Совуқ кунларда қандай овқатланиш керак?

Ўзбекистонга қиш мавсуми кириб келиши билан ҳаво ҳарорати сезиларли даражада пасайди. Бундай шароитда тетик ва соғлом юриш учун овқатланиш рационига алоҳида эътибор қаратиш лозим. Хўш, совуқ кунларда қандай овқатланиш керак? Мазкур саволга Тиббиёт фанлари доктори Илҳом Отажонов Соғлиқни сақлаш вазирлигига берган интервьюсида жавоб берди

Улашиш:

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Илҳом Отажоновга кўра, совуқ кунларда танага иссиқлик бахш этувчи таомларни истеъмол қилиш фойдали. Чунки бундай ҳавода организм ўзини ўзи иситиши учун жуда кўп қувват сарфлайди.

"Инсон танаси кўпроқ витамин ва минераллар, айниқса, оқсил моддасини талаб қилади. Ўз навбатида, унинг таркибидаги аминокислоталар иммунитетни мустаҳкамлаб, микробларга қарши курашда ёрдам беради", дейди доктор.

Иссиқликни сақлаш учун қандай маҳсулотларни истеъмол қилиш керак? 

Таркибида иссиқлик сақловчи егуликларга гречка ва жўхори ёрмалари, пиёз, саримсоқпиёз, ерқалампир, қалампир, зира, туршак, майиз, балиқ, қўй, мол, товуқ гўшти, сут маҳсулотлари, занжабил чойи, арпабодиён чойи ва қаҳва каби маҳсулотлар киради. 

Нутрисиологлар вазн ташлаш учун қишда парҳездан фойдаланишни тавсия этмайди. Аксинча, айнан шу вақтда организм дам олиши ва куч йиғиши керак.

"Совуқ мавсумда қизил ва қора қалампир, занжабил, долчин каби иссиқ зираворлардан фойдаланиш тавсия этилади. Уларнинг таркибидаги қиздирувчи моддалар овқат ҳазм қилиш тизимининг рецепторларини қўзғаб, қонни томирлар бўйлаб тезроқ айланиши ва иссиқликни таъминлайди", дейди мутахассис.

Қишда кам миқдорда ёғли гўшт истеъмол қилиб туриш ҳам зарар қилмайди. Унда совуққа қарши туриш учун зарур бўлган архидон кислотаси мавжуд. Хамирли овқатлар ҳам танани иситиш учун хизмат қилади. Бундай таомлар қиш учун жуда мос келади. 

Иссиқ, тўйимли овқат истеъмол қилиш қишнинг совуқ кунларида одамларнинг кайфиятига ижобий таъсир қилади. Айниқса, товуқли шўрва организмда протеиннинг керакли даражасини сақлаб қолиш учун муҳим таомдир.

Нимани истеъмол қилмаслик керак?

Шакар истеъмолини чеклаш саломатлик учун аҳамиятли. Иссиқ ва аччиқ қаҳва организмга ундан кўра кўпроқ тетиклик бағишлайди. Шунингдек, витаминларга бой мол, қўй жигари қишда А витамини манбаи сифатида организм учун зарур бўлади. Мазкур маҳсулотларнинг истеъмолидан тийилиш инсонни янада соғлом қилади. 

Маълумот учун, нутрисиолог – озиқланиш бўйича консультантдир. Нутриентлар – организм учун озиқлантирувчи моддалар бўлса, нутрисиолог – уларни ўрганиш билан шуғулланади. Нутрисиолог кишига кундалик расионидаги асосий хатоларни топиш ҳамда тузатишда кўмаклашадилар.

Шунингдек, уларнинг вазифаси – одамларни маҳсулот ва таомларни танлашда организм учун максимал фойда келтирадиганини таҳлил қилишга ўргатишдир. Яъни, организмдаги барча алмашинув жараёнларини юқори даражада қўллаб-қувватлаш учун тўғри овқатланишга ўргатишдир.

мавзуга оид янгиликлар

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Аллергия мавсуми яқин: Нималарни истеъмол қилмаслик керак?

Озиқ-овқат аллергияси — дунёда тобора кенг тарқалаётган патологиялар сирасидан бўлиб, таҳлилларга кўра, бундан асосан болалар, айниқса, эмизикли гўдаклар кўп азият чекади. Республика ихтисослаштирилган аллергология ва клиник иммунология илмий-амалий тиббиёт маркази директори Илмира Разикова кучли аллерген ҳисобланган озиқ-овқат маҳсулотлари ҳақида батафсил маълумот берди.

Фан-технология

24.02.2025, 10:40

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Уй шароитида тайёрланган консерваларни истеъмол қилса бўладими?

Қиш фасли кириб келиши билан уй шароитида тайёрланган қўлбола консерва маҳсулотларини истеъмол қилиш бошланади. Бундай маҳсулотларнинг сифат назорати махсус текширувлардан ўтмагани боис, уларнинг истеъмолга яроқли ёки яроқсиз эканлигини билиш мушкул. Агар одам консерва маҳсулотидан заҳарланса, унда қандай белгилар пайдо бўлади, касалланишнинг олдини олиш учун нималар қилиш керак? Мазкур саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги матбуот хизмати томонидан ташкиллаштирилган интервьюда жавоб берилди. 

Фан-технология

02.12.2024, 09:58

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Туз одам саломатлигига қандай салбий оқибатларни келтириб чиқаради?

Соғлом овқатланишга риоя қилишни бошлаган ҳар бир оила туз истеъмол қилиш керакми ёки йўқми, дея ўйлайди. Ҳатто инсонлар орасида мутлақо туз истеъмол қилмайдиганлар ҳам учраб туради. Хўш, ўзи туз истеъмол қилиш қанчалик соғлиққа зарар етказади? Унинг инсонларга фойдаси борми? Шу каби саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги батафсил жавоб берди. 

Фан-технология

25.11.2024, 10:23

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Болаларни нафас йўллари касалликларидан қандай ҳимоя қилиш мумкин?

Куз-қиш мавсуми бошланиши билан катталардан тортиб, ёш болаларгача тез-тез бурун битиши, акси уриш ҳолатлари кузатилади. Болаларда мазкур ҳолатлар бошланиши билан уларнинг ота-оналари ўзлари билган усулда фарзандларини даволашга ҳаракат қилади. Аммо бундай ўзбилармонликнинг охири бошқа бир касалликларни келтириб чиқариши мумкин. Мазкур касалликларни бартараф этиш бўйича тиббиёт фанлари доктори, профессор Фурқат Шамсиев ўзининг тавсияларини бериб ўтди.

Фан-технология

25.10.2024, 10:13

Yoshga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Ёшига тўлмаган чақалоқларни қандай овқатлантириш керак?

Бир ёшгача бўлган болаларга қандай қўшимча овқатлар бериш мумкинлиги ҳақида Соғлиқни сақлаш вазирлиги мутахассиси томонидан бир қатор тавсиялар берилди.

Фан-технология

01.10.2024, 14:20

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Қандай маҳсулотлар одамни тез қаритади?

Кунлик тановул қилаётган баъзи бир таомларимиз саломатлигимизга бевосита салбий таъсир қилиб, организмнинг қариш жараёнини тезлаштириши мумкин. Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан ана шундай маҳсулотларнинг рўйхати ва уларнинг танага таъсири ҳақида маълумот берилди.

Фан-технология

23.09.2024, 10:17

сўнгги янгиликлар

Ўзбекистонда пақилдоқлардан фойдаланишга рухсат берилади

Ўзбекистонда пиротехника буюмлари хавфлик даражасига кўра 5 та тоифага бўлинмоқда. Қонунга кўра, I тоифага кирувчи, хавфли ҳудуд радиуси 0,5 метрдан ошмайдиган пиротехника буюмлари эркин муомалада бўлади. Қолган тоифадаги пиротехника воситалари муомаласи тақиқланмоқда.

Ўзбекистон

01.11.2025, 15:12

Сниффинг – зумерлар ўртасида тарқалаётган яна бир хавфли тренд

Россияда зумерларнинг газ билан заҳарланиш оқибатида шифохонага тушиши 5 баробар кўпайган — бу сниффингга қизиқиш ортиб бораётгани билан боғлиқ. Ўсмирлар бир дақиқалик кайф-сафо учун чақмоқ (зажигалка) ва баллонлар ичидаги моддаларни оммавий равишда нафас орқали қабул қилмоқда.

Жаҳон

01.11.2025, 13:03

Педофилларга бефарқлик – болаларга хавфдир | Эксперт билан суҳбат

Педофилия нима? Бу сексуал хулқ-атворнинг бузилиши, яъни педофилия бу эркакми, аёлми, ёш болаларга, ривожланмаган, ҳали шаклланиб улгурмаган болаларга бўлган сексуал қизиқишлар. Инсон қандай қилиб педофилга айланади? Кўп ҳолатларда педофиллар вояга етмаган пайтда жинсий зўравонликка учраган шахслар бўлиб чиқади. Жамият қандай муносабатда бўлиши керак? Paradigma ушбу саволлар билан мутахассисга юзланди. Студиямиз меҳмони — психолог Шоира Исакова.

Ўзбекистон

01.11.2025, 12:16

"Пиковит" - "Пивовит" номи билан чиқарилган. Наманганда қалбаки дори воситалари фош этилди

Маълум бўлишича, корхона фақат биологик фаол қўшимчалар ишлаб чиқариш рухсатномасига эга бўлганига қарамасдан, санитария талабларига жавоб бермайдиган жойда қалбаки дори воситалари ҳам тайёрлаб келган. Жумладан, «Пиковит» – Пивовит, «Канефрон» – Канасерон, «Эспумизан» – Эспуметик, «Нистатин» – Неститам кўринишида ишлаб чиқарилган.

Сиёсат

01.11.2025, 11:31

Иситиш мавсуми кейинги ҳафта бошланиши мумкин

Ўзбекистонга 3 ноябрдан бошлаб совуқ ва нам ҳаво массалари кириб келиши муносабати билан Тошкент шаҳрида 2025–2026 йилги иситиш мавсуми келаси ҳафта бошида бошланиши кутилмоқда.

Ўзбекистон

01.11.2025, 11:10

5 кунда минг кишини ўлдирган «Ал Фашир қассоби» қўлга олинди

Судандаги қирғинларнинг асосий ташкилотчиларидан бири, «Ал Фашир қассоби» лақабли  Абу Лулу ҳибсга олинди ва қамоқхонага жойлаштирилди.

Жаҳон

01.11.2025, 09:44

1 ноябрдан Ўзбекистонда қандай ўзгаришлар бўлади?

2025 йил 1 ноябрдан бошлаб мамлакатда бир қатор муҳим янгиликлар ва ҳуқуқий ўзгаришлар амалга киритилади. Жумладан, фуқаролардан энди қағоз ҳужжат талаб қилинмайди. Маълумотлар давлат маълумотлар базалари орқали автоматик текширилади.

Ўзбекистон

31.10.2025, 18:18

«Дўстлик» чегара пунктида катта рейд бошланди

Қирғизистон Миллий хавфсизлик давлат қўмитаси (МХДҚ) «Дўстук – Автодорожний» чегара пунктида жойлашган валюта айирбошлаш шохобчаларида кенг кўламли тинтувлар ўтказди. Натижада кўплаб ноқонуний фаолият юритаётган пунктлар аниқланди.

Жаҳон

31.10.2025, 15:59

Puma Ўзбекистонда қалбаки маҳсулотлар сотган тадбиркорни жаримага торттирди

Ўзбекистон Адлия вазирлиги Германиянинг машҳур Puma компанияси томонидан берилган шикоятни кўриб чиқди. Шикоятда мамлакат ҳудудида бренднинг товар белгиси ҳуқуқлари бузилгани ва қалбаки маҳсулотлар сотилгани ҳақида маълумотлар келтирилган эди.

Жаҳон

31.10.2025, 15:54

Сунъий интеллект лойиҳаларига 100 миллион доллар ажратилади

Президентнинг янги қарорига кўра, Тикланиш ва тараққиёт жамғармасидан 2026–2027 йилларда сунъий интеллект лойиҳаларини молиялаштиришга  100 млн доллар йўналтирилади. Шундан 50 млн доллар — давлат ташкилотларига AI технологияларини жорий этиш учун беғараз беришга, 50 млн доллар — “IT Park Ventures” ва “Фондлар фонди” венчур жамғармалари устав капиталига қўшилади.

Фан-технология

31.10.2025, 14:11

Свальбард Бутунжахон уруғ омборига Ўзбекистон экин уруғлари қўшилди

Арктикада жойлашган Свальбард Бутунжахон уруғ омборига 20 дан ортиқ анъанавий ўзбек экинларининг — қовун, тарвуз, помидор, қалампир, бақлажон, сабзи, пиёз ва буғдой уруғлари намуналари топширилди.

Ўзбекистон

31.10.2025, 10:28

Мирзиёев ЮНЕСКОнинг 43-сессиясида қатор халқаро ташаббусларни илгари сурди

30 октябр куни Самарқанд шаҳрида бўлиб ўтаётган ЮНЕСКОнинг Таълим, фан ва маданият масалалари бўйича 43-сессиясида Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев ўз чиқишида таълим, фан, маданият ва инсон салоҳиятини ривожлантиришга қаратилган қатор халқаро ташаббусларни илгари сурди.

Сиёсат

31.10.2025, 10:13