Покистон ҳукумати Ҳиндистонга нисбатан кескин жавоб чораларини эълон қилди. Ҳиндистон бу воқеани ўзи уюштирган бўлиши мумкин, сабаб нима?

Жорий йилнинг 24 апрель куни Ҳиндистон ва Покистон ўртасидаги зиддият кескин кучайиб, Покистон ҳукумати Ҳиндистонга қарши бир қатор кескин чораларни ишлаб чиқди. Эндиликда Ҳиндистоннинг ҳар қандай авиакомпаниялари Покистон ҳаво ҳудудидан ҳаракатланиши тақиқланади. Бу Ҳиндистоннинг Кашмирдаги қонли ҳужум ортидан Покистонга қарши бошланган жавоб ҳаракатларига жавобан қилинди. Бу ҳақда "New York Times" маълум қилди.

Сиёсат

25.04.2025, 11:11

Улашиш:

Foto: Associated Press

Қайд этилишича, 24 апрель Пайшанба куни Покистон Миллий хавфсизлик қўмитасининг юқори даражадаги йиғилишидан сўнг ҳукумат Ҳиндистон юкларининг ўз ҳудуди орқали ўтишини тўхтатишини, Ҳиндистоннинг Исломободдаги дипломатик вакиллик сонини камайтиришни ва Ҳиндистон билан савдони тўхтатишини маълум қилган.

Шу кунда Покистоннинг энг юқори даражадаги фуқаролик ва ҳарбий раҳбарияти Ҳиндистон ҳаракатларини "бир томонлама, сиёсий сабабли ва ҳуқуқий жиҳатдан асоссиз" деб атади. Бу ҳаракатларга покистонликлар учун визаларни бекор қилиш ва дипломатик муносабатларни пасайтириш киради.

 

Ҳиндистоннинг сув шартномасини тўхтатиб қўйишига жавобан кескин баёнот берган Покистон, агар Ҳиндистон сув оқимларини тўсишга ёки йўналишини ўзгартиришга уринса, бу "уруш ҳаракати" сифатида қабул қилинишини айтди. Покистоннинг деҳқончилигининг 90 фоизи Ҳиндистон орқали ўтадиган Инд дарёси тизимига боғлиқ ҳисобланади.

 

1960 йилда Жаҳон банки воситачилигида тузилган сув шартномаси Жанубий Осиёдаги кам сонли барқарорлик пойдеворларидан бири деб қаралган, у тўлиқ миқёсдаги урушлар вақтида ҳам ўз кучини сақлаб қолган эди. Унинг ҳозирда бузилиши рамзий ва стратегик жиҳатдан катта дарз деб баҳоланмоқда.

 

Пайшанба кунги хавфсизлик йиғилишидан аввал, Покистон ҳукумати ҳушёр оҳангда чиққан эди. Сешанба куни жангарилар Ҳиндистоннинг Кашмир ҳудудида 20 дан ортиқ тинч фуқарони ўлдирганига қарамай, Покистон зиддият кучайишини истамаслигини билдирган эди.

 

Ҳиндистон расмийлари ҳарбий зарбалар эҳтимоли ҳақида ишора қилмоқда, телеканаллар эса ҳарбий таҳлилчилар билан тўлиб-тошган, улар ядровий қуролга эга қўшнилар ўртасида зиддият кучайишининг кутилмаган оқибатлари ҳақида огоҳлантирмоқда.

 

Ҳиндистон оммавий ахборот воситалари, асосан Бош вазир Нарендра Модининг ҳукумати тарафдори, зудлик билан ҳужумда Покистонни айблади. Покистон эса бу айбловларни рад этди ва Ҳиндистонни беқарор ҳудуддаги хавфсизликдаги заифликлардан эътиборни чалғитишда айблади.

 

Бундай миқёсдаги охирги ҳужум 2019 йилда Ҳиндистон назоратидаги Кашмирда бўлиб ўтган эди. Ўшанда ўнлаб ҳинд хавфсизлик ходимлари ҳалок бўлган ва Ҳиндистон Покистон ҳудудига ҳаво ҳужуми уюштириб, тўлиқ уруш ёқасигача борган эди.

 

Баъзи покистонлик таҳлилчилар ҳозирги қарама-қаршилик 2019 йилдагидан ҳам кучайиши мумкинлигидан огоҳлантирмоқда.

"Ҳиндистоннинг эскалацияси аллақачон кечаси бошланди ва бу 2019 йил февралидагидан ҳам кенгроқ бўлади",  деган хавфсизлик бўйича таҳлилчиси Саид Муҳаммад Али.

Унинг айтишича, Ҳиндистон бу ҳужумдан АҚШ билан бирдамликни кучайтириш ва Президент Трампнинг бож тарифлари таҳдидини юмшатиш учун фойдаланмоқда. Шунингдек, Кашмирдаги мустақиллик ҳаракатини террорчилик ҳаракати сифатида кўрсатишга уринмоқда.

Чоршанба кунги баёнотида Покистон расмийлари Ҳиндистоннинг ҳарбий ҳаракатларига оид ҳеч қандай далил кўрмаганини билдирди. Улар Покистон армияси Кашмирнинг икки давлат назоратидаги қисмларини ажратиб турувчи назорат чизиғи бўйлаб огоҳ ҳолда турганини айтди.

Нашрнинг ёзишича, исмини ошкор қилишни истамаган юқори мартабали покистонлик хавфсизлик расмийси дипломатик ва ҳарбий масалаларнинг нозиклиги боис Покистон ҳар қандай ҳаракатга эҳтиёткорона муносабатда бўлишини, бироқ Ҳиндистон томонидан амалга оширилган босқинларга қарши туришини айтган.

"New York Times"га кўра, Ҳиндистондаги вазият Ҳиндистон ҳукумати томонидан амалга оширилиши мумкинлиги айтилмоқда. Чунки шу вақтда бу воқеа АҚШ витсе-президенти Ж.Д. Венс Ҳиндистонга ташриф буюрган пайтга тўғри келган.

 "Улар Покистонга ҳеч қандай далилсиз айб қўймоқда",  деган истеъфодаги бригада генерали Аҳмад Саид Minhas Гео News телеканалида.

 Ҳозирги зиддият 2019 йилги воқеаларни эслатмоқда.

Ўша йилнинг февраль ойида Пулвама шаҳрида содир бўлган худкушлик ҳужуми Ҳиндистон томонидан Покистон ичкарисига ҳаво ҳужумини юзага келтирди, бу эса ҳаво жангига сабаб бўлди. Ҳиндистон самолёти уриб туширилди, учувчи Абхинандан Вартаман қўлга олиниб, кейинроқ озод қилинди — бу ҳаракат, гарчи қисқа муддатга бўлса-да, зиддиятни пасайтирди.

Расмийларнинг айтишича, ҳозирги ҳолат 2019 йилдагидан фарқ қилади. Ўшандаги ҳужумни "Жайш-э-Муҳаммад" радикал гуруҳи ўз зиммасига олган ва нишонга хавфсизлик ходимлари олинган эди. Бу гал эса тинч фуқаролар ўлдирилган ва ҳужум учун жавобгарликни ҳеч ким аниқ ўз зиммасига олмаган.

 

мавзуга оид янгиликлар

Ҳиндистон ва Покистон ўртасидаги зиддият авжга чиқди

2025-йил 22-апрель куни Ҳиндистоннинг Жамму ва Кашмир ҳудудидаги Пахалгам шаҳрида жойлашган Байсаран водийсида содир бўлган террорчилик ҳужуми Ҳиндистон ва Покистон ўртасидаги зиддиятларни яна кучайтирди. Бу ҳужумда 28 нафар сайёҳ ҳалок бўлди, 20 дан ортиқ одам жароҳат олди. Ҳалок бўлганларнинг аксарияти ҳиндистонликлар.

Сиёсат

24.04.2025, 18:26

Дунё сиёсатига қутбланишларнинг таъсири

Халқаро муносабатлар бугунги кунда бир нечта чуқур ўзгаришлар таъсирида шаклланмоқда - бу эса сиёсатчилар учун жараённи англаш ва зарур чораларни кўришда жиддий синов бўлиб қолмоқда. Жаҳон сиёсати барқарорлик доирасидан чиқиб, тобора кўпроқ тартибсизлик сари ҳаракатланмоқда, хусусан, Трамп маъмуриятининг Оқ Уйга қайтиши билан бу янада яққол кўзга ташланмоқда. Айни ўзгаришлардан бири - технологик марказларнинг анъанавий ҳудудлардан чеккароқ, ноанъанавий минтақаларга силжиши бўлиб, бу глобал тенглик ва куч мувозанатини ўзгартириб юбормоқда. Шу билан бирга, ўта ўнг ва ўта чап сиёсий кучлар ўртасидаги тафовут кескин ортиб бормоқда - бу эса сиёсий тизимларда радикаллашув хавфини кучайтиради.

Сиёсат

24.04.2025, 15:36

сўнгги янгиликлар

20 ta musulmon mamlakat Isroilning Eronga tajovuzini qoralab, qoʻshma bayonot qabul qildi

20 та мусулмон мамлакат Исроилнинг Эронга тажовузини қоралаб, қўшма баёнот қабул қилди

Дунёдаги 20 та мусулмон мамлакат Исроилнинг Эронга тажовузини қоралаш тўғрисида Араб ва ислом давлатларининг қўшма баёноти қабул қилинди. Унда Исроилнинг Эронга қарши ҳарбий ҳаракатларини тўхтатиш ва музокаралар йўлига қайтиш зарурлиги тасдиқланди.

Сиёсат

18.06.2025, 12:37

Isroildagi oʻzbekistonliklar mamlakatni qanday tark etishi mumkin?

Исроилдаги ўзбекистонликлар мамлакатни қандай тарк этиши мумкин?

Ўзбекистоннинг Исроилдаги элчихонаси Исроил-Эрон можароси туфайли Исроилни мустақил тарк этиш истагида бўлган Ўзбекистон фуқаролари учун қандай йўл билан чиқиб кетиши мумкинлиги ҳақида маълумот берди.

Сиёсат

18.06.2025, 11:26

Shimoliy Koreya Kurskni tiklash uchun Rossiyaga ishchi yuboradi

Шимолий Корея Курскни тиклаш учун Россияга ишчи юборади

Шимолий Корея Россия вилоятининг Курск вилоятини тиллаш учун 6 мингта мутахассиси юборади. Бу ҳақда Россия Россия Хавфсизлик кенгаши котиби Сергей Шойгу Пхенянга ташрифи якунлари бўйича маълум қилди, деб ёзди "Интерфакс"нашри.

Жаҳон

18.06.2025, 11:01

Oʻzbekistonga olib kelingan ukrainalik bolalarga 2 mingta oʻquv qurollari toʻplami sovgʻa qilindi

Ўзбекистонга олиб келинган украиналик болаларга 2 мингта ўқув қуроллари тўплами совға қилинди

Россия-Украина урушида жабр кўрган украиналик оилаларнинг 97 нафар боласини Ўзбекистон икки ҳафталик соғломлаштириш таътилига қабул қилди ва биринчи синф ўқувчилари учун 2000 дона ўқув қуроллар тўплами украиналик болаларга совға қилди. Бу ҳақда Украинанинг Ўзбекистондаги элчихонаси матбуот хизмати хабар қилди.

Сиёсат

18.06.2025, 10:34

Eron AQShning Yaqin Sharqdagi harbiy bazalariga hujum qilishi mumkin — NYT

Эрон АҚШнинг Яқин Шарқдаги ҳарбий базаларига ҳужум қилиши мумкин — NYT

Агар Қўшма Штатлар Исроилнинг Эронга қарши урушига қўшилса, Эрон АҚШнинг Яқин Шарқдаги базаларига зарбалар бериш учун ракета ва бошқа ҳарбий техника тайёрлаб қўйди деб ёзмоқда "The New York Times" нашри нашри АҚШ расмийларига таяниб.

Жаҳон

18.06.2025, 09:31

Tramp Pokiston generali bilan uchrashmoqchi

Трамп Покистон генерали билан учрашмоқчи

18 июнь куни АҚШ президенти Доналъд Трамп Покистон армияси бошлиғи генерал Асим Мунир билан учрашади. Бу ҳақда BBC хабар қилди.

Жаҳон

18.06.2025, 09:10

Trump Calls for Iran’s Unconditional Surrender – NYT

Трамп Эронни шартсиз таслим бўлишга чақирди – NYT

АҚШ президенти Доналъд Трамп ижтимоий тармоқларда Эроннинг олий раҳбарини ўлдириш эҳтимолини тилга олиб, Эронни "шартсиз таслим бўлиш"га чақирди. Бу АҚШнинг Исроил билан бирга урушга киришиши мумкинлигидан далолат беради. Бу ҳақда "Тhe New York Times" хабар қилди.

Жаҳон

18.06.2025, 00:53

G7 Fully Supports Israel – Media Reports

G7 тўлиқ Исроилни қўллаб-қувватлайди — ОАВ

Кеча, 16 июнь куни G7 (Катта Еттилик) давлатлари биргаликда Исроилни тўлиқ қўллаб-қувватлашини ҳамда Эронни Яқин Шарқдаги беқарорлик манбаи сифатида кўришини маълум қилди. Шунингдек, G7 давлатлари икки мамлакат ўртасидаги можарони юмшатишга чақирди. Бу ҳақда "Reuters" ахборот агентлиги маълум қилди.

Жаҳон

17.06.2025, 14:44

Xitoydagi pirotexnika zavodida portlash sodir boʻldi

Хитойдаги пиротехника заводида портлаш содир бўлди

Бугун, 16 июнь куни эрталаб маҳаллий вақт билан соат 8:23 да Хитойнинг Хунан вилоятидаги Шанчжоудаги пиротехника заводида портлаш содир бўлди. Воқеа оқибатида 9 киши жароҳатланган, 2 киши бедарак йўқолган. Бу ҳақда "China Daily" нашри хабар берди.

Жаҳон

16.06.2025, 17:55

Adliya vazirligi "jins" bilan bogʻliq xabarlarga munosabat berdi

Адлия вазирлиги "жинс" билан боғлиқ хабарларга муносабат берди

Адлия вазирлиги "жинс ўзгартирган" фуқаро исм-фамилиясини ўзгартириши мумкинлиги ҳақидаги хабарларга расмий муносабат берди.

Ўзбекистон

16.06.2025, 17:32

Sobiq deputat Qobil Doʻsov ozodlikdan mahrum etildi

Собиқ депутат Қобил Дўсов озодликдан маҳрум этилди

Тошкент вилояти Бўстонлиқ тумани собиқ депутати ва блогер Қобил Дўсов 5 йил 2-ойга озодликдан маҳрум қилинди.

Ўзбекистон

16.06.2025, 16:35

Isroil razvedkasiga ishlagan shaxs Eronda oʻlimga hukm qilindi

Исроил разведкасига ишлаган шахс Эронда ўлимга ҳукм қилинди

Эрон ҳукумати Исроил махфий хизмати Моссад номидан жосуслик қилишда айбланган Исмоил Фекри исмли шахсни ўлимга ҳукм қилинди. Бу ҳақда "Deutsche Welle" нашри хабар қилди.

Жаҳон

16.06.2025, 16:07