Покистон ҳукумати Ҳиндистонга нисбатан кескин жавоб чораларини эълон қилди. Ҳиндистон бу воқеани ўзи уюштирган бўлиши мумкин, сабаб нима?

Жорий йилнинг 24 апрель куни Ҳиндистон ва Покистон ўртасидаги зиддият кескин кучайиб, Покистон ҳукумати Ҳиндистонга қарши бир қатор кескин чораларни ишлаб чиқди. Эндиликда Ҳиндистоннинг ҳар қандай авиакомпаниялари Покистон ҳаво ҳудудидан ҳаракатланиши тақиқланади. Бу Ҳиндистоннинг Кашмирдаги қонли ҳужум ортидан Покистонга қарши бошланган жавоб ҳаракатларига жавобан қилинди. Бу ҳақда "New York Times" маълум қилди.

Сиёсат

25.04.2025, 11:11

Улашиш:

Foto: Associated Press

Қайд этилишича, 24 апрель Пайшанба куни Покистон Миллий хавфсизлик қўмитасининг юқори даражадаги йиғилишидан сўнг ҳукумат Ҳиндистон юкларининг ўз ҳудуди орқали ўтишини тўхтатишини, Ҳиндистоннинг Исломободдаги дипломатик вакиллик сонини камайтиришни ва Ҳиндистон билан савдони тўхтатишини маълум қилган.

Шу кунда Покистоннинг энг юқори даражадаги фуқаролик ва ҳарбий раҳбарияти Ҳиндистон ҳаракатларини "бир томонлама, сиёсий сабабли ва ҳуқуқий жиҳатдан асоссиз" деб атади. Бу ҳаракатларга покистонликлар учун визаларни бекор қилиш ва дипломатик муносабатларни пасайтириш киради.

 

Ҳиндистоннинг сув шартномасини тўхтатиб қўйишига жавобан кескин баёнот берган Покистон, агар Ҳиндистон сув оқимларини тўсишга ёки йўналишини ўзгартиришга уринса, бу "уруш ҳаракати" сифатида қабул қилинишини айтди. Покистоннинг деҳқончилигининг 90 фоизи Ҳиндистон орқали ўтадиган Инд дарёси тизимига боғлиқ ҳисобланади.

 

1960 йилда Жаҳон банки воситачилигида тузилган сув шартномаси Жанубий Осиёдаги кам сонли барқарорлик пойдеворларидан бири деб қаралган, у тўлиқ миқёсдаги урушлар вақтида ҳам ўз кучини сақлаб қолган эди. Унинг ҳозирда бузилиши рамзий ва стратегик жиҳатдан катта дарз деб баҳоланмоқда.

 

Пайшанба кунги хавфсизлик йиғилишидан аввал, Покистон ҳукумати ҳушёр оҳангда чиққан эди. Сешанба куни жангарилар Ҳиндистоннинг Кашмир ҳудудида 20 дан ортиқ тинч фуқарони ўлдирганига қарамай, Покистон зиддият кучайишини истамаслигини билдирган эди.

 

Ҳиндистон расмийлари ҳарбий зарбалар эҳтимоли ҳақида ишора қилмоқда, телеканаллар эса ҳарбий таҳлилчилар билан тўлиб-тошган, улар ядровий қуролга эга қўшнилар ўртасида зиддият кучайишининг кутилмаган оқибатлари ҳақида огоҳлантирмоқда.

 

Ҳиндистон оммавий ахборот воситалари, асосан Бош вазир Нарендра Модининг ҳукумати тарафдори, зудлик билан ҳужумда Покистонни айблади. Покистон эса бу айбловларни рад этди ва Ҳиндистонни беқарор ҳудуддаги хавфсизликдаги заифликлардан эътиборни чалғитишда айблади.

 

Бундай миқёсдаги охирги ҳужум 2019 йилда Ҳиндистон назоратидаги Кашмирда бўлиб ўтган эди. Ўшанда ўнлаб ҳинд хавфсизлик ходимлари ҳалок бўлган ва Ҳиндистон Покистон ҳудудига ҳаво ҳужуми уюштириб, тўлиқ уруш ёқасигача борган эди.

 

Баъзи покистонлик таҳлилчилар ҳозирги қарама-қаршилик 2019 йилдагидан ҳам кучайиши мумкинлигидан огоҳлантирмоқда.

"Ҳиндистоннинг эскалацияси аллақачон кечаси бошланди ва бу 2019 йил февралидагидан ҳам кенгроқ бўлади",  деган хавфсизлик бўйича таҳлилчиси Саид Муҳаммад Али.

Унинг айтишича, Ҳиндистон бу ҳужумдан АҚШ билан бирдамликни кучайтириш ва Президент Трампнинг бож тарифлари таҳдидини юмшатиш учун фойдаланмоқда. Шунингдек, Кашмирдаги мустақиллик ҳаракатини террорчилик ҳаракати сифатида кўрсатишга уринмоқда.

Чоршанба кунги баёнотида Покистон расмийлари Ҳиндистоннинг ҳарбий ҳаракатларига оид ҳеч қандай далил кўрмаганини билдирди. Улар Покистон армияси Кашмирнинг икки давлат назоратидаги қисмларини ажратиб турувчи назорат чизиғи бўйлаб огоҳ ҳолда турганини айтди.

Нашрнинг ёзишича, исмини ошкор қилишни истамаган юқори мартабали покистонлик хавфсизлик расмийси дипломатик ва ҳарбий масалаларнинг нозиклиги боис Покистон ҳар қандай ҳаракатга эҳтиёткорона муносабатда бўлишини, бироқ Ҳиндистон томонидан амалга оширилган босқинларга қарши туришини айтган.

"New York Times"га кўра, Ҳиндистондаги вазият Ҳиндистон ҳукумати томонидан амалга оширилиши мумкинлиги айтилмоқда. Чунки шу вақтда бу воқеа АҚШ витсе-президенти Ж.Д. Венс Ҳиндистонга ташриф буюрган пайтга тўғри келган.

 "Улар Покистонга ҳеч қандай далилсиз айб қўймоқда",  деган истеъфодаги бригада генерали Аҳмад Саид Minhas Гео News телеканалида.

 Ҳозирги зиддият 2019 йилги воқеаларни эслатмоқда.

Ўша йилнинг февраль ойида Пулвама шаҳрида содир бўлган худкушлик ҳужуми Ҳиндистон томонидан Покистон ичкарисига ҳаво ҳужумини юзага келтирди, бу эса ҳаво жангига сабаб бўлди. Ҳиндистон самолёти уриб туширилди, учувчи Абхинандан Вартаман қўлга олиниб, кейинроқ озод қилинди — бу ҳаракат, гарчи қисқа муддатга бўлса-да, зиддиятни пасайтирди.

Расмийларнинг айтишича, ҳозирги ҳолат 2019 йилдагидан фарқ қилади. Ўшандаги ҳужумни "Жайш-э-Муҳаммад" радикал гуруҳи ўз зиммасига олган ва нишонга хавфсизлик ходимлари олинган эди. Бу гал эса тинч фуқаролар ўлдирилган ва ҳужум учун жавобгарликни ҳеч ким аниқ ўз зиммасига олмаган.

 

мавзуга оид янгиликлар

Ҳиндистон ва Покистон ўртасидаги зиддият авжга чиқди

2025-йил 22-апрель куни Ҳиндистоннинг Жамму ва Кашмир ҳудудидаги Пахалгам шаҳрида жойлашган Байсаран водийсида содир бўлган террорчилик ҳужуми Ҳиндистон ва Покистон ўртасидаги зиддиятларни яна кучайтирди. Бу ҳужумда 28 нафар сайёҳ ҳалок бўлди, 20 дан ортиқ одам жароҳат олди. Ҳалок бўлганларнинг аксарияти ҳиндистонликлар.

Сиёсат

24.04.2025, 18:26

Дунё сиёсатига қутбланишларнинг таъсири

Халқаро муносабатлар бугунги кунда бир нечта чуқур ўзгаришлар таъсирида шаклланмоқда - бу эса сиёсатчилар учун жараённи англаш ва зарур чораларни кўришда жиддий синов бўлиб қолмоқда. Жаҳон сиёсати барқарорлик доирасидан чиқиб, тобора кўпроқ тартибсизлик сари ҳаракатланмоқда, хусусан, Трамп маъмуриятининг Оқ Уйга қайтиши билан бу янада яққол кўзга ташланмоқда. Айни ўзгаришлардан бири - технологик марказларнинг анъанавий ҳудудлардан чеккароқ, ноанъанавий минтақаларга силжиши бўлиб, бу глобал тенглик ва куч мувозанатини ўзгартириб юбормоқда. Шу билан бирга, ўта ўнг ва ўта чап сиёсий кучлар ўртасидаги тафовут кескин ортиб бормоқда - бу эса сиёсий тизимларда радикаллашув хавфини кучайтиради.

Сиёсат

24.04.2025, 15:36

сўнгги янгиликлар

Xitoy – Qirgʻiziston – Oʻzbekiston temir yoʻlining butun yoʻnalishi boʻyicha qurilish ishlari boshlandi

Хитой – Қирғизистон – Ўзбекистон темир йўлининг бутун йўналиши бўйича қурилиш ишлари бошланди

Кеча, 30 июнь куни, Қирғизистон ҳудудида Хитой – Қирғизистон – Ўзбекистон халқаро темир йўли бўйлаб тўлиқ кўламдаги қурилиш ишлари расмий тарзда бошланди. Бу ҳақда Қирғизистон Вазирлар Маҳкамаси раисининг ўринбосари Бақит Торобаев темир йўл қурилиши лойиҳасини амалга ошириш масалаларига бағишланган йиғилишда маълум қилди.

Жаҳон

01.07.2025, 16:38

Afghanistan on the Geopolitical Chessboard of the Middle East

Афғонистон Яқин Шарқ геосиёсий шахмат тахтасида

2025 йилнинг 13 июнидан 24 июнигача давом этган Исроил ва Эрон ўртасидаги "12 кунлик уруш" Яқин Шарқдаги чалкаш геосиёсий вазиятни, минтақавий етакчилик учун шиддатли рақобатни ва минтақа давлатлари учун аниқ бир томонни танлашнинг муҳимлигини яққол намоён этди. Яқин Шарқ ўзига хос ва шахмат тахтасидаги ҳар бир дона нозик аҳамиятга эга бўлиб, кутилмаган юришлар ва манёврларга тайёр туриш лозим.

Жаҳон

01.07.2025, 13:07

AQSh Suriyaga qarshi barcha sanksiyalarni bekor qildi

АҚШ Сурияга қарши барча санкцияларни бекор қилди

АҚШ президенти Доналъд Трамп АҚШнинг Сурияга қарши иқтисодий санкцияларини бекор қилиш тўғрисидаги фармонни имзолади. Унга кўра, бу 'барқарор ривожланиш ва тинчлик сари қадам".

Сиёсат

01.07.2025, 11:39

Isroil harbiylari yana tinch aholiga hujum qildi

Исроил ҳарбийлари яна тинч аҳолига ҳужум қилди

Кеча, 30 июнь куни Исроил томонидан Ғазо шимолига уюштирилган ҳужумлар оқибатида камида 62 нафар фаластинлик ҳалок бўлди. Бу ҳақда "Аl Jazeera" телеканали хабар берди.

Жаҳон

01.07.2025, 10:20

Isroil Gʻazoda oziq-ovqat kutayotgan falastinliklar hamda tinch aholini oʻldirdi

Исроил Ғазода озиқ-овқат кутаётган фаластинликлар ҳамда тинч аҳолини ўлдирди

Кеча, 29 июнь, якшанба куни тонгда Исроил армияси томонидан Ғазо бўйлаб амалга оширилган ҳужумларда камида 72 нафар фаластинлик ҳалок бўлди. Улардан 47 нафари Ғазо шаҳри ва анклавнинг шимолий ҳудудларида ўлдирилган. Қурбонлар орасида ёрдам олиш учун навбатда турган оддий тинч аҳоли вакиллари ҳам бор. Бу ҳақда "Al Jazeera" телеканали хабар қилди.

Жаҳон

30.06.2025, 14:29

Ozarbayjon Rossiyadagi barcha tadbirlarni bekor qilmoqda

Озарбайжон Россиядаги барча тадбирларни бекор қилмоқда

Озарбайжон Республикаси томонидан Россияда ўтказилиши режалаштирилган барча маданий тадбирлар бекор қилинди. Бу ҳақда Озарбайжон Маданият вазирлигига таяниб, "Аzertac" давлат ахборот агентлиги хабар берди.

Сиёсат

30.06.2025, 13:49

Влияние националистической политики Индии на внутреннюю политическую стабильность и территориальную  целостность

Ҳиндистондаги миллатчилик сиёсатининг ҳудудий яхлитликка таъси

Замонавий даврда Ҳиндистонда миллий кайфият сезиларли даражада кучайган. Айниқса, 2024 йил апрель-май ойларида бўлиб ўтган сайловларда ҳокимиятни сақлаб қолган BJP партияси вакиллари ушбу миллатчилик кайфиятини янада кучайтиришга хизмат қилмоқда. Бир томондан, бу миллатчилик сиёсатининг кучайиши Ҳиндистонни айнан шундай тизимни жорий қилаётган давлатлар — АҚШ, кўплаб Европа мамлакатлари ва Исроил каби иттифоқчилар билан яқинлаштирмоқда. 

Сиёсат

30.06.2025, 11:38

Ўзбекистонда тергов ҳибсхоналарига жойлаштирилаётган шахслар учун мажбурий тиббий кўрик жорий қилинди

Ўзбекистонда эндиликда қамоққа олинган шахслар тергов ҳибсхонасига (СИЗО) жойлаштирилишидан олдин мажбурий тиббий кўрикдан ўтади. Бу янги тартиб тергов жараёнида қийноқ ва бошқа инсон ҳуқуқларининг бузилиш ҳолатларини олдини олишга қаратилган. Бу ҳақда Адлия вазирлиги хабар берди.

Ўзбекистон

30.06.2025, 10:30

Tramp Erondagi vaziyat boʻyicha xabar bergan nashrlarni sudga bermoqchi

Трамп Эрондаги вазият бўйича хабар берган нашрларни судга бермоқчи

Президенти Доналъд Трамп АҚШнинг Эронга уюштирилган авиазарбалари ҳақидаги хабарларини ёзгани учун CNN ва "The New York Times"ни судга бериш бериш таҳдид қилмоқда. Бу ҳақда CNN нашри хабар қилди.

Жаҳон

27.06.2025, 14:37

Sotuvga qoʻyilgan 3 yoshli bola haqidagi xabarga Bolalar ombudsmani munosabat berdi

Сотувга қўйилган бола ҳақидаги хабарга Болалар омбудсмани муносабат берди

Ижтимоий тармоқларда OLX савдо платформасида 150 минг сўмга 3 ёшли боланинг сотувга қўйилгани  (суръати ҳам илова қилиб қўйилган) ҳақидаги хабарларга Болалар омбудсмани муносабат берди.

Ўзбекистон

27.06.2025, 10:58

Embassy Statement: The U.S. and Israel Bear Full Responsibility for All Such Conflicts

Сўз элчихонага: Бундай урушларнинг барчасига АҚШ ва Исроил айбдор

Жорий йилнинг 13 июнь куни Исроил Эронга қарши "Кўтарилаётган шер" номли ҳарбий операциясини бошлаган эди. Шундан сўнг Яқин Шарқда Исроил-Эрон уруши авж олди. Бу урушга АҚШнинг қўшилиши эса мавжуд муаммоларни янада чигаллаштирди.

Сиёсат

25.06.2025, 13:18

Prokuratura xodimi pora bilan qoʻlga tushdi

Прокуратура ходими пора билан қўлга тушди

Урганч шаҳар прокуратураси катта терговчиси мансаб мавқеидан фойдаланиб, дастлабки тергов ҳаракатлари олиб борилаётган жиноят ишини айблов хулосаси билан судга юборилмасдан, терговда тугатиб бериш эвазига 3000 АҚШ доллари талаб қилган. Бу ҳақда Давлат хавфсизлик хизмати хабар қилди.

Ўзбекистон

25.06.2025, 12:49