Совуқ кунларда қандай овқатланиш керак?

Ўзбекистонга қиш мавсуми кириб келиши билан ҳаво ҳарорати сезиларли даражада пасайди. Бундай шароитда тетик ва соғлом юриш учун овқатланиш рационига алоҳида эътибор қаратиш лозим. Хўш, совуқ кунларда қандай овқатланиш керак? Мазкур саволга Тиббиёт фанлари доктори Илҳом Отажонов Соғлиқни сақлаш вазирлигига берган интервьюсида жавоб берди

Улашиш:

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Илҳом Отажоновга кўра, совуқ кунларда танага иссиқлик бахш этувчи таомларни истеъмол қилиш фойдали. Чунки бундай ҳавода организм ўзини ўзи иситиши учун жуда кўп қувват сарфлайди.

"Инсон танаси кўпроқ витамин ва минераллар, айниқса, оқсил моддасини талаб қилади. Ўз навбатида, унинг таркибидаги аминокислоталар иммунитетни мустаҳкамлаб, микробларга қарши курашда ёрдам беради", дейди доктор.

Иссиқликни сақлаш учун қандай маҳсулотларни истеъмол қилиш керак? 

Таркибида иссиқлик сақловчи егуликларга гречка ва жўхори ёрмалари, пиёз, саримсоқпиёз, ерқалампир, қалампир, зира, туршак, майиз, балиқ, қўй, мол, товуқ гўшти, сут маҳсулотлари, занжабил чойи, арпабодиён чойи ва қаҳва каби маҳсулотлар киради. 

Нутрисиологлар вазн ташлаш учун қишда парҳездан фойдаланишни тавсия этмайди. Аксинча, айнан шу вақтда организм дам олиши ва куч йиғиши керак.

"Совуқ мавсумда қизил ва қора қалампир, занжабил, долчин каби иссиқ зираворлардан фойдаланиш тавсия этилади. Уларнинг таркибидаги қиздирувчи моддалар овқат ҳазм қилиш тизимининг рецепторларини қўзғаб, қонни томирлар бўйлаб тезроқ айланиши ва иссиқликни таъминлайди", дейди мутахассис.

Қишда кам миқдорда ёғли гўшт истеъмол қилиб туриш ҳам зарар қилмайди. Унда совуққа қарши туриш учун зарур бўлган архидон кислотаси мавжуд. Хамирли овқатлар ҳам танани иситиш учун хизмат қилади. Бундай таомлар қиш учун жуда мос келади. 

Иссиқ, тўйимли овқат истеъмол қилиш қишнинг совуқ кунларида одамларнинг кайфиятига ижобий таъсир қилади. Айниқса, товуқли шўрва организмда протеиннинг керакли даражасини сақлаб қолиш учун муҳим таомдир.

Нимани истеъмол қилмаслик керак?

Шакар истеъмолини чеклаш саломатлик учун аҳамиятли. Иссиқ ва аччиқ қаҳва организмга ундан кўра кўпроқ тетиклик бағишлайди. Шунингдек, витаминларга бой мол, қўй жигари қишда А витамини манбаи сифатида организм учун зарур бўлади. Мазкур маҳсулотларнинг истеъмолидан тийилиш инсонни янада соғлом қилади. 

Маълумот учун, нутрисиолог – озиқланиш бўйича консультантдир. Нутриентлар – организм учун озиқлантирувчи моддалар бўлса, нутрисиолог – уларни ўрганиш билан шуғулланади. Нутрисиолог кишига кундалик расионидаги асосий хатоларни топиш ҳамда тузатишда кўмаклашадилар.

Шунингдек, уларнинг вазифаси – одамларни маҳсулот ва таомларни танлашда организм учун максимал фойда келтирадиганини таҳлил қилишга ўргатишдир. Яъни, организмдаги барча алмашинув жараёнларини юқори даражада қўллаб-қувватлаш учун тўғри овқатланишга ўргатишдир.

мавзуга оид янгиликлар

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Аллергия мавсуми яқин: Нималарни истеъмол қилмаслик керак?

Озиқ-овқат аллергияси — дунёда тобора кенг тарқалаётган патологиялар сирасидан бўлиб, таҳлилларга кўра, бундан асосан болалар, айниқса, эмизикли гўдаклар кўп азият чекади. Республика ихтисослаштирилган аллергология ва клиник иммунология илмий-амалий тиббиёт маркази директори Илмира Разикова кучли аллерген ҳисобланган озиқ-овқат маҳсулотлари ҳақида батафсил маълумот берди.

Фан-технология

24.02.2025, 10:40

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Уй шароитида тайёрланган консерваларни истеъмол қилса бўладими?

Қиш фасли кириб келиши билан уй шароитида тайёрланган қўлбола консерва маҳсулотларини истеъмол қилиш бошланади. Бундай маҳсулотларнинг сифат назорати махсус текширувлардан ўтмагани боис, уларнинг истеъмолга яроқли ёки яроқсиз эканлигини билиш мушкул. Агар одам консерва маҳсулотидан заҳарланса, унда қандай белгилар пайдо бўлади, касалланишнинг олдини олиш учун нималар қилиш керак? Мазкур саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги матбуот хизмати томонидан ташкиллаштирилган интервьюда жавоб берилди. 

Фан-технология

02.12.2024, 09:58

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Туз одам саломатлигига қандай салбий оқибатларни келтириб чиқаради?

Соғлом овқатланишга риоя қилишни бошлаган ҳар бир оила туз истеъмол қилиш керакми ёки йўқми, дея ўйлайди. Ҳатто инсонлар орасида мутлақо туз истеъмол қилмайдиганлар ҳам учраб туради. Хўш, ўзи туз истеъмол қилиш қанчалик соғлиққа зарар етказади? Унинг инсонларга фойдаси борми? Шу каби саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги батафсил жавоб берди. 

Фан-технология

25.11.2024, 10:23

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Болаларни нафас йўллари касалликларидан қандай ҳимоя қилиш мумкин?

Куз-қиш мавсуми бошланиши билан катталардан тортиб, ёш болаларгача тез-тез бурун битиши, акси уриш ҳолатлари кузатилади. Болаларда мазкур ҳолатлар бошланиши билан уларнинг ота-оналари ўзлари билган усулда фарзандларини даволашга ҳаракат қилади. Аммо бундай ўзбилармонликнинг охири бошқа бир касалликларни келтириб чиқариши мумкин. Мазкур касалликларни бартараф этиш бўйича тиббиёт фанлари доктори, профессор Фурқат Шамсиев ўзининг тавсияларини бериб ўтди.

Фан-технология

25.10.2024, 10:13

Yoshga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Ёшига тўлмаган чақалоқларни қандай овқатлантириш керак?

Бир ёшгача бўлган болаларга қандай қўшимча овқатлар бериш мумкинлиги ҳақида Соғлиқни сақлаш вазирлиги мутахассиси томонидан бир қатор тавсиялар берилди.

Фан-технология

01.10.2024, 14:20

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Қандай маҳсулотлар одамни тез қаритади?

Кунлик тановул қилаётган баъзи бир таомларимиз саломатлигимизга бевосита салбий таъсир қилиб, организмнинг қариш жараёнини тезлаштириши мумкин. Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан ана шундай маҳсулотларнинг рўйхати ва уларнинг танага таъсири ҳақида маълумот берилди.

Фан-технология

23.09.2024, 10:17

сўнгги янгиликлар

Do Human Rights in Uzbekistan No Longer Matter to Europe?

Европа учун Ўзбекистондаги инсон ҳуқуқлари энди муҳим эмасми?

Россия–Украина уруши бошланганидан сўнг, бир қатор Европа Иттифоқи давлатларининг Марказий Осиёга, хусусан Ўзбекистонга бўлган қизиқиши сезиларли даражада ортди. Бу ҳолат минтақадаги геосиёсий мувозанат ўзгараётгани, шунингдек, Европа Иттифоқининг янги ташқи сиёсий стратегиясидан далолат беради.

Сиёсат

05.06.2025, 16:22

OTM oʻqishga kirish uchun qabul boshlandi

ОТМ ўқишга кириш учун қабул бошланди

2025–2026 ўқув йили учун  олий таълим муассасалари ва профессионал таълим муассасаларига қабул жараёнлари бошланди. Бу ҳақда Билимни баҳолаш агентлиги хабар қилди.

Таълим

05.06.2025, 14:45

Tramp 12 davlat fuqarolari uchun AQShga kirishni taqiqladi

Трамп 12 давлат фуқаролари учун АҚШга киришни тақиқлади

Кеча, 4 июнь куни АҚШ президенти Доналъд Трамп жорий йилнинг 9 июнь кунидан бошлаб 12 та давлат фуқароларига мамлакатга киришни тақиқлаб қўйди, 7 та давлат фуқаролари учун кириш қисман тақиқлади. Бу ҳақда "Reuters" ахборот агентлиги хабар қилди.

Жаҳон

05.06.2025, 14:24

AQSh Qashqadaryodagi tarixiy majmuani qayta tiklash uchun 250 ming AQSh dollari sarfladi

АҚШ Қашқадарёдаги тарихий мажмуани қайта тиклаш учун 250 минг АҚШ доллари сарфлади

Қашқадарё вилоятидаги XV асрга оид тарихий Лангар ота мажмуаси АҚШ элчиларининг Маданий меросни сақлаш жамғармаси томонидан 250 минг АҚШ долларлик таъмирлаш лойиҳаси натижасида қайта тикланди ва фойдаланишга топширилди. Бу ҳақда Америка Қўшма Штатларининг Ўзбекистондаги элчихонаси матбуот хизмати хабар қилди.

Маданий

04.06.2025, 17:46

Ilon Mask Trampning asosiy qonun loyihasini "jirkanch razolat" deb atadi

Илон Маск Трампнинг асосий қонун лойиҳасини "жирканч разолат" деб атади

Илон Маск Оқ уйда жамоат асосида олиб борган фаолиятидан кетганидан сўнг, АҚШ президенти Доналъд Трампнинг ички сиёсатдаги асосий ташаббусларидан бири бўлган "Битта Улкан Гўзал Қонун" — солиқлар ва маблағ ажратиш ҳақидаги қонунни оммавий равишда "жирканч разолат" деб атади. Бу ҳақда Маск ўзига тегишли Х тармоғидаги саҳифасида ёзиб қолдирган.

Жаҳон

04.06.2025, 12:40

Janubiy Koreyaga yangi prezident saylandi

Жанубий Кореяга янги президент сайланди

Кеча, 4 июнь куни Жанубий Кореяда муддатидан олдин мамлакат президентлигига сайлов ўтказилди. Унда Демократик партия номзоди Ли Чже Мён собиқ, импичментга учраган президент  Юн Сок Ёл сиёсатига қарши курашиб, президентлик сайловида ғалаба қозонди. Бу ҳақда "Yonhap" ахборот агентлиги хабар қилди.

Жаҳон

04.06.2025, 11:43

Rossiyalik deputat "Sibir oʻzbeklar tarixiy vatani" degan gaplari uchun keskin tanqidga uchrad

Россиялик депутат "Сибир ўзбеклар тарихий ватани" деган гаплари учун кескин танқидга учради

Россиянинг Ханти-Манси мухтор округи (ХМАО) Думаси депутати Халид Таги-Заде томонидан айтилган "ўзбекларнинг тарихий ватани ХМАО" деган баёнот Россия коммунистлари томонидан қаттиқ танқид қилинди. Бу фикр Компартия Марказий Қўмитаси (КПРФ) раҳбарияти томонидан мутлақо рад этилди ва сиёсий масъулиятсизлик деб баҳоланди. 

Жаҳон

03.06.2025, 12:40

Iyul va avgust oyidan ish haqi va pensiyalar oshiriladi

Июль ва август ойидан иш ҳақи ва пенсиялар оширилади

2025 йил 1 июль ва 1 август саналаридан бошлаб Ўзбекистонда иш ҳақлари, пенсиялар, стипендиялар ва ижтимоий нафақалар 10 фоизга оширилади. Бу ҳақда Президент фармони қабул қилинди.

Иқтисодиёт

03.06.2025, 12:14

Буюк Британия Абрамович устидан 2,5 миллиард фунт маблағ юзасидан судга мурожаат қилишга тайёр

Буюк Британия ҳукумати футбол клуби "Челси"ни сотишдан тушган 2,5 миллиард фунт стерлингни блокдан чиқариш мақсадида Роман Абрамович устидан судга мурожаат қилишга тайёр эканини маълум қилди. Бу ҳақда "Deutsche Welle" нашри хабар қилди. 

Спорт

03.06.2025, 11:36

Сулҳ ва алмашинувга умид - Истанбул учрашувининг асосий натижалари

Сулҳ ва алмашинувга умид - Истанбул учрашувининг асосий натижалари

Истанбулда Россия ва Украина делегациялари ўртасида музокараларнинг иккинчи раунди бўлиб ўтди. Музокараларда Россия томонидан илгари сурилган асосий таклифлардан бири — жанг майдонининг айрим ҳудудларида 2-3 кунлик қисқа муддатли ўт очишни тўхтатиш бўлди. Бунинг сабаби — ҳалок бўлган ҳарбий хизматчиларнинг жасадларини йиғиб олиш имконини яратиш зарурати билан изоҳланди.

Сиёсат

03.06.2025, 10:17

"Kimgadir yoqadimi-yoʻqmi, biz YI bilan hamkorlikni davom ettiramiz" — Abdulaziz Komilov

"Кимгадир ёқадими-йўқми, биз ЙИ билан ҳамкорликни давом эттирамиз" — Абдулазиз Комилов

Собиқ ташқи ишлар вазири, Ўзбекистон президентининг махсус вакили Абдулазиз Комилов "Кимгадир ёқадими-йўқми, биз Европа Иттифоқи билан ҳамкорликни давом эттиради", деди.  У бу ҳақда "Ishonch.uz" сайтига берган интервьюсида маълум қилди.

Ўзбекистон

02.06.2025, 17:28

Oʻzbekistonlik senator sud tizimida baʼzi Afrika mamlakatlardan ham orqada ekanligimini aytib, sud tizimdagi tanazzulni tan oldi

Ўзбекистонлик сенатор суд тизимида баъзи Африка мамлакатлардан ҳам орқада эканлигимини айтиб, суд тизимдаги таназзулни тан олди

Қашқадарё вилоятидан сайланган сенатор Абдураҳим Эрқаев суд-ҳуқуқ тизимидаги муаммоларни кескин танқид қилди. Унга таъкидлашича, мамлакат аҳоли орасида суд тизимига нисбатан ишонч тобора пасайиб бормоқда. Шунингдек, Ўзбекистон одил судлов масаласида халқаро рейтингларда орқага қараб кетмоқда.

Ўзбекистон

02.06.2025, 17:16