Болаларни нафас йўллари касалликларидан қандай ҳимоя қилиш мумкин?

Куз-қиш мавсуми бошланиши билан катталардан тортиб, ёш болаларгача тез-тез бурун битиши, акси уриш ҳолатлари кузатилади. Болаларда мазкур ҳолатлар бошланиши билан уларнинг ота-оналари ўзлари билган усулда фарзандларини даволашга ҳаракат қилади. Аммо бундай ўзбилармонликнинг охири бошқа бир касалликларни келтириб чиқариши мумкин. Мазкур касалликларни бартараф этиш бўйича тиббиёт фанлари доктори, профессор Фурқат Шамсиев ўзининг тавсияларини бериб ўтди.

Улашиш:

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Шамсиевга кўра, ёмғирли кунлар ва салқин об-ҳаво шароитида организмнинг вирус ваинфекцияларгаа қарши курашиш қобилияти пасаяди. Ҳавода намлик миқдорининг ортиши сабабли организм касалланишгамоилл бўлиб қолади. Бу ҳолат, айниқса, ёш болаларда яққол намоён бўлади.

"Болаларнинг бундай инфекцияларга дуч келмаслиги учун, энг аввало, ўғил-қизларга гигиеник қоидаларни ўргатиш, қўлни совунлаб ювиш ёки тез-тез антисептик воситалар билан дезинфекция қилишни уқтириш зарур. Чунки бу — мавсумий вирусли инфекциялардан ҳимояланишнинг энг муҳим омили ҳисобланади", дейди у.

Бундан ташқари, Шамсиев юзларни қўл билан кўп ушламаслик, хоналарни доимий шамоллатиш, ёш болаларга йўталганида ёки акса урганида оғиз ва бурунни салфетка ёки тирсак билан ёпишни ўргатиш зарурлигини уқтирган.

"Болаларга касал бўлган тенгқурлари олдига яқин келмасликни айтиш, ҳимоя ниқобларидан фойдаланишни тушунтириш лозим. Агар улар касал бўлиб қолган бўлса, мактабгача таълим муассасасига ёки мактабга юбормаслик керак", дея қўшимча қилган у.

Шунингдек, профессор оилада ота-оналар томонидан фарзандлари касал бўлганида нотўғри йўллар билан уларни тузатишга уринишлар кўпайганига ҳам тўхталган.

"Иситмаси юқори боланинг томоғини йод ёки "Зелёнка" билан артиш кўп кузатиладиган янглиш хатти-ҳаракат. Чунки кичик ёшли беморнинг нафас йўли шиллиқ қавати жуда нозик, қолаверса, вирусдан яллиғланган ва шишган бўлади. Агар юқорида айтилган суртмалар билан ишлов берилса, шиллиқ қават жароҳатланиб, шиш катталашиб, ларингит юзага келиши ва бошқа асоратлар кузатилиши хавфи бор", дейди тиббиёт фанлари доктори.

Бироқ Шамсиев касал боланинг фибрил тутқаноғи бўлмаса, касаллик туфайли тана ҳарорати 38-38,5 даражадан паст бўлганда иситмани туширишга ҳожат йўқлигини, иситма юқорида келтирганидек баланд бўлса, болага "Парацетамол" ёки "Ибупрофен" (болалар учун эритма) бериш мумкинлигини таъкидлаган.

"Шуни унутмаслик керакки, тана ҳароратининг 37 даража иссиқ бўлиши иситма кўтарилганини англатмайди. Қайта-қайта иситмани туширувчи дориларни ичириш эса ундаги терморегуляция марказига салбий таъсир этади. Бундан ташқари, аллергик йўтал, астма, юқори нафас йўлларининг яллиғланиши кузатилаётган болалар бор хоналарда исириқ тутатиш мумкин эмас. Чунки тутун кичкинтой органлари спазмини кўпайтириб, йўтални янада кучайтириши мумкин", дея огоҳлантирган у.

Профессор боланинг шамоллаши давомида ва тана ҳарорати кўтарилганда кўп суюқлик ичиши кераклигини тушунтириб, суюқлик касалликни тезроқ енгишга ёрдам беришини билдирган.

Қолаверса, болани тўғри ва рационал овқатланиши, сурункали инфекция ўчоқларини бартараф этиш ҳамда чиниқтириш бундай мавсумий касалликларни олдини олишга кўмаклашишини ҳам айтган.

"Болага қўшимча D витаминининг сувли эритмаси (Аквадетрим), аскорбин кислотаси, руҳ (цинк) ва селен моддалари, камқонликни даволаш мақсадида темир препаратлари тавсия этилса, нафас йўллари касалликларига қарши курашиш кучини оширишга ёрдам беради. Шамоллаш мавсумида вакцинация ишларини олиб бориш ҳам касалликдан ҳимояланишда яхши самара беради", дея Фурқат Шамсиев тавсияларини якунлаган.

мавзуга оид янгиликлар

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Аллергия мавсуми яқин: Нималарни истеъмол қилмаслик керак?

Озиқ-овқат аллергияси — дунёда тобора кенг тарқалаётган патологиялар сирасидан бўлиб, таҳлилларга кўра, бундан асосан болалар, айниқса, эмизикли гўдаклар кўп азият чекади. Республика ихтисослаштирилган аллергология ва клиник иммунология илмий-амалий тиббиёт маркази директори Илмира Разикова кучли аллерген ҳисобланган озиқ-овқат маҳсулотлари ҳақида батафсил маълумот берди.

Фан-технология

24.02.2025, 10:40

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Совуқ кунларда қандай овқатланиш керак?

Ўзбекистонга қиш мавсуми кириб келиши билан ҳаво ҳарорати сезиларли даражада пасайди. Бундай шароитда тетик ва соғлом юриш учун овқатланиш рационига алоҳида эътибор қаратиш лозим. Хўш, совуқ кунларда қандай овқатланиш керак? Мазкур саволга Тиббиёт фанлари доктори Илҳом Отажонов Соғлиқни сақлаш вазирлигига берган интервьюсида жавоб берди. 

Фан-технология

17.12.2024, 10:53

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Уй шароитида тайёрланган консерваларни истеъмол қилса бўладими?

Қиш фасли кириб келиши билан уй шароитида тайёрланган қўлбола консерва маҳсулотларини истеъмол қилиш бошланади. Бундай маҳсулотларнинг сифат назорати махсус текширувлардан ўтмагани боис, уларнинг истеъмолга яроқли ёки яроқсиз эканлигини билиш мушкул. Агар одам консерва маҳсулотидан заҳарланса, унда қандай белгилар пайдо бўлади, касалланишнинг олдини олиш учун нималар қилиш керак? Мазкур саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги матбуот хизмати томонидан ташкиллаштирилган интервьюда жавоб берилди. 

Фан-технология

02.12.2024, 09:58

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Туз одам саломатлигига қандай салбий оқибатларни келтириб чиқаради?

Соғлом овқатланишга риоя қилишни бошлаган ҳар бир оила туз истеъмол қилиш керакми ёки йўқми, дея ўйлайди. Ҳатто инсонлар орасида мутлақо туз истеъмол қилмайдиганлар ҳам учраб туради. Хўш, ўзи туз истеъмол қилиш қанчалик соғлиққа зарар етказади? Унинг инсонларга фойдаси борми? Шу каби саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлиги батафсил жавоб берди. 

Фан-технология

25.11.2024, 10:23

Yoshga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Ёшига тўлмаган чақалоқларни қандай овқатлантириш керак?

Бир ёшгача бўлган болаларга қандай қўшимча овқатлар бериш мумкинлиги ҳақида Соғлиқни сақлаш вазирлиги мутахассиси томонидан бир қатор тавсиялар берилди.

Фан-технология

01.10.2024, 14:20

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Қандай маҳсулотлар одамни тез қаритади?

Кунлик тановул қилаётган баъзи бир таомларимиз саломатлигимизга бевосита салбий таъсир қилиб, организмнинг қариш жараёнини тезлаштириши мумкин. Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан ана шундай маҳсулотларнинг рўйхати ва уларнинг танага таъсири ҳақида маълумот берилди.

Фан-технология

23.09.2024, 10:17

сўнгги янгиликлар

Тожикистон Ўзбекистондан электр энергияси импорт қилишни бошлади

Тожикистон Ўзбекистондан суткасига 2 миллион кВт·соатгача электр энергияси импорт қилмоқда. Мамлакат 2026 йилнинг биринчи чорагида Марказий Осиё ягона энергетика тизимига тўлиқ қўшилиши кутилмоқда.

Иқтисодиёт

16.12.2025, 16:48

Қорақалпоғистонда уч киши ис газидан ҳалок бўлди

Уйни иситиш учун қўлбола иситиш печи ўрнатилиб, унинг мўриси кесиб ташланган ва печ мўрисиз ҳолда газ тармоғига уланган. Оқибатда газ ёнишидан ҳосил бўлган ис гази уй ичига тўпланган. 

Ўзбекистон

16.12.2025, 16:04

Аи-80 бензинидан воз кечилди. Аи-92 ёқилғисини етказиб бероламизми?

 Аи-80 маркали бензин ишлаб чиқариш 2024 йил 1 сентябрдан тўхтатилган, 1 декабрдан эса сотувдан чиқарилган. Ушбу марканинг ўрнини қоплаш учун юқори октанли бензин ишлаб чиқариш кўпайтирилган.

Иқтисодиёт

16.12.2025, 15:43

Қўқонлик «табиб» яна судга тортилди

Қўқон шаҳрида яшовчи Иқбол Солиев халқ орасида «табиб» сифатида танилган вa ўзини «бионур» соҳиби деб атаб келган шахс сифатида яна жавобгарликка тортилди.

Ўзбекистон

16.12.2025, 14:27

Қашшоқликдан мода империясигача: ZARA асосчиси Амансио Ортеганинг ҳаёт йўли

Онаси қарзга нон ололмай йиғлаган пайтда у бор-йўғи ўн икки ёшда эди. Ўша кун кичик Амансио Ортеганинг бутун ҳаётини ўзгартирди. Онасининг дўкондан кўз ёшлари билан чиққан манзараси ёш Амансионинг хотирасида умрбод қолди. Шу куни у ўзига қатъий қарор қилди: «Бундан кейин асло қашшоқ бўлмайман».

Маданий

16.12.2025, 10:58

ЮНИСЕФ: болаларнинг ижтимоий тармоқлардаги хавфсизлиги учун ёш чекловлари етарли эмас

Ташкилотга кўра, қатъий ёш чекловлари жорий этилган тақдирда ҳам болалар VPN ёки камроқ тартибга солинадиган платформалар орқали ижтимоий тармоқлардан фойдаланишда давом этиши мумкин. Бу эса уларни ҳимоя қилишни янада қийинлаштиради.

Жаҳон

16.12.2025, 08:01

Самарқандда ўқувчининг телефонини доскага қадаб қўйган директор ҳақидаги маълумот рад этилди

Ҳолат Самарқанд вилояти ҳудудида содир бўлмаган. Шу билан бирга, тарқатилаётган видеода акс этган воқеа вилоятдаги таълим муассасаларига мутлақо алоқадор эмас, дейилади муносабатда. 

Ўзбекистон

15.12.2025, 18:22

Камбағал оилаларга озиқ-овқат ва кийим-кечак учун ваучерлар ажратилади

Мазкур ёрдам камбағал оилаларга озиқ-овқат, кийим-кечак ва бошқа энг зарур товарларни харид қилиш учун ажратилади. Озиқ-овқат маҳсулотлари учун ҳар чоракда бир марта БҲМнинг 1 баравари, кийим-кечак ва бошқа зарур товарлар учун эса йилда икки марта БҲМнинг 5 баравари миқдорида моддий ёрдам кўрсатилади.

Ўзбекистон

15.12.2025, 16:11

«Туран» умумий валютаси яратилиши мумкин

Туркий давлатлар ташкилотига аъзо мамлакатлар ўртасида умумий валюта яратиш масаласи муҳокама қилинмоқда. Асосий масала эса унинг қанчалик самарали бўлиши ва у туркий давлатларга қандай иқтисодий фойда келтиришида.

Иқтисодиёт

15.12.2025, 14:00

Ўзбекистонликлар ўқиш учун қайси мамлакатларни кўпроқ танламоқда?

2025 йилнинг январь–октябрь ойларида 26,4 минг нафар ўзбекистонлик ўқиш мақсадида хорижга чиққан. Бу ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 6,1 минг нафарга ёки 18,9 фоизга кам. Бу пасайиш таълим харажатлари ошиб бориши, визавий талаблар мураккаблашиши ва мамлакат ичида халқаро таълим дастурлари кўпайиши билан боғлиқ.

Таълим

15.12.2025, 12:10

ССВ электрон рецепт тизимини босқичма-босқич жорий этади

Дастлабки босқичда антибиотиклар, синтетик антибактериал препаратлар ва гормонал дори воситалари учун электрон рецепт мажбурий этиб белгиланади. Шу билан бирга, тизим тўлиқ жорий этилгунга қадар дорихоналарда қоғоз рецептлар асосида дори сотишга вақтинча рухсат берилади.

Ўзбекистон

15.12.2025, 11:31

Таиланд ва Камбоджа ўртасидаги уруш: Жануби-Шарқий Осиё янги инқироз остонасида

2025 йил охирига келиб дунё яна бир аччиқ ҳақиқатга гувоҳ бўлди: тарихий баҳслар дипломатия доирасидан чиқиб кетса, улар осонликча қуролли тўқнашувга айланиши мумкин. Буни Таиланд ва Камбоджа ўртасидаги навбатдаги низо яққол намоён этди. 7 декабр куни яна авж олган отишмалар Жануби-Шарқий Осиёни хавфли инқироз ёқасига олиб келди.

Жаҳон

15.12.2025, 11:07