Болаларни нафас йўллари касалликларидан қандай ҳимоя қилиш мумкин?

Куз-қиш мавсуми бошланиши билан катталардан тортиб, ёш болаларгача тез-тез бурун битиши, акси уриш ҳолатлари кузатилади. Болаларда мазкур ҳолатлар бошланиши билан уларнинг ота-оналари ўзлари билган усулда фарзандларини даволашга ҳаракат қилади. Аммо бундай ўзбилармонликнинг охири бошқа бир касалликларни келтириб чиқариши мумкин. Мазкур касалликларни бартараф этиш бўйича тиббиёт фанлари доктори, профессор Фурқат Шамсиев ўзининг тавсияларини бериб ўтди.

Улашиш:

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Шамсиевга кўра, ёмғирли кунлар ва салқин об-ҳаво шароитида организмнинг вирус ваинфекцияларгаа қарши курашиш қобилияти пасаяди. Ҳавода намлик миқдорининг ортиши сабабли организм касалланишгамоилл бўлиб қолади. Бу ҳолат, айниқса, ёш болаларда яққол намоён бўлади.

"Болаларнинг бундай инфекцияларга дуч келмаслиги учун, энг аввало, ўғил-қизларга гигиеник қоидаларни ўргатиш, қўлни совунлаб ювиш ёки тез-тез антисептик воситалар билан дезинфекция қилишни уқтириш зарур. Чунки бу — мавсумий вирусли инфекциялардан ҳимояланишнинг энг муҳим омили ҳисобланади", дейди у.

Бундан ташқари, Шамсиев юзларни қўл билан кўп ушламаслик, хоналарни доимий шамоллатиш, ёш болаларга йўталганида ёки акса урганида оғиз ва бурунни салфетка ёки тирсак билан ёпишни ўргатиш зарурлигини уқтирган.

"Болаларга касал бўлган тенгқурлари олдига яқин келмасликни айтиш, ҳимоя ниқобларидан фойдаланишни тушунтириш лозим. Агар улар касал бўлиб қолган бўлса, мактабгача таълим муассасасига ёки мактабга юбормаслик керак", дея қўшимча қилган у.

Шунингдек, профессор оилада ота-оналар томонидан фарзандлари касал бўлганида нотўғри йўллар билан уларни тузатишга уринишлар кўпайганига ҳам тўхталган.

"Иситмаси юқори боланинг томоғини йод ёки "Зелёнка" билан артиш кўп кузатиладиган янглиш хатти-ҳаракат. Чунки кичик ёшли беморнинг нафас йўли шиллиқ қавати жуда нозик, қолаверса, вирусдан яллиғланган ва шишган бўлади. Агар юқорида айтилган суртмалар билан ишлов берилса, шиллиқ қават жароҳатланиб, шиш катталашиб, ларингит юзага келиши ва бошқа асоратлар кузатилиши хавфи бор", дейди тиббиёт фанлари доктори.

Бироқ Шамсиев касал боланинг фибрил тутқаноғи бўлмаса, касаллик туфайли тана ҳарорати 38-38,5 даражадан паст бўлганда иситмани туширишга ҳожат йўқлигини, иситма юқорида келтирганидек баланд бўлса, болага "Парацетамол" ёки "Ибупрофен" (болалар учун эритма) бериш мумкинлигини таъкидлаган.

"Шуни унутмаслик керакки, тана ҳароратининг 37 даража иссиқ бўлиши иситма кўтарилганини англатмайди. Қайта-қайта иситмани туширувчи дориларни ичириш эса ундаги терморегуляция марказига салбий таъсир этади. Бундан ташқари, аллергик йўтал, астма, юқори нафас йўлларининг яллиғланиши кузатилаётган болалар бор хоналарда исириқ тутатиш мумкин эмас. Чунки тутун кичкинтой органлари спазмини кўпайтириб, йўтални янада кучайтириши мумкин", дея огоҳлантирган у.

Профессор боланинг шамоллаши давомида ва тана ҳарорати кўтарилганда кўп суюқлик ичиши кераклигини тушунтириб, суюқлик касалликни тезроқ енгишга ёрдам беришини билдирган.

Қолаверса, болани тўғри ва рационал овқатланиши, сурункали инфекция ўчоқларини бартараф этиш ҳамда чиниқтириш бундай мавсумий касалликларни олдини олишга кўмаклашишини ҳам айтган.

"Болага қўшимча D витаминининг сувли эритмаси (Аквадетрим), аскорбин кислотаси, руҳ (цинк) ва селен моддалари, камқонликни даволаш мақсадида темир препаратлари тавсия этилса, нафас йўллари касалликларига қарши курашиш кучини оширишга ёрдам беради. Шамоллаш мавсумида вакцинация ишларини олиб бориш ҳам касалликдан ҳимояланишда яхши самара беради", дея Фурқат Шамсиев тавсияларини якунлаган.

мавзуга оид янгиликлар

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Совуқ кунларда қандай овқатланиш керак?

Ўзбекистонга қиш мавсуми кириб келиши билан ҳаво ҳарорати сезиларли даражада пасайди. Бундай шароитда тетик ва соғлом юриш учун овқатланиш рационига алоҳида эътибор қаратиш лозим. Хўш, совуқ кунларда қандай овқатланиш керак? Мазкур саволга Тиббиёт фанлари доктори Илҳом Отажонов Соғлиқни сақлаш вазирлигига берган интервьюсида жавоб берди. 

Фан-технология

17.12.2024, 10:53

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Уй шароитида тайёрланган консерваларни истеъмол қилса бўладими?

Қиш фасли кириб келиши билан уй шароитида тайёрланган қўлбола консерва маҳсулотларини истеъмол қилиш бошланади. Бундай маҳсулотларнинг сифат назорати махсус текширувлардан ўтмагани боис, уларнинг истеъмолга яроқли ёки яроқсиз эканлигини билиш мушкул. Агар одам консерва маҳсулотидан заҳарланса, унда қандай белгилар пайдо бўлади, касалланишнинг олдини олиш учун нималар қилиш керак? Мазкур саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги матбуот хизмати томонидан ташкиллаштирилган интервьюда жавоб берилди. 

Фан-технология

02.12.2024, 09:58

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Туз одам саломатлигига қандай салбий оқибатларни келтириб чиқаради?

Соғлом овқатланишга риоя қилишни бошлаган ҳар бир оила туз истеъмол қилиш керакми ёки йўқми, дея ўйлайди. Ҳатто инсонлар орасида мутлақо туз истеъмол қилмайдиганлар ҳам учраб туради. Хўш, ўзи туз истеъмол қилиш қанчалик соғлиққа зарар етказади? Унинг инсонларга фойдаси борми? Шу каби саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги батафсил жавоб берди. 

Фан-технология

25.11.2024, 10:23

Yoshga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Ёшига тўлмаган чақалоқларни қандай овқатлантириш керак?

Бир ёшгача бўлган болаларга қандай қўшимча овқатлар бериш мумкинлиги ҳақида Соғлиқни сақлаш вазирлиги мутахассиси томонидан бир қатор тавсиялар берилди.

Фан-технология

01.10.2024, 14:20

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Қандай маҳсулотлар одамни тез қаритади?

Кунлик тановул қилаётган баъзи бир таомларимиз саломатлигимизга бевосита салбий таъсир қилиб, организмнинг қариш жараёнини тезлаштириши мумкин. Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан ана шундай маҳсулотларнинг рўйхати ва уларнинг танага таъсири ҳақида маълумот берилди.

Фан-технология

23.09.2024, 10:17

Kamqonlikni qanday yengish mumkin? Shifokor tavsiya berdi

Камқонликни қандай енгиш мумкин? Шифокор тавсия берди

Анемия — жаҳон бўйлаб кенг тарқалган касалликлардан бири бўлиб, халқ орасида бу патология камқонлик деб аталади. ЖССТ (Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти) ҳисоботига кўра, дунёда аёлларнинг тахминан 30 фоизи, ҳомиладорларнинг 37 фоизи ва олти ойликдан беш ёшгача бўлган болаларнинг 40 фоизи шу дарддан азият чекмоқда. Хўш, анемияни қандай омиллар келтириб чиқаради? Касаллик қайси белгилар билан намоён бўлади? Касалликнинг хавфли асоратлари борми? Камқонликни қандай даволаш мумкин? Мазкур саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги ходими батафсил жавоб берди. 

Фан-технология

19.09.2024, 11:18

сўнгги янгиликлар

Turkiyada zaharlanish ortidan 14 nafar oʻzbekistonlik vafot etdi

Туркияда заҳарланиш ортидан 14 нафар ўзбекистонлик вафот этди

Туркияда қалбаки спиртли ичимлик истеъмоли оқибатида вафот этган ўзбекистонлик фуқароларнинг сони 14 нафарга етди. Бу ҳақда Ўзбекистоннинг Истанбул шаҳридаги Бош консулхонаси ахборот хизмати маълум қилди. 

Жаҳон

17.01.2025, 15:57

Bugun oʻzbekistonliklarni qanday ob-havo kutmoqda?

Бугун ўзбекистонликларни қандай об-ҳаво кутмоқда?

Бугун, 16 январь куни Ўзбекистон бўйича ҳаво бироз булутли бўлади, ёғингарчилик кутилмайди, фақат Бухоро, Навоий вилоятларининг баъзи жойларида бироз ёғингарчилик (ёмғир, қор) бўлади. Шарқий шамол йўналишини ўзгартириб, ғарбдан 7-12 м/с тезликда эсади. Ҳарорат 6-11 даража илиқ, шимолда 2 даража совуқ – 3 даража илиқ бўлади. Бу ҳақда "Ўзгидромет" ахборот хизмати хабар берди.

Ўзбекистон

16.01.2025, 09:35

Qashqadaryodagi hibsxonalarda sharoitlar qoniqarsiz ekanligi maʼlum boʻldi

Қашқадарёдаги ҳибсхоналарда шароитлар қониқарсиз эканлиги маълум бўлди

Қашқадарё вилояти Қарши ва Косон туманлари Ички ишлар бўлимларининг вақтинча сақлаш ҳибсхоналарида шахсларни сақлаш шароитлари белгиланган меъёрий талабларга жавоб бермаслиги аниқланди. Бу ҳақда Олий Мажлиснинг Инсон ҳуқуқлари бўйича вакили (Oмбудсман) ахборот хизмати маълум қилди.

Ўзбекистон

15.01.2025, 17:17

Janubiy Koreyaning sobiq prezidenti hibsga olindi

Жанубий Кореянинг собиқ президенти ҳибсга олинди

Бугун, 15 январь куни импичментга учраган Жанубий Кореянинг собиқ президенти Юн Сок Ёль мамлакатда ҳарбий ҳолат эълон қилгани учун ҳибсга олинди. Бу ҳақда "Yonhap" агентлиги хабар қилди. 

Жаҳон

15.01.2025, 13:18

Turkiyada 6 nafar oʻzbekistonlik zaharlanib halok boʻldi

Туркияда 6 нафар ўзбекистонлик заҳарланиб ҳалок бўлди

Туркияда қалбаки спиртли ичимлик истеъмоли оқибатида 6 нафар Ўзбекистон фуқароси ҳалок бўлди. Бу ҳақда Ўзбекистоннинг Истанбул шаҳридаги Бош консулхонаси ахборот хизмати маълум қилди. 

Жаҳон

15.01.2025, 09:51

Bloger "Jasjan" besh sutkaga qamaldi

Блогер "Жасжан" беш суткага қамалди

Instagram'да "Жасжан" тахаллуси билан фаолият юритувчи блогер Жасур Шодиев беш суткага қамалди. Бу ҳақда Тошкент шаҳар Ички ишлар бош бошқармаси ахборот хизмати маълум қилди. 

Ўзбекистон

15.01.2025, 09:37

Bugun Oʻzbekistonning ayrim hududlarida qor yogʻadi

Бугун Ўзбекистоннинг айрим ҳудудларида қор ёғади

Бугун, 15 январь куни Ўзбекистон бўйича ҳаво бироз булутли бўлади, ёғингарчилик кутилмайди, фақат Қорақалпоғистон Республикаси, Хоразм вилоятида баъзи жойларда бироз ёғингарчилик (ёмғир, қор) бўлади. Шамол шарқдан 7-12 м/с тезликда эсади. Ҳарорат 8-13 даража, шимолда 1-6 даража илиқ бўлади. Бу ҳақда "Ўзгидромет" ахборот хизмати хабар берди.

Ўзбекистон

15.01.2025, 09:23

Тошкентда ноқонуний қурилиш: "Ниёзбек Йўли" машмашаси

Тошкентда ноқонуний қурилиш: "Ниёзбек Йўли" машмашаси

Шимолий Ирландияда жойлашган Oьлстер университетининг Жамоат бошқаруви маркази томонидан олти ой давомида "Ўзбекистонда фуқаролардан ер ва мулкларни мажбуран тортиб олиш"га доир суриштирув тадқиқоти амалга оширилди. Мазкур тадқиқотдан асосий хулосалар "Land Home Justice" ("Ер Уй Адолат") бирлашмаси томонидан эълон қилинди.

Ўзбекистон

14.01.2025, 16:15

Revmatizm bolalarning hayotiga qanday taʼsir qiladi?

Ревматизм болаларнинг ҳаётига қандай таъсир қилади?

Қиш мавсуми қатор мавсумий касалликлар авж оладиган давр бўлиб, шулардан бири — ревматизм. Бу хасталикка кўпроқ мактаб ёшидаги болалар чалинади ва у катталарга нисбатан оғир кечади. Хўш, ревматизм қандай пайдо бўлади, уни келтириб чиқарувчи омиллар қайсилар? Касалликнинг асосий белгилари, асоратлари нималардан иборат? Соғлиқни сақлаш вазирлигининг болалар бош кардиологи Бунёд Акбархонов ушбу саволларга жавоб берди.

Фан-технология

14.01.2025, 10:27

Bugun havo harorati 15 darajagacha koʻtariladi

Бугун ҳаво ҳарорати 15 даражагача кўтарилади

Бугун, 14 январь куни Ўзбекистон бўйича ҳаво бироз булутли бўлади, ёғингарчилик кутилмайди. Шамол шарқдан 7-12 м/с тезликда эсади. Ҳарорат 8-13 даража илиқ, баъзи жойларда 15 даражагача илиқ бўлади. Бу ҳақда "Ўзгидромет" ахборот хизмати хабар берди.

Ўзбекистон

14.01.2025, 09:32

Samarqandda oltin qazib olmoqchi boʻlgan ikki fuqaro halok boʻldi

Самарқандда олтин қазиб олмоқчи бўлган икки фуқаро ҳалок бўлди

Самарқанд вилояти Пахтачи туманида кондан ноқонуний равишда олтин қазиб олмоқчи бўлган беш нафар фуқародан икки нафари ҳалок бўлди. Бу ҳақда PARADIGMA.UZ'га Бош прокуратура матбуот котиби Ҳаёт Шамсутдинов маълум қилди.

Ўзбекистон

13.01.2025, 11:34

Jizzaxda fuqaro ilonni tiriklayin yeb yubordi

Жиззахда фуқаро илонни тириклайин еб юборди

Ижтимоий тармоқларда Жиззах вилоятида кулвор илонни тириклай еган фуқаронинг видеолари тарқалди. Мазкур ҳолат юзасидан Жиззах вилояти Экология бошқармаси расмий муносабат берди.

Ўзбекистон

13.01.2025, 10:51