Губернатор Нюсом Трамп, Пентагон ва Мудофаа Вазири Ҳегсетни судга берди: АҚШ демократия синовида

2025 йил июнь АҚШ ички сиёсатидаги энг кескин қарама-қаршиликлардан бири юз берди. Доналъд Трампнинг Лос-Анжелесдаги норозилик намойишларига федерал ҳарбий кучлар юбориш қарори Калифорния губернатори Гавин Нюсом томонидан "конституциявий чегараларнинг бузилиши" сифатида қабул қилинди. Трамп, Пентагон ва мудофаа вазири Пит Ҳегсетга нисбатан даъво аризаси Калифорния суди орқали расмийлаштирилди.

Жаҳон

11.06.2025, 14:22

Улашиш:

Gubernator Nyusom Tramp, Pentagon va Mudofaa Vaziri Hegsetni sudga berdi: AQSh demokratiya sinovida

Foto: Fox News

Бу ҳаракатлар ортида эса нафақат шахсий амбициялар, балки демократик тизим ва давлат ҳокимиятларининг конституциявий ваколатлари юзасидан асосли хавотирлар ётади.

 

Норозиликларнинг илдизи: иммиграция ва тартибсизликлар

 

Доналд Трампнинг президентликка қайтиш кампаниясидаги асосий шиорлардан бири яна "чегарани ёпиш" ва “иммиграцияга нисбатан ноль тоқат” сиёсатини тиклаш эди. 2025 йил июнь ойида, Иммиграция ва божхона полицияси федерал агентларининг Калифорнияда ноқонуний муҳожирларни оммавий ушлаш амалиёти жамоатчилик норозилигини қўзғади. Лос-Анжелес, Сан-Франсиско, Окленд ва бошқа шаҳарларда минглаб одамлар кўчаларга чиқди.

 

 

Полиция намойишчиларга нисбатан кўзни ёшлантирувчи газ, резина ўқлар ва ҳибсга олишлар, ижтимоий тармоқларда оммавий норозилик тўлқинини бошлади. Баъзи жойларда вандализм ва талончилик ҳолатлари қайд этилди. Аммо, кўпчилик намойишлар тинч ўтди. Маҳаллий расмийлар, жумладан мер Карен Басс, федерал аралашувни кераксиз ва ҳаддан ташқари деб атади.

 

Трампнинг қарори: ҳарбий кучлар ва сиёсий сигнал

Доналд Трамп, ўзининг собиқ президентлик услубига содиқ ҳолда, муаммони сиёсий майдонга кўчирди. У намойиш содир бўлаётган Лос-Анжелесга 2 000 нафар миллий гвардия аскари ва 700 нафар денгиз пиёдасини юборишни буюрди. Оқ уй бу ҳаракатни "конституциявий тартибни сақлаш" сифатида баҳолади. Аммо экспертлар, бу ҳаракатнинг асосий мақсади Трампнинг кучли лидер образини яратиш ва сайловчилар кўзида "қатъий раҳбар" сифатида кўриниш эканини айтишди.

 

 

Posse Comitatus қонуни (1878) АҚШ армиясининг ички ишларга аралашувини чеклайди. Бу қонунга кўра, федерал армия ички фуқаролик норозиликларини бостириш учун фақатгина губернатор ёки Конгресс розилиги билан жалб қилиниши мумкин. Трамп эса бундай розиликни олмаганлиги айтилмоқда.

 

Нюсомнинг жавоби: қонун, принцип ва суд

 

Калифорния губернатори Гевин Нюсом бу ҳаракатни "конституциявий тўнтаришга уриниш" деб атади ва уни нафақат сиёсий, балки ҳуқуқий майдонга олиб чиқди. 2025 йил 9 июнь куни у федерал судга даъво аризаси киритди.

 

Унинг айтишича,  Трамп томонидан юборилган ҳарбий кучлар Posse Comitatus қонунини бузган. Пентагон ва Мудофаа вазири Пит Ҳегсет губернатор розилигисиз аскарларни жойлаштириб, Калифорния суверенитетига тажовуз қилган.

 

Трамп бу ҳаракатларни сайлов кампанияси доирасида популистик мақсадлар учун бажарган.

 

Калифорния бош прокурори Роб Бонта ҳам бу даъвони қўллаб-қувватлаб, "биз федерал ҳукуматдан ҳимояланаётган штатмиз" дея баёнот берди.

 

Пентагон ва Ҳегсетга нисбатан айбловлар

 

Нюсом даъвосида Пете Ҳегсет, Трампга яқин бўлган собиқ тележурналист ва 2025 йилда тайинланган мудофаа вазири сифатида, ҳуқуқий мажбуриятларни бузганликда айбланмоқда. У ўз имзоси билан Лос-Анжелесга ҳарбийларни юбориш буйруғини тасдиқлаган. Пентагон эса бу ҳаракатни "фавқулодда ҳолатга жавоб" деб изоҳлади, бироқ АҚШ суд амалиёти ва конституцияси бу турдаги аралашувни жуда чекланган ҳоллардагина кўзда тутади.

 

 

Айни вақтда полициянинг намойишчиларга қилаётган жавобида нафақат фуқаролар балки журналистлар ҳам вазиятдан азият чекмоқда. Полицияга пресс карталарини кўрсатганига қарамай, мухбирларга кўчани тарк этиш буюрилди. Маҳаллий ҳоким ва полиция бошлиғи оммавий ахборот воситаларига комендантлик соати ҳудудида ишлашга рухсат берганини айтганимизда эса, бир офицер "Ким бўлишингиздан қатъи назар, сизни ҳибсга олишимиз мумкин", деб жавоб берди.

мавзуга оид янгиликлар

AQSh bayrogʻini yoqqanlar jazoga tortilishi mumkin

АҚШ байроғини ёққанлар жазога тортилиши мумкин

АҚШ президенти Доналъд Трамп Америка Қўшма Штатлари байроғини ёқиш жиноят деб тан олишни таклиф қилди. Шунингдек, мамлакат байроғини ёққан шахсларни бир йилгача озодликдан маҳрум қилиш жазосини қўлланиш кераклигини айтмоқда. У бу ҳақда Шимолий Каролинадаги Fort-Bragg ҳарбий базасида чиқиш қилганида айтди.

Жаҳон

11.06.2025, 16:20

Лос-Анжелесда миграция рейдларига жавобан норозилик намойишлари авж олди

6 июндан бошлаб АҚШнинг Лос-Анжелес шаҳрида АҚШ Миграция ва божхона назорати хизмати томонидан ноқонуний мигрантларга қарши уюштирилган рейдларга жавобан оммавий норозилик намойишлари бошланиб, тез орада полиция ва Миллий гвардия билан кўча тўқнашувларига айланди. Шаҳар ҳокимияти фавқулодда ҳолат жорий этди

Жаҳон

09.06.2025, 11:01

Tramp Putin va  Zelenskiyni qattiq tanqid qildi. U Putinni mutlaqo aqldan ozgan deb atadi

Трамп Путин ва  Зеленскийни қаттиқ танқид қилди. У Путинни мутлақо ақлдан озган деб атади

АҚШ президенти Доналъд Трамп Россия етакчиси Владимир Путиндан норози эканини айтди, бу баёнот Россиянинг учувчисиз учоқларининг Украина шаҳарларига оммавий ҳужумлари фонида янгради. 

Жаҳон

26.05.2025, 14:00

Tramp "uchuvchi saroy"ni qabul qildi

Трамп "учувчи сарой"ни қабул қилди

Кеча, 21 май куни АҚШ мудофаа вазири Пит Ҳегсет расмий равишда Қатар томонидан АҚШ президенти Доналъд Трампга совға қилинган қиймати 400 миллион доллар бўлган Boeing 747 самолётини қабул қилди.

Жаҳон

22.05.2025, 15:04

AQSh Suriyaga qarshi barcha sanksiyalarni bekor qildi

АҚШ Сурияга қарши барча санкцияларни бекор қилди

АҚШ президенти Доналъд Трамп АҚШнинг Сурияга қарши иқтисодий санкцияларини бекор қилиш тўғрисидаги фармонни имзолади. Унга кўра, бу 'барқарор ривожланиш ва тинчлик сари қадам".

Сиёсат

01.07.2025, 11:39

Isroil Gʻazoda oziq-ovqat kutayotgan falastinliklar hamda tinch aholini oʻldirdi

Исроил Ғазода озиқ-овқат кутаётган фаластинликлар ҳамда тинч аҳолини ўлдирди

Кеча, 29 июнь, якшанба куни тонгда Исроил армияси томонидан Ғазо бўйлаб амалга оширилган ҳужумларда камида 72 нафар фаластинлик ҳалок бўлди. Улардан 47 нафари Ғазо шаҳри ва анклавнинг шимолий ҳудудларида ўлдирилган. Қурбонлар орасида ёрдам олиш учун навбатда турган оддий тинч аҳоли вакиллари ҳам бор. Бу ҳақда "Al Jazeera" телеканали хабар қилди.

Жаҳон

30.06.2025, 14:29

сўнгги янгиликлар

“Air China” авиакомпанияси Ўзбекистонга мунтазам авиақатновларни амалга оширади

“Ўзавиация” агентлиги томонидан “Air China” авиакомпаниясига Пекин-Тошкент-Пекин ва Урумчи-Тошкент-Урумчи йўналишларида мунтазам авиақатновларни амалга ошириш рухсатномаси расмийлаштилди.

Ўзбекистон

02.07.2025, 18:05

Туркияда зилзила юз берди

Туркия ғарбида 4,3 магнитудали зилзила содир бўлди.

Жаҳон

02.07.2025, 16:58

Тошкентдаги Роҳат айланма йўли вақтинча ёпилди

2025 йил 2 июл куни Тошкент шаҳар Яшнобод туманидаги Роҳат айланма йўлида автомобил ҳаракати таъмирлаш ишлари олиб борилиши сабабидан вақтинча ёпилди.

Ўзбекистон

02.07.2025, 16:13

Spirtli ichimlik ichgan shaxs "uchastkavoyni"  oʻldirib qoʻydi

Спиртли ичимлик ичган шахс "участкавой"ни ўлдириб қўйди

Кеча, 1 июль куни соат 20:20 атрофида Андижон вилоятининг Хўжаобод туманида машъум ҳодиса рўй берди. Бу ҳақда Ички ишлар вазирлиги матбуот хизмати  хабар берди.

Ўзбекистон

02.07.2025, 15:07

Ўзбекистон МТЖ футболчиси “Пахтакор”га қайтиши мумкин

БААнинг “Ал Ваҳда“ жамоаси яримҳимоячиси Ҳожимат Эркинов “Пахтакор” билан музокара олиб бормоқда.

Спорт

02.07.2025, 15:06

Шавкат Мирзиёев Озарбайжонга жўнаб кетди

Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев Озарбойжон президенти Илҳом Алиевнинг таклифига биноан 2 июл куни давлат ташрифи билан ушбу мамлакатга жўнаб кетди.

Ўзбекистон

02.07.2025, 12:52

Ким Чен Ин Украинада ҳалок бўлган шимолий кореялик аскарларни хотирлаш кечасини ташкил қилди

2022 йилда бошланган Россия-Украина урушида ҳалок бўлган шимолий кореялик аскарлар хотирасига бағишланган маросим бўлиб ўтди. Маросим мамлакат пойтахти бўлган Пхеняннинг Катта театрида бўлган. Унда КХДР етакчиси Ким Чен Ин ҳам иштирок этган. 

Сиёсат

02.07.2025, 09:53

Xitoy – Qirgʻiziston – Oʻzbekiston temir yoʻlining butun yoʻnalishi boʻyicha qurilish ishlari boshlandi

Хитой – Қирғизистон – Ўзбекистон темир йўлининг бутун йўналиши бўйича қурилиш ишлари бошланди

Кеча, 30 июнь куни, Қирғизистон ҳудудида Хитой – Қирғизистон – Ўзбекистон халқаро темир йўли бўйлаб тўлиқ кўламдаги қурилиш ишлари расмий тарзда бошланди. Бу ҳақда Қирғизистон Вазирлар Маҳкамаси раисининг ўринбосари Бақит Торобаев темир йўл қурилиши лойиҳасини амалга ошириш масалаларига бағишланган йиғилишда маълум қилди.

Жаҳон

01.07.2025, 16:38

Afghanistan on the Geopolitical Chessboard of the Middle East

Афғонистон Яқин Шарқ геосиёсий шахмат тахтасида

2025 йилнинг 13 июнидан 24 июнигача давом этган Исроил ва Эрон ўртасидаги "12 кунлик уруш" Яқин Шарқдаги чалкаш геосиёсий вазиятни, минтақавий етакчилик учун шиддатли рақобатни ва минтақа давлатлари учун аниқ бир томонни танлашнинг муҳимлигини яққол намоён этди. Яқин Шарқ ўзига хос ва шахмат тахтасидаги ҳар бир дона нозик аҳамиятга эга бўлиб, кутилмаган юришлар ва манёврларга тайёр туриш лозим.

Жаҳон

01.07.2025, 13:07

AQSh Suriyaga qarshi barcha sanksiyalarni bekor qildi

АҚШ Сурияга қарши барча санкцияларни бекор қилди

АҚШ президенти Доналъд Трамп АҚШнинг Сурияга қарши иқтисодий санкцияларини бекор қилиш тўғрисидаги фармонни имзолади. Унга кўра, бу 'барқарор ривожланиш ва тинчлик сари қадам".

Сиёсат

01.07.2025, 11:39

Isroil harbiylari yana tinch aholiga hujum qildi

Исроил ҳарбийлари яна тинч аҳолига ҳужум қилди

Кеча, 30 июнь куни Исроил томонидан Ғазо шимолига уюштирилган ҳужумлар оқибатида камида 62 нафар фаластинлик ҳалок бўлди. Бу ҳақда "Аl Jazeera" телеканали хабар берди.

Жаҳон

01.07.2025, 10:20

Isroil Gʻazoda oziq-ovqat kutayotgan falastinliklar hamda tinch aholini oʻldirdi

Исроил Ғазода озиқ-овқат кутаётган фаластинликлар ҳамда тинч аҳолини ўлдирди

Кеча, 29 июнь, якшанба куни тонгда Исроил армияси томонидан Ғазо бўйлаб амалга оширилган ҳужумларда камида 72 нафар фаластинлик ҳалок бўлди. Улардан 47 нафари Ғазо шаҳри ва анклавнинг шимолий ҳудудларида ўлдирилган. Қурбонлар орасида ёрдам олиш учун навбатда турган оддий тинч аҳоли вакиллари ҳам бор. Бу ҳақда "Al Jazeera" телеканали хабар қилди.

Жаҳон

30.06.2025, 14:29