Oʻzbek MMA olamida “mashina mojarosi”: qarz, kelishuv va jamoatchilik muhokamasi

Oʻzbekiston MMA jamoatchiligida soʻnggi kunlarda sportga aloqasi yoʻqdek koʻringan, ammo katta shov-shuvga aylangan voqea muhokama qilinmoqda. Gap Anvar Abdullayevning kreditga olingan avtomashinasi va uning toʻlovi atrofidagi bahs haqida ketmoqda.

Sport

29.09.2025, 18:01

Ulashish:

Mashina bilan bogʻliq kelishuv

2024 yil dekabrida Octagon liga kamarini qoʻlga kiritgan Anvar Abdullayevga tadbirkor Rahmonali Mirzayev Gentra mashinasining bosh toʻlovni oʻzi qoplab bergan va qolgan qismi kreditga rasmiylashtirilgan. Toʻlov shartlariga koʻra, har oy 8 million 8 ming soʻmdan uch yil davomida toʻlanishi kerak edi.

Abdullayev esa 2025 yil may oyidagi jangida gʻalaba qozonsa, yutugʻini Mirzayevga bagʻishlashga vaʼda bergan. Agar shunday boʻlsa, Mirzayev mashinaning qolgan toʻlovlarini oʻz zimmasiga olishini maʼlum qilgan.

Biroq turli sabablar bilan sportchining janglari may va sentabrda oʻtkazilmadi. Bu holatdan soʻng Mirzayev jang oʻtkazilmagani sababli kelishuv oʻz kuchini yoʻqotganini va buyogʻiga toʻlovlarni Abdullayevning oʻzi amalga oshirishi kerakligini bildirgan.

 

Jamoatchilik orasidagi bahs va pozitsiyalar

Masala tez orada ommaga chiqib, ijtimoiy tarmoqlarda katta muhokamalarga sabab boʻldi. Sportchilar va blogerlar oʻz munosabatini bildirishdi.

Abdullayevning doʻsti uning kredit qarzini qoplab berishini aytdi;

mashhur bloger Aziz Estet esa sportchini Oʻzbekistonga chaqirib, oʻz hisobidan yangi Cobalt avtomashinasini sovgʻa qildi;

sport hamjamiyatining bir qismi Mirzayevning pozitsiyasini toʻgʻri deb topgan boʻlsa, katta qismi uning harakatini sportchilar orqasidan PR qilib, ularni qiyin ahvolga solish deb baholadi.

Qoʻshni davlatlardagi bir necha sportchi va blogerlar bu voqeani kulgi ostiga olib, chiqishlar qildi.

 

Tahlil: sport va moliyaviy masʼuliyat

Bu voqea sport olamida moliyaviy masalalarning qanchalik nozik va murakkab ekanini yana bir bor koʻrsatdi. Jangchilar aksar hollarda mukofotlar, reklama shartnomalari va yoʻl-yoʻlakay kelgan moliyaviy imkoniyatlarga suyanishadi. Barqaror daromadsiz katta moliyaviy majburiyatga kirishish esa xavflidir.

Bir qarashda, ushbu mojaro yopilgandek tuyuldi — chunki sportchiga yangi mashina sovgʻa qilindi. Biroq keng jamoatchilikda bu voqea “qarz masalasiga yengil qarash”ning yomon oqibatlari haqida jiddiy muhokama tugʻdirdi.

 

Xulosa

Bu voqeadan barcha sportchilar va yoshlar uchun muhim saboq chiqishi mumkin:

1. Moliyaviy intizom — har qanday kredit yoki boʻlib-boʻlib toʻlash majburiyatiga kirishishdan avval oʻz daromad manbasi va barqarorligini baholash kerak;

2. Sport va shov-shuv — shaxsiy kelishuvlarni ommaga olib chiqish koʻpincha sportchining imijiga salbiy taʼsir koʻrsatadi;

3. Ijtimoiy masʼuliyat — mashhur shaxslar, yaʼni tadbirkorlar yoki sportchilarning moliyaviy qarori koʻpchilik uchun namuna sifatida koʻriladi.

Oxir-oqibat, mojaro bir blogerning sovgʻasi bilan yakunlangan boʻlsa-da, undan chiqqan saboqlar sportchilar va keng jamoatchilik uchun muhim: qarzga olingan har bir narsaning oʻz vaqtida toʻlovi bor, “balki oʻxshab ketar” degan fikr esa moliyaviy xatarga olib kelishi mumkin.

 

Masalani sport psixologiyasi nuqtai nazaridan tahlil qilib koʻrsak

Sportchilarning moliyaviy qarorlari ularning ruhiy holatiga ham taʼsir qiladi. Anvar Abdullayev voqeasida bir necha jihat koʻzga tashlanadi:

Tasodifga umid qilish — sportchi “jang qilsam, yutib bersam, keyin qarzdan qutulaman” degan fikr bilan yashagan. Bu — sport psixologiyasida “if-win thinking” (faqat gʻalabaga bogʻlab qaror qabul qilish) deb ataladi. U doimiy stress keltiradi va sportchining tayyorgarligiga ham salbiy taʼsir koʻrsatishi mumkin.

Ommaviy muhokama bosimi — mojaro ijtimoiy tarmoqlarda keng muhokama qilinishi sportchining obroʻsi va ruhiy holatiga taʼsir qiladi. Psixologik jihatdan, sportchi nafaqat raqib, balki jamoatchilikning tanqidi bilan ham kurashishiga toʻgʻri keladi.

Kredit va sport motivatsiyasi — ayrim sportchilar qarz yoki moliyaviy majburiyatni oʻzini qoʻshimcha ruhlantirish vositasi sifatida qabul qiladi. Biroq bunday vaziyatda jang oʻtkazilmasa yoki magʻlubiyatga uchralsa, demotivatsiya va ruhiy tushkunlik xavfi ortib ketadi.

 

Marketing nuqtai nazaridan

Bu voqea sportchilar va tadbirkorlar uchun ham katta saboq boʻldi:

Imij va omma oldidagi pozitsiya — Mirzayev va Abdullayev mojaroni ochiq muhokama qilib, ikkalasi ham ommaviy maydonda obroʻsini xavf ostiga qoʻydi. Ayniqsa, tadbirkorga salbiy fikrlar koʻproq boʻldi. Marketingda bu “negative publicity effect” (salbiy reklama taʼsiri) deyiladi.

 

Xulosa

Psixologiya jihatidan: sportchi oʻz qarorini sportga aloqasi boʻlmagan tadbirkorning vaʼdasiga ishonib qabul qildi va jangdan tashqari omillarni ruhiy bosim sifatida his qildi.

Marketing jihatidan: mojaro sportchining shaxsiy brendiga ikki qirrali taʼsir koʻrsatdi — mashhurligini oshirdi, ammo salbiy voqea fonida yuz berdi.

 

Shu oʻrinda sportchilar uchun moliyaviy intizom qoidalari masalasiga ham toʻxtalib oʻtsak.

1. Qarzga umid bogʻlamaslik

Jang, musobaqa yoki turnirdan kutilayotgan daromadga tayanab qarzga kirish katta xato;

Moliyaviy qarorlar faqat aniq mablagʻ qoʻlga kirgandan keyingina amalga oshirilishi kerak.

 

2. Daromad va xarajat balansi

Har bir jangdan tushgan daromadning kamida 30% qismini zaxiraga qoʻyish shart;

Mashgʻulot, ovqatlanish, sayohat va sogʻliq uchun sarflar aniq reja asosida boshqarilishi lozim.

 

3. Sportchi – biznes brend

Sportchi oʻzini nafaqat atlet, balki tijoriy brend sifatida ham koʻrishi zarur;

Imijni saqlash va tuzilgan shartnomalarga sodiq qolish — moliyaviy barqarorlikning asosi.

 

4. Moliyaviy maslahatchi yordami

Sportchi katta pul ishlay boshlashi bilan professional moliyaviy maslahatchi yollashi maqsadga muvofiq;

Bu uni nooʻrin sarf-xarajat va ehtiyotsiz investitsiyadan himoya qiladi.

 

5. Jamoatchilik va shaffoflik

Qarz yoki moliyaviy kelishuvlar haqida ochiq chiqish qilish shart emas;

Ortiqcha ommaviy muhokama sportchining obroʻsi va kelgusi reklama shartnomalariga salbiy taʼsir qiladi.

 

6. Ijtimoiy tarmoqlarning roli

Har qanday mojaro internetda tez tarqalishi mumkin;

Shuning uchun sportchi har bir moliyaviy qadamini PR-nuqtai nazardan ham oʻylab chiqishi kerak.

 

7. Kichikrogʻidan boshlash

Qimmatli buyum (mashina, uy, gadjet) sotib olishdan avval sportchi oʻzini asosiy ehtiyojlari bilan taʼminlashi zarur;

Oʻzining moliyaviy holatini oʻlchamasdan turib, katta xarajatga kirishish xavfli.

 

Tadbirkorning PR maqsadida sportga aralashuvi va sportchi uchun xavflari

1. PRning sportchi manfaati bilan toʻqnashuvi

Tadbirkor koʻp hollarda sportchiga sarmoya kiritganda asosiy maqsadi — PR va reklama boʻladi;

Bu esa sportchining manfaatlari (moliyaviy barqarorlik, jismoniy holat, sportdagi natijalari) bilan har doim ham uygʻun kelmaydi;

Natijada, sportchi moliyaviy yoki shaxsiy majburiyatlar girdobida qolib ketishi mumkin.

2. Qisqa muddatli foyda, uzoq muddatli zarar

Tadbirkor sportchiga bir mashina, bir turnir yoki bir homiylik taklifi bilan yordam berishi mumkin;

Biroq bu yordam doimiy emas — tadbirkor oʻz PR boʻyicha maqsadiga erishganidan soʻng, sportchi muammo bilan yolgʻiz qolishi ehtimoli bor;

Sportchi “yomon kredit”, ortiqcha qarz va obroʻga putur kelishi kabi holatlar bilan yuzma-yuz qolishi mumkin.

3. Sportchining obroʻsiga taʼsir

Agar homiy bilan kelishuv toʻgʻri tuzilmasa, mojaro jamoatchilik qarshisiga chiqib ketadi;

Bu esa sportchining shaxsiy imidjiga, muxlislar ishonchiga va kelgusi katta homiylar bilan kelishuviga salbiy taʼsir qiladi.

4. Sportni PR vositasi sifatida suiisteʼmol qilish

Tadbirkorlar sportchilarni koʻpincha “ommaviy diqqatni jalb qilish” uchun vosita sifatida koʻrishadi;

Bu holda sportchining salohiyati, rejasi yoki sogʻligʻiga emas, balki PR natijasiga eʼtibor qaratiladi;

Sportchining mashgʻulotlari, tayyorgarligi yoki sogʻligʻi ikkinchi oʻringa surilib qolishi mumkin.

5. Moliyaviy va huquqiy xavflar

Agar kelishuv yozma ravishda emas, ogʻzaki shart asosida tuzilsa, keyinchalik mojaro chiqishi ehtimoli katta;

Bu sportchini sud ishlariga, moliyaviy yoʻqotishga yoki hatto sportdan chetlatilishigacha olib kelishi mumkin.

Chora va tavsiyalar

Yozma shartnoma: Har qanday homiylik yoki yordam kelishuvi rasmiy shartnoma bilan mustahkamlanishi shart. Shunda u hujjat yuridik kuchga ega boʻladi va kelgusida sud yoki boshqa hollarda asosiy dalil boʻlib xizmat qiladi;

Moliyaviy maslahatchi: Sportchilar homiylar bilan kelishuvdan oldin advokat yoki moliyaviy maslahatchi bilan maslahatlashishi lozim;

Manfaatlarni uygʻunlashtirish: Homiyning PR maqsadi sportchining uzoq muddatli manfaatlari bilan uygʻun kelishi kerak;

Ommaviy muhokamalardan ehtiyot boʻlish: Mojarolarni ijtimoiy tarmoqlarga olib chiqishdan koʻra, ichki muzokara yoʻli bilan hal qilish afzal;

Sportchi — mustaqil shaxs: U oʻz obroʻsi va moliyaviy kelajagini hech qachon bir tadbirkorning PR strategiyasiga toʻliq bogʻlab qoʻymasligi kerak.

Xulosa: Tadbirkorning sportga aralashuvi sportchi uchun ham imkoniyat, ham xavf boʻlishi mumkin. Agar kelishuv shaffof va manfaatli boʻlmasa, qisqa muddatli PR sportchiga uzoq muddatli zarar keltirishi ehtimoli katta.

Sport

29.09.2025, 18:01

Ulashish:

Mavzuga oid yangiliklar

Ramazon Temirov: "Allohdan qoʻrqing!"

UFC jangchisi Ramazon Temirov doping sabab bir yilga chetlatilgan edi. U yurak yetishmovchiligi va boshqa yurak kasalliklarida qoʻllaniladigan dorini ichgani sababli shu holatga tushgan.

Sport

04.10.2025, 12:08

UFC Ramazon Temirovni doping uchun qancha muddatga chetlatgani maʼlum boʻldi

Combat Sports Anti-Doping (CSAD) tashkiloti oʻzbekistonlik MMA jangchisi Ramazon Temirovning diskvalifikatsiya muddatini rasman eʼlon qildi.

Sport

02.10.2025, 12:49

Aytjan Xalmaxanovga Nurafshondan 3 xonali kvartira berildi

Yunon-rum kurashi boʻyicha jahon chempioni Aytjan Xalmaxanovga «Nurafshon City» hududidagi koʻp qavatli uylardan 3 xonali kvartira prezident sovgʻasi sifatida topshirildi.

Sport

01.10.2025, 19:40

Akbar Joʻrayev va Ruslan Nurudinov Jahon chempionatida bitta vaznda ishtirok etadi

Oʻzbekiston ogʻir atletika federatsiyasi matbuot xizmati bergan xabarga koʻra, Ruslan va Akbar JChda bir xil, 110 kg vazn toifasidagi bahslarda ishtirok etadi.

Sport

30.09.2025, 18:09

Aytjan Xalmaxanov: "Los-Anjelesdan ham oltin medal bilan qaytamiz"

Oʻzbekiston MOQ axborot xizmati 24 yillik tanaffusdan keyin yunon-rum kurashi boʻyicha JChda oʻzbekistonliklar orasida birinchi boʻlib gʻolib boʻlgan 19 yoshli Aytjan Xalmaxanov bilan intervyu uyushtirdi.

Sport

29.09.2025, 12:02

Razambek Jamalov UFC'dan taklif boʻlganini aytdi

Erkin kurash boʻyicha Oʻzbekiston terma jamoasi aʼzosi, Parij-2024 Olimpiadasi gʻolibi Razambek Jamalov MMAga oʻtish ehtimoli haqida gapirdi.

Sport

02.09.2025, 13:21

So‘nggi yangiliklar

Xalqaro astronavtika kongressi Samarqandda oʻtkaziladi

Avstraliyaning Sidney shahrida oʻtkazilgan Xalqaro astronavtika kongressida (IAC) muhim qaror qabul qilindi: 2028 yilda navbatdagi kongress Samarqand shahrida oʻtkazilishi belgilandi. 

Fan-texnologiya

04.10.2025, 20:13

Obama: “Dunyodagi muammolarning 80 foiziga oʻlishdan va keraksiz boʻlib qolishdan qoʻrqadigan qari erkaklar sababchi”

AQShning sobiq prezidenti Barak Obama «dunyoning eng yirik inqirozlari, odatda, hokimiyatga yopishib olgan erkaklar tomonidan qoʻzgʻatilgan» deya taʼkidladi.

Jahon

04.10.2025, 18:39

Toshkentda tezkor xodimga 10 ming dollar pora bermoqchi boʻlgan shaxs ushlandi

Toshkentda jinoyat-qidiruv boʻlimi xodimiga pora bermoqchi boʻlgan, oʻz uyida giyohvandlik vositalarini saqlab kelayotgan shaxs qoʻlga olindi.

Oʻzbekiston

04.10.2025, 16:21

Vengriyada tahsil olayotgan oʻzbekistonlik talabalar sonini oshiriladi

Toshkent davlat agrar universiteti (TDAU) delegatsiyasi Vengriyaning yetakchi universitetlari bilan akademik, ilmiy va taʼlim sohasidagi hamkorlikni mustahkamlash maqsadida Budapeshtga bordi.

Ta'lim

04.10.2025, 14:13

Isroil Gʻazo sektoriga hujumlarni toʻxtatgani aytilmoqda

Isroil nashrlarining  xabar qilishicha, Isroil armiyasiga Gʻazoga hujumlarning shiddatini kamaytirish boʻyicha koʻrsatma berilgan va yaqin vaqt ichida muzokaralar boshlanishi kutilmoqda. HAMAS ham muloqotga tayyor ekanini bildirib, barcha garovdagilarni ozod qilishga, halok boʻlganlarning jasadlarini topshirishga va Gʻazoni texnokratlar hukumati boshqarishiga rozi boʻlishini maʼlum qildi.

Jahon

04.10.2025, 12:31

Ramazon Temirov: "Allohdan qoʻrqing!"

UFC jangchisi Ramazon Temirov doping sabab bir yilga chetlatilgan edi. U yurak yetishmovchiligi va boshqa yurak kasalliklarida qoʻllaniladigan dorini ichgani sababli shu holatga tushgan.

Sport

04.10.2025, 12:08

Shifokorlarga tushunarsiz yozish taqiqlandi

BBC nashrining xabar berishicha, tibbiyot fakulteti talabalariga ham yozuvlarini rivojlantirishga oid darslar qoʻshish tavsiya qilindi. 

Jahon

04.10.2025, 10:00

Infantino nega Isroil futbol musobaqalaridan chetlatilmayotganini izohladi

FIFA prezidenti Janni Infantino Isroil terma jamoalari xalqaro musobaqalardan chetlatilmagani sababini tushuntirdi.

Sport

03.10.2025, 20:29

Oʻzbekiston tashqi qarzi ortmoqda

Oʻzbekiston tashqi qarzi ortmoqda

Oʻzbekistonning umumiy tashqi qarzi 2025 yil birinchi yarim yilligi yakuni boʻyicha 72,2 mlrd dollarni tashkil qildi. Bu haqda Markaziy bank xabar berdi.

Iqtisodiyot

03.10.2025, 19:34

Telegram asoschisi Qozogʻistonda yangi sunʼiy intellekt loyihasini eʼlon qildi

Telegram asoschisi Qozogʻistonda yangi sunʼiy intellekt loyihasini eʼlon qildi

Telegram asoschisi Pavel Durov Ostonada boʻlib oʻtgan Digital Bridge-2025 xalqaro texnologik forumida milliarddan ortiq foydalanuvchiga moʻljallangan sunʼiy intellekt sohasidagi yangi loyihani taqdim etdi.

Jahon

03.10.2025, 18:36

Oʻzbekistonda pensionerlariga noyabr oyida transport qatnovlariga chegirmalar beriladi

Uzbekistan Airways va «Oʻztemiryoʻlovchi» noyabr oyida pensionerlar uchun avia va temiryoʻl yoʻnalishlarida vaqtinchalik chegirmalar joriy etmoqda.

Oʻzbekiston

03.10.2025, 17:32

Toshkentda qalbaki payvandlash elektrodlari ishlab chiqargan sex fosh etildi

Bosh prokuratura huzuridagi Departamentning Uchtepa tumani boʻlimi xodimlari tomonidan oʻtkazilgan tezkor tadbirda yashirin sex faoliyati aniqlandi.

Oʻzbekiston

03.10.2025, 16:35