Bolalarda semizlik bepushtlikni keltirib chiqarishi mumkin — SVV

JSST (Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti) maʼlumotiga koʻra, uning Yevropa mintaqaviy byurosiga aʼzo davlatlarda yashovchi maktab yoshidagi har uch oʻgʻil-qizdan biri ortiqcha vazn yoki semizlikdan aziyat chekmoqda. Bu holat qizlarga nisbatan oʻgʻil bolalar orasida yuqori. Xoʻsh, bu qaysi omillar bilan bogʻliq? Qanday xavfli asoratlari bor? Muammoning oldini olish uchun nimalar qilish lozim? Bu borada Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan bir qator tavsiyalar berildi.

Ulashish:

Bolalarda semizlik bepushtlikni keltirib chiqarishi mumkin — SVV

Bolalarda semizlik bepushtlikni keltirib chiqarishi mumkin — SVV

Respublika ixtisoslashtirilgan endokrinologiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi boʻlim mudiri, tibbiyot fanlari nomzodi Nozimaxon Nazarovaga koʻra, bu muammoning asosiy sababi notoʻgʻri ovqatlanish, jismoniy faollik yetishmasligi, nosogʻlom turmush tarzi va genetik omillar bilan bogʻliq.

"Masalan, hozir bolalar oʻrtasida transyogʻlarga toʻyingan "Fast-food"lar, shirinliklar, yuqori kaloriyali oziq-ovqatlar, gazli va rangli ichimliklar isteʼmol qilish ommalashgan. Qolaversa, boʻsh vaqtini televizor, kompyuter qarshisida yoki har xil gadjetlarda oʻtkazadigan oʻgʻil-qizlar safi kengaymoqda. Bularning bari vazn ortishi va semizlikka olib kelyapti. Shu tufayli ham yangi asrda qator xavfli xastaliklarning tobora yasharishi kuzatilmoqda", deydi shifokor.

Semizlik qanday kasalliklarni keltirib chiqaradi?

Uning qoʻshimcha qilishicha, semizlik — qandli diabetning ikkinchi turini rivojlantiruvchi xavf hisoblanadi. Agar bu kasallik bolalarda 18 yoshga toʻlgunga qadar paydo boʻlsa, ularning umr koʻrish davomiyligi qisqarishi ehtimoli ortadi. Ateroskleroz, arterial gipertenziya kabi yurak-qon tomir xastaliklarining erta yoshda paydo boʻlishida ham vazn ortishining taʼsiri katta. 

Semirib ketish oʻgʻil bolalarda balogʻatga yetishning kechikishiga, qizlarda esa aksincha, tezlashishiga sabab boʻladi. Bu kelajakda bepushtlikni keltirib chiqarishi mumkin. Vazn ortishi dastlab surunkali yogʻli jigar distrofiyasi, keyingi bosqichda esa jigar sirrozi kasalligini paydo qilishi ham tibbiyotda oʻz tasdigʻini topgan. 

Bundan tashqari, faol oʻsish davrida bolalarning suyak toʻqimalari hali toʻliq shakllanmagan boʻladi. Ortiqcha vazn ularda boʻgʻim va umurtqa pogʻonasi xastaliklarini yuzaga keltirishi mumkin. Oʻz navbatida, semizlik apnoe sindromi (uyqu paytida nafas olishning toʻxtashi), bronxial astma va turli allergik xastaliklarga sabab boʻlishi ham aniqlangan. 

Bu muammoga qarshi qanday kurashish kerak? 

Mutaxassisning aytishicha, avvalo bolalarning ovqatlanish ratsioni va rejimini tartibga solish lozim. Ularning kuniga kamida 1 soat jismoniy mashgʻulotlar bilan shugʻullanishi uchun imkoniyat yaratish zarur. 

Oʻz navbatida, oʻgʻil-qizlarning kundalik uyqu rejimiga amal qilishini taʼminlash ham muhim. Chunki meʼyoriy uyqu ishtahani boshqarishga yordam beradi. Qolaversa, farzandlarning kompyuter, smartfon va televizor oldida oʻtkazadigan vaqtini cheklash ular salomatligiga ijobiy taʼsir koʻrsatadi.

Fan-texnologiya

13.09.2024, 11:12

Ulashish:

So‘nggi yangiliklar

«Surgʻil» siquv kompressor stansiyasi qurilishi boʻyicha asosiy ishlar yakunlandi

Loyihaning yillik quvvati 1,8 mlrd metr kub yoki sutkasiga 4,8 mln metr kub gazni tashkil etadi.

Iqtisodiyot

26.07.2025, 14:55

Buxoroda “Data Center” loyihasini amalga oshirish boʻyicha memorandum imzolandi

Kelgusida Surxondaryo viloyatida yana 300 MVt yuklamaga ega “Data centr” barpo etish rejalashtirilgan.

Iqtisodiyot

26.07.2025, 14:32

Vengriya har yili Oʻzbekiston fuqarolari uchun 200 tagacha stipendiya ajratadi

Vengriya hukumati 2018 yildan beri Oʻzbekiston fuqarolarining oʻz OTMlarida taʼlim olishi uchun stipendiyalar ajratib kelmoqda.

Ta'lim

26.07.2025, 12:30

Putin Rossiya yadroviy suv osti kemalar flotini kengaytirishni talab qildi

Putin Rossiya yadroviy suv osti kemalar flotini kengaytirishni talab qildi

Rossiya prezidenti Vladimir Putin mamlakat  suvereniteti va xavfsizligini taʼminlashda Rossiya suv osti flotini kengaytirishni hal qiluvchi ahamiyatga ega ekanligini aytdi. Bu haqda “The Moscow Times” xabar qildi.

Jahon

26.07.2025, 12:29

Oʻzbekiston Sogʻliqni saqlash vazirining aholi va soha xodimlariga murojaat yoʻlladi

Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vaziri Asilbek Xudayarov korrupsiyaning oldini olish borasida murojaat yoʻlladi.

Oʻzbekiston

26.07.2025, 11:07

Xavfsizlik kengashidan kimlar ishdan boʻshatildi?

Xavfsizlik kengashidan kimlar ishdan boʻshatildi?

Kecha, 25 iyul kuni Prezident huzuridagi Xavfsizlik kengashida bir emas 3 kishi egallab turgan lavozimidan boʻshatildi. Bu haqda davlat rahbari matbuot kotibi Sherzod Asadov xabar berdi.

Siyosat

26.07.2025, 10:33

Davlat oliygohlari uchun kvotalar tasdiqlandi

Davlat oliygohlari uchun kvotalar tasdiqlandi

2025/2026 oʻquv yili uchun davlat oliy taʼlim muassasalari qabul parametrlari tasdiqlandi. Bu haqda Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligi xabar berdi.

Ta'lim

26.07.2025, 10:16

Rossiyada koronavirusning «stratus» shtammi tarqalmoqda. U yangi pandemiyaga sabab boʻladimi?

“Rospotrebnadzor” koronavirusning yangi XFG shtammi bilan kasallanishning 114 holati qayd etilganini maʼlum qildi.

Jahon

25.07.2025, 20:42

"Navbahor"dan transfer taqiqi yechildi

Mazkur taqiq Giorgi Nikabadze oʻz maoshini vaqtida olmagani ortidan qoʻyilgandi.

Sport

25.07.2025, 19:35

Qayta tiklanuvchi energiya manbalarini rivojlantirish sohasida muhim shartnomalar imzolandi

Loyiha mintaqadagi eng yirik loyihalardan biri boʻlib, yuz minglab xonadonlarni toza energiya bilan taʼminlashga xizmat qilmoqda.

Iqtisodiyot

25.07.2025, 18:36

"Barcelona" tarixidagi eng zoʻr 50 futbolchi reytingi tuzildi

"Barcelona" tarixidagi eng zoʻr 50 futbolchi reytingi tuzildi

Britaniyaning nufuzli “FourFourTwo” nashri Kataloniyaning “Barselona” klubi tarixidagi 50 nafar eng buyuk futbolchi reytingini eʼlon qildi.

Sport

25.07.2025, 18:05

Olmaota viloyatida harbiy vertolyot bedarak yoʻqoldi

Olmaota viloyatida harbiy vertolyot bedarak yoʻqoldi

Qozogʻiston Respublikasi Olmaota viloyatida EC-145 rusumli harbiy vertolyotni qidirish ishlari olib borilmoqda. Vertolyot "Lugovoye" aerodromidan uchib chiqqach, radardan yoʻqolgan. Bu haqda Qozogʻiston Mudofaa vazirligi xabar berdi.

Jahon

25.07.2025, 17:52