Болаларни нафас йўллари касалликларидан қандай ҳимоя қилиш мумкин?

Куз-қиш мавсуми бошланиши билан катталардан тортиб, ёш болаларгача тез-тез бурун битиши, акси уриш ҳолатлари кузатилади. Болаларда мазкур ҳолатлар бошланиши билан уларнинг ота-оналари ўзлари билган усулда фарзандларини даволашга ҳаракат қилади. Аммо бундай ўзбилармонликнинг охири бошқа бир касалликларни келтириб чиқариши мумкин. Мазкур касалликларни бартараф этиш бўйича тиббиёт фанлари доктори, профессор Фурқат Шамсиев ўзининг тавсияларини бериб ўтди.

Улашиш:

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Шамсиевга кўра, ёмғирли кунлар ва салқин об-ҳаво шароитида организмнинг вирус ваинфекцияларгаа қарши курашиш қобилияти пасаяди. Ҳавода намлик миқдорининг ортиши сабабли организм касалланишгамоилл бўлиб қолади. Бу ҳолат, айниқса, ёш болаларда яққол намоён бўлади.

"Болаларнинг бундай инфекцияларга дуч келмаслиги учун, энг аввало, ўғил-қизларга гигиеник қоидаларни ўргатиш, қўлни совунлаб ювиш ёки тез-тез антисептик воситалар билан дезинфекция қилишни уқтириш зарур. Чунки бу — мавсумий вирусли инфекциялардан ҳимояланишнинг энг муҳим омили ҳисобланади", дейди у.

Бундан ташқари, Шамсиев юзларни қўл билан кўп ушламаслик, хоналарни доимий шамоллатиш, ёш болаларга йўталганида ёки акса урганида оғиз ва бурунни салфетка ёки тирсак билан ёпишни ўргатиш зарурлигини уқтирган.

"Болаларга касал бўлган тенгқурлари олдига яқин келмасликни айтиш, ҳимоя ниқобларидан фойдаланишни тушунтириш лозим. Агар улар касал бўлиб қолган бўлса, мактабгача таълим муассасасига ёки мактабга юбормаслик керак", дея қўшимча қилган у.

Шунингдек, профессор оилада ота-оналар томонидан фарзандлари касал бўлганида нотўғри йўллар билан уларни тузатишга уринишлар кўпайганига ҳам тўхталган.

"Иситмаси юқори боланинг томоғини йод ёки "Зелёнка" билан артиш кўп кузатиладиган янглиш хатти-ҳаракат. Чунки кичик ёшли беморнинг нафас йўли шиллиқ қавати жуда нозик, қолаверса, вирусдан яллиғланган ва шишган бўлади. Агар юқорида айтилган суртмалар билан ишлов берилса, шиллиқ қават жароҳатланиб, шиш катталашиб, ларингит юзага келиши ва бошқа асоратлар кузатилиши хавфи бор", дейди тиббиёт фанлари доктори.

Бироқ Шамсиев касал боланинг фибрил тутқаноғи бўлмаса, касаллик туфайли тана ҳарорати 38-38,5 даражадан паст бўлганда иситмани туширишга ҳожат йўқлигини, иситма юқорида келтирганидек баланд бўлса, болага "Парацетамол" ёки "Ибупрофен" (болалар учун эритма) бериш мумкинлигини таъкидлаган.

"Шуни унутмаслик керакки, тана ҳароратининг 37 даража иссиқ бўлиши иситма кўтарилганини англатмайди. Қайта-қайта иситмани туширувчи дориларни ичириш эса ундаги терморегуляция марказига салбий таъсир этади. Бундан ташқари, аллергик йўтал, астма, юқори нафас йўлларининг яллиғланиши кузатилаётган болалар бор хоналарда исириқ тутатиш мумкин эмас. Чунки тутун кичкинтой органлари спазмини кўпайтириб, йўтални янада кучайтириши мумкин", дея огоҳлантирган у.

Профессор боланинг шамоллаши давомида ва тана ҳарорати кўтарилганда кўп суюқлик ичиши кераклигини тушунтириб, суюқлик касалликни тезроқ енгишга ёрдам беришини билдирган.

Қолаверса, болани тўғри ва рационал овқатланиши, сурункали инфекция ўчоқларини бартараф этиш ҳамда чиниқтириш бундай мавсумий касалликларни олдини олишга кўмаклашишини ҳам айтган.

"Болага қўшимча D витаминининг сувли эритмаси (Аквадетрим), аскорбин кислотаси, руҳ (цинк) ва селен моддалари, камқонликни даволаш мақсадида темир препаратлари тавсия этилса, нафас йўллари касалликларига қарши курашиш кучини оширишга ёрдам беради. Шамоллаш мавсумида вакцинация ишларини олиб бориш ҳам касалликдан ҳимояланишда яхши самара беради", дея Фурқат Шамсиев тавсияларини якунлаган.

мавзуга оид янгиликлар

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Аллергия мавсуми яқин: Нималарни истеъмол қилмаслик керак?

Озиқ-овқат аллергияси — дунёда тобора кенг тарқалаётган патологиялар сирасидан бўлиб, таҳлилларга кўра, бундан асосан болалар, айниқса, эмизикли гўдаклар кўп азият чекади. Республика ихтисослаштирилган аллергология ва клиник иммунология илмий-амалий тиббиёт маркази директори Илмира Разикова кучли аллерген ҳисобланган озиқ-овқат маҳсулотлари ҳақида батафсил маълумот берди.

Фан-технология

24.02.2025, 10:40

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Совуқ кунларда қандай овқатланиш керак?

Ўзбекистонга қиш мавсуми кириб келиши билан ҳаво ҳарорати сезиларли даражада пасайди. Бундай шароитда тетик ва соғлом юриш учун овқатланиш рационига алоҳида эътибор қаратиш лозим. Хўш, совуқ кунларда қандай овқатланиш керак? Мазкур саволга Тиббиёт фанлари доктори Илҳом Отажонов Соғлиқни сақлаш вазирлигига берган интервьюсида жавоб берди. 

Фан-технология

17.12.2024, 10:53

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Уй шароитида тайёрланган консерваларни истеъмол қилса бўладими?

Қиш фасли кириб келиши билан уй шароитида тайёрланган қўлбола консерва маҳсулотларини истеъмол қилиш бошланади. Бундай маҳсулотларнинг сифат назорати махсус текширувлардан ўтмагани боис, уларнинг истеъмолга яроқли ёки яроқсиз эканлигини билиш мушкул. Агар одам консерва маҳсулотидан заҳарланса, унда қандай белгилар пайдо бўлади, касалланишнинг олдини олиш учун нималар қилиш керак? Мазкур саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги матбуот хизмати томонидан ташкиллаштирилган интервьюда жавоб берилди. 

Фан-технология

02.12.2024, 09:58

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Туз одам саломатлигига қандай салбий оқибатларни келтириб чиқаради?

Соғлом овқатланишга риоя қилишни бошлаган ҳар бир оила туз истеъмол қилиш керакми ёки йўқми, дея ўйлайди. Ҳатто инсонлар орасида мутлақо туз истеъмол қилмайдиганлар ҳам учраб туради. Хўш, ўзи туз истеъмол қилиш қанчалик соғлиққа зарар етказади? Унинг инсонларга фойдаси борми? Шу каби саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги батафсил жавоб берди. 

Фан-технология

25.11.2024, 10:23

Yoshga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Ёшига тўлмаган чақалоқларни қандай овқатлантириш керак?

Бир ёшгача бўлган болаларга қандай қўшимча овқатлар бериш мумкинлиги ҳақида Соғлиқни сақлаш вазирлиги мутахассиси томонидан бир қатор тавсиялар берилди.

Фан-технология

01.10.2024, 14:20

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Қандай маҳсулотлар одамни тез қаритади?

Кунлик тановул қилаётган баъзи бир таомларимиз саломатлигимизга бевосита салбий таъсир қилиб, организмнинг қариш жараёнини тезлаштириши мумкин. Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан ана шундай маҳсулотларнинг рўйхати ва уларнинг танага таъсири ҳақида маълумот берилди.

Фан-технология

23.09.2024, 10:17

сўнгги янгиликлар

Xalq irodasi sinovdan oʻtgan tun: Turkiyadagi davlat toʻntarishiga urinish voqealariga 9 yil toʻldi

Халқ иродаси синовдан ўтган тун: Туркиядаги давлат тўнтаришига уриниш воқеаларига 9 йил тўлди

2016 йил 15 июль Туркия тарихидаги энг оғир синовлардан бири — ФЕТО террорчилар ҳукуматни ағдариш ва янги ўз ҳукуматини қуриш мақсадида катта тўнтариш қилишга уринишди. Бироқ, бу уриниш фақат ҳарбийлар билан давлат ўртасидаги тўқнашув эмас, балки Туркия халқи ўз демократиясини ҳимоя қилган ва буюк жасорат намоён этган кеча сифатида мамлакат тарихида ўчмас из қолдирди.

Жаҳон

17.07.2025, 12:11

Oʻzbekistonda yarim yilda 172 mingdan ortiq avtomobil sotildi

Ўзбекистонда ярим йилда 172 мингдан ортиқ автомобил сотилди

Ўзбекистонда 2025 йилнинг биринчи ярим йилида жами 172 258 та автомобил реализация қилинди. Энг кўп автомобил сотган компания — UzAuto Motors бўлиб қолмоқда. 

Иқтисодиёт

17.07.2025, 11:18

Oʻzbekiston terma jamoasi yetakchilaridan yana biri Eronga yoʻl olmoqda

Ўзбекистон терма жамоаси етакчиларидан яна бири Эронга йўл олмоқда

"Персеполис" айни пайтда ўзбекистонлик ярим ҳимоячи билан музокаралар олиб бормоқда.Ўзбекистон терма жамоаси ярим ҳимоячиси Отабек Шукуров фаолиятини Эронда давом эттиришга яқин. 

Спорт

17.07.2025, 10:45

Haydovchilik guvohnomasi olib berish evaziga pul talab qilgan inspektor ushlandi

Ҳайдовчилик гувоҳномаси олиб бериш эвазига пул талаб қилган инспектор ушланди

Инспектор 1500 АҚШ доллари ва кириш имтиҳони учун тўланиши лозим бўлган 1 млн 900 минг сўм пул маблағларини олган вақтида ашёвий далиллар билан ушланди.

Ўзбекистон

17.07.2025, 10:41

17 iyul kuni baʼzi hududlarda 44 hududlarda jazirama kutilmoqda

17 июль куни баъзи ҳудудларда 44 даражалик жазирама кутилмоқда

Ўзбекистон Республикаси Гидрометеорология хизмати 17 июль куни учун мўлжалланган об-ҳаво маълумотини эълон қилди.

Ўзбекистон

17.07.2025, 10:36

43 mlrd soʻmga yaqin davlat xaridlari bekor qilindi

43 млрд сўмга яқин давлат харидлари бекор қилинди

Рақобат қўмитаси томонидан 43 млрд сўмга яқин давлат харидларида рақобатга зид ҳаракатлар аниқланиб, буюртмачилар томонидан бекор қилиниши таъминланди. Қўмита ахборот хизматида рақобатга зид ҳаракатлар аниқланган давлат харидлари вилоятлар кесимида бирма-бир қуйидагича қайд этиб ўтилган:

Иқтисодиёт

16.07.2025, 15:39

Anomal issiq tufayli ayrim bogʻchalar faoliyati toʻxtatiladi

Аномал иссиқ туфайли айрим боғчалар фаолияти тўхтатилади

Қорақалпоғистон Республикаси Хўжайли ва Тахиатош туманларида давлат ва нодавлат мактабгача таълим ташкилотлари фаолияти вақтинча тўхтатилди. Бу борада ушбу туманлар ҳокимлари тегишли қарорларини қабул қилган.

Ўзбекистон

16.07.2025, 15:03

Oʻzbekistonliklar dam olish uchun qayerni tanlamoqda?

Ўзбекистонликлар дам олиш учун қаерни танламоқда?

Миллий статистика қўмитаси маълумотларига кўра, 2025 йилнинг январь-май ойларида жами 2,7 млн нафар Ўзбекистон фуқаролари туристик мақсадларда хорижга сафар қилган.

Ўзбекистон

16.07.2025, 14:52

Axborot sohasidagi nazorat Oʻzkomnazoratga oʻtdi

Ахборот соҳасидаги назорат Ўзкомназоратга ўтди

Бугун, 16 июль куни Адлия вазирлигининг хабар беришича, АОКАнинг ахборот соҳасида назорат ва мониторинг бўйича вазифа ва функциялари, президент фармони билан Ўзкомназорат инспекциясига ўтказилди. Шунингдек, АОКА ҳузуридаги Оммавий коммуникациялар масалалари бўйича марказ Администрация бўйсунувига олинди.

Сиёсат

16.07.2025, 13:22

Хаккаби Ғарбий cоҳилда америкаликнинг ўлимини "терроризм" деб атади

АҚШнинг Исроилдаги элчиси Майк Хаккаби ўтган ҳафта Фаластиндаги америкалик Сайфуллоҳ Мусаллетнинг босиб олинган ҳудудларда ўлдирилганига ишора қилиб, бу ҳодисани террорчилик деб атади. Бу ҳақда "Тhе New York Times" хабар берди. 

Жаҳон

16.07.2025, 11:54

"Navbahor"ga FIFA taqiqi qoʻyilgan. Klub ayni damda yangi futbolchilarni roʻyxatdan oʻtkaza olmaydi

"Навбаҳор"га ФИФА тақиқи қўйилган. Клуб айни дамда янги футболчиларни рўйхатдан ўтказа олмайди

"Навбаҳор" вазиятни ўнгламайдиган бўлса, иккинчи давра оралиғида янги футболиларни рўйхатдан ўтказа олмайди. Наманганнинг "Навбаҳор" клубига ФИФА тақиқи қўйилган.  27 май куни ФИФА клубга нисбатан санкция қўллаган. "Навбаҳор" вазиятни ўнгламайдиган бўлса, иккинчи давра оралиғида янги футболиларни рўйхатдан ўтказа олмайди.

Спорт

16.07.2025, 10:37

Qamoqni garov ehtiyot chorasiga oʻzgartirib berish uchun 18 ming AQSh dollari olgan podpolkovnik qoʻlga olindi

Қамоқни гаров эҳтиёт чорасига ўзгартириб бериш учун 18 минг АҚШ доллари олган подполковник қўлга олинди

Коррупцияга қарши курашиш йўналишида ДХХ ва Бош прокуратура ходимлари томонидан олиб борилган тезкор-қидирув тадбирлари давомида ички ишлар органлари тизимида қонунбузилиш ҳолати аниқланди. 

Ўзбекистон

16.07.2025, 10:31