Ҳиндистон ва Покистон ўртасидаги зиддият авжга чиқди

2025-йил 22-апрель куни Ҳиндистоннинг Жамму ва Кашмир ҳудудидаги Пахалгам шаҳрида жойлашган Байсаран водийсида содир бўлган террорчилик ҳужуми Ҳиндистон ва Покистон ўртасидаги зиддиятларни яна кучайтирди. Бу ҳужумда 28 нафар сайёҳ ҳалок бўлди, 20 дан ортиқ одам жароҳат олди. Ҳалок бўлганларнинг аксарияти ҳиндистонликлар.

Сиёсат

24.04.2025, 18:26

Улашиш:

Ҳужум учун жавобгарликни "The Resistance Front" (TRF) номли гуруҳ ўз зиммасига олди. Бу гуруҳ Lashkar-e-Taiba террористик ташкилотининг бўлаги сифатида кўрилади (AP News, 2025). Ҳиндистон ҳукумати ҳужум ортида Покистондаги террористик гуруҳлар турганини даъво қилмоқда, Покистон эса бу айбловларни қатъиян рад этди.

Ҳиндистоннинг жавоби

Ҳиндистон ҳукумати ҳужумдан сўнг 1960-йилда Покистон билан имзоланган сув ресурсларини бошқаришга доир шартномани бекор қилди. Шунингдек, Покистон элчиси Ҳиндистондан чиқариб юборилди, Ҳиндистон ўз дипломатларини Покистондан чақириб олди. Покистон билан боғлиқ ягона ер чегараси ва темир йўл қатнови ёпилди. Бундан ташқари, Ҳиндистон Покистон фуқароларининг барча визаларини бекор қилди ва 48 соат ичида мамлакатни тарк этиш талаб қилинди.

Покистоннинг жавоби

Ҳиндистоннинг Покистонга қўйган бундай шартларидан кейин Покистон Бош вазири Шаҳбоз Шариф Миллий Хавфсизлик Қўмитасини чақириб, Ҳиндистон айбловларини “масъулиятсиз ва асоссиз” деб атади. Расмий Исломобод халқаро ҳамжамиятни вазиятга аралашишга чақирди ва Ҳиндистоннинг агрессив сиёсатини қоралади.

Халқаро муносабатлар

Ҳужумдан сўнг БМТ, АҚШ, Буюк Британия ва Европа Иттифоқи воқеани қоралаб, Ҳиндистон билан бирдамлик сиёсатини амалга ошириш зарурлигини таъкидлашди. БМТ Бош котиби Антониу Гутерреш бу воқеани инсониятга қарши жиноят деб атади ва вазиятни тинч йўл билан ҳал этишга чақирди.

2025-йилги Пахалгам ҳужуми Ҳиндистон ва Покистон ўртасидаги зиддиятни яна бир бор йирик сиёсий ва ҳарбий муаммо даражасига кўтарди. Ҳар икки давлатнинг кескин жавоблари минтақадаги хавфсизликни издан чиқармоқда. Халқаро ҳамжамиятнинг ўртача воситачилиги орқали келишув эҳтимоли ҳозирча паст кўринмоқда, аммо уруш хавфи ҳануз долзарб.

Маълумот учун, Ҳиндистон ва Покистон ўртасидаги зиддиятлар 1947-йилда Ҳиндистон мустақилликка эришганидан кейин бошланган. Уларнинг асосий низоси Жамму ва Кашмир ҳудуди устидаги назоратдир. Бу можаро 1947, 1965 ва 1971-йилларда тўлиқ урушларга олиб келган. 1989-йилдан бошлаб Кашмирда қуролли исёнлар авж олди. 2019-йилда эса Ҳиндистон ҳукумати Жамму ва Кашмирга берилган конституциявий махсус мақомни бекор қилди, бу эса ҳудудда кескин норозиликларга сабаб бўлди.

мавзуга оид янгиликлар

Foto: Associated Press

Покистон ҳукумати Ҳиндистонга нисбатан кескин жавоб чораларини эълон қилди. Ҳиндистон бу воқеани ўзи уюштирган бўлиши мумкин, сабаб нима?

Жорий йилнинг 24 апрель куни Ҳиндистон ва Покистон ўртасидаги зиддият кескин кучайиб, Покистон ҳукумати Ҳиндистонга қарши бир қатор кескин чораларни ишлаб чиқди. Эндиликда Ҳиндистоннинг ҳар қандай авиакомпаниялари Покистон ҳаво ҳудудидан ҳаракатланиши тақиқланади. Бу Ҳиндистоннинг Кашмирдаги қонли ҳужум ортидан Покистонга қарши бошланган жавоб ҳаракатларига жавобан қилинди. Бу ҳақда "New York Times" маълум қилди.

Сиёсат

25.04.2025, 11:11

Дунё сиёсатига қутбланишларнинг таъсири

Халқаро муносабатлар бугунги кунда бир нечта чуқур ўзгаришлар таъсирида шаклланмоқда - бу эса сиёсатчилар учун жараённи англаш ва зарур чораларни кўришда жиддий синов бўлиб қолмоқда. Жаҳон сиёсати барқарорлик доирасидан чиқиб, тобора кўпроқ тартибсизлик сари ҳаракатланмоқда, хусусан, Трамп маъмуриятининг Оқ Уйга қайтиши билан бу янада яққол кўзга ташланмоқда. Айни ўзгаришлардан бири - технологик марказларнинг анъанавий ҳудудлардан чеккароқ, ноанъанавий минтақаларга силжиши бўлиб, бу глобал тенглик ва куч мувозанатини ўзгартириб юбормоқда. Шу билан бирга, ўта ўнг ва ўта чап сиёсий кучлар ўртасидаги тафовут кескин ортиб бормоқда - бу эса сиёсий тизимларда радикаллашув хавфини кучайтиради.

Сиёсат

24.04.2025, 15:36

сўнгги янгиликлар

Тошкент жамоат транспорти парки 202 та янги YUTONG электробус билан бойиди

Тошкент шаҳри жамоат транспорти тизими яна бир муҳим янгиланишни бошдан кечирди — пойтахтга Хитойнинг “Yutong” компаниясида ишлаб чиқарилган 202 та замонавий электробус етказиб берилди.

Ўзбекистон

15.10.2025, 20:02

Трамп Ғазодаги келишувнинг иккинчи босқичи бошланганини маълум қилди

АҚШ президенти Доналд Трамп Ғазо секторидаги оташкесим бўйича келишувнинг “иккинчи босқичи” амалга оширила бошланганини билдирди.

Жаҳон

15.10.2025, 19:02

ДХХ ва прокуратура Фарғонада ноқонуний дори савдосига барҳам берди

Фарғона туманида сақлаб келинган кучли таъсир қилувчи дори воситаларини муомалага киритилишининг олди олинди.

Ўзбекистон

15.10.2025, 18:02

Дунё паспортлари рейтинги: Ўзбекистон нечанчи поғонада?

Henley & Partners консалтинг фирмаси визасиз йўналишлар сони бўйича рейтинглаштирган янги паспорт индексини эълон қилди.

Ўзбекистон

15.10.2025, 17:06

Zelenskiy yana Tramp bilan uchrashish uchun Oq uyga boradi

Зеленский яна Трамп билан учрашиш учун Оқ уйга боради

17 октябрь куни Украина делегацияси АҚШга боради. Улар Оқ уйда Трамп билан мулоқот қилади. Бу ҳақда Володимир Зеленский ўзининг Telegram саҳифасида маълум қилди.

Жаҳон

15.10.2025, 16:00

Афғонистон тадбиркорларининг Ўзбекистон визаси олиши енгиллаштирилади

Ўзбекистон Савдо-саноат палатаси раиси Даврон Ваҳобов Афғонистон Савдо ва инвестициялар палатаси (ACCI) раиси ўринбосари жаноб Ариян Азимий бошчилигидаги делегация билан учрашув ўтказди.

Ўзбекистон

15.10.2025, 15:06

Шота Руставели кўчасида автобусга чиқиб бўлмай қолди: аҳоли транспорт танқислигидан норози

Тошкентликлар Шота Руставели кўчасидаги жамоат транспорти ишидан норозилик билдирмоқда. Facebook’даги «Потребитель.uz» саҳифасида йўловчилар ушбу йўналишда ҳаракатланувчи автобуслар доим тўла ҳолда келаётгани ҳақида ёзган. Уларнинг айтишича, айниқса «пик» соатларида автобусга чиқишнинг иложи йўқ — транспорт бекатдан одамга лиқ тўлиб жўнаб кетади. 

Ўзбекистон

15.10.2025, 14:44

Шавкат Мирзиёев Саудия инвестициялар вазирини қабул қилди

Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев 15 октябрь куни Тошкентда Саудия Арабистони Подшоҳлиги инвестициялар вазири Холид ал-Фалиҳни қабул қилди. Бу ҳақда давлат раҳбари матбоут хизмати хабар қилди.

Сиёсат

15.10.2025, 14:36

Qamchiq dovonida yangi turistik maskan quriladi

Қамчиқ довонида янги туристик маскан қурилади

Қамчиқ довонида 90 гектарлик майдонни қамраб олувчи туризм маскани барпо этилади. Лойиҳани Австриянинг Doppleymayr/ Garvante гуруҳи амалга оширади.

Иқтисодиёт

15.10.2025, 14:00

Ғазо секторидаги вайроналарни тиклаш учун 70 миллиард доллар талаб этилади — БМТ, ЕИ ва Жаҳон банки баҳоси

БМТ Тараққиёт дастури администратори ёрдам дастурининг махсус вакили Яко Силлиерснинг маълум қилишича, Ғазо секторидаги вайроналарни тиклаш учун тахминан 70 миллиард доллар сарфланиши кутилмоқда. Бу баҳолаш БМТ, Европа Иттифоқи ва Жаҳон банки томонидан ўтказилган қўшма таҳлил натижасига асосланган. 

Иқтисодиёт

15.10.2025, 13:18

Rossiyada mahkumlarning maoshi oʻqituvchilarinikidan ham koʻp

Россияда маҳкумларнинг маоши ўқитувчилариникидан ҳам кўп

Россия Савдо-саноат палатаси витсе-президенти Елена Дибова маълумотларига кўра, қамоқхонадаги шахслар 2019 йилда ойига ўртача 14,7 минг рубль олган. Ҳозирги вақтда уларнинг ойлиги 33 минг рублга етган. Шу тариқа маҳкумларнинг маоши 125 фоизга ошган. Бу вақтда мамлакатдаги ўқитувчиларнинг ойлиги 20 минг рублга ҳам етмайди.

Жаҳон

15.10.2025, 13:06

BMT tugatilishi kerakmi?

БМТ тугатилиши керакми?

Биргина 2025 йилнинг ўзида жаҳонда бир қанча урушлар ва ҳарбий тўқнашувлар содир бўлди. АМиллатлар Ташкилоти ҳеч нарса қила олмади. Ҳозиргача давом этиб келаётган Исроил можароси ва Россия-Украина уруши ҳали ҳам тугагани йўқ. Бу воқеаларда ҳам БМТ бирор иш қила олмаётгани бугун ҳеч кимга сир эмас. Хўш, нега? Бир неча ой олдин БМТни бутунлай ислоҳ қилиш кераклиги ҳақида гапирган мамлакат етакчилари БМТ Ассамблеяси нутқида бу ҳақда ҳар ҳолда гапирмади. Ташкилот бутунлай тугатилиб, ўрнига бошқа ташкилот очилиши керакми ёки у қайтадан ислоҳ қилиниши? Paradigma.uz студиясида шу ҳақида сиёсатшунос Фарҳод Толипов билан суҳбатлашдик.

Сиёсат

15.10.2025, 12:24