Болаларни нафас йўллари касалликларидан қандай ҳимоя қилиш мумкин?

Куз-қиш мавсуми бошланиши билан катталардан тортиб, ёш болаларгача тез-тез бурун битиши, акси уриш ҳолатлари кузатилади. Болаларда мазкур ҳолатлар бошланиши билан уларнинг ота-оналари ўзлари билган усулда фарзандларини даволашга ҳаракат қилади. Аммо бундай ўзбилармонликнинг охири бошқа бир касалликларни келтириб чиқариши мумкин. Мазкур касалликларни бартараф этиш бўйича тиббиёт фанлари доктори, профессор Фурқат Шамсиев ўзининг тавсияларини бериб ўтди.

Улашиш:

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Шамсиевга кўра, ёмғирли кунлар ва салқин об-ҳаво шароитида организмнинг вирус ваинфекцияларгаа қарши курашиш қобилияти пасаяди. Ҳавода намлик миқдорининг ортиши сабабли организм касалланишгамоилл бўлиб қолади. Бу ҳолат, айниқса, ёш болаларда яққол намоён бўлади.

"Болаларнинг бундай инфекцияларга дуч келмаслиги учун, энг аввало, ўғил-қизларга гигиеник қоидаларни ўргатиш, қўлни совунлаб ювиш ёки тез-тез антисептик воситалар билан дезинфекция қилишни уқтириш зарур. Чунки бу — мавсумий вирусли инфекциялардан ҳимояланишнинг энг муҳим омили ҳисобланади", дейди у.

Бундан ташқари, Шамсиев юзларни қўл билан кўп ушламаслик, хоналарни доимий шамоллатиш, ёш болаларга йўталганида ёки акса урганида оғиз ва бурунни салфетка ёки тирсак билан ёпишни ўргатиш зарурлигини уқтирган.

"Болаларга касал бўлган тенгқурлари олдига яқин келмасликни айтиш, ҳимоя ниқобларидан фойдаланишни тушунтириш лозим. Агар улар касал бўлиб қолган бўлса, мактабгача таълим муассасасига ёки мактабга юбормаслик керак", дея қўшимча қилган у.

Шунингдек, профессор оилада ота-оналар томонидан фарзандлари касал бўлганида нотўғри йўллар билан уларни тузатишга уринишлар кўпайганига ҳам тўхталган.

"Иситмаси юқори боланинг томоғини йод ёки "Зелёнка" билан артиш кўп кузатиладиган янглиш хатти-ҳаракат. Чунки кичик ёшли беморнинг нафас йўли шиллиқ қавати жуда нозик, қолаверса, вирусдан яллиғланган ва шишган бўлади. Агар юқорида айтилган суртмалар билан ишлов берилса, шиллиқ қават жароҳатланиб, шиш катталашиб, ларингит юзага келиши ва бошқа асоратлар кузатилиши хавфи бор", дейди тиббиёт фанлари доктори.

Бироқ Шамсиев касал боланинг фибрил тутқаноғи бўлмаса, касаллик туфайли тана ҳарорати 38-38,5 даражадан паст бўлганда иситмани туширишга ҳожат йўқлигини, иситма юқорида келтирганидек баланд бўлса, болага "Парацетамол" ёки "Ибупрофен" (болалар учун эритма) бериш мумкинлигини таъкидлаган.

"Шуни унутмаслик керакки, тана ҳароратининг 37 даража иссиқ бўлиши иситма кўтарилганини англатмайди. Қайта-қайта иситмани туширувчи дориларни ичириш эса ундаги терморегуляция марказига салбий таъсир этади. Бундан ташқари, аллергик йўтал, астма, юқори нафас йўлларининг яллиғланиши кузатилаётган болалар бор хоналарда исириқ тутатиш мумкин эмас. Чунки тутун кичкинтой органлари спазмини кўпайтириб, йўтални янада кучайтириши мумкин", дея огоҳлантирган у.

Профессор боланинг шамоллаши давомида ва тана ҳарорати кўтарилганда кўп суюқлик ичиши кераклигини тушунтириб, суюқлик касалликни тезроқ енгишга ёрдам беришини билдирган.

Қолаверса, болани тўғри ва рационал овқатланиши, сурункали инфекция ўчоқларини бартараф этиш ҳамда чиниқтириш бундай мавсумий касалликларни олдини олишга кўмаклашишини ҳам айтган.

"Болага қўшимча D витаминининг сувли эритмаси (Аквадетрим), аскорбин кислотаси, руҳ (цинк) ва селен моддалари, камқонликни даволаш мақсадида темир препаратлари тавсия этилса, нафас йўллари касалликларига қарши курашиш кучини оширишга ёрдам беради. Шамоллаш мавсумида вакцинация ишларини олиб бориш ҳам касалликдан ҳимояланишда яхши самара беради", дея Фурқат Шамсиев тавсияларини якунлаган.

мавзуга оид янгиликлар

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Аллергия мавсуми яқин: Нималарни истеъмол қилмаслик керак?

Озиқ-овқат аллергияси — дунёда тобора кенг тарқалаётган патологиялар сирасидан бўлиб, таҳлилларга кўра, бундан асосан болалар, айниқса, эмизикли гўдаклар кўп азият чекади. Республика ихтисослаштирилган аллергология ва клиник иммунология илмий-амалий тиббиёт маркази директори Илмира Разикова кучли аллерген ҳисобланган озиқ-овқат маҳсулотлари ҳақида батафсил маълумот берди.

Фан-технология

24.02.2025, 10:40

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Совуқ кунларда қандай овқатланиш керак?

Ўзбекистонга қиш мавсуми кириб келиши билан ҳаво ҳарорати сезиларли даражада пасайди. Бундай шароитда тетик ва соғлом юриш учун овқатланиш рационига алоҳида эътибор қаратиш лозим. Хўш, совуқ кунларда қандай овқатланиш керак? Мазкур саволга Тиббиёт фанлари доктори Илҳом Отажонов Соғлиқни сақлаш вазирлигига берган интервьюсида жавоб берди. 

Фан-технология

17.12.2024, 10:53

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Уй шароитида тайёрланган консерваларни истеъмол қилса бўладими?

Қиш фасли кириб келиши билан уй шароитида тайёрланган қўлбола консерва маҳсулотларини истеъмол қилиш бошланади. Бундай маҳсулотларнинг сифат назорати махсус текширувлардан ўтмагани боис, уларнинг истеъмолга яроқли ёки яроқсиз эканлигини билиш мушкул. Агар одам консерва маҳсулотидан заҳарланса, унда қандай белгилар пайдо бўлади, касалланишнинг олдини олиш учун нималар қилиш керак? Мазкур саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги матбуот хизмати томонидан ташкиллаштирилган интервьюда жавоб берилди. 

Фан-технология

02.12.2024, 09:58

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Туз одам саломатлигига қандай салбий оқибатларни келтириб чиқаради?

Соғлом овқатланишга риоя қилишни бошлаган ҳар бир оила туз истеъмол қилиш керакми ёки йўқми, дея ўйлайди. Ҳатто инсонлар орасида мутлақо туз истеъмол қилмайдиганлар ҳам учраб туради. Хўш, ўзи туз истеъмол қилиш қанчалик соғлиққа зарар етказади? Унинг инсонларга фойдаси борми? Шу каби саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги батафсил жавоб берди. 

Фан-технология

25.11.2024, 10:23

Yoshga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Ёшига тўлмаган чақалоқларни қандай овқатлантириш керак?

Бир ёшгача бўлган болаларга қандай қўшимча овқатлар бериш мумкинлиги ҳақида Соғлиқни сақлаш вазирлиги мутахассиси томонидан бир қатор тавсиялар берилди.

Фан-технология

01.10.2024, 14:20

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Қандай маҳсулотлар одамни тез қаритади?

Кунлик тановул қилаётган баъзи бир таомларимиз саломатлигимизга бевосита салбий таъсир қилиб, организмнинг қариш жараёнини тезлаштириши мумкин. Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан ана шундай маҳсулотларнинг рўйхати ва уларнинг танага таъсири ҳақида маълумот берилди.

Фан-технология

23.09.2024, 10:17

сўнгги янгиликлар

Инсон органлари савдоси билан шуғулланган жиноий гуруҳ фош этилди

Давлат хавфсизлик хизмати ҳамда Ички ишлар вазирлиги ходимлари томонидан олиб борилган тезкор-қидирув тадбирлари давомида инсон органлари ва тўқималари савдоси билан шуғулланган уюшган жиноий гуруҳ фош этилди.

Ўзбекистон

23.09.2025, 09:02

Oʻzbekiston yadro xavfsizligi boʻyicha uchta xalqaro konvensiyaga qoʻshildi

Ўзбекистон ядро хавфсизлиги бўйича учта халқаро конвенцияга қўшилди

Ўзбекистон ядро хавфсизлиги соҳасида учта муҳим халқаро конвенцияга қўшилди. Бу ҳақда “Дунё” АА хабар қилди.

Сиёсат

22.09.2025, 17:36

Endilikda super-kontrakt narxlari rektorlar belgilanadi

Эндиликда супер-контракт нархлари ректорлар белгилайди

Ўзбекистон жорий йил табақалаштирилган тўлов-контракт миқдори ОТМ ректорлари (директорлари) томонидан белгиланади. Бу ҳақда Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги матбуот хизмати хабар қилди.

Таълим

22.09.2025, 17:01

Isroil yana Gʻazoga hujum qildi

Исроил яна Ғазога ҳужум қилди

Кеча, 21 сентябрь куни Исроил АҚШда БМТ йиғилиши арафасида Ғазага уюштирган ҳужуми оқибатида 34 киши ҳалок бўлди. Бу ҳақда “Politico” нашри хабар қилди.

Жаҳон

22.09.2025, 14:00

OAV tomonidan Rossiyaning 133 ming harbiysi halok boʻlgani tasdiqladi

ОАВ томонидан Россиянинг 133 минг ҳарбийси ҳалок бўлгани тасдиқлади

Британиянинг BBC медиакомпанияси ва инсон ҳуқуқлари бўйича “Медиазона” онлайн лойиҳаси Россия қўшинларининг Украинага қарши жангидаги йўқотишлари ҳақида янги маълумотларни тақдим қилди. Улар Украинага қуролли босқин пайтида ҳалок бўлган 133 минг 117 нафар россиялик ҳарбийларнинг исмларини аниқладилар.

Жаҳон

22.09.2025, 13:00

Afgʻonistonda birinchi oʻzbek milliy taomlari restorani ochildi

Афғонистонда биринчи ўзбек миллий таомлари ресторани очилди

Афғонистон пойтахти Кобул шаҳрида  биринчи ўзбек миллий таомлари ресторани очилди. Бу ҳақда “Дунё” АА хабар қилди.

Маданий

22.09.2025, 12:00

Bu hafta ob-havo qanday boshlanishi maʼlum qilindi

Бу ҳафта об-ҳаво қандай бошланиши маълум қилинди

“Ўзгидромет” жорий йилнинг 22-25 сентябрь кунлари кузатиладиган об-ҳаво маълумотларини эълон қилди.

Ўзбекистон

22.09.2025, 11:00

15 yoshli qiz turmushga berilayotgani aniqlandi

15 ёшли қиз турмушга берилаётгани аниқланди

Ижтимоий тармоқларда 15 ёшли қизни турмушга берилаётгани ҳақидаги хабарлар кенг тарқалди. Ҳолат юзасидан Ижтимоий ҳимоя миллий агентлиги расмий муносабат берди.

Ўзбекистон

22.09.2025, 10:00

Mushukka qaynoq suv sepgan xitoylik jazoga tortildi

Мушукка қайноқ сув сепган хитойлик жазога тортилди

8 сентябрь куни Яккасарой тумани жиноят суди мушукка нисбатан шафқатсизлик қилган чет эл фуқаросига 5 сутка маъмурий қамоқ жазоси тақйинланди. Бу ҳақда «Меҳр ва Оқибат» ҳайвонларни ҳимоя қилиш жамияти маълум қилди.

Ўзбекистон

22.09.2025, 09:22

Ўзбекистон россияликлар орасида кузги саёҳатлар учун энг машҳур йўналишлардан бирига айланди

Россия Туроператорлари уюшмаси ахборотномаси Ўзбекистонда кузги сайёҳлик мавсуми бошлангани ҳақида мақола эълон қилинди.

Ўзбекистон

20.09.2025, 14:30

Божхона ва солиқ қўмиталари ходимларининг ноқонуний ҳаракатлари фош этилди

Коррупцияга қарши курашиш йўналишида Давлат хавфсизлик хизмати ходимлари томонидан Божхона қўмитасининг шахсий хавфсизлик бошқармаси ҳамда Тошкент шаҳар прокуратураси билан ҳамкорликда тезкор тадбир ўтказилди.

Ўзбекистон

20.09.2025, 12:25

ЕИ Россияга қарши янги санкциялар пакетини тайёрламоқда

Янги санкция чора-тадбирлари тасдиқланиши учун 27 давлатнинг бир овоздан розилиги талаб этилади.

Жаҳон

20.09.2025, 11:44