Совуқ кунларда қандай овқатланиш керак?

Ўзбекистонга қиш мавсуми кириб келиши билан ҳаво ҳарорати сезиларли даражада пасайди. Бундай шароитда тетик ва соғлом юриш учун овқатланиш рационига алоҳида эътибор қаратиш лозим. Хўш, совуқ кунларда қандай овқатланиш керак? Мазкур саволга Тиббиёт фанлари доктори Илҳом Отажонов Соғлиқни сақлаш вазирлигига берган интервьюсида жавоб берди

Улашиш:

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Илҳом Отажоновга кўра, совуқ кунларда танага иссиқлик бахш этувчи таомларни истеъмол қилиш фойдали. Чунки бундай ҳавода организм ўзини ўзи иситиши учун жуда кўп қувват сарфлайди.

"Инсон танаси кўпроқ витамин ва минераллар, айниқса, оқсил моддасини талаб қилади. Ўз навбатида, унинг таркибидаги аминокислоталар иммунитетни мустаҳкамлаб, микробларга қарши курашда ёрдам беради", дейди доктор.

Иссиқликни сақлаш учун қандай маҳсулотларни истеъмол қилиш керак? 

Таркибида иссиқлик сақловчи егуликларга гречка ва жўхори ёрмалари, пиёз, саримсоқпиёз, ерқалампир, қалампир, зира, туршак, майиз, балиқ, қўй, мол, товуқ гўшти, сут маҳсулотлари, занжабил чойи, арпабодиён чойи ва қаҳва каби маҳсулотлар киради. 

Нутрисиологлар вазн ташлаш учун қишда парҳездан фойдаланишни тавсия этмайди. Аксинча, айнан шу вақтда организм дам олиши ва куч йиғиши керак.

"Совуқ мавсумда қизил ва қора қалампир, занжабил, долчин каби иссиқ зираворлардан фойдаланиш тавсия этилади. Уларнинг таркибидаги қиздирувчи моддалар овқат ҳазм қилиш тизимининг рецепторларини қўзғаб, қонни томирлар бўйлаб тезроқ айланиши ва иссиқликни таъминлайди", дейди мутахассис.

Қишда кам миқдорда ёғли гўшт истеъмол қилиб туриш ҳам зарар қилмайди. Унда совуққа қарши туриш учун зарур бўлган архидон кислотаси мавжуд. Хамирли овқатлар ҳам танани иситиш учун хизмат қилади. Бундай таомлар қиш учун жуда мос келади. 

Иссиқ, тўйимли овқат истеъмол қилиш қишнинг совуқ кунларида одамларнинг кайфиятига ижобий таъсир қилади. Айниқса, товуқли шўрва организмда протеиннинг керакли даражасини сақлаб қолиш учун муҳим таомдир.

Нимани истеъмол қилмаслик керак?

Шакар истеъмолини чеклаш саломатлик учун аҳамиятли. Иссиқ ва аччиқ қаҳва организмга ундан кўра кўпроқ тетиклик бағишлайди. Шунингдек, витаминларга бой мол, қўй жигари қишда А витамини манбаи сифатида организм учун зарур бўлади. Мазкур маҳсулотларнинг истеъмолидан тийилиш инсонни янада соғлом қилади. 

Маълумот учун, нутрисиолог – озиқланиш бўйича консультантдир. Нутриентлар – организм учун озиқлантирувчи моддалар бўлса, нутрисиолог – уларни ўрганиш билан шуғулланади. Нутрисиолог кишига кундалик расионидаги асосий хатоларни топиш ҳамда тузатишда кўмаклашадилар.

Шунингдек, уларнинг вазифаси – одамларни маҳсулот ва таомларни танлашда организм учун максимал фойда келтирадиганини таҳлил қилишга ўргатишдир. Яъни, организмдаги барча алмашинув жараёнларини юқори даражада қўллаб-қувватлаш учун тўғри овқатланишга ўргатишдир.

мавзуга оид янгиликлар

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Аллергия мавсуми яқин: Нималарни истеъмол қилмаслик керак?

Озиқ-овқат аллергияси — дунёда тобора кенг тарқалаётган патологиялар сирасидан бўлиб, таҳлилларга кўра, бундан асосан болалар, айниқса, эмизикли гўдаклар кўп азият чекади. Республика ихтисослаштирилган аллергология ва клиник иммунология илмий-амалий тиббиёт маркази директори Илмира Разикова кучли аллерген ҳисобланган озиқ-овқат маҳсулотлари ҳақида батафсил маълумот берди.

Фан-технология

24.02.2025, 10:40

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Уй шароитида тайёрланган консерваларни истеъмол қилса бўладими?

Қиш фасли кириб келиши билан уй шароитида тайёрланган қўлбола консерва маҳсулотларини истеъмол қилиш бошланади. Бундай маҳсулотларнинг сифат назорати махсус текширувлардан ўтмагани боис, уларнинг истеъмолга яроқли ёки яроқсиз эканлигини билиш мушкул. Агар одам консерва маҳсулотидан заҳарланса, унда қандай белгилар пайдо бўлади, касалланишнинг олдини олиш учун нималар қилиш керак? Мазкур саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги матбуот хизмати томонидан ташкиллаштирилган интервьюда жавоб берилди. 

Фан-технология

02.12.2024, 09:58

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Туз одам саломатлигига қандай салбий оқибатларни келтириб чиқаради?

Соғлом овқатланишга риоя қилишни бошлаган ҳар бир оила туз истеъмол қилиш керакми ёки йўқми, дея ўйлайди. Ҳатто инсонлар орасида мутлақо туз истеъмол қилмайдиганлар ҳам учраб туради. Хўш, ўзи туз истеъмол қилиш қанчалик соғлиққа зарар етказади? Унинг инсонларга фойдаси борми? Шу каби саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги батафсил жавоб берди. 

Фан-технология

25.11.2024, 10:23

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Болаларни нафас йўллари касалликларидан қандай ҳимоя қилиш мумкин?

Куз-қиш мавсуми бошланиши билан катталардан тортиб, ёш болаларгача тез-тез бурун битиши, акси уриш ҳолатлари кузатилади. Болаларда мазкур ҳолатлар бошланиши билан уларнинг ота-оналари ўзлари билган усулда фарзандларини даволашга ҳаракат қилади. Аммо бундай ўзбилармонликнинг охири бошқа бир касалликларни келтириб чиқариши мумкин. Мазкур касалликларни бартараф этиш бўйича тиббиёт фанлари доктори, профессор Фурқат Шамсиев ўзининг тавсияларини бериб ўтди.

Фан-технология

25.10.2024, 10:13

Yoshga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Ёшига тўлмаган чақалоқларни қандай овқатлантириш керак?

Бир ёшгача бўлган болаларга қандай қўшимча овқатлар бериш мумкинлиги ҳақида Соғлиқни сақлаш вазирлиги мутахассиси томонидан бир қатор тавсиялар берилди.

Фан-технология

01.10.2024, 14:20

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Қандай маҳсулотлар одамни тез қаритади?

Кунлик тановул қилаётган баъзи бир таомларимиз саломатлигимизга бевосита салбий таъсир қилиб, организмнинг қариш жараёнини тезлаштириши мумкин. Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан ана шундай маҳсулотларнинг рўйхати ва уларнинг танага таъсири ҳақида маълумот берилди.

Фан-технология

23.09.2024, 10:17

сўнгги янгиликлар

Дунё сиёсатига қутбланишларнинг таъсири

Халқаро муносабатлар бугунги кунда бир нечта чуқур ўзгаришлар таъсирида шаклланмоқда - бу эса сиёсатчилар учун жараённи англаш ва зарур чораларни кўришда жиддий синов бўлиб қолмоқда. Жаҳон сиёсати барқарорлик доирасидан чиқиб, тобора кўпроқ тартибсизлик сари ҳаракатланмоқда, хусусан, Трамп маъмуриятининг Оқ Уйга қайтиши билан бу янада яққол кўзга ташланмоқда. Айни ўзгаришлардан бири - технологик марказларнинг анъанавий ҳудудлардан чеккароқ, ноанъанавий минтақаларга силжиши бўлиб, бу глобал тенглик ва куч мувозанатини ўзгартириб юбормоқда. Шу билан бирга, ўта ўнг ва ўта чап сиёсий кучлар ўртасидаги тафовут кескин ортиб бормоқда - бу эса сиёсий тизимларда радикаллашув хавфини кучайтиради.

Сиёсат

24.04.2025, 15:36

Pegasus, Isroil

Ҳукумат хакерлар орқали фаолларни кузатаётгани айтилмоқда

Ўзбекистон мухолифат, журналист ва инсон ҳуқуқлари фаолларининг шахсий мулоқотларини кузатишда "Pegasus"  жосуслик дастурида фойдаланаётганлиги айтилмоқда.

Жаҳон

19.04.2025, 16:46

https://president.uz/oz/lists/view/7381

“Турк бирлик”да дарз: Шимолий Кипр Туркияга Ўзбекистон ва Қозоғистонга нисбатан чора кўришга чақирди

Жорий йилнинг 3-4 апрель кунлари Самарқандда ўтказилган Марказий Осиё – Европа Иттифоқи саммитида давлат раҳбарлари ва Европа Иттифоқи ташкилоти раҳбарлари ўртасида БМТ Хавфсизлик Кенгашининг қарорларига содиқлигини билдирувчи қарорни имзолаган.  Шундан сўнг фақатгина Туркия томонидан тан олинган Шимолий Кипр Турк  Республикаси (ТРСК)Транспорт вазири Ўзбекистон, Қозоғистон ва Туркманистонга Туркияни чора кўришга чақирди. Чунки БМТ доирасида ТРСК мустақил давлат сифатида тан олинмаган. Бу ҳақда Озарбайжоннинг “Haqqin.az” нашри таҳлилий материал эълон қилди.

Сиёсат

16.04.2025, 17:24

Turkish and Israel

Кескинлашган Исроил-Туркия муносабатлари ёхуд "янги усмонийлик" сиёсати

2024 йил сўнггида Сурияда Башар Асад режими қулагач вазият кескин ўзгарди. Туркия Сурияда Эроннинг ўрнини эгаллашга ва мамлакатда ҳарбий базасини жойлаштиришга ҳаракат қилмоқда. Сурия билан қўшма мудофаа шартномасига кўра Палмира, Ҳама ва Т 4 авиабазаси Туркияга берилиши кўзда тутилган эди. Шунингдек, сўнгги ҳафталар давомида туркиялик мутахассислар томонидан ушбу ҳарбий базалар кўздан кечирилган эди. 

Сиёсат

12.04.2025, 13:43

Вашингтон ва Қобул: муносабатларда янги босқич бошланмоқдами?

Америкалик дипломатларнинг яқинда Кобулга қилган ташрифи Қўшма Штатлар ва Толибон ҳаракати ўртасидаги муносабатларни нормаллаштириш йўлидаги илк эҳтиёткор қадамлар бўлиши мумкинлигини англатади.

Сиёсат

11.04.2025, 18:49

Markaziy Osiyo davlatlari va Yevropa kengashi va Yevropa komissiyasi prezidentlari

Европа Иттифоқи Марказий Осиёда инсон ҳуқуқларини биринчи ва муҳим ўринга чиқариши лозим — HRW

"Human Rights Watch" ташкилоти инсон ҳуқуқлари ва қонун устуворлигига аҳамият берилмас экан, янги ҳамкорликлар барқарор бўлмаслигини ва Европа Иттифоқининг (ЙИ) манфаатларини тўлақонли ҳимоя қилинмаслигини айтмоқда. Бу ҳақда "The Guardian" нашри маълум қилди

Сиёсат

08.04.2025, 15:03

Foto: Anadolu

Йўлак урушлари ёхуд Асаддан кейинги даврда Суриядаги Туркиянинг энергия лойиҳалари

Асад режимининг қулаши ортидан воқеалар ривожининг сабабларини тушунтирадиган ҳар хил "назариялар" пайдо бўлди. Версиялардан бири бунинг ортида бутунлай Туркия тургани, бу эса Сурия ва ўз ҳудуди орқали Қатардан Европага газ қувурини қуриш лойиҳасини жонлантираётгани ҳақидаги тахминдир. Шунга кўра, Анқара Россия, Каспий денгизи ҳавзаси, Шарқий Ўртаер денгизи, Форс кўрфазидан газ оқимини тўхтатиб, континентал газ маркази сифатидаги стратегик мақомини янада мустаҳкамламоқчи. Бу ҳақиқатми ёки йўқ? Аниқлик киритиш зарур.

Жаҳон

07.04.2025, 19:26

#Uzbekistan,

Мадинада эмас, Ўзбекистонда дарахт экиш керакми?

Экология партия фракцияси раҳбари Абдушукур Хамзаев юртдошларни Мадинада эмас, Ўзбекистонда дарахт экишга чақирмоқда.

Ўзбекистон

07.04.2025, 15:27

Mutaxassis sharhi: Markaziy Osiyo va Yevropa Ittifoqi sammitidan qanday yangiliklar kutilmoqda?

Мутахассис шарҳи: Марказий Осиё ва Европа Иттифоқи саммитидан қандай янгиликлар кутилмоқда?

Марказий Осиё ва Европа Иттифоқи ўртасида жорий йилнинг 3-4 апрель кунлари ўтказилаётган саммит тарихий аҳамиятга эга бўлиб, халқаро муносабатларда жиддий ҳодиса сифатида баҳоланмоқда. Саммит доирасида Европа Кенгаши раиси — Шарль Мишель, Антониу Кошта, шунингдек, Европа Комиссияси раҳбари Урсула фон дер Ляйен ташриф буюрди. Бундан ташқари, бир қатор бизнес вакиллари ва Европа тараққиёт ва тикланиш банки раиси ҳам иштирок этмоқда. Ушбу саммитда товар айирбошлашни кўпайтириш, инновациялар, “яшил” энергетика, тоғ-конь, қишлоқ хўжалиги, ва рақамлаштириш соҳаларида қўшма дастур ва кооперация лойиҳаларини илгари суриш, маданият, туризм, фан, таълим ва бошқа устувор йўналишларда фаол алмашинувларни давом эттириш масалалари диққат марказида бўлиши кутилмоқда. Асосий масала эса камёб минерал ресурслар, энергия ва транспорт логистик имкониятлар бўлиши кутилмоқда.

Сиёсат

04.04.2025, 12:48

Putinning maslahatchisi AQSh – Rossiya munosabatlari qayta tiklanishini maʼlum qildi

Путиннинг маслаҳатчиси АҚШ – Россия муносабатлари қайта тикланишини маълум қилди

Американинг Вашингтон шаҳрида Россия раҳбарининг яқин маслаҳатчиси, мамлакатнинг тўғридан-тўғри инвестиция жамғармаси (РДИФ) раҳбари Кирилл Дмитриев Трамп маъмурияти вакиллари билан учрашди.

Жаҳон

04.04.2025, 11:00

Turkiya, Yevropa kengashi Kongressi

Европа Кенгаши Туркияга маълумотларни ўрганиш учун гуруҳ юборади

Эрдоған ўзининг асосий мухолифат етакчиси Акром Имомўғлининг ҳибсга олинганидан кейин Европа Кенгаши Конгрессида шошилинч йиғилиш бўлиб ўтди. Бу ҳақда “Euronews” хабар қилди.

Сиёсат

02.04.2025, 16:44

Xitoy Tayvanda harbiy mashg'ulotlarini boshladi

Хитой Тайван атрофида ҳарбий машғулотлар бошлади

Бугун, 2 апрель куни минтақада кескинлик кучайиб бораётган бир вақтда Хитой ҳарбийлари Тайван атрофида отишмалар ва ҳарбий машғулотлар бошлади. Бу ҳақда “Independet” нашри хабар қилди.

Сиёсат

02.04.2025, 15:55