Совуқ кунларда қандай овқатланиш керак?

Ўзбекистонга қиш мавсуми кириб келиши билан ҳаво ҳарорати сезиларли даражада пасайди. Бундай шароитда тетик ва соғлом юриш учун овқатланиш рационига алоҳида эътибор қаратиш лозим. Хўш, совуқ кунларда қандай овқатланиш керак? Мазкур саволга Тиббиёт фанлари доктори Илҳом Отажонов Соғлиқни сақлаш вазирлигига берган интервьюсида жавоб берди

Улашиш:

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Илҳом Отажоновга кўра, совуқ кунларда танага иссиқлик бахш этувчи таомларни истеъмол қилиш фойдали. Чунки бундай ҳавода организм ўзини ўзи иситиши учун жуда кўп қувват сарфлайди.

"Инсон танаси кўпроқ витамин ва минераллар, айниқса, оқсил моддасини талаб қилади. Ўз навбатида, унинг таркибидаги аминокислоталар иммунитетни мустаҳкамлаб, микробларга қарши курашда ёрдам беради", дейди доктор.

Иссиқликни сақлаш учун қандай маҳсулотларни истеъмол қилиш керак? 

Таркибида иссиқлик сақловчи егуликларга гречка ва жўхори ёрмалари, пиёз, саримсоқпиёз, ерқалампир, қалампир, зира, туршак, майиз, балиқ, қўй, мол, товуқ гўшти, сут маҳсулотлари, занжабил чойи, арпабодиён чойи ва қаҳва каби маҳсулотлар киради. 

Нутрисиологлар вазн ташлаш учун қишда парҳездан фойдаланишни тавсия этмайди. Аксинча, айнан шу вақтда организм дам олиши ва куч йиғиши керак.

"Совуқ мавсумда қизил ва қора қалампир, занжабил, долчин каби иссиқ зираворлардан фойдаланиш тавсия этилади. Уларнинг таркибидаги қиздирувчи моддалар овқат ҳазм қилиш тизимининг рецепторларини қўзғаб, қонни томирлар бўйлаб тезроқ айланиши ва иссиқликни таъминлайди", дейди мутахассис.

Қишда кам миқдорда ёғли гўшт истеъмол қилиб туриш ҳам зарар қилмайди. Унда совуққа қарши туриш учун зарур бўлган архидон кислотаси мавжуд. Хамирли овқатлар ҳам танани иситиш учун хизмат қилади. Бундай таомлар қиш учун жуда мос келади. 

Иссиқ, тўйимли овқат истеъмол қилиш қишнинг совуқ кунларида одамларнинг кайфиятига ижобий таъсир қилади. Айниқса, товуқли шўрва организмда протеиннинг керакли даражасини сақлаб қолиш учун муҳим таомдир.

Нимани истеъмол қилмаслик керак?

Шакар истеъмолини чеклаш саломатлик учун аҳамиятли. Иссиқ ва аччиқ қаҳва организмга ундан кўра кўпроқ тетиклик бағишлайди. Шунингдек, витаминларга бой мол, қўй жигари қишда А витамини манбаи сифатида организм учун зарур бўлади. Мазкур маҳсулотларнинг истеъмолидан тийилиш инсонни янада соғлом қилади. 

Маълумот учун, нутрисиолог – озиқланиш бўйича консультантдир. Нутриентлар – организм учун озиқлантирувчи моддалар бўлса, нутрисиолог – уларни ўрганиш билан шуғулланади. Нутрисиолог кишига кундалик расионидаги асосий хатоларни топиш ҳамда тузатишда кўмаклашадилар.

Шунингдек, уларнинг вазифаси – одамларни маҳсулот ва таомларни танлашда организм учун максимал фойда келтирадиганини таҳлил қилишга ўргатишдир. Яъни, организмдаги барча алмашинув жараёнларини юқори даражада қўллаб-қувватлаш учун тўғри овқатланишга ўргатишдир.

мавзуга оид янгиликлар

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Аллергия мавсуми яқин: Нималарни истеъмол қилмаслик керак?

Озиқ-овқат аллергияси — дунёда тобора кенг тарқалаётган патологиялар сирасидан бўлиб, таҳлилларга кўра, бундан асосан болалар, айниқса, эмизикли гўдаклар кўп азият чекади. Республика ихтисослаштирилган аллергология ва клиник иммунология илмий-амалий тиббиёт маркази директори Илмира Разикова кучли аллерген ҳисобланган озиқ-овқат маҳсулотлари ҳақида батафсил маълумот берди.

Фан-технология

24.02.2025, 10:40

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Уй шароитида тайёрланган консерваларни истеъмол қилса бўладими?

Қиш фасли кириб келиши билан уй шароитида тайёрланган қўлбола консерва маҳсулотларини истеъмол қилиш бошланади. Бундай маҳсулотларнинг сифат назорати махсус текширувлардан ўтмагани боис, уларнинг истеъмолга яроқли ёки яроқсиз эканлигини билиш мушкул. Агар одам консерва маҳсулотидан заҳарланса, унда қандай белгилар пайдо бўлади, касалланишнинг олдини олиш учун нималар қилиш керак? Мазкур саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги матбуот хизмати томонидан ташкиллаштирилган интервьюда жавоб берилди. 

Фан-технология

02.12.2024, 09:58

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Туз одам саломатлигига қандай салбий оқибатларни келтириб чиқаради?

Соғлом овқатланишга риоя қилишни бошлаган ҳар бир оила туз истеъмол қилиш керакми ёки йўқми, дея ўйлайди. Ҳатто инсонлар орасида мутлақо туз истеъмол қилмайдиганлар ҳам учраб туради. Хўш, ўзи туз истеъмол қилиш қанчалик соғлиққа зарар етказади? Унинг инсонларга фойдаси борми? Шу каби саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги батафсил жавоб берди. 

Фан-технология

25.11.2024, 10:23

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Болаларни нафас йўллари касалликларидан қандай ҳимоя қилиш мумкин?

Куз-қиш мавсуми бошланиши билан катталардан тортиб, ёш болаларгача тез-тез бурун битиши, акси уриш ҳолатлари кузатилади. Болаларда мазкур ҳолатлар бошланиши билан уларнинг ота-оналари ўзлари билган усулда фарзандларини даволашга ҳаракат қилади. Аммо бундай ўзбилармонликнинг охири бошқа бир касалликларни келтириб чиқариши мумкин. Мазкур касалликларни бартараф этиш бўйича тиббиёт фанлари доктори, профессор Фурқат Шамсиев ўзининг тавсияларини бериб ўтди.

Фан-технология

25.10.2024, 10:13

Yoshga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Ёшига тўлмаган чақалоқларни қандай овқатлантириш керак?

Бир ёшгача бўлган болаларга қандай қўшимча овқатлар бериш мумкинлиги ҳақида Соғлиқни сақлаш вазирлиги мутахассиси томонидан бир қатор тавсиялар берилди.

Фан-технология

01.10.2024, 14:20

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Қандай маҳсулотлар одамни тез қаритади?

Кунлик тановул қилаётган баъзи бир таомларимиз саломатлигимизга бевосита салбий таъсир қилиб, организмнинг қариш жараёнини тезлаштириши мумкин. Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан ана шундай маҳсулотларнинг рўйхати ва уларнинг танага таъсири ҳақида маълумот берилди.

Фан-технология

23.09.2024, 10:17

сўнгги янгиликлар

Bolalarda koʻz saratonining koʻpayib borayotganiga gadjetlar sababmi?

Болаларда кўз саратонининг кўпайиб бораётганига гаджетлар сабабми?

Ижтимоий тармоқлар орқали Ўзбекистонда болалар орасида кўз саратони билан касалланиш ҳолатлари ошгани ва бунга улар кўп вақтини сарфлайдиган гаджетлар сабаб бўлаётганини тез-тез эшитиб турамиз. Хўш, бу қанчалик тўғри ва мутахассисларнинг бу борадаги фикрлари қандай? Соғлиқни сақлаш вазирлиги ходимлари бу борада батафсил жавоб берди.

Фан-технология

14.03.2025, 12:33

Andijonda 26 yoshli kar-soqov fuqaroni poyezd urib ketdi

Андижонда 26 ёшли кар-соқов фуқарони поезд уриб кетди

Жорий йилнинг 13 март куни Андижон шаҳрида кўриш ва эшитиш қобилиятида нуқсони бўлган фуқарони поезд уриб кетди. Бу ҳақда вилоят Соғлиқни сақлаш бошқармаси ахборот хизмати хабар берди.

Ўзбекистон

14.03.2025, 11:54

Dam olish kunlari harorat 25 darajagacha koʻtariladi

Дам олиш кунлари ҳарорат 25 даражагача кўтарилади

Ўзбекистонликлар дам олиш кунларини илиқ ҳавода ўтказади. Бу ҳақда "Ўзгидромет" ахборот хизмати хабар берди.

Ўзбекистон

14.03.2025, 11:22

Тошкентнинг тўққизта маҳалласи "свет"дан узиб қўйилди

Тошкентнинг тўққизта маҳалласи "свет"дан узиб қўйилди

Бугун, 14 март куни Тошкент шаҳар Олмазор туманининг айрим ҳудудларида электр энергиясида вақтинчалик узилишлар кузатилади. Бу ҳақда "Тошкент шаҳар электр тармоқлари" МЧЖ ахборот хизмати хабар берди.

Ўзбекистон

14.03.2025, 09:43

Oʻzbekistonga Xitoydan 30 ta avtobus olib kelindi

Ўзбекистонга Хитойдан 30 та автобус олиб келинди

Ўзбекистонга Хитойдан 30 дона янги Zhongtong русумли автобус олиб келинди. Бу ҳақда Транспорт вазирлиги матбуот хизмати хабар берди.

Ўзбекистон

13.03.2025, 12:36

Тошкентда ноқонуний сақланилаётган 1,1 млрд сўмлик спиртли ичимликлар аниқланди

Тошкентда ноқонуний сақланилаётган 1,1 млрд сўмлик спиртли ичимликлар аниқланди

Давлат хавфсизлик хизмати ходимлари томонидан Тошкент шаҳрида яроқлилик муддати ўтган катта миқдордаги маҳсулотлар аниқланди.

Ўзбекистон

13.03.2025, 12:28

Buxoroda tarixiy buyumlarni pullamoqchi boʻlgan fuqaro ushlandi

Бухорода тарихий буюмларни пулламоқчи бўлган фуқаро ушланди

Бухоро аэропорт орқали ноқонуний йўллар билан Россияга қимматбаҳо металлардан ясалган заргарлик буюмлари ҳамда маданий бойликларни олиб кетмоқчи бўлган фуқаро қўлга тушди. Бу ҳақда Бухоро вилояти божхона бошқармаси ахборот хизмати хабар берди.

Ўзбекистон

13.03.2025, 12:05

Ўзбекистонда ҳибсга олинмаган гумонланувчиларнинг ҳуқуқларини чеклаш таклиф қилинди

O‘zbekistonda hibsga olinmagan gumonlanuvchilarning huquqlarini cheklash taklif qilindi

O‘zbekistonda jinoyat ishi bo‘yicha gumonlanuvchi, ayblanuvchi va sudlanuvchining chet elga chiqishi cheklanishi haqidagi qonun loyihasi parlamentda birinchi o‘qishda ma’qullandi. Bu haqda Oliy Majlis Qonunchilik palatasi axborot xizmati ma’lum qildi.

Ўзбекистон

13.03.2025, 11:43

Qashqadaryoda 103 tup daraxt kesib tashlandi

Қашқадарёда 103 туп дарахт кесиб ташланди

Ижтимоий тармоқда Қашқадарё вилояти Кўкдала тумани "Айритом" маҳалласида 2024 йилнинг декабрь ойида 30 дан ортиқ қоратол дарахтлари ноқонуний кесилганлиги ҳақида хабар эълон қилингани эди. Мазкур ҳолатга Бош прокуратура расмий изоҳ берди.

Ўзбекистон

13.03.2025, 11:41

Фарғонада самолёт ғилдираги чиқиб кетгани сабабли аэропорт ёпилди

Фарғонада самолёт ғилдираги чиқиб кетгани сабабли аэропорт ёпилди

12 март куни Фарғона халқаро аэропортида Новосибирск S7-5561 рейси билан учиб келган Boeing 737-800 (РА-73669) самолёти учиш-қўниш йўлагида тўхтаб қолди. Бу ҳақда "Авиаторщина" хабар берди.

Жаҳон

13.03.2025, 10:31

Франция Президенти Мирзиёевни орден билан тақдирлади

Франция Президенти Мирзиёевни орден билан тақдирлади

Франция Президенти Эммануэль Макрон Шавкат Мирзиёевни Франция Республикасининг олий мукофоти — Фахрий легион ордени билан тақдирлади. Бу ҳақда Президент матбуот хизмати хабар берди.

Сиёсат

13.03.2025, 09:52

Hilola Umarova pedagoglarni "Tashabbusli byudjet"ga jalb qilayotganlarga qonunni eslatib qoʻydi

Ҳилола Умарова педагогларни "Ташаббусли бюджет"га жалб қилаётганларга қонунни эслатиб қўйди

Мактаб ва матагача таълим вазири Ҳилола Умарова педагогларни "Ташаббусли бюджет" лойиҳасига жалб қилиш қонунбузарлик эканлигини эслатиб, ўзининг Telegram-каналида пост жойлади.

Таълим

12.03.2025, 10:52