Совуқ кунларда қандай овқатланиш керак?

Ўзбекистонга қиш мавсуми кириб келиши билан ҳаво ҳарорати сезиларли даражада пасайди. Бундай шароитда тетик ва соғлом юриш учун овқатланиш рационига алоҳида эътибор қаратиш лозим. Хўш, совуқ кунларда қандай овқатланиш керак? Мазкур саволга Тиббиёт фанлари доктори Илҳом Отажонов Соғлиқни сақлаш вазирлигига берган интервьюсида жавоб берди

Улашиш:

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Илҳом Отажоновга кўра, совуқ кунларда танага иссиқлик бахш этувчи таомларни истеъмол қилиш фойдали. Чунки бундай ҳавода организм ўзини ўзи иситиши учун жуда кўп қувват сарфлайди.

"Инсон танаси кўпроқ витамин ва минераллар, айниқса, оқсил моддасини талаб қилади. Ўз навбатида, унинг таркибидаги аминокислоталар иммунитетни мустаҳкамлаб, микробларга қарши курашда ёрдам беради", дейди доктор.

Иссиқликни сақлаш учун қандай маҳсулотларни истеъмол қилиш керак? 

Таркибида иссиқлик сақловчи егуликларга гречка ва жўхори ёрмалари, пиёз, саримсоқпиёз, ерқалампир, қалампир, зира, туршак, майиз, балиқ, қўй, мол, товуқ гўшти, сут маҳсулотлари, занжабил чойи, арпабодиён чойи ва қаҳва каби маҳсулотлар киради. 

Нутрисиологлар вазн ташлаш учун қишда парҳездан фойдаланишни тавсия этмайди. Аксинча, айнан шу вақтда организм дам олиши ва куч йиғиши керак.

"Совуқ мавсумда қизил ва қора қалампир, занжабил, долчин каби иссиқ зираворлардан фойдаланиш тавсия этилади. Уларнинг таркибидаги қиздирувчи моддалар овқат ҳазм қилиш тизимининг рецепторларини қўзғаб, қонни томирлар бўйлаб тезроқ айланиши ва иссиқликни таъминлайди", дейди мутахассис.

Қишда кам миқдорда ёғли гўшт истеъмол қилиб туриш ҳам зарар қилмайди. Унда совуққа қарши туриш учун зарур бўлган архидон кислотаси мавжуд. Хамирли овқатлар ҳам танани иситиш учун хизмат қилади. Бундай таомлар қиш учун жуда мос келади. 

Иссиқ, тўйимли овқат истеъмол қилиш қишнинг совуқ кунларида одамларнинг кайфиятига ижобий таъсир қилади. Айниқса, товуқли шўрва организмда протеиннинг керакли даражасини сақлаб қолиш учун муҳим таомдир.

Нимани истеъмол қилмаслик керак?

Шакар истеъмолини чеклаш саломатлик учун аҳамиятли. Иссиқ ва аччиқ қаҳва организмга ундан кўра кўпроқ тетиклик бағишлайди. Шунингдек, витаминларга бой мол, қўй жигари қишда А витамини манбаи сифатида организм учун зарур бўлади. Мазкур маҳсулотларнинг истеъмолидан тийилиш инсонни янада соғлом қилади. 

Маълумот учун, нутрисиолог – озиқланиш бўйича консультантдир. Нутриентлар – организм учун озиқлантирувчи моддалар бўлса, нутрисиолог – уларни ўрганиш билан шуғулланади. Нутрисиолог кишига кундалик расионидаги асосий хатоларни топиш ҳамда тузатишда кўмаклашадилар.

Шунингдек, уларнинг вазифаси – одамларни маҳсулот ва таомларни танлашда организм учун максимал фойда келтирадиганини таҳлил қилишга ўргатишдир. Яъни, организмдаги барча алмашинув жараёнларини юқори даражада қўллаб-қувватлаш учун тўғри овқатланишга ўргатишдир.

мавзуга оид янгиликлар

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Аллергия мавсуми яқин: Нималарни истеъмол қилмаслик керак?

Озиқ-овқат аллергияси — дунёда тобора кенг тарқалаётган патологиялар сирасидан бўлиб, таҳлилларга кўра, бундан асосан болалар, айниқса, эмизикли гўдаклар кўп азият чекади. Республика ихтисослаштирилган аллергология ва клиник иммунология илмий-амалий тиббиёт маркази директори Илмира Разикова кучли аллерген ҳисобланган озиқ-овқат маҳсулотлари ҳақида батафсил маълумот берди.

Фан-технология

24.02.2025, 10:40

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Уй шароитида тайёрланган консерваларни истеъмол қилса бўладими?

Қиш фасли кириб келиши билан уй шароитида тайёрланган қўлбола консерва маҳсулотларини истеъмол қилиш бошланади. Бундай маҳсулотларнинг сифат назорати махсус текширувлардан ўтмагани боис, уларнинг истеъмолга яроқли ёки яроқсиз эканлигини билиш мушкул. Агар одам консерва маҳсулотидан заҳарланса, унда қандай белгилар пайдо бўлади, касалланишнинг олдини олиш учун нималар қилиш керак? Мазкур саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги матбуот хизмати томонидан ташкиллаштирилган интервьюда жавоб берилди. 

Фан-технология

02.12.2024, 09:58

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Туз одам саломатлигига қандай салбий оқибатларни келтириб чиқаради?

Соғлом овқатланишга риоя қилишни бошлаган ҳар бир оила туз истеъмол қилиш керакми ёки йўқми, дея ўйлайди. Ҳатто инсонлар орасида мутлақо туз истеъмол қилмайдиганлар ҳам учраб туради. Хўш, ўзи туз истеъмол қилиш қанчалик соғлиққа зарар етказади? Унинг инсонларга фойдаси борми? Шу каби саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги батафсил жавоб берди. 

Фан-технология

25.11.2024, 10:23

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Болаларни нафас йўллари касалликларидан қандай ҳимоя қилиш мумкин?

Куз-қиш мавсуми бошланиши билан катталардан тортиб, ёш болаларгача тез-тез бурун битиши, акси уриш ҳолатлари кузатилади. Болаларда мазкур ҳолатлар бошланиши билан уларнинг ота-оналари ўзлари билган усулда фарзандларини даволашга ҳаракат қилади. Аммо бундай ўзбилармонликнинг охири бошқа бир касалликларни келтириб чиқариши мумкин. Мазкур касалликларни бартараф этиш бўйича тиббиёт фанлари доктори, профессор Фурқат Шамсиев ўзининг тавсияларини бериб ўтди.

Фан-технология

25.10.2024, 10:13

Yoshga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Ёшига тўлмаган чақалоқларни қандай овқатлантириш керак?

Бир ёшгача бўлган болаларга қандай қўшимча овқатлар бериш мумкинлиги ҳақида Соғлиқни сақлаш вазирлиги мутахассиси томонидан бир қатор тавсиялар берилди.

Фан-технология

01.10.2024, 14:20

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Қандай маҳсулотлар одамни тез қаритади?

Кунлик тановул қилаётган баъзи бир таомларимиз саломатлигимизга бевосита салбий таъсир қилиб, организмнинг қариш жараёнини тезлаштириши мумкин. Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан ана шундай маҳсулотларнинг рўйхати ва уларнинг танага таъсири ҳақида маълумот берилди.

Фан-технология

23.09.2024, 10:17

сўнгги янгиликлар

Жиззахда юк машинасига урилган Lacetti ёниб кетди. 5 киши ҳалок бўлди

Жиззах вилояти ИИБ ахборот хизмати маълумотига кўра, 21 ноябрь куни соат тахминан 23:50 да Шароф Рашидов тумани ҳудудидан ўтувчи М-39 Тошкент—Термиз автомобиль йўлининг 989-километрида оғир йўл-транспорт ҳодисаси содир бўлди.

Ўзбекистон

22.11.2025, 16:40

Бухорода ЙПХ инспектори унга йўл бермаган ҳайдовчига асоссиз айб қўйди

Бухоро вилояти Ромитан туманида ЙПХ инспектори томонидан қонунбузарлик аломатлари акс этган ҳолат юзасидан хизмат текшируви тайинланди. Аниқланишича, маъмурий амалиёт маркази инспектори хизмат автомобили — Nexia-2да ҳаракатланиб келиб, светофорнинг қизил ишорасида тўхаб турган Equinox ҳайдовчисидан йўл беришни сўраб, автомобил чироқларини бир неча бор ёндириб-ўчирган.

Ўзбекистон

22.11.2025, 15:57

Россия мигрантлар учун бепул тиббий ёрдам тартибини чекламоқда

Россия Давлат думаси хорижлик ишчилар учун мажбурий тиббий суғурта (МТС) полисини расмийлаштириш талабларини қатъийлаштирувчи қонун лойиҳасини маъқуллади. Янги тартибга мувофиқ, мигрантлар МТС полисини олиш учун Россия ҳудудида камида 5 йиллик меҳнат стажига эга бўлиши шарт бўлади.

Ўзбекистон

22.11.2025, 12:24

Пулли парковка бўйича аукцион қайта ўтказилиши керакми?

Тошкентда жорий этилган пулли парковка тизими атрофида мунозаралар давом этар экан, Ўзбекистон Халқ демократик партияси аҳоли манфаатларини инобатга олган ҳолда бир қатор таклифларни илгари сурди. Яъни, тарифларни белгилашда аҳолининг реал даромадлари ва ижтимоий эҳтиёжлари ҳисобга олиниши, йиғилаётган маблағлар қаерга сарфланиши ҳақида тўлиқ очиқ маълумот тақдим этилиши шарт.

Ўзбекистон

22.11.2025, 10:14

Ўзбекистон Ислом бирдамлиги ўйинларини 96 та медаль билан иккинчи ўринда якунлади

Ўзбекистон Саудия Арабистонининг Ар-Риёд шаҳрида 7–21 ноябрь кунлари бўлиб ўтган VI Ислом бирдамлиги ўйинларини 96 та медаль билан иккинчи ўринда якунлади. Мамлакат спортчилари 29 та олтин 35 та кумуш ва 32 та бронза медалини қўлга киритди.

Спорт

22.11.2025, 07:56

1 мартдан вафот этган шахснинг қариндошларига QR код юборилади

Ҳукуматнинг 2025 йил 21 ноябрдаги 735-сон қарорига мувофиқ, Ўзбекистонда дафн этиш ишларини ташкил этиш ва ҳисобини юритиш тизими тубдан рақамлаштирилади.Янги электрон хизматлар жорий этилади

Ўзбекистон

21.11.2025, 18:08

Туризм учун олиб кирилган автобус, электробус ва микроавтобуслар бождан озод этилади

Ўзбекистон президентининг «Ўзбекистон Республикаси Туризм қўмитаси фаолиятини ташкил этиш ва туризм соҳасини жадал ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарорига мувофиқ, туризм йўналишида бир қатор солиқ ва божхона имтиёзлари белгиланди.

Иқтисодиёт

21.11.2025, 17:44

Тошкентда ҳаво ифлосланишига қарши чоралар кучайтирилди: йўллар намланмоқда, фавворалар ишга туширилди

Тошкент шаҳрида юқори даражадаги чангланиш шароитида ҳаво сифатини яхшилаш мақсадида йўл қопламаларига сув сепиш ва яшил ҳудудларни қўшимча суғориш ишлари амалга оширилмоқда.

Ўзбекистон

21.11.2025, 14:52

Ўзбекистон банки EEFU билан 20 млн долларлик муробаха битимини имзолади

Ўзбекистонда исломий молиялаштиришга бўлган қизиқиш ортиб борар экан, бу йўналишда амалий қадамлар ҳам кенгаймоқда. Ipak Yuli Bank EEFU билан 20 миллион долларлик янги ҳамкорлик битимини имзолаганини маълум қилди. Маблағлар шариат талабларига мувофиқ Мурабаха воситаси орқали ажратилади.

Иқтисодиёт

21.11.2025, 10:38

Аттестация имтиҳонларини ечиб берган “бункер” фаолияти фош этилди

Наманган шаҳрида педагогларнинг аттестация жараёнига масофадан туриб ноқонуний аралашиш учун ташкил қилинган махфий “бункер” аниқланиб, унинг фаолияти тўхтатилди. "Бункер” сифатида фойдаланилган хонадон кўздан кечирилганда тест саволларини ечишда жалб этилган 12 нафар педагог аниқланган. Шунингдек, бир неча ноутбук, 30 дона турли эшитиш мосламалари, яширин камералар, 8 та Wi-Fi роутер ва бошқа жиҳозлар ашёвий далил сифатида олинди.

Ўзбекистон

21.11.2025, 07:52

Ўзбекистонда кўп қаватли уйларда яшаш қоидалари янгиланди: умумий мулк ва уни сақлаш учун жавобгарлик кучайтирилди

Ўзбекистонда кўп қаватли уйларда яшаш тартибини белгилайдиган янги қоидалар тасдиқланди. Унга мувофиқ, кўп квартирали уйлардаги қатор объектлар «умумий мулк» сифатида белгилаб қўйилди ва уларни сақлаш бўйича фуқароларнинг жавобгарлиги кучайтирилди.

Ўзбекистон

20.11.2025, 17:18

Қозоғистонда аёллар учун иш вақти қисқариши мумкин

Қозоғистонда парламент депутатлари болалар, касал ёки кекса қариндошларига қараётган аёллар учун иш соатини қисқартириш таклифини илгари сурди. Қозоғистонда аёллар ҳар куни ўртача 480 дақиқа иш вақтини, қўшимча равишда эса 246 дақиқа уй юмушлари ва қариндошларга ғамхўрлик қилишга сарфлаяпти.

Жаҳон

20.11.2025, 15:03