"Чорвоқ бўйида қурилаётган лойиҳа – туризмми ёки экологияга таҳдид?"

Чорвоқ сув омбори бўйида амалга оширилаётган йирик қурилиш лойиҳаси аҳолида ва экологлар орасида жиддий хавотир уйғотмоқда. Расмийлар бу ташаббусни халқаро туризмни ривожлантириш лойиҳаси деб атаётган бўлсалар-да, ҳудудда олиб борилаётган ишлар суръати ва характери экологик нормаларга риоя қилинмаётгани ҳақида шубҳа уйғотмоқда.

Фото: sreda.uz

Суҳбат марказида — Sea Breeze Uzbekistan лойиҳаси. У Озарбайжондан бўлган тадбиркор ташаббуси билан бошланган. Расмий маълумотларга кўра, лойиҳа 577 гектар майдонда, жумладан Бурчмулла ўрмон хўжалиги ерларида туризм инфратузилмасини ривожлантиришга қаратилган.

 

Аввалига бу каби ташаббуслар ижобий баҳоланиши мумкин: инвестициялар, янги иш ўринлари, хорижий ҳамкорларнинг қизиқиши ошади. Аммо лойиҳа амалга оширилиши билан бирга маҳаллий аҳоли қатор қонунбузарликларга эътибор бера бошлади.

 

Чорвоқда нима бўляпти?

 

Айни пайтда ҳудудда дарахтлар кесилмоқда, йўллар қурилмоқда, панжаралар ўрнатилмоқда. Энг хавотирли жиҳати — бу ишларнинг экологик экспертиза якунланмасдан, лойиҳа ҳужжатлари оммага эълон қилинмасдан ва жамоатчилик иштирокисиз амалга оширилаётганидир. Шаффофликнинг йўқлиги лойиҳага нисбатан ишончсизликни кучайтирмоқда.

 

 

Ўзбекистоннинг “Сув ва сувдан фойдаланиш тўғрисида”ги қонуни сув ресурслари, жумладан сув омборлари соҳиллари давлат мулки эканини ва улар алоҳида муҳофазада бўлиши кераклигини белгилайди. Вазирлар Маҳкамасининг 981-сонли қарорига мувофиқ, бундай ҳудудларда санитар зоналар белгиланади. Унга кўра, сув ҳавзаси соҳилидан камида 100 метр масофадаги ҳудудда экологик хавф туғдирувчи фаолият тақиқланади. Бирор меъёрий ҳужжатда бу ҳудудларда дарахт кесиш, йўл ўтказиш ёки қурилиш ишларини олиб боришга рухсат берилмайди, айниқса бу сув сифатига салбий таъсир кўрсатиши мумкин бўлса.

 

Жиддий таҳдидлар ҳақида далиллар

 

Журналистлар ва гувоҳларнинг хабар беришича, қурилиш ҳудудида таркибида мишяк (арсен) бўлган чиқиндилар аниқланган. Бу моддалар нафақат табиат, балки инсон саломатлиги учун ҳам катта хавф туғдиради. Шу билан бирга, сўнгги йилларда Чорвоқда сув сатҳи пасаймоқда. Бунга дарё ҳавзаларидаги қор захиралари камайиши ва иқлим исиши сабаб бўлмоқда. Бундай шароитда тизимга ҳар қандай аралашув узоқ муддатли салбий оқибатларга — сув сифати ёмонлашуви, маҳаллий экотизимлар йўқолиши ва биологик хилма-хилликнинг камайишига олиб келиши мумкин.

 

Шу билан бирга, оддий фуқароларга сув омбори атрофидаги санитар зонага кириш қатъий тақиқланган бўлса-да, бизнес лойиҳага алоҳида имтиёзлар берилгани маҳаллий аҳолида норозилик уйғотмоқда. Улар ҳақли равишда сўрашмоқда: Нега қонунлар ҳаммага баробар амал қилмайди? Давлат органларига бўлган ишончни тиклаш зарур бўлган бир пайтда, бундай ёндашув ижтимоий тангликни янада кучайтириши мумкин.

Жамоатчилик нима дейди?

 

Ҳолатга жамоатчилик тезда муносабат билдира бошлади. Экологлар, журналистлар ва блогерлар жараёнга фаол қўшилмоқда. Ижтимоий тармоқларда #савеЧорвоқ ҳештеги остида минглаб мурожаатлар тарқалмоқда. Одамлар мустақил экологик экспертиза ўтказилиши, лойиҳа ҳужжатлари эълон қилиниши ва ишлар тўлиқ ҳуқуқий баҳо берилмагунча тўхтатилишини талаб қилишмоқда.

Расмий вакиллар эса ишлар қонун доирасида амалга оширилаётганини таъкидламоқда. Аммо мавжуд ҳолатлар ва фактлар бу баёнотларга зид кўринмоқда.

 

 

Чорвоқ — нафақат дам олиш маскани, балки миллионлаб одамлар учун ҳаёт манбаи. Унинг экологик ҳолати ҳар қандай иқтисодий манфаатдан устун туриши лозим. Мазкур ҳолатда энг тўғри йўл — тўлиқ шаффофлик, қонун устуворлигини таъминлаш ва фуқароларнинг фикрига қулоқ тутиш бўлиши керак. Акс ҳолда, бу лойиҳа туризмни эмас, экологик ва ижтимоий инқирозни олиб келиши мумкин.

мавзуга оид янгиликлар

Экология вазирлиги “Sea Breeze Uzbekistan” лойиҳаси муносабати билан баёнот берди

Экология вазирлиги ўз ваколатлари доирасида лойиҳанинг атроф-муҳитни муҳофаза қилиш соҳасидаги қонунчилик нормаларига риоя этилиши, экологик шартларга амал қилинишини назорат қилади.

Ўзбекистон

04.08.2025, 16:31

«Mashinasozlar»dan Chorvoqqa qatnovchi avtobuslar qatnovi toʻxtatildi

«Машинасозлар»дан Чорвоққа қатновчи автобуслар қатнови тўхтатилди

«Машинасозлар» метро бекатини Чорвоқ шаҳри билан боғлаган шаҳарлараро 1226-сонли автобус қатнови тўхтатилди ва дастлабки маълумотларга кўра, кейинги йилга қадар ёпилди. Бу ҳақда “Tashtrans.uz” хабар қилди.

Ўзбекистон

29.09.2025, 15:00

Qoʻy jon dardida, qassob goʻsht dardida: Toshkent viloyat hokimliligi Chorvoqdagi kurort haqida bayonot berdi

Қўй жон дардида, қассоб гўшт дардида: Тошкент вилоят ҳокимлилиги Чорвоқдаги курорт ҳақида баёнот берди

Тошкент вилояти ҳокимлиги Чорвоқдаги Sea Breeze курорт мажмуаси лойиҳаси юзасидан расмий баёнот берди.

Иқтисодиёт

06.08.2025, 14:12

Ўзбекистон ҳукумати Чорвоқдаги Sea Breeze лойиҳасини тасдиқлади. Нималар хавотирли?

1 август куни Ўзбекистон Вазирлар Маҳкамаси Тошкент вилояти Бўстонлиқ туманидаги Чорвоқ сув омбори соҳилидаги Sea Breeze Uzbekistan инвестициявий лойиҳасини амалга ошириш ҳақида қарор қабул қилди. Лойиҳа майдони  577 гектар. Сармоя ҳажми 5 миллиард АҚШ доллари.

Ўзбекистон

04.08.2025, 10:26

Тошкентдан Чорвоққа янги автомобил йўли қурилади

Тошкент ва Чорвоқ ўртасида янги йўл қурилиши режалаштирилмоқда. Бу ҳақда транспорт вазири Илҳом Маҳкамов «Ўзбекистон 24» телеканалига маълум қилди.

Иқтисодиёт

02.08.2025, 19:26

Экологлар эътирозларидан сўнг ҳукумат Чорвоқдаги Sea Breeze лойиҳасига қўйиладиган талабларни кучайтирди

Чорвоқ сув омборида қурилиши режалаштирилаётган Sea Breeze Uzbekistan лойиҳаси қатъий экологик талаблар асосида амалга оширилади. Бу ҳақда Экология вазирининг маслаҳатчиси Расул Кушербаев ўзининг Telegram каналида маълум қилди.

Ўзбекистон

01.08.2025, 17:01

сўнгги янгиликлар

Халқаро астронавтика конгресси Самарқандда ўтказилади

Австралиянинг Сидней шаҳрида ўтказилган Халқаро астронавтика конгрессида (IAC) муҳим қарор қабул қилинди: 2028 йилда навбатдаги конгресс Самарқанд шаҳрида ўтказилиши белгиланди. 

Фан-технология

04.10.2025, 20:13

Обама: “Дунёдаги муаммоларнинг 80 фоизига ўлишдан ва кераксиз бўлиб қолишдан қўрқадиган қари эркаклар сабабчи”

АҚШнинг собиқ президенти Барак Обама «дунёнинг энг йирик инқирозлари, одатда, ҳокимиятга ёпишиб олган эркаклар томонидан қўзғатилган» дея таъкидлади.

Жаҳон

04.10.2025, 18:39

Тошкентда тезкор ходимга 10 минг доллар пора бермоқчи бўлган шахс ушланди

Тошкентда жиноят-қидирув бўлими ходимига пора бермоқчи бўлган, ўз уйида гиёҳвандлик воситаларини сақлаб келаётган шахс қўлга олинди.

Ўзбекистон

04.10.2025, 16:21

Венгрияда таҳсил олаётган ўзбекистонлик талабалар сони оширилади

Тошкент давлат аграр университети (ТДАУ) делегацияси Венгриянинг етакчи университетлари билан академик, илмий ва таълим соҳасидаги ҳамкорликни мустаҳкамлаш мақсадида Будапештга борди.

Таълим

04.10.2025, 14:13

Исроил Ғазо секторига ҳужумларни тўхтатгани айтилмоқда

Исроил нашрларининг  хабар қилишича, Исроил армиясига Ғазога ҳужумларнинг шиддатини камайтириш бўйича кўрсатма берилган ва яқин вақт ичида музокаралар бошланиши кутилмоқда. ҲАМАС ҳам мулоқотга тайёр эканини билдириб, барча гаровдагиларни озод қилишга, ҳалок бўлганларнинг жасадларини топширишга ва Ғазони технократлар ҳукумати бошқаришига рози бўлишини маълум қилди.

Жаҳон

04.10.2025, 12:31

Рамазон Темиров: "Аллоҳдан қўрқинг!"

UFC жангчиси Рамазон Темиров допинг сабаб бир йилга четлатилган эди. У юрак етишмовчилиги ва бошқа юрак касалликларида қўлланиладиган дорини ичгани сабабли шу ҳолатга тушган.

Спорт

04.10.2025, 12:08

Шифокорларга тушунарсиз ёзиш тақиқланди

BBC нашрининг хабар беришича, тиббиёт факультети талабаларига ҳам ёзувларини ривожлантиришга оид дарслар қўшиш тавсия қилинди. 

Жаҳон

04.10.2025, 10:00

Инфантино нега Исроил футбол мусобақаларидан четлатилмаётганини изоҳлади

ФИФА президенти Жанни Инфантино Исроил терма жамоалари халқаро мусобақалардан четлатилмагани сабабини тушунтирди.

Спорт

03.10.2025, 20:29

Oʻzbekiston tashqi qarzi ortmoqda

Ўзбекистон ташқи қарзи ортмоқда

Ўзбекистоннинг умумий ташқи қарзи 2025 йил биринчи ярим йиллиги якуни бўйича 72,2 млрд долларни ташкил қилди. Бу ҳақда Марказий банк хабар берди.

Иқтисодиёт

03.10.2025, 19:34

Telegram asoschisi Qozogʻistonda yangi sunʼiy intellekt loyihasini eʼlon qildi

Telegram асосчиси Қозоғистонда янги сунъий интеллект лойиҳасини эълон қилди

Telegram асосчиси Павел Дуров Остонада бўлиб ўтган Digital Bridge-2025 халқаро технологик форумида миллиарддан ортиқ фойдаланувчига мўлжалланган сунъий интеллект соҳасидаги янги лойиҳани тақдим этди.

Жаҳон

03.10.2025, 18:36

Ўзбекистонда пенсионерларига ноябр ойида транспорт қатновларига чегирмалар берилади

Uzbekistan Airways ва «Ўзтемирйўловчи» ноябр ойида пенсионерлар учун авиа ва темирйўл йўналишларида вақтинчалик чегирмалар жорий этмоқда.

Ўзбекистон

03.10.2025, 17:32

Тошкентда қалбаки пайвандлаш электродлари ишлаб чиқарган цех фош этилди

Бош прокуратура ҳузуридаги Департаментнинг Учтепа тумани бўлими ходимлари томонидан ўтказилган тезкор тадбирда яширин цех фаолияти аниқланди.

Ўзбекистон

03.10.2025, 16:35