Болаларда семизлик бепуштликни келтириб чиқариши мумкин — СВВ

ЖССТ (Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти) маълумотига кўра, унинг Европа минтақавий бюросига аъзо давлатларда яшовчи мактаб ёшидаги ҳар уч ўғил-қиздан бири ортиқча вазн ёки семизликдан азият чекмоқда. Бу ҳолат қизларга нисбатан ўғил болалар орасида юқори. Хўш, бу қайси омиллар билан боғлиқ? Қандай хавфли асоратлари бор? Муаммонинг олдини олиш учун нималар қилиш лозим? Бу борада Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан бир қатор тавсиялар берилди.

Улашиш:

Bolalarda semizlik bepushtlikni keltirib chiqarishi mumkin — SVV

Bolalarda semizlik bepushtlikni keltirib chiqarishi mumkin — SVV

Республика ихтисослаштирилган эндокринология илмий-амалий тиббиёт маркази бўлим мудири, тиббиёт фанлари номзоди Нозимахон Назаровага кўра, бу муаммонинг асосий сабаби нотўғри овқатланиш, жисмоний фаоллик етишмаслиги, носоғлом турмуш тарзи ва генетик омиллар билан боғлиқ.

"Масалан, ҳозир болалар ўртасида трансёғларга тўйинган "Fast-food"лар, ширинликлар, юқори калорияли озиқ-овқатлар, газли ва рангли ичимликлар истеъмол қилиш оммалашган. Қолаверса, бўш вақтини телевизор, компьютер қаршисида ёки ҳар хил гаджетларда ўтказадиган ўғил-қизлар сафи кенгаймоқда. Буларнинг бари вазн ортиши ва семизликка олиб келяпти. Шу туфайли ҳам янги асрда қатор хавфли хасталикларнинг тобора яшариши кузатилмоқда", дейди шифокор.

Семизлик қандай касалликларни келтириб чиқаради?

Унинг қўшимча қилишича, семизлик — қандли диабетнинг иккинчи турини ривожлантирувчи хавф ҳисобланади. Агар бу касаллик болаларда 18 ёшга тўлгунга қадар пайдо бўлса, уларнинг умр кўриш давомийлиги қисқариши эҳтимоли ортади. Атеросклероз, артериал гипертензия каби юрак-қон томир хасталикларининг эрта ёшда пайдо бўлишида ҳам вазн ортишининг таъсири катта. 

Семириб кетиш ўғил болаларда балоғатга етишнинг кечикишига, қизларда эса аксинча, тезлашишига сабаб бўлади. Бу келажакда бепуштликни келтириб чиқариши мумкин. Вазн ортиши дастлаб сурункали ёғли жигар дистрофияси, кейинги босқичда эса жигар сиррози касаллигини пайдо қилиши ҳам тиббиётда ўз тасдиғини топган. 

Бундан ташқари, фаол ўсиш даврида болаларнинг суяк тўқималари ҳали тўлиқ шаклланмаган бўлади. Ортиқча вазн уларда бўғим ва умуртқа поғонаси хасталикларини юзага келтириши мумкин. Ўз навбатида, семизлик апноэ синдроми (уйқу пайтида нафас олишнинг тўхташи), бронхиаль астма ва турли аллергик хасталикларга сабаб бўлиши ҳам аниқланган. 

Бу муаммога қарши қандай курашиш керак? 

Мутахассиснинг айтишича, аввало болаларнинг овқатланиш рациони ва режимини тартибга солиш лозим. Уларнинг кунига камида 1 соат жисмоний машғулотлар билан шуғулланиши учун имконият яратиш зарур. 

Ўз навбатида, ўғил-қизларнинг кундалик уйқу режимига амал қилишини таъминлаш ҳам муҳим. Чунки меъёрий уйқу иштаҳани бошқаришга ёрдам беради. Қолаверса, фарзандларнинг компьютер, смартфон ва телевизор олдида ўтказадиган вақтини чеклаш улар саломатлигига ижобий таъсир кўрсатади.

сўнгги янгиликлар

Германиянинг етакчи компаниялари билан тиббий ҳамкорлик бўйича келишувларга эришилди

Ўзбекистонда тиббий ускуналарни ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш масаласи атрофлича муҳокама қилинди.

Ўзбекистон

26.07.2025, 19:28

«Сурғил» сиқув компрессор станцияси қурилиши бўйича асосий ишлар якунланди

Лойиҳанинг йиллик қуввати 1,8 млрд метр куб ёки суткасига 4,8 млн метр куб газни ташкил этади.

Иқтисодиёт

26.07.2025, 14:55

Бухорода “Data Center” лойиҳасини амалга ошириш бўйича меморандум имзоланди

Келгусида Сурхондарё вилоятида яна 300 МВт юкламага эга “Data centr” барпо этиш режалаштирилган.

Иқтисодиёт

26.07.2025, 14:32

Венгрия ҳар йили Ўзбекистон фуқаролари учун 200 тагача стипендия ажратади

Венгрия ҳукумати 2018 йилдан бери Ўзбекистон фуқароларининг ўз ОТМларида таълим олиши учун стипендиялар ажратиб келмоқда.

Таълим

26.07.2025, 12:30

Putin Rossiya yadroviy suv osti kemalar flotini kengaytirishni talab qildi

Путин Россия ядровий сув ости кемалар флотини кенгайтиришни талаб қилди

Россия президенти Владимир Путин мамлакат  суверенитети ва хавфсизлигини таъминлашда Россия сув ости флотини кенгайтиришни ҳал қилувчи аҳамиятга эга эканлигини айтди. Бу ҳақда “Тhе Moscow Times” хабар қилди.

Жаҳон

26.07.2025, 12:29

Ўзбекистон Соғлиқни сақлаш вазирининг аҳоли ва соҳа ходимларига мурожаат йўллади

Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазири Асилбек Худаяров коррупциянинг олдини олиш борасида мурожаат йўллади.

Ўзбекистон

26.07.2025, 11:07

Xavfsizlik kengashidan kimlar ishdan boʻshatildi?

Хавфсизлик кенгашидан кимлар ишдан бўшатилди?

Кеча, 25 июль куни Президент ҳузуридаги Хавфсизлик кенгашида бир эмас 3 киши эгаллаб турган лавозимидан бўшатилди. Бу ҳақда давлат раҳбари матбуот котиби Шерзод Асадов хабар берди.

Сиёсат

26.07.2025, 10:33

Davlat oliygohlari uchun kvotalar tasdiqlandi

Давлат олийгоҳлари учун квоталар тасдиқланди

2025/2026 ўқув йили учун давлат олий таълим муассасалари қабул параметрлари тасдиқланди. Бу ҳақда Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги хабар берди.

Таълим

26.07.2025, 10:16

Россияда коронавируснинг «стратус» штамми тарқалмоқда. У янги пандемияга сабаб бўладими?

“Роспотребнадзор” коронавируснинг янги XFG штамми билан касалланишнинг 114 ҳолати қайд этилганини маълум қилди.

Жаҳон

25.07.2025, 20:42

"Навбаҳор"дан трансфер тақиқи ечилди

Мазкур тақиқ Гиорги Никабадзе ўз маошини вақтида олмагани ортидан қўйилганди.

Спорт

25.07.2025, 19:35

Қайта тикланувчи энергия манбаларини ривожлантириш соҳасида муҳим шартномалар имзоланди

Лойиҳа минтақадаги энг йирик лойиҳалардан бири бўлиб, юз минглаб хонадонларни тоза энергия билан таъминлашга хизмат қилмоқда.

Иқтисодиёт

25.07.2025, 18:36

"Barcelona" tarixidagi eng zoʻr 50 futbolchi reytingi tuzildi

"Барcелона" тарихидаги энг зўр 50 футболчи рейтинги тузилди

Британиянинг нуфузли “FourFourTwo” нашри Каталониянинг “Барселона” клуби тарихидаги 50 нафар энг буюк футболчи рейтингини эълон қилди.

Спорт

25.07.2025, 18:05