Parij-2024: Olimpiada sarhisobi

Joriy yilning 26 iyulidan 11 avgustiga qadar davom etgan Parij-2024 yozgi Olimpiada oʻyinlari oʻz nihoyasiga yetdi. Unda ishtirok etgan oʻzbekistonlik sportchilar yangi marralarni qayd etdi. Koʻplab muhokamalarga sabab boʻlgan bu galgi Olimpiada qaysi davlatlar peshqadamlik qildi? Oʻzbekistonlik sportchilar qanday natijalarga erishdi? Endi ularning taqdiri nima boʻladi? PARADIGMA.UZ jamoasi tomonidan tayyorlangan quyidagi maqola orqali barcha savollarga javob oling.

Sport

12.08.2024, 11:22

Ulashish:

Parij-2024: Olimpiada sarhisobi

Parij-2024: Olimpiada sarhisobi

Toʻrt yillikning eng nufuzli musobaqasi Parijda oʻtayotgan 33-yozgi Olimpiya oʻyinlari oʻz yakuniga yetdi. 2024 yilning 26 iyulidan 11 avgustgacha Parij shahri butun dunyo eʼtibor markazida boʻldi. Olimpiadaning boshlanishidan hozirga qadar Fransiyaga tashrif buyuruvchilar soni rekord darajada oʻsdi. Bundan tashqari, sport bellashuvlariga sotiladigan Olimpiada chiptalari eng koʻp xarid qilinganligi boʻyicha ham Parij yangi rekordni oʻrnatdi. Yuqoridagi koʻrsatkichlarning oʻzi bu Olimpiada qanday oʻtishi, qolganlaridan butunlay farq qilishi va takrorlanmasligini anglatib turardi. 

Parij Olimpiadasi unda  ishtirok etadigan davlatlar va ularning vakillari boʻyicha ham rekord oʻrnatdi deyish mumkin. Unda jami 206 mamlakatdan 10 500 nafarga yaqin sportchi ishtirok etdi. Ishtirokchilar soni boʻyicha Amerika Qoʻshma Shtatlari 592 nafar aʼzosi bilan reytingda birinchilikni qayd edi. Ikkinchi oʻrinni mezbon Fransiya 587 nafar vakili bilan egalladi. Kuchli uchlikka Avstraliya terma jamoasi 468 nafar sportchi bilan yakun yasab berdi. Unda Oʻzbekiston delegatsiyasi ham ishtirokchilar soni boʻyicha oʻz rekordini yangiladi. Tarixda ilk bor 19 sport turi boʻyicha 90 nafar sportchi bilan 75 ta yoʻllanmaga sazovor boʻlgan Oʻzbekiston terma jamoasi ishtirokchilar soni boʻyicha reytingda 35-oʻrinni band etdi. 

Yakuniga yetgan Olimpiadada ishtirokchilar soniga yarasha medallar jamgʻarmasi boʻyicha ham oʻzbek atletlari yangi rekordlar oʻrnatdi. Yakuniy natijalarga koʻra, Oʻzbekiston delegatsiyasi 8 ta oltin, 2 ta kumush va 3 ta bronza, jami 13 ta medalni qoʻlga kiritib, reytingda 13-oʻrinni egalladi. Tabiiyki, ishtirokchilari soni boʻyicha peshqadamlik qilgan AQSh 40 ta oltin, 44 ta kumush, va 42 ta bronza, jami 126 ta medal bilan Parij Olimpiadasining birinchi raqamli delegatsiyasi boʻldi. Xitoy terma jamoasi 40 ta oltin, 27 ta kumush, 24 ta bronza, jami 91 ta medal bilan ikkinchi oʻrinni va Yaponiya 20 ta oltin, 12 ta kumush, 13 ta bronza jami 45 ta medal bilan kuchli uchlikdan joy oldi. Avstraliya, Fransiya, Niderlandiya, Buyuk Britaniya, Janubiy Koreya, Italiya, Germaniya terma jamoalari medallar soni boʻyicha birin-ketin kuchli oʻnlikdan joy olishdi. Slovakiya va Zambiya terma jamoalari Olimpiadada bittadan bronza medalini jamgʻargan holda umum jamoa hisobida oxirgi oʻrinni egalladi. 

Oʻzbekistonlik sportchilar egallagan medallari shodasi 

Oʻzbekiston delegatsiyasi Parij-2024 yozgi Olimpiya oʻyinlarini oltin medal bilan boshladi. Mahoratli dzyudochi Diyora Keldiyorova 28 iyulda boʻlib oʻtgan finalda Tokio-2020 yozgi Olimpiya oʻyinlarining -48 kg vazn toifasidagi chempioni kosovolik Distriya Krasnichini magʻlubiyatga uchratdi. Shu tariqa Diyora Keldiyorova Olimpiya oʻyinlari chempionligini qoʻlga kiritgan ilk oʻzbekistonlik dzyudochiga aylandi. Shuningdek, 16 yil deganda oʻzbekistonlik ayol sportchi yana Olimpiya shohsupasiga koʻtarildi. 

Ikkinchi medal 1 avgust kuni boʻlib oʻtgan bahslarda qoʻlga kiritildi. Bunda dzyudochi Muzaffarbek Toʻraboyev -100 kg vazn toifasida bronza medalini egalladi. Uuchinchi oʻrin uchun kechgan bahsda ispaniyalik Nikoloz Sherazadishvilini magʻlubiyatga uchratdi. 

Navbatdagi uchinchi medal 2 avgust kuni dyuzdochi Alisher Yusupov tomonigan qayd etildi. +100 kg vazn toifasida ishtirok etgan Yusupov bronza medali uchun kechgan bellashuvda yaponiyalik Tatsuro Saitoni magʻlub etishga muvaffaq boʻldi hamda bronza medaliga ega chiqdi. 

Toʻrtinchi medal oradan bir necha  kun oʻtib, 8 avgust kuni qoʻlga kiritildi. Shu kuni oltin medalni qoʻlga kiritgan Ulugʻbek Rashitov Olimpiya oʻyinlarining ikki karra gʻolibligiga erishgan birinchi oʻzbek taekvondochisi sifatida oʻz nomini muhrladi. -68 kg vazn toifasida ishtirok etgan Rashitov finalda iordaniyalik Zaid Karimni 2:0 hisobida magʻlubiyatga uchratib, oltin medalga sazovor boʻlgan. 

Beshinchi medal ham ayni shu kuni, yaʼni 8 avgust kuni Boks boʻyicha Oʻzbekiston terma jamoasi aʼzosi Hasanboy Doʻsmatov tomonidan qoʻlga kiritildi. -51 kg vazn toifasida bahsga kirishgan Doʻsmatov bu gʻalabdan soʻng ikki karra Olimpiya oʻyinlari chempioni sharafiga muyassar boʻlgan ilk oʻzbek bokschisiga aylandi. U final jangida mezbon bokschi Bilal Bennamani magʻlub etgan. 

Oltinchi medal 9 avgust kuni qayd etildi. Unga erkin kurashchi Gʻulomjon Abdullayev mualliflik qildi. -57 kg vazn toifasida ishtirok etgan Abdullayev bronza medali uchun bahsda qirgʻizistonlik Bekzat Almaz oʻgʻlidan ustun keldi va uchinchi oʻrinni egalladi. 

9 avgust kuni galdagi yettinchi medal boks boʻyicha Oʻzbekiston terma jamoasi aʼzosi Asadxoʻja Moʻydinxoʻjayev tomonidan qoʻlga kiritildi. -71 kg vazn toifasida oʻyinga tushgan Moʻydinxoʻjayev meksikalik Marko Alvaresni magʻlubiyatga uchratishga muvaffaq boʻldi. 

Sakkizinchi medal 9 avgust kuni bokschi Lazizbek Mullojonov tomonidan Oʻzbekiston delegatsiyasiga taqdim qilindi.  -92 kg vazn toifasida ishtirok etgan Mullojonov chempionlik bahsida ozarbayjonlik Loren Alfonso Domingesni magʻlub etib, oltin medalga sazovor boʻldi. 

Oʻzbekistonlik sportchilar egallagan toʻqqizinchi medal 10 avgust kunida boʻlib oʻtgan bahslarda qoʻlga kiritildi. Unda -102 kg vaznda oʻtgan bellashuvlarda Akbar Joʻrayev jami 404 kg natija bilan 2-oʻrinni egalladi hamda kumush medali bilan taqdirlandi. -109 kg vaznda Tokio Olimpiadasi chempioni boʻlgan oʻzbekistonlik atlet dast koʻtarishda 185 kg, siltab koʻtarishda 219 kg tosh koʻtargan. Xitoylik Liyu Huan 406 kg natija bilan oltin medalga sazovor boʻldi. Bronza neytral maqomida qatnashgan Yevgeniy Tixonsovga (402) nasib etdi. 

Oʻninchi medal ham 10 avgust kuni oltin Oʻzbekiston delegatsiyasi hisobida oltinchi oltin medal. Mazkur medalga erkin kurashchimiz Razambek Jamalov mualliflik qildi. -74 kg vazn toifasida ishtirok etgan polvonimiz chempionlik bahsida yaponiyalik Daichi Takatanini magʻlubiyatga uchratishga muvaffaq boʻldi. 

Bundan tashqari, 10 avgust kuni oʻzbekistonliklar hisobiga yozib qoʻyilgan navbatdagi 11-medal ham egallandi. Unda boks boʻyicha Oʻzbekiston terma jamoasi aʼzosi, jahon chempioni Abdumalik Xalokov sovrinlari orasiga yozgi Olimpiya oʻyinlarining oltin medalini ham qoʻshib qoʻygan. Buxorolik sportchi chempionlik jangida Qirgʻiziston vakili Munarbek Seitbek oʻgʻlini yaqqol ustunlik bilan magʻlub etib, shohsupaning eng yuqori pogʻonasiga koʻtarildi. 

Oʻzbekiston delegatsiyasi uchun omadli kelgan 10 avgust kunida ikkinchi kumush medali qoʻlga kiritildi. Taekvondo WT boʻyicha Oʻzbekiston terma jamoasi aʼzosi Svetlana Osipova ushbu sport turida Olimpiya oʻyinlarida medal qoʻlga kiritgan birinchi ayol sportchiga aylandi. U final bahsida mezbonlar vakili, sobiq jahon chempioni va Tokio-2020 yozgi Olimpiya oʻyinlarining bronza medali sohibi Alteya Lorenga imkoniyatni boy berib, kumush medal bilan taqdirlandi. 

Eng soʻnggi oʻn uchinchi medal — oltin medal ham 10 avgust kuni mahoratli bokschi Bahodir Jalolov tomonidan qayd etildi. Eng ogʻir vazn toifasida ishtirok etgan Jalolov chempionlik jangida ispaniyalik Ayub Gʻadfani oʻzining kuchli va aniq zarbalari oldida ojiz qoldirdi.  

Oʻzbekistonlik Olimpiada gʻoliblariga beriladigan katta mukofotlar 

Oʻzbekiston Parij 2024 Olimpiadasida qatnashgan sportchilarga vaʼda qilgan mukofotlar juda katta miqdordagi pul va qimmatbaho sovgʻalarni oʻz ichiga oladi. Bu mukofotlar orasida oltin medal sohiblariga 200 000 AQSh dollari, "Tahoe" avtomobili va uch xonali uy, kumush medal uchun 100 000 dollar va bronza medal uchun 50 000 dollar, shuningdek, "Trailblazer" avtomobili ham kiritilgan. Biroq, bu mukofotlar qayerdan moliyalashtiriladi? Mamlakatning tashqi qarzi 35 milliard dollardan oshgan bir paytda, davlat byudjeti hisobiga sportchilarga bu qadar katta mukofotlar ajratilishi qanchalik toʻgʻri?

Masalan, Germaniyada oltin medal sohiblariga 20 000 yevro (22 000 AQSh dollari) miqdorida mukofot beriladi, Avstraliyada esa 20 000 Avstraliya dollari (13 000 AQSh dollari) ajratiladi. AQShda esa oltin medal uchun 37 500 AQSh dollari beriladi, bu Oʻzbekiston taklif qilayotgan miqdorlarga nisbatan ancha kam.

Parij-2024 Olimpiadasida Oʻzbekiston terma jamoasi umumjamoa hisobida 13-oʻrinni egalladi. Gʻoliblarga yuqorida sanalgan mukofotlar topshiriladi. Ularning umumiy qiymati 1 950 000 AQSh dollari. Bu koʻz koʻrib quloq eshitmagan raqamlar faqat pul hisobidagilari uy, mashinalarni qoʻshadigan boʻlsak, raqamlarni koʻrib choʻchib ketishingiz turgan gap.

Sport

12.08.2024, 11:22

Ulashish:

Mavzuga oid yangiliklar

Parij–2024: Ispaniya futbol boʻyicha Olimpiada chempioni boʻldi

Parij–2024: Ispaniya futbol boʻyicha Olimpiada chempioni boʻldi

Parij shahrida tashkillashtirilgan yozgi Olimpiada oʻyinlari doirasida futbol musobaqasining final bosqichi boʻlib oʻtdi. Yakuniy uchrashuv Fransiya hamda Ispaniya oʻrtasida kechgan.

Sport

10.08.2024, 13:25

Париж кўчаларининг бирига Самарқанд номи берилди

Parij ko‘chalarining biriga Samarqand nomi berildi

Fransiyaning poytaxti Parij shahrining ko‘chalaridan biriga Samarqand nomi berildi. Bu haqda Prezident matbuot xizmati ma’lum qildi.

Jahon

14.03.2025, 12:34

Shaxmat Olimpiadasida oʻzbekistonliklar Isroilni magʻlub etdi

Shaxmat Olimpiadasida oʻzbekistonliklar Isroilni magʻlub etdi

Kecha, 16 sentabr kuni Vengriya poytaxti Budapesht shahrida 45-Butunjahon shaxmat Olimpiadasining oltinchi tur oʻyinlari boʻlib oʻtdi.

Sport

17.09.2024, 10:52

Shaxmat Olimpiadasida oʻzbekistonlik sportchilar yana bir gʻalabaga erishdi

Shaxmat Olimpiadasida oʻzbekistonlik sportchilar yana bir gʻalabaga erishdi

Kecha, 12 sentabr kuni Vengriyaning poytaxti Budapesht shahrida 45-Butunjahon shaxmat Olimpiadasining ikkinchi turi boʻlib oʻtdi. 

Sport

13.09.2024, 09:44

Butunjahon shaxmat Olimpiadasining birinchi kunida oʻzbekistonliklar peshqadam boʻldi

Butunjahon shaxmat Olimpiadasining birinchi kunida oʻzbekistonliklar peshqadam boʻldi

Kecha, 11 sentabr kuni Vengriya poytaxti Budapesht shahrida 45-Butunjahon shaxmat Olimpiadasiga start berildi. Bu haqda sport vazirligi matbuot xizmati maʼlum qildi.

Sport

12.09.2024, 11:40

Oʻzbekistonlik sportchilar Parij-2024 Paralimpiyadasiga yoʻl oldi

Oʻzbekistonlik sportchilar Parij-2024 Paralimpiyadasiga yoʻl oldi

Kecha, 13 avgust kuni Olimpiya shon-shuhrati muzeyida Parij-2024 yozgi Paralimpiya oʻyinlariga sport delegatsiyasini kuzatish marosimi boʻlib oʻtdi. Bu haqda Bosh vazir matbuot kotibi Bekzod Hidoyatov maʼlum qildi. 

Sport

14.08.2024, 09:51

So‘nggi yangiliklar

Do Human Rights in Uzbekistan No Longer Matter to Europe?

Yevropa uchun Oʻzbekistondagi inson huquqlari endi muhim emasmi?

Rossiya–Ukraina urushi boshlanganidan soʻng, bir qator Yevropa Ittifoqi davlatlarining Markaziy Osiyoga, xususan Oʻzbekistonga boʻlgan qiziqishi sezilarli darajada ortdi. Bu holat mintaqadagi geosiyosiy muvozanat oʻzgarayotgani, shuningdek, Yevropa Ittifoqining yangi tashqi siyosiy strategiyasidan dalolat beradi.

Siyosat

05.06.2025, 16:22

OTM oʻqishga kirish uchun qabul boshlandi

OTM oʻqishga kirish uchun qabul boshlandi

2025–2026 oʻquv yili uchun  oliy taʼlim muassasalari va professional taʼlim muassasalariga qabul jarayonlari boshlandi. Bu haqda Bilimni baholash agentligi xabar qildi.

Ta'lim

05.06.2025, 14:45

Tramp 12 davlat fuqarolari uchun AQShga kirishni taqiqladi

Tramp 12 davlat fuqarolari uchun AQShga kirishni taqiqladi

Kecha, 4 iyun kuni AQSh prezidenti Donalʼd Tramp joriy yilning 9 iyun kunidan boshlab 12 ta davlat fuqarolariga mamlakatga kirishni taqiqlab qoʻydi, 7 ta davlat fuqarolari uchun kirish qisman taqiqladi. Bu haqda "Reuters" axborot agentligi xabar qildi.

Jahon

05.06.2025, 14:24

AQSh Qashqadaryodagi tarixiy majmuani qayta tiklash uchun 250 ming AQSh dollari sarfladi

AQSh Qashqadaryodagi tarixiy majmuani qayta tiklash uchun 250 ming AQSh dollari sarfladi

Qashqadaryo viloyatidagi XV asrga oid tarixiy Langar ota majmuasi AQSh elchilarining Madaniy merosni saqlash jamgʻarmasi tomonidan 250 ming AQSh dollarlik taʼmirlash loyihasi natijasida qayta tiklandi va foydalanishga topshirildi. Bu haqda Amerika Qoʻshma Shtatlarining Oʻzbekistondagi elchixonasi matbuot xizmati xabar qildi.

Madaniy

04.06.2025, 17:46

Ilon Mask Trampning asosiy qonun loyihasini "jirkanch razolat" deb atadi

Ilon Mask Trampning asosiy qonun loyihasini "jirkanch razolat" deb atadi

Ilon Mask Oq uyda jamoat asosida olib borgan faoliyatidan ketganidan soʻng, AQSh prezidenti Donalʼd Trampning ichki siyosatdagi asosiy tashabbuslaridan biri boʻlgan "Bitta Ulkan Goʻzal Qonun" — soliqlar va mablagʻ ajratish haqidagi qonunni ommaviy ravishda "jirkanch razolat" deb atadi. Bu haqda Mask oʻziga tegishli X tarmogʻidagi sahifasida yozib qoldirgan.

Jahon

04.06.2025, 12:40

Janubiy Koreyaga yangi prezident saylandi

Janubiy Koreyaga yangi prezident saylandi

Kecha, 4 iyun kuni Janubiy Koreyada muddatidan oldin mamlakat prezidentligiga saylov oʻtkazildi. Unda Demokratik partiya nomzodi Li Chje Myon sobiq, impichmentga uchragan prezident  Yun Sok Yol siyosatiga qarshi kurashib, prezidentlik saylovida gʻalaba qozondi. Bu haqda "Yonhap" axborot agentligi xabar qildi.

Jahon

04.06.2025, 11:43

Rossiyalik deputat "Sibir oʻzbeklar tarixiy vatani" degan gaplari uchun keskin tanqidga uchrad

Rossiyalik deputat "Sibir oʻzbeklar tarixiy vatani" degan gaplari uchun keskin tanqidga uchrad

Rossiyaning Xanti-Mansi muxtor okrugi (XMAO) Dumasi deputati Xalid Tagi-Zade tomonidan aytilgan "oʻzbeklarning tarixiy vatani XMAO" degan bayonot Rossiya kommunistlari tomonidan qattiq tanqid qilindi. Bu fikr Kompartiya Markaziy Qoʻmitasi (KPRF) rahbariyati tomonidan mutlaqo rad etildi va siyosiy masʼuliyatsizlik deb baholandi. 

Jahon

03.06.2025, 12:40

Iyul va avgust oyidan ish haqi va pensiyalar oshiriladi

Iyul va avgust oyidan ish haqi va pensiyalar oshiriladi

2025 yil 1 iyul va 1 avgust sanalaridan boshlab Oʻzbekistonda ish haqlari, pensiyalar, stipendiyalar va ijtimoiy nafaqalar 10 foizga oshiriladi. Bu haqda Prezident farmoni qabul qilindi.

Iqtisodiyot

03.06.2025, 12:14

"Kimgadir yoqadimi-yoʻqmi, biz YI bilan hamkorlikni davom ettiramiz" — Abdulaziz Komilov

"Kimgadir yoqadimi-yoʻqmi, biz YI bilan hamkorlikni davom ettiramiz" — Abdulaziz Komilov

Sobiq tashqi ishlar vaziri, Oʻzbekiston prezidentining maxsus vakili Abdulaziz Komilov "Kimgadir yoqadimi-yoʻqmi, biz Yevropa Ittifoqi bilan hamkorlikni davom ettiradi" , dedi.  U bu haqda Ishonch.uz" saytiga bergan intervyusida maʼlum qildi.

Oʻzbekiston

02.06.2025, 17:28

Oʻzbekistonlik senator sud tizimida baʼzi Afrika mamlakatlardan ham orqada ekanligimini aytib, sud tizimdagi tanazzulni tan oldi

Oʻzbekistonlik senator sud tizimida baʼzi Afrika mamlakatlardan ham orqada ekanligimini aytib, sud tizimdagi tanazzulni tan oldi

Qashqadaryo viloyatidan saylangan senator Abdurahim Erqayev sud-huquq tizimidagi muammolarni keskin tanqid eildi. Unga taʼkidlashicha, mamlakat aholi orasida sud tizimiga nisbatan ishonch tobora pasayib bormoqda. Shuningdek, Oʻzbekiston odil sudlov masalasida xalqaro reytinglarda orqaga qarab ketmoqda.

Oʻzbekiston

02.06.2025, 17:16

Ukraina kechasi kutilmagan Rossiyaga aviabazalariga keng koʻlamli hujumni amalga oshirdi

Ukraina kechasi kutilmagan Rossiyaga aviabazalariga keng koʻlamli hujumni amalga oshirdi

2025 yilning 1 iyun kuni Ukraina Rossiyaga  “Oʻrgimchak toʻri” nomli harbiy operatsiyasini amalga oshirdi. Bu orqali Ukraina Rossiyaning ichki hududlarida joylashgan strategik aviatsiyasiga keng koʻlamli dronlar orqali hujum qildi. Mutaxassislar fikricha, bu operatsiya Rossiyaning strategik bombardimonchi aviatsiyaga sezilarli darajada zarar yetkazgan hamda urushining yangi bosqichini boshlab bergan.

Jahon

02.06.2025, 09:19

Rossiyada Putinni Giteler bilan taqqoslaydigan surat va memlar taqiqladi

Rossiyada Putinni Giteler bilan taqqoslaydigan surat va memlar taqiqladi

Omskning Kirov tuman sudi Rossiya prezidenti Vladimir Putinni fashist Adolʼf Gitlerga qiyoslovchi fotosuratlar, shuningdek, uni surati tushirilgan boshqa qator  memlarni oʻz ichiga olgan veb-saytlarning 12 sahifani taqiqlangan deb eʼlon qildi.

Jahon

31.05.2025, 11:24