Yoshiga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Bir yoshgacha boʻlgan bolalarga qanday qoʻshimcha ovqatlar berish mumkinligi haqida Sogʻliqni saqlash vazirligi mutaxassisi tomonidan bir qator tavsiyalar berildi.

Ulashish:

Yoshga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Yoshga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Respublika ixtisoslashtirilgan pediatriya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi boʻlim mudiri, tibbiyot fanlari nomzodi Fotima Abdurahmonovaga koʻra, chaqaloq olti oygacha faqatgina tabiiy ona suti bilan oziqlanishi kerak.

"Chaqaloq olti oyga toʻlgach, shifokor tavsiyasi asosida unga ona sutidan tashqari boʻtqa, sharbat va pyure koʻrinishida qoʻshimcha ozuqalar berish mumkin. Sababi tez rivojlanayotgan murgʻak organizmning ehtiyojlari ona suti bilan toʻla qoplanmaydi", deydi u.

Shifokorning taʼkidlashicha, goʻdakni qoʻshimcha taom bilan ona sutidan oldin oziqlantirish kerak. Bolaga bunday yegulik ikki hafta davomida berilgach, uchinchi haftadan bir martalik koʻkrak suti bilan ovqatlantirish oʻrniga almashtiriladi. Ular tarkibi sabzavot boʻtqalaridan tashkil topgan boʻlishi lozim. 

Dastavval, boʻtqa oz-ozdan (5-10 gramm) berib boriladi, keyinchalik kerakli miqdorga asta-sekin yetkaziladi. Shuni yodda tutish lozimki, bu yoshdagi goʻdakka bir paytning oʻzida ikkita qoʻshimcha taom berilmaydi. Bola birinchi qoʻshimcha ozuqaga koʻnikkach, ikkinchisiga oʻtish mumkin.

"Kichkintoy 7 oylik boʻlgach, unga ikkinchi qoʻshimcha taom – boʻtqalar (mannali, grechkali) berilib, 2 hafta ichida ikkinchi galdagi ona suti u bilan almashtiriladi. Ushbu davrda qaynatilgan tuxum sarigʻining yarmini haftasiga ikki marta, keyin kunora berish mumkin.

Bola 8 oyga toʻlganda taomnomaga uchinchi qoʻshimcha yegulik sifatida qatiq va tvorog kiritiladi. Dastlab, qatiq oz-ozdan (5-10 gramm) berib boriladi, keyinchalik esa kerakli miqdorga asta-sekin yetkaziladi" deydi Fatima Abdurahmonova.

Unga koʻra, 9 oylikdan boshlab non (pechenelar), olmani boʻlakcha shaklida berish mumkin. 10 oylikdan boshlab goʻsht qiymasidan tayyorlangan frikadelkalar, 12 oylikdan bugʻda pishgan kotletlar beriladi. Bolaga choy berish maqsadga muvofiq emas. Uning oʻrniga meva sharbati, qaynatilgan suv ichiriladi.

Fan-texnologiya

01.10.2024, 14:20

Ulashish:

Mavzuga oid yangiliklar

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Oziq-ovqat allergiyasi — dunyoda tobora keng tarqalayotgan patologiyalar sirasidan boʻlib, tahlillarga koʻra, bundan asosan bolalar, ayniqsa, emizikli goʻdaklar koʻp aziyat chekadi. Respublika ixtisoslashtirilgan allergologiya va klinik immunologiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi direktori Ilmira Razikova kuchli allergen hisoblangan oziq-ovqat mahsulotlari haqida batafsil maʼlumot berdi.

Fan-texnologiya

24.02.2025, 10:40

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Oʻzbekistonga qish mavsumi kirib kelishi bilan havo harorati sezilarli darajada pasaydi. Bunday sharoitda tetik va sogʻlom yurish uchun ovqatlanish ratsioniga alohida eʼtibor qaratish lozim. Xoʻsh, sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak? Mazkur savolga Tibbiyot fanlari doktori Ilhom Otajonov Sogʻliqni saqlash vazirligiga bergan intervyusida javob berdi. 

Fan-texnologiya

17.12.2024, 10:53

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Qish fasli kirib kelishi bilan uy sharoitida tayyorlangan qoʻlbola konserva mahsulotlarini isteʼmol qilish boshlanadi. Bunday mahsulotlarning sifat nazorati maxsus tekshiruvlardan oʻtmagani bois, ularning isteʼmolga yaroqli yoki yaroqsiz ekanligini bilish mushkul. Agar odam konserva mahsulotidan zaharlansa, unda qanday belgilar paydo boʻladi, kasallanishning oldini olish uchun nimalar qilish kerak? Mazkur savollarga Sogʻliqni saqlash vazirligi matbuot xizmati tomonidan tashkillashtirilgan intervyuda javob berildi. 

Fan-texnologiya

02.12.2024, 09:58

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Sogʻlom ovqatlanishga rioya qilishni boshlagan har bir oila tuz isteʼmol qilish kerakmi yoki yoʻqmi, deya oʻylaydi. Hatto insonlar orasida mutlaqo tuz isteʼmol qilmaydiganlar ham uchrab turadi. Xoʻsh, oʻzi tuz isteʼmol qilish qanchalik sogʻliqqa zarar yetkazadi? Uning insonlarga foydasi bormi? Shu kabi savollarga Sogʻliqni saqlash vazirligi batafsil javob berdi. 

Fan-texnologiya

25.11.2024, 10:23

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Kuz-qish mavsumi boshlanishi bilan kattalardan tortib, yosh bolalargacha tez-tez burun bitishi, aksi urish holatlari kuzatiladi. Bolalarda mazkur holatlar boshlanishi bilan ularning ota-onalari oʻzlari bilgan usulda farzandlarini davolashga harakat qiladi. Ammo bunday oʻzbilarmonlikning oxiri boshqa bir kasalliklarni keltirib chiqarishi mumkin. Mazkur kasalliklarni bartaraf etish boʻyicha tibbiyot fanlari doktori, professor Furqat Shamsiyev oʻzining tavsiyalarini berib oʻtdi.

Fan-texnologiya

25.10.2024, 10:13

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Kunlik tanovul qilayotgan baʼzi bir taomlarimiz salomatligimizga bevosita salbiy taʼsir qilib, organizmning qarish jarayonini tezlashtirishi mumkin. Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan ana shunday mahsulotlarning roʻyxati va ularning tanaga taʼsiri haqida maʼlumot berildi.

Fan-texnologiya

23.09.2024, 10:17

So‘nggi yangiliklar

Qurilish vazirligi binosi 182,5 mlrd soʻmga sotildi

16 dekabrda Qurilish va uy-joy kommunal xoʻjaligi vazirligining Shayxontohur tumanidagi maʼmuriy binosi auksionda 182,5 mlrd soʻmga sotildi. 

Oʻzbekiston

16.12.2025, 19:12

Tojikiston Oʻzbekistondan elektr energiyasi import qilishni boshladi

Tojikiston Oʻzbekistondan sutkasiga 2 million kVt·soatgacha elektr energiyasi import qilmoqda. Mamlakat 2026 yilning birinchi choragida Markaziy Osiyo yagona energetika tizimiga toʻliq qoʻshilishi kutilmoqda.

Iqtisodiyot

16.12.2025, 16:48

Qoraqalpogʻistonda uch kishi is gazidan halok boʻldi

Uyni isitish uchun qoʻlbola isitish pechi oʻrnatilib, uning moʻrisi kesib tashlangan va pech moʻrisiz holda gaz tarmogʻiga ulangan. Oqibatda gaz yonishidan hosil boʻlgan is gazi uy ichiga toʻplangan. 

Oʻzbekiston

16.12.2025, 16:04

Ai-80 benzinidan voz kechildi. Ai-92 yoqilgʻisini yetkazib berolamizmi?

 Ai-80 markali benzin ishlab chiqarish 2024 yil 1 sentabrdan toʻxtatilgan, 1 dekabrdan esa sotuvdan chiqarilgan. Ushbu markaning oʻrnini qoplash uchun yuqori oktanli benzin ishlab chiqarish koʻpaytirilgan.

Iqtisodiyot

16.12.2025, 15:43

Qoʻqonlik «tabib» yana sudga tortildi

Qoʻqon shahrida yashovchi Iqbol Soliyev xalq orasida «tabib» sifatida tanilgan va oʻzini «bionur» sohibi deb atab kelgan shaxs sifatida yana javobgarlikka tortildi.

Oʻzbekiston

16.12.2025, 14:27

Qashshoqlikdan moda imperiyasigacha: ZARA asoschisi Amansio Orteganing hayot yoʻli

Onasi qarzga non ololmay yigʻlagan paytda u bor-yoʻgʻi oʻn ikki yoshda edi. Oʻsha kun kichik Amansio Orteganing butun hayotini oʻzgartirdi. Onasining doʻkondan koʻz yoshlari bilan chiqqan manzarasi yosh Amansioning xotirasida umrbod qoldi. Shu kuni u oʻziga qatʼiy qaror qildi: «Bundan keyin aslo qashshoq boʻlmayman».

Madaniy

16.12.2025, 10:58

YuNISEF: bolalarning ijtimoiy tarmoqlardagi xavfsizligi uchun yosh cheklovlari yetarli emas

Tashkilotga koʻra, qatʼiy yosh cheklovlari joriy etilgan taqdirda ham bolalar VPN yoki kamroq tartibga solinadigan platformalar orqali ijtimoiy tarmoqlardan foydalanishda davom etishi mumkin. Bu esa ularni himoya qilishni yanada qiyinlashtiradi.

Jahon

16.12.2025, 08:01

Kambagʻal oilalarga oziq-ovqat va kiyim-kechak uchun vaucherlar ajratiladi

Mazkur yordam kambagʻal oilalarga oziq-ovqat, kiyim-kechak va boshqa eng zarur tovarlarni xarid qilish uchun ajratiladi. Oziq-ovqat mahsulotlari uchun har chorakda bir marta BHMning 1 baravari, kiyim-kechak va boshqa zarur tovarlar uchun esa yilda ikki marta BHMning 5 baravari miqdorida moddiy yordam koʻrsatiladi.

Oʻzbekiston

15.12.2025, 16:11

«Turan» umumiy valyutasi yaratilishi mumkin

Turkiy davlatlar tashkilotiga aʼzo mamlakatlar oʻrtasida umumiy valyuta yaratish masalasi muhokama qilinmoqda. Asosiy masala esa uning qanchalik samarali boʻlishi va u turkiy davlatlarga qanday iqtisodiy foyda keltirishida.

Iqtisodiyot

15.12.2025, 14:00

Oʻzbekistonliklar oʻqish uchun qaysi mamlakatlarni koʻproq tanlamoqda?

2025 yilning yanvar–oktabr oylarida 26,4 ming nafar oʻzbekistonlik oʻqish maqsadida xorijga chiqqan. Bu oʻtgan yilning shu davriga nisbatan 6,1 ming nafarga yoki 18,9 foizga kam. Bu pasayish taʼlim xarajatlari oshib borishi, vizaviy talablar murakkablashishi va mamlakat ichida xalqaro taʼlim dasturlari koʻpayishi bilan bogʻliq.

Ta'lim

15.12.2025, 12:10

Tayland va Kambodja oʻrtasidagi urush: Janubi-Sharqiy Osiyo yangi inqiroz ostonasida

2025 yil oxiriga kelib dunyo yana bir achchiq haqiqatga guvoh boʻldi: tarixiy bahslar diplomatiya doirasidan chiqib ketsa, ular osonlikcha qurolli toʻqnashuvga aylanishi mumkin. Buni Tayland va Kambodja oʻrtasidagi navbatdagi nizo yaqqol namoyon etdi. 7 dekabr kuni yana avj olgan otishmalar Janubi-Sharqiy Osiyoni xavfli inqiroz yoqasiga olib keldi.

Jahon

15.12.2025, 11:07

Sidney shahrida plyajda otishma sodir etildi

Avstraliyaning Sidney shahrida joylashgan plyajlardan birida otishma sodir etilgani haqida xabar berildi. Dastlabki maʼlumotlarga koʻra, hodisa oqibatida 9 nafar kishi halok boʻlgan, oʻndan ortiq fuqaro turli darajada jarohat olgan.

Jahon

15.12.2025, 10:19