"Чорвоқ бўйида қурилаётган лойиҳа – туризмми ёки экологияга таҳдид?"

Чорвоқ сув омбори бўйида амалга оширилаётган йирик қурилиш лойиҳаси аҳолида ва экологлар орасида жиддий хавотир уйғотмоқда. Расмийлар бу ташаббусни халқаро туризмни ривожлантириш лойиҳаси деб атаётган бўлсалар-да, ҳудудда олиб борилаётган ишлар суръати ва характери экологик нормаларга риоя қилинмаётгани ҳақида шубҳа уйғотмоқда.

Фото: sreda.uz

Суҳбат марказида — Sea Breeze Uzbekistan лойиҳаси. У Озарбайжондан бўлган тадбиркор ташаббуси билан бошланган. Расмий маълумотларга кўра, лойиҳа 577 гектар майдонда, жумладан Бурчмулла ўрмон хўжалиги ерларида туризм инфратузилмасини ривожлантиришга қаратилган.

 

Аввалига бу каби ташаббуслар ижобий баҳоланиши мумкин: инвестициялар, янги иш ўринлари, хорижий ҳамкорларнинг қизиқиши ошади. Аммо лойиҳа амалга оширилиши билан бирга маҳаллий аҳоли қатор қонунбузарликларга эътибор бера бошлади.

 

Чорвоқда нима бўляпти?

 

Айни пайтда ҳудудда дарахтлар кесилмоқда, йўллар қурилмоқда, панжаралар ўрнатилмоқда. Энг хавотирли жиҳати — бу ишларнинг экологик экспертиза якунланмасдан, лойиҳа ҳужжатлари оммага эълон қилинмасдан ва жамоатчилик иштирокисиз амалга оширилаётганидир. Шаффофликнинг йўқлиги лойиҳага нисбатан ишончсизликни кучайтирмоқда.

 

 

Ўзбекистоннинг “Сув ва сувдан фойдаланиш тўғрисида”ги қонуни сув ресурслари, жумладан сув омборлари соҳиллари давлат мулки эканини ва улар алоҳида муҳофазада бўлиши кераклигини белгилайди. Вазирлар Маҳкамасининг 981-сонли қарорига мувофиқ, бундай ҳудудларда санитар зоналар белгиланади. Унга кўра, сув ҳавзаси соҳилидан камида 100 метр масофадаги ҳудудда экологик хавф туғдирувчи фаолият тақиқланади. Бирор меъёрий ҳужжатда бу ҳудудларда дарахт кесиш, йўл ўтказиш ёки қурилиш ишларини олиб боришга рухсат берилмайди, айниқса бу сув сифатига салбий таъсир кўрсатиши мумкин бўлса.

 

Жиддий таҳдидлар ҳақида далиллар

 

Журналистлар ва гувоҳларнинг хабар беришича, қурилиш ҳудудида таркибида мишяк (арсен) бўлган чиқиндилар аниқланган. Бу моддалар нафақат табиат, балки инсон саломатлиги учун ҳам катта хавф туғдиради. Шу билан бирга, сўнгги йилларда Чорвоқда сув сатҳи пасаймоқда. Бунга дарё ҳавзаларидаги қор захиралари камайиши ва иқлим исиши сабаб бўлмоқда. Бундай шароитда тизимга ҳар қандай аралашув узоқ муддатли салбий оқибатларга — сув сифати ёмонлашуви, маҳаллий экотизимлар йўқолиши ва биологик хилма-хилликнинг камайишига олиб келиши мумкин.

 

Шу билан бирга, оддий фуқароларга сув омбори атрофидаги санитар зонага кириш қатъий тақиқланган бўлса-да, бизнес лойиҳага алоҳида имтиёзлар берилгани маҳаллий аҳолида норозилик уйғотмоқда. Улар ҳақли равишда сўрашмоқда: Нега қонунлар ҳаммага баробар амал қилмайди? Давлат органларига бўлган ишончни тиклаш зарур бўлган бир пайтда, бундай ёндашув ижтимоий тангликни янада кучайтириши мумкин.

Жамоатчилик нима дейди?

 

Ҳолатга жамоатчилик тезда муносабат билдира бошлади. Экологлар, журналистлар ва блогерлар жараёнга фаол қўшилмоқда. Ижтимоий тармоқларда #савеЧорвоқ ҳештеги остида минглаб мурожаатлар тарқалмоқда. Одамлар мустақил экологик экспертиза ўтказилиши, лойиҳа ҳужжатлари эълон қилиниши ва ишлар тўлиқ ҳуқуқий баҳо берилмагунча тўхтатилишини талаб қилишмоқда.

Расмий вакиллар эса ишлар қонун доирасида амалга оширилаётганини таъкидламоқда. Аммо мавжуд ҳолатлар ва фактлар бу баёнотларга зид кўринмоқда.

 

 

Чорвоқ — нафақат дам олиш маскани, балки миллионлаб одамлар учун ҳаёт манбаи. Унинг экологик ҳолати ҳар қандай иқтисодий манфаатдан устун туриши лозим. Мазкур ҳолатда энг тўғри йўл — тўлиқ шаффофлик, қонун устуворлигини таъминлаш ва фуқароларнинг фикрига қулоқ тутиш бўлиши керак. Акс ҳолда, бу лойиҳа туризмни эмас, экологик ва ижтимоий инқирозни олиб келиши мумкин.

мавзуга оид янгиликлар

Экология вазирлиги “Sea Breeze Uzbekistan” лойиҳаси муносабати билан баёнот берди

Экология вазирлиги ўз ваколатлари доирасида лойиҳанинг атроф-муҳитни муҳофаза қилиш соҳасидаги қонунчилик нормаларига риоя этилиши, экологик шартларга амал қилинишини назорат қилади.

Ўзбекистон

04.08.2025, 16:31

«Mashinasozlar»dan Chorvoqqa qatnovchi avtobuslar qatnovi toʻxtatildi

«Машинасозлар»дан Чорвоққа қатновчи автобуслар қатнови тўхтатилди

«Машинасозлар» метро бекатини Чорвоқ шаҳри билан боғлаган шаҳарлараро 1226-сонли автобус қатнови тўхтатилди ва дастлабки маълумотларга кўра, кейинги йилга қадар ёпилди. Бу ҳақда “Tashtrans.uz” хабар қилди.

Ўзбекистон

29.09.2025, 15:00

Qoʻy jon dardida, qassob goʻsht dardida: Toshkent viloyat hokimliligi Chorvoqdagi kurort haqida bayonot berdi

Қўй жон дардида, қассоб гўшт дардида: Тошкент вилоят ҳокимлилиги Чорвоқдаги курорт ҳақида баёнот берди

Тошкент вилояти ҳокимлиги Чорвоқдаги Sea Breeze курорт мажмуаси лойиҳаси юзасидан расмий баёнот берди.

Иқтисодиёт

06.08.2025, 14:12

Ўзбекистон ҳукумати Чорвоқдаги Sea Breeze лойиҳасини тасдиқлади. Нималар хавотирли?

1 август куни Ўзбекистон Вазирлар Маҳкамаси Тошкент вилояти Бўстонлиқ туманидаги Чорвоқ сув омбори соҳилидаги Sea Breeze Uzbekistan инвестициявий лойиҳасини амалга ошириш ҳақида қарор қабул қилди. Лойиҳа майдони  577 гектар. Сармоя ҳажми 5 миллиард АҚШ доллари.

Ўзбекистон

04.08.2025, 10:26

Тошкентдан Чорвоққа янги автомобил йўли қурилади

Тошкент ва Чорвоқ ўртасида янги йўл қурилиши режалаштирилмоқда. Бу ҳақда транспорт вазири Илҳом Маҳкамов «Ўзбекистон 24» телеканалига маълум қилди.

Иқтисодиёт

02.08.2025, 19:26

Экологлар эътирозларидан сўнг ҳукумат Чорвоқдаги Sea Breeze лойиҳасига қўйиладиган талабларни кучайтирди

Чорвоқ сув омборида қурилиши режалаштирилаётган Sea Breeze Uzbekistan лойиҳаси қатъий экологик талаблар асосида амалга оширилади. Бу ҳақда Экология вазирининг маслаҳатчиси Расул Кушербаев ўзининг Telegram каналида маълум қилди.

Ўзбекистон

01.08.2025, 17:01

сўнгги янгиликлар

Трамп санкциялари сабаб “Роснефть” ва “Лукойл” 5,2 млрд долларга арзонлади

Трампнинг янги санкциялари Россия билан муносабатларни янада кескинлаштирди. Ҳиндистон Россия нефти импортларини қисқартира бошлагач, “Роснефть” ва “Лукойл” акцияларида катта муаммолар юзага келмоқда.

Иқтисодиёт

25.10.2025, 18:44

Ўзбекистонда никоҳлар камаймоқда, ажримлар эса кўпаймоқда

Йил бошидан буён 177 минг никоҳ қайд этилган бўлса, 32 минг оила бузилган. Шунингдек, 16 минг ота-она алимент тўламасдан қочиб юрибди ва айримлари болаларини қарз билан ташлаб кетишган.

Ўзбекистон

25.10.2025, 17:07

Сергей Миронов: "Тил билмасликни баҳона қилиб давлатдан чиқариб юбориш — бу ҳақиқий фашизм"

Сергей Миронов Латвияда русийзабонларни чиқаришни “фашизм” деб атади. Россияда қонунбузар мигрантларни эса нафақат ўзи, балки бутун оиласи билан депортация қилиш тарафдори. Шунингдек, Миронов Россияга меҳнат мигрантлари фақат вахта усулида келиши, уларнинг оилалари эса мамлакатга киритилмаслиги лозимлигини билдирди.

Жаҳон

25.10.2025, 14:51

Лондон суди “Вагнер” билан ҳамкорлик қилган британияликларга ҳукм чиқарди

Лондон суди 20–23 ёшли олти нафар британия фуқаросини 7 йилдан 17 йилгача озодликдан маҳрум қилиш жазоси билан ҳукм қилди. Улар 2024 йил март ойида Россиянинг террористик ташкилот деб эътироф этилган “Вагнер” хусусий ҳарбий компанияси топшириғи билан шарқий Лондондаги омборни ёқиб юборган.

Жаҳон

25.10.2025, 11:49

Канадалик хонанда Девид Керолл ўзбекистонликларга мурожаат билан чиқди

“Айби” ўзбекистонлик бўлган Суҳроб Убайдуллаевни самолётга чиқармаган Венгриянинг Wizz Air лоукастери ҳақида Don’t Fly Wizzness Class қўшиғини куйлаган канадалик хонанда Девид Керолл ушбу таронани ҳар томонлама қўллаб-қувватлашни сўраб инстаграм саҳифаси орқали мурожаат билан чиқди.

Ўзбекистон

25.10.2025, 11:00

Ўзбекистон президенти Бельгияга ташрифини якунлади

Ўзбекистон Республикаси президенти Шавкат Мирзиёевнинг Бельгияга расмий ташрифи якунланди.

Сиёсат

25.10.2025, 06:57

Шавкат Мирзиёев Бельгияликлар қироли билан учрашди

Брюссель шаҳрига расмий ташриф доирасида Лакен саройида Ўзбекистон Республикаси президенти Шавкат Мирзиёевнинг Бельгияликлар қироли Филипп билан учрашуви бўлиб ўтди.

Сиёсат

24.10.2025, 21:17

Ўзбекистон ва ЕИ муносабатлари янги стратегик босқичга кўтарилди

Брюсселдаги Европа кенгаши қароргоҳи — «Европа» биносида Ўзбекистон Республикаси президенти Шавкат Мирзиёев Европа кенгаши президенти Антониу Кошта ва Европа комиссияси президенти Урсула фон дер Ляен билан учрашди.

Сиёсат

24.10.2025, 16:59

Янгийўлда 1,1 млрд сўмлик электр энергиясидан ноқонуний фойдаланиш ҳолати фош этилди

Бош прокуратура ҳузуридаги Департаментнинг Янгийўл тумани бўлими ходимлари томонидан ўтказилган текширув жараёнида фуқаро М.П. томонидан йирик миқдорда ноқонуний электр энергияси ишлатилгани аниқланди.

Ўзбекистон

24.10.2025, 15:09

Тошкент судларида жорий йилда 7 мингга яқин никоҳдан ажратиш иши кўрилди

Тошкент шаҳар фуқаролик ишлари бўйича судларида 2025 йилнинг 9 ойида 7 мингга яқин никоҳдан ажратиш иши кўрилган. Бу кўрсаткич ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 468 тага кўпдир.

Ўзбекистон

24.10.2025, 14:08

"Навбаҳор" ва "Нефтчи" 3 очкодан маҳрум қилиниши мумкин — ЎФА

Ўзбекистон футбол ассоциацияси томонидан Футболчиларнинг мақоми ва ўтиши бўйича қўмитаси қабул қилинган қарорлар ижроси таҳлил қилинди.

Спорт

24.10.2025, 11:03

Ўзбекистонда «яшил» энергия ҳажми 9 миллиард кВт·соатга етди

Ўзбекистонда қуёш ва шамол электр станциялари томонидан ишлаб чиқарилган энергия миқдори 2025 йилнинг 22 октябрь соати 19:00 ҳолатига кўра 9 миллиард кВт·соатга етди. Бу ҳақда Энергетика вазирлиги маълум қилди.

Иқтисодиёт

24.10.2025, 10:01