин билан йирик савдо битимларига имзо чекди

АҚШ президенти Доналд Трамп 2025 йил 22 июл куни Япония, Индонезия ва Филиппин билан йирик савдо битимларига имзо чекди. 

Жаҳон

23.07.2025, 14:06

Ўзбекистон МТЖ аъзоси фаолиятини "Андижон"да давом эттириши мумкин

"Сивасспор" билан хайрлашган ярим ҳимоячига "Нефтчи" ва "Пахтакор" қизиқаётгани ҳақида маълумотлар пайдо бўлган эди.

Спорт

23.07.2025, 13:05

Япония бош вазири истеъфога чиқишга қарор қилди

Сайловдаги мағлубият ортидан партия ичида Ишибанинг истеъфосини талаб қилувчи чақириқлар кучайди.

Жаҳон

23.07.2025, 12:04

Тошкент шаҳар ҳокимлиги йўлларда  темир панжаралар ўрнатиш учун 7,5 миллиард сўм ажратди

Маблағлар Тошкент шаҳри ҳокимлиги ҳузуридаги Тошкент шаҳрини ривожлантириш жамғармаси ҳисобидан молиялаштирилади.

Ўзбекистон

23.07.2025, 11:05

Божхонада 8 минг 860 қути тамаки маҳсулоти ушланди

Амалдаги тартиб билан жисмоний шахсларга хориждан божхона чегараси орқали 200 донадан кўп бўлмаган миқдордаги тамаки маҳсулотини олиб киришга рухсат этилади.

Ўзбекистон

23.07.2025, 10:03

Bugun ham jazirama boʻladimiimi?

Бугун ҳам жазирама бўладими?

Ўзбекистон Республикаси Гидрометеорология хизмати агентлиги 23 июль куни кузатиладиган об-ҳаво маълумотларини эълон қилди.

Ўзбекистон

23.07.2025, 09:37