Покистон ҳукумати Ҳиндистонга нисбатан кескин жавоб чораларини эълон қилди. Ҳиндистон бу воқеани ўзи уюштирган бўлиши мумкин, сабаб нима?

Жорий йилнинг 24 апрель куни Ҳиндистон ва Покистон ўртасидаги зиддият кескин кучайиб, Покистон ҳукумати Ҳиндистонга қарши бир қатор кескин чораларни ишлаб чиқди. Эндиликда Ҳиндистоннинг ҳар қандай авиакомпаниялари Покистон ҳаво ҳудудидан ҳаракатланиши тақиқланади. Бу Ҳиндистоннинг Кашмирдаги қонли ҳужум ортидан Покистонга қарши бошланган жавоб ҳаракатларига жавобан қилинди. Бу ҳақда "New York Times" маълум қилди.

Сиёсат

25.04.2025, 11:11

Улашиш:

Foto: Associated Press

Қайд этилишича, 24 апрель Пайшанба куни Покистон Миллий хавфсизлик қўмитасининг юқори даражадаги йиғилишидан сўнг ҳукумат Ҳиндистон юкларининг ўз ҳудуди орқали ўтишини тўхтатишини, Ҳиндистоннинг Исломободдаги дипломатик вакиллик сонини камайтиришни ва Ҳиндистон билан савдони тўхтатишини маълум қилган.

Шу кунда Покистоннинг энг юқори даражадаги фуқаролик ва ҳарбий раҳбарияти Ҳиндистон ҳаракатларини "бир томонлама, сиёсий сабабли ва ҳуқуқий жиҳатдан асоссиз" деб атади. Бу ҳаракатларга покистонликлар учун визаларни бекор қилиш ва дипломатик муносабатларни пасайтириш киради.

 

Ҳиндистоннинг сув шартномасини тўхтатиб қўйишига жавобан кескин баёнот берган Покистон, агар Ҳиндистон сув оқимларини тўсишга ёки йўналишини ўзгартиришга уринса, бу "уруш ҳаракати" сифатида қабул қилинишини айтди. Покистоннинг деҳқончилигининг 90 фоизи Ҳиндистон орқали ўтадиган Инд дарёси тизимига боғлиқ ҳисобланади.

 

1960 йилда Жаҳон банки воситачилигида тузилган сув шартномаси Жанубий Осиёдаги кам сонли барқарорлик пойдеворларидан бири деб қаралган, у тўлиқ миқёсдаги урушлар вақтида ҳам ўз кучини сақлаб қолган эди. Унинг ҳозирда бузилиши рамзий ва стратегик жиҳатдан катта дарз деб баҳоланмоқда.

 

Пайшанба кунги хавфсизлик йиғилишидан аввал, Покистон ҳукумати ҳушёр оҳангда чиққан эди. Сешанба куни жангарилар Ҳиндистоннинг Кашмир ҳудудида 20 дан ортиқ тинч фуқарони ўлдирганига қарамай, Покистон зиддият кучайишини истамаслигини билдирган эди.

 

Ҳиндистон расмийлари ҳарбий зарбалар эҳтимоли ҳақида ишора қилмоқда, телеканаллар эса ҳарбий таҳлилчилар билан тўлиб-тошган, улар ядровий қуролга эга қўшнилар ўртасида зиддият кучайишининг кутилмаган оқибатлари ҳақида огоҳлантирмоқда.

 

Ҳиндистон оммавий ахборот воситалари, асосан Бош вазир Нарендра Модининг ҳукумати тарафдори, зудлик билан ҳужумда Покистонни айблади. Покистон эса бу айбловларни рад этди ва Ҳиндистонни беқарор ҳудуддаги хавфсизликдаги заифликлардан эътиборни чалғитишда айблади.

 

Бундай миқёсдаги охирги ҳужум 2019 йилда Ҳиндистон назоратидаги Кашмирда бўлиб ўтган эди. Ўшанда ўнлаб ҳинд хавфсизлик ходимлари ҳалок бўлган ва Ҳиндистон Покистон ҳудудига ҳаво ҳужуми уюштириб, тўлиқ уруш ёқасигача борган эди.

 

Баъзи покистонлик таҳлилчилар ҳозирги қарама-қаршилик 2019 йилдагидан ҳам кучайиши мумкинлигидан огоҳлантирмоқда.

"Ҳиндистоннинг эскалацияси аллақачон кечаси бошланди ва бу 2019 йил февралидагидан ҳам кенгроқ бўлади",  деган хавфсизлик бўйича таҳлилчиси Саид Муҳаммад Али.

Унинг айтишича, Ҳиндистон бу ҳужумдан АҚШ билан бирдамликни кучайтириш ва Президент Трампнинг бож тарифлари таҳдидини юмшатиш учун фойдаланмоқда. Шунингдек, Кашмирдаги мустақиллик ҳаракатини террорчилик ҳаракати сифатида кўрсатишга уринмоқда.

Чоршанба кунги баёнотида Покистон расмийлари Ҳиндистоннинг ҳарбий ҳаракатларига оид ҳеч қандай далил кўрмаганини билдирди. Улар Покистон армияси Кашмирнинг икки давлат назоратидаги қисмларини ажратиб турувчи назорат чизиғи бўйлаб огоҳ ҳолда турганини айтди.

Нашрнинг ёзишича, исмини ошкор қилишни истамаган юқори мартабали покистонлик хавфсизлик расмийси дипломатик ва ҳарбий масалаларнинг нозиклиги боис Покистон ҳар қандай ҳаракатга эҳтиёткорона муносабатда бўлишини, бироқ Ҳиндистон томонидан амалга оширилган босқинларга қарши туришини айтган.

"New York Times"га кўра, Ҳиндистондаги вазият Ҳиндистон ҳукумати томонидан амалга оширилиши мумкинлиги айтилмоқда. Чунки шу вақтда бу воқеа АҚШ витсе-президенти Ж.Д. Венс Ҳиндистонга ташриф буюрган пайтга тўғри келган.

 "Улар Покистонга ҳеч қандай далилсиз айб қўймоқда",  деган истеъфодаги бригада генерали Аҳмад Саид Minhas Гео News телеканалида.

 Ҳозирги зиддият 2019 йилги воқеаларни эслатмоқда.

Ўша йилнинг февраль ойида Пулвама шаҳрида содир бўлган худкушлик ҳужуми Ҳиндистон томонидан Покистон ичкарисига ҳаво ҳужумини юзага келтирди, бу эса ҳаво жангига сабаб бўлди. Ҳиндистон самолёти уриб туширилди, учувчи Абхинандан Вартаман қўлга олиниб, кейинроқ озод қилинди — бу ҳаракат, гарчи қисқа муддатга бўлса-да, зиддиятни пасайтирди.

Расмийларнинг айтишича, ҳозирги ҳолат 2019 йилдагидан фарқ қилади. Ўшандаги ҳужумни "Жайш-э-Муҳаммад" радикал гуруҳи ўз зиммасига олган ва нишонга хавфсизлик ходимлари олинган эди. Бу гал эса тинч фуқаролар ўлдирилган ва ҳужум учун жавобгарликни ҳеч ким аниқ ўз зиммасига олмаган.

 

мавзуга оид янгиликлар

Ҳиндистон ва Покистон ўртасидаги зиддият авжга чиқди

2025-йил 22-апрель куни Ҳиндистоннинг Жамму ва Кашмир ҳудудидаги Пахалгам шаҳрида жойлашган Байсаран водийсида содир бўлган террорчилик ҳужуми Ҳиндистон ва Покистон ўртасидаги зиддиятларни яна кучайтирди. Бу ҳужумда 28 нафар сайёҳ ҳалок бўлди, 20 дан ортиқ одам жароҳат олди. Ҳалок бўлганларнинг аксарияти ҳиндистонликлар.

Сиёсат

24.04.2025, 18:26

Дунё сиёсатига қутбланишларнинг таъсири

Халқаро муносабатлар бугунги кунда бир нечта чуқур ўзгаришлар таъсирида шаклланмоқда - бу эса сиёсатчилар учун жараённи англаш ва зарур чораларни кўришда жиддий синов бўлиб қолмоқда. Жаҳон сиёсати барқарорлик доирасидан чиқиб, тобора кўпроқ тартибсизлик сари ҳаракатланмоқда, хусусан, Трамп маъмуриятининг Оқ Уйга қайтиши билан бу янада яққол кўзга ташланмоқда. Айни ўзгаришлардан бири - технологик марказларнинг анъанавий ҳудудлардан чеккароқ, ноанъанавий минтақаларга силжиши бўлиб, бу глобал тенглик ва куч мувозанатини ўзгартириб юбормоқда. Шу билан бирга, ўта ўнг ва ўта чап сиёсий кучлар ўртасидаги тафовут кескин ортиб бормоқда - бу эса сиёсий тизимларда радикаллашув хавфини кучайтиради.

Сиёсат

24.04.2025, 15:36

сўнгги янгиликлар

“World Boxing” рейтинги: 6 та вазнда ўзбек боксчиси тенгсиз

Бокс бўйича халқаро мусобақаларни ташкил этувчи “World Boxing” ташкилоти ўзининг 10 та вазн тоифаси бўйича янгиланган рейтингини эълон қилди.

Спорт

28.10.2025, 19:21

Фуқароларга энергия самарадор қурилмаларни харид қилиш ва ўрнатиш учун субсидия ажратилади

Ҳукуматнинг 2025 йил 24 октябрдаги 673-сон қарори билан “Аҳоли уй-жойларини энергия аудитидан ўтказиш, энергия самарадор қурилмаларни харид қилиш ва ўрнатишда субсидия ажратиш тўғрисида”ги низом тасдиқланди.

Иқтисодиёт

28.10.2025, 18:17

Кадр из видео

Қамчиқ довонида юк машинаси иштирокида ЙТҲ содир бўлди

Қамчиқ довонида автомобил ташувчи юк машинаси йўлдан чиқиб кетди. Ҳодиса оқибатида жабрланувчилар йўқ.  Унда ташилган автомобиллар сони ва уларнинг шикастланиш даражаси ҳақида ҳозирча маълумот берилмаган.

Ўзбекистон

28.10.2025, 18:11

Исроил: Эрдўған бошчилигидаги Туркия Исроилга нисбатан дипломатик ва иқтисодий санкциялар жорий этди

Исроил ташқи ишлар вазири Гидеон Саарнинг таъкидлашича, Туркия президенти Ражаб Тоййиб Эрдўған раҳбарлигидаги ҳукумат Исроилга нисбатан нафақат сўзларда, балки дипломатик ва иқтисодий санкциялар орқали ҳам муносабатини намоён этмоқда.

Жаҳон

28.10.2025, 17:15

Хоразмда 1,6 млрд сўмлик ноқонуний тамаки маҳсулотлари аниқланди

Хоразм вилоятида қиймати 1,6 миллиард сўм бўлган электрон тамаки маҳсулотларини ноқонуний савдога чиқариш ҳолати аниқланди.

Ўзбекистон

28.10.2025, 16:19

Трамп Япония байроғи ёнида қотиб қолди, Оқ уй унинг соғлиги ҳақида баёнот берди

Японияга расмий ташриф билан келган  АҚШ Президенти Доналд Трамп кутилмаган ҳаракати билан ҳаммани ҳайратда қолдирди. Кутиб олиш маросими пайтида икки мамлакат байроқлари олдида тўхтаб, таъзим қилиши керак бўлган Трамп бир муддат жойида қотиб қолди ва йўлида давом этди.

Жаҳон

28.10.2025, 16:09

Ўзбекистонда аҳолининг зичлик даражаси эълон қилинди

Миллий статистика қўмитаси маълумотларига кўра, 2025 йилнинг 1 октябрь ҳолатига кўра Ўзбекистонда 1 квадрат километр майдонга ўртача 84,8 киши тўғри келган.

Ўзбекистон

28.10.2025, 15:14

Рустам Қосимжонов Ўзбекистон терма жамоаси бош мураббийи этиб тайинланди

Халқаро гроссмейстер, 2004 йилги FIDE жаҳон чемпиони Рустам Қосимжонов Ўзбекистон эркаклар миллий шахмат терма жамоасига бош мураббий этиб тайинланди.

Спорт

28.10.2025, 14:17

Мирзаобод тумани собиқ ҳокими жиноий жазога тортилди

Жиноят иши Сардоба сув омборидаги фавқулодда ҳолат оқибатларини бартараф этиш билан боғлиқ: туманни 2020-2023 йилларда бошқарган Жонибек Яриев тошқинда уй-жойи бузилган оилалар учун қурилган ўнга яқин янги уйни белгиланган талабларга зид равишда бериб юборган.

Ўзбекистон

28.10.2025, 13:41

Истанбул мэри Имомоғлуга янги айблов қўйилди

Туркия суди мухолифатдаги Республика халқ партияси (CHP) етакчиси, Истанбул мэри Экрем Имомоғлуга нисбатан янги ҳибсга олиш ордерини чиқарди.

Жаҳон

28.10.2025, 12:51

Путиннинг режаси: Покровск ноябргача эгалланиши мумкин

2024 йилгача муҳим логистик марказ бўлиб келган Покровск агар қўлдан кетса, Россия қўшинлари учун янги ҳужум йўллари очилади.  РФ Қуролли кучларининг кичик бўлинмалари Украина армиясидаги жангчилар етишмаслигидан фойдаланиб, шаҳарга киришни бошлагани айтилмоқда.

Жаҳон

28.10.2025, 11:59

Сербия президенти Ўзбекистонга келди

Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёевнинг таклифига биноан Сербия президенти Александр Вучич рафиқаси ҳамроҳлигида 28 октябрь куни расмий ташриф билан Ўзбекистонга келди.

Сиёсат

28.10.2025, 11:33