Ёшига тўлмаган чақалоқларни қандай овқатлантириш керак?

Бир ёшгача бўлган болаларга қандай қўшимча овқатлар бериш мумкинлиги ҳақида Соғлиқни сақлаш вазирлиги мутахассиси томонидан бир қатор тавсиялар берилди.

Улашиш:

Yoshga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Yoshga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Республика ихтисослаштирилган педиатрия илмий-амалий тиббиёт маркази бўлим мудири, тиббиёт фанлари номзоди Фотима Абдураҳмоновага кўра, чақалоқ олти ойгача фақатгина табиий она сути билан озиқланиши керак.

"Чақалоқ олти ойга тўлгач, шифокор тавсияси асосида унга она сутидан ташқари бўтқа, шарбат ва пюре кўринишида қўшимча озуқалар бериш мумкин. Сабаби тез ривожланаётган мурғак организмнинг эҳтиёжлари она сути билан тўла қопланмайди", дейди у.

Шифокорнинг таъкидлашича, гўдакни қўшимча таом билан она сутидан олдин озиқлантириш керак. Болага бундай егулик икки ҳафта давомида берилгач, учинчи ҳафтадан бир марталик кўкрак сути билан овқатлантириш ўрнига алмаштирилади. Улар таркиби сабзавот бўтқаларидан ташкил топган бўлиши лозим. 

Даставвал, бўтқа оз-оздан (5-10 грамм) бериб борилади, кейинчалик керакли миқдорга аста-секин етказилади. Шуни йодда тутиш лозимки, бу ёшдаги гўдакка бир пайтнинг ўзида иккита қўшимча таом берилмайди. Бола биринчи қўшимча озуқага кўниккач, иккинчисига ўтиш мумкин.

"Кичкинтой 7 ойлик бўлгач, унга иккинчи қўшимча таом – бўтқалар (маннали, гречкали) берилиб, 2 ҳафта ичида иккинчи галдаги она сути у билан алмаштирилади. Ушбу даврда қайнатилган тухум сариғининг ярмини ҳафтасига икки марта, кейин кунора бериш мумкин.

Бола 8 ойга тўлганда таомномага учинчи қўшимча егулик сифатида қатиқ ва творог киритилади. Дастлаб, қатиқ оз-оздан (5-10 грамм) бериб борилади, кейинчалик эса керакли миқдорга аста-секин етказилади" дейди Фатима Абдураҳмонова.

Унга кўра, 9 ойликдан бошлаб нон (печеньелар), олмани бўлакча шаклида бериш мумкин. 10 ойликдан бошлаб гўшт қиймасидан тайёрланган фрикаделькалар, 12 ойликдан буғда пишган котлетлар берилади. Болага чой бериш мақсадга мувофиқ эмас. Унинг ўрнига мева шарбати, қайнатилган сув ичирилади.

мавзуга оид янгиликлар

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Аллергия мавсуми яқин: Нималарни истеъмол қилмаслик керак?

Озиқ-овқат аллергияси — дунёда тобора кенг тарқалаётган патологиялар сирасидан бўлиб, таҳлилларга кўра, бундан асосан болалар, айниқса, эмизикли гўдаклар кўп азият чекади. Республика ихтисослаштирилган аллергология ва клиник иммунология илмий-амалий тиббиёт маркази директори Илмира Разикова кучли аллерген ҳисобланган озиқ-овқат маҳсулотлари ҳақида батафсил маълумот берди.

Фан-технология

24.02.2025, 10:40

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Совуқ кунларда қандай овқатланиш керак?

Ўзбекистонга қиш мавсуми кириб келиши билан ҳаво ҳарорати сезиларли даражада пасайди. Бундай шароитда тетик ва соғлом юриш учун овқатланиш рационига алоҳида эътибор қаратиш лозим. Хўш, совуқ кунларда қандай овқатланиш керак? Мазкур саволга Тиббиёт фанлари доктори Илҳом Отажонов Соғлиқни сақлаш вазирлигига берган интервьюсида жавоб берди. 

Фан-технология

17.12.2024, 10:53

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Уй шароитида тайёрланган консерваларни истеъмол қилса бўладими?

Қиш фасли кириб келиши билан уй шароитида тайёрланган қўлбола консерва маҳсулотларини истеъмол қилиш бошланади. Бундай маҳсулотларнинг сифат назорати махсус текширувлардан ўтмагани боис, уларнинг истеъмолга яроқли ёки яроқсиз эканлигини билиш мушкул. Агар одам консерва маҳсулотидан заҳарланса, унда қандай белгилар пайдо бўлади, касалланишнинг олдини олиш учун нималар қилиш керак? Мазкур саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги матбуот хизмати томонидан ташкиллаштирилган интервьюда жавоб берилди. 

Фан-технология

02.12.2024, 09:58

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Туз одам саломатлигига қандай салбий оқибатларни келтириб чиқаради?

Соғлом овқатланишга риоя қилишни бошлаган ҳар бир оила туз истеъмол қилиш керакми ёки йўқми, дея ўйлайди. Ҳатто инсонлар орасида мутлақо туз истеъмол қилмайдиганлар ҳам учраб туради. Хўш, ўзи туз истеъмол қилиш қанчалик соғлиққа зарар етказади? Унинг инсонларга фойдаси борми? Шу каби саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги батафсил жавоб берди. 

Фан-технология

25.11.2024, 10:23

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Болаларни нафас йўллари касалликларидан қандай ҳимоя қилиш мумкин?

Куз-қиш мавсуми бошланиши билан катталардан тортиб, ёш болаларгача тез-тез бурун битиши, акси уриш ҳолатлари кузатилади. Болаларда мазкур ҳолатлар бошланиши билан уларнинг ота-оналари ўзлари билган усулда фарзандларини даволашга ҳаракат қилади. Аммо бундай ўзбилармонликнинг охири бошқа бир касалликларни келтириб чиқариши мумкин. Мазкур касалликларни бартараф этиш бўйича тиббиёт фанлари доктори, профессор Фурқат Шамсиев ўзининг тавсияларини бериб ўтди.

Фан-технология

25.10.2024, 10:13

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Қандай маҳсулотлар одамни тез қаритади?

Кунлик тановул қилаётган баъзи бир таомларимиз саломатлигимизга бевосита салбий таъсир қилиб, организмнинг қариш жараёнини тезлаштириши мумкин. Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан ана шундай маҳсулотларнинг рўйхати ва уларнинг танага таъсири ҳақида маълумот берилди.

Фан-технология

23.09.2024, 10:17

сўнгги янгиликлар

Тожикистон Ўзбекистондан электр энергияси импорт қилишни бошлади

Тожикистон Ўзбекистондан суткасига 2 миллион кВт·соатгача электр энергияси импорт қилмоқда. Мамлакат 2026 йилнинг биринчи чорагида Марказий Осиё ягона энергетика тизимига тўлиқ қўшилиши кутилмоқда.

Иқтисодиёт

16.12.2025, 16:48

Қорақалпоғистонда уч киши ис газидан ҳалок бўлди

Уйни иситиш учун қўлбола иситиш печи ўрнатилиб, унинг мўриси кесиб ташланган ва печ мўрисиз ҳолда газ тармоғига уланган. Оқибатда газ ёнишидан ҳосил бўлган ис гази уй ичига тўпланган. 

Ўзбекистон

16.12.2025, 16:04

Аи-80 бензинидан воз кечилди. Аи-92 ёқилғисини етказиб бероламизми?

 Аи-80 маркали бензин ишлаб чиқариш 2024 йил 1 сентябрдан тўхтатилган, 1 декабрдан эса сотувдан чиқарилган. Ушбу марканинг ўрнини қоплаш учун юқори октанли бензин ишлаб чиқариш кўпайтирилган.

Иқтисодиёт

16.12.2025, 15:43

Қўқонлик «табиб» яна судга тортилди

Қўқон шаҳрида яшовчи Иқбол Солиев халқ орасида «табиб» сифатида танилган вa ўзини «бионур» соҳиби деб атаб келган шахс сифатида яна жавобгарликка тортилди.

Ўзбекистон

16.12.2025, 14:27

Қашшоқликдан мода империясигача: ZARA асосчиси Амансио Ортеганинг ҳаёт йўли

Онаси қарзга нон ололмай йиғлаган пайтда у бор-йўғи ўн икки ёшда эди. Ўша кун кичик Амансио Ортеганинг бутун ҳаётини ўзгартирди. Онасининг дўкондан кўз ёшлари билан чиққан манзараси ёш Амансионинг хотирасида умрбод қолди. Шу куни у ўзига қатъий қарор қилди: «Бундан кейин асло қашшоқ бўлмайман».

Маданий

16.12.2025, 10:58

ЮНИСЕФ: болаларнинг ижтимоий тармоқлардаги хавфсизлиги учун ёш чекловлари етарли эмас

Ташкилотга кўра, қатъий ёш чекловлари жорий этилган тақдирда ҳам болалар VPN ёки камроқ тартибга солинадиган платформалар орқали ижтимоий тармоқлардан фойдаланишда давом этиши мумкин. Бу эса уларни ҳимоя қилишни янада қийинлаштиради.

Жаҳон

16.12.2025, 08:01

Самарқандда ўқувчининг телефонини доскага қадаб қўйган директор ҳақидаги маълумот рад этилди

Ҳолат Самарқанд вилояти ҳудудида содир бўлмаган. Шу билан бирга, тарқатилаётган видеода акс этган воқеа вилоятдаги таълим муассасаларига мутлақо алоқадор эмас, дейилади муносабатда. 

Ўзбекистон

15.12.2025, 18:22

Камбағал оилаларга озиқ-овқат ва кийим-кечак учун ваучерлар ажратилади

Мазкур ёрдам камбағал оилаларга озиқ-овқат, кийим-кечак ва бошқа энг зарур товарларни харид қилиш учун ажратилади. Озиқ-овқат маҳсулотлари учун ҳар чоракда бир марта БҲМнинг 1 баравари, кийим-кечак ва бошқа зарур товарлар учун эса йилда икки марта БҲМнинг 5 баравари миқдорида моддий ёрдам кўрсатилади.

Ўзбекистон

15.12.2025, 16:11

«Туран» умумий валютаси яратилиши мумкин

Туркий давлатлар ташкилотига аъзо мамлакатлар ўртасида умумий валюта яратиш масаласи муҳокама қилинмоқда. Асосий масала эса унинг қанчалик самарали бўлиши ва у туркий давлатларга қандай иқтисодий фойда келтиришида.

Иқтисодиёт

15.12.2025, 14:00

Ўзбекистонликлар ўқиш учун қайси мамлакатларни кўпроқ танламоқда?

2025 йилнинг январь–октябрь ойларида 26,4 минг нафар ўзбекистонлик ўқиш мақсадида хорижга чиққан. Бу ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 6,1 минг нафарга ёки 18,9 фоизга кам. Бу пасайиш таълим харажатлари ошиб бориши, визавий талаблар мураккаблашиши ва мамлакат ичида халқаро таълим дастурлари кўпайиши билан боғлиқ.

Таълим

15.12.2025, 12:10

ССВ электрон рецепт тизимини босқичма-босқич жорий этади

Дастлабки босқичда антибиотиклар, синтетик антибактериал препаратлар ва гормонал дори воситалари учун электрон рецепт мажбурий этиб белгиланади. Шу билан бирга, тизим тўлиқ жорий этилгунга қадар дорихоналарда қоғоз рецептлар асосида дори сотишга вақтинча рухсат берилади.

Ўзбекистон

15.12.2025, 11:31

Таиланд ва Камбоджа ўртасидаги уруш: Жануби-Шарқий Осиё янги инқироз остонасида

2025 йил охирига келиб дунё яна бир аччиқ ҳақиқатга гувоҳ бўлди: тарихий баҳслар дипломатия доирасидан чиқиб кетса, улар осонликча қуролли тўқнашувга айланиши мумкин. Буни Таиланд ва Камбоджа ўртасидаги навбатдаги низо яққол намоён этди. 7 декабр куни яна авж олган отишмалар Жануби-Шарқий Осиёни хавфли инқироз ёқасига олиб келди.

Жаҳон

15.12.2025, 11:07