Keskinlashgan Isroil-Turkiya munosabatlari yoxud "yangi usmoniylik" siyosati

2024-yil soʻnggida Suriyada Bashar Asad rejimi qulagach vaziyat keskin oʻzgardi. Turkiya Suriyada Eronning oʻrnini egallashga va mamlakatda harbiy bazasini joylashtirishga harakat qilmoqda. Suriya bilan qoʻshma mudofaa shartnomasiga koʻra Palmira, Hama va T 4 aviabazasi Turkiyaga berilishi koʻzda tutilgan edi. Shuningdek, soʻnggi haftalar davomida turkiyalik mutaxassislar tomonidan ushbu harbiy bazalar koʻzdan kechirilgan edi.

Turkish and Israel

Turkiyaning bu harakatlari esa Isroilning jiddiy qarshiligiga duch kelmoqda. Isroil armiyasi Suriyaga, ayniqsa, uning janubiy viloyatlariga havo hujumlarini davom ettirmoqda. Jumladan, Turkiya koʻzdan kechirgan ikkita bazaga hujum qildi. Bu turklar uchun jiddiy signal boʻldi.

 

Bu ikki yirik mintaqaviy kuch markazlarining bevosita chegaraga ega boʻlishi mintaqada vaziyatni keskinlashtiradi. Isroil Turkiyaning Suriyaga joylashuvini oʻz xavfsizligiga tahdid hisoblamoqda. 

 

"Yangi usmoniylik"—2000-yillarda Turkiyada kuchaya boshlagan harakat boʻlib, sobiq Usmoniy imperiyasining hududlarida oʻz ta'sirini kuchaytirishga qaratilgan tendensiya sanaladi. Bu tendensiya, ayniqsa, Rajab Toyip Erdoʻgʻan davrida kuchaya boshladi.

 

Aftidan, Erdoʻgʻan Suriyada bazalarni joylashtirish orqali oʻz pozitsiyasini kuchaytirishni maqsad qilgan. Biroq, bu ambitsiyalar Isroilning faol qarshiligiga duch kelmoqda.

 

Turkiyaning mintaqaviy ambitsiyalari va Isroilning xavfsizlik siyosati mintaqada yangi qarama-qarshilikni vujudga keltirmoqda. Suriya va Livan kelajakda vujudga kelishi mumkin boʻlgan mojaro uchun platsdarm vazifasini oʻtashi mumkin.

Azizbek Olimov

Mavzuga oid yangiliklar

Нетаняху Озарбайжонга ташриф буюради. Алиев уни ҳибсга оладими?

Netanʼyaxu Ozarbayjonga tashrif buyuradi. Aliyev uni hibsga oladimi?

Isroil Bosh vaziri Binyamin Netanʼyaxu 2025 yil may oyining boshida rasmiy tashrif bilan Ozarbayjonga boradi. Boku shahrida u Ozarbayjon Prezidenti Ilhom Aliyev bilan uchrashib, ikki davlat oʻrtasidagi hamkorlikni kengaytirish va mintaqaviy xavfsizlik masalalarini muhokama qiladi. Bu tashrif AQSh va Eron oʻrtasidagi yadroviy muzokaralar qayta tiklangan, Turkiyaning Suriyadagi harbiy ishtiroki boʻyicha bahslar davom etayotgan bir paytda amalga oshmoqda. Bu haqda "Ynet" xabar qildi.

Siyosat

24.04.2025, 23:54

Foto: Anadolu

Yoʻlak urushlari yoxud Asaddan keyingi davrda Suriyadagi Turkiyaning energiya loyihalari

Asad rejimining qulashi ortidan voqealar rivojining sabablarini tushuntiradigan har xil "nazariyalar" paydo boʻldi. Versiyalardan biri buning ortida butunlay Turkiya turgani, bu esa Suriya va oʻz hududi orqali Qatardan Yevropaga gaz quvurini qurish loyihasini jonlantirayotgani haqidagi taxmindir. Shunga koʻra, Anqara Rossiya, Kaspiy dengizi havzasi, Sharqiy Oʻrtayer dengizi, Fors koʻrfazidan gaz oqimini toʻxtatib, kontinental gaz markazi sifatidagi strategik maqomini yanada mustahkamlamoqchi. Bu haqiqatmi yoki yoʻq? Aniqlik kiritish zarur.

Jahon

07.04.2025, 19:26

Pegasus, Isroil

Hukumat xakerlar orqali faollarni kuzatayotgani aytilmoqda

Oʻzbekiston muxolifat, jurnalist va inson huquqlari faollarining shaxsiy muloqotlarini kuzatishda "Pegasus"  josuslik dasturida foydalanayotganligi aytilmoqda.

Jahon

19.04.2025, 16:46

https://president.uz/oz/lists/view/7381

“Turk birlik”da darz: Shimoliy Kipr Turkiyaga Oʻzbekiston va Qozogʻistonga nisbatan chora koʻrishga chaqirdi

Joriy yilning 3-4 aprel kunlari Samarqandda oʻtkazilgan Markaziy Osiyo – Yevropa Ittifoqi sammitida davlat rahbarlari va Yevropa Ittifoqi tashkiloti rahbarlari oʻrtasida BMT Xavfsizlik Kengashining qarorlariga sodiqligini bildiruvchi qarorni imzolagan.  Shundan soʻng faqatgina Turkiya tomonidan tan olingan Shimoliy Kipr Turk  Respublikasi (TRSK)Transport vaziri Oʻzbekiston, Qozogʻiston va Turkmanistonga Turkiyani chora koʻrishga chaqirdi. Chunki BMT doirasida TRSK mustaqil davlat sifatida tan olinmagan. Bu haqda Ozarbayjonning “Haqqin.az” nashri tahliliy material eʼlon qildi.

Siyosat

16.04.2025, 17:24

Turkiya, Yevropa kengashi Kongressi

Yevropa Kengashi Turkiyaga maʼlumotlarni oʻrganish uchun guruh yuboradi

Erdogʻan oʻzining asosiy muxolifat yetakchisi Akrom Imomoʻgʻlining hibsga olinganidan keyin Yevropa Kengashi Kongressida shoshilinch yigʻilish boʻlib oʻtdi. Bu haqda “Euronews” xabar qildi.

Siyosat

02.04.2025, 16:44

#Uzbekistan, #reyting,

Dunyoga yangi adolatli tizim kerak

Turkiyaning Oʻzbekistondagi favqulodda va muxtor elchisi Ufuk Ulutash Birlashgan Millatlar Tashkiloti adolat va tinchlik oʻrnatish maqsadida tuzilgan xalqaro tizim eskirayotganini hamda BMTda oʻrnatilgan qoidalar ikkiyuzlamachilik asosida qoʻllanilayotganini aytdi. Bu haqda PARADIGMA.UZ muxbiri xabar qildi.

Jahon

01.04.2025, 17:45

So‘nggi yangiliklar

Xodimlarga Yangi yil mukofoti berilishi shartmi?

 Ushbu masalaga Kambagʻallikni qisqartirish va bandlik vazirligi mamlakat qonunchiligiga tayanib izoh berdi.

Oʻzbekiston

25.12.2025, 13:57

Rossiyaning haftalik harbiy xarajatlari 62 ta hududning yillik byudjetidan oshdi

Rossiya hukumati Ukrainaga qarshi urush uchun har hafta mamlakat hududlarining aksariyati yil davomida sarflaydigan mablagʻdan koʻproq pul ajratmoqda.

Jahon

25.12.2025, 12:06

"Kelishuv buzildi". “Oʻtkan kunlar” tarjimoni nimadan norozi?

Amerikalik tarjimon Mark Ris (Mark Reese) Abdulla Qodiriyning "Oʻtkan kunlar" asari inglizcha tarjimasi atrofida kelib chiqqan bahslarga munosabat bildirdi. 

Madaniy

25.12.2025, 10:55

Italiya Apple’ga 98,6 million yevro jarima soldi

Italiyaning raqobatni himoya qilish organi — Antitrust-AGCM AQShning Apple kompaniyasiga mobil ilovalar bozorida ustun mavqeini suiisteʼmol qilgani uchun 98,6 million yevro miqdorida jarima soldi.

Jahon

25.12.2025, 08:01

Dunyoda eng arzon benzin qayerda?

Eronda AI-92 benzinining narxi bir litr uchun taxminan 0,03 AQSh dollarini, yaʼni 350–400 soʻmni tashkil etadi. Bu dunyodagi eng arzon yoqilgʻi narxlaridan biri hisoblanadi.

Jahon

24.12.2025, 17:37

Yirtqichlar asrida kuchli boʻlishimiz kerak - Makron

Fransiya prezidenti Emmanuel Makron mamlakatning asosiy harbiy-dengiz flagmani — «Sharl de Goll» avianosetsi oʻrniga yangi avlod atom avianosetsi qurilishini rasman tasdiqladi.

Jahon

24.12.2025, 14:40

Antikorrupsiya agentligi 2025 yilda olingan sovgʻalar roʻyxatini oshkor qilmadi

Nizomga koʻra, agar davlat organi xodimiga berilgan sovgʻa qiymati bazaviy hisoblash miqdorining toʻrt baravaridan (1,6 million soʻm) kam boʻlsa, u xodim ixtiyorida qoladi. Agar ushbu meʼyordan oshsa, sovgʻa davlat organi balansiga oʻtkazilib, idora ehtiyojlari uchun foydalanilishi mumkin.

Oʻzbekiston

24.12.2025, 12:05

Yangi yil munosabati bilan ketma-ket 5 kun dam olish mumkin boʻladi

Oʻzbekistonda Yangi yil munosabati bilan ketma-ket 5 kun dam olish kuni boʻlishi kutilmoqda.

Oʻzbekiston

24.12.2025, 09:34

Yangi uy-joy xarid qilgan xaridorga keshbek beriladi

Oʻzbekistonda yangi uy-joy xarid qilayotgan fuqarolarga oʻzlari toʻlagan mablagʻning bir qismini keshbek tariqasida qaytarish amaliyoti joriy etilishi kutilmoqda.

Iqtisodiyot

23.12.2025, 18:07

Rossiyada oʻldirilgan Qobiljonning onasiga uy berildi

Rossiyaning Moskva viloyatidagi maktabda pichoqlab oʻldirilgan 10 yoshli tojikistonlik bola — Qobiljon Aliyevning onasiga Tojikiston hukumati tomonidan uy berildi.

Jahon

23.12.2025, 16:00

Ekostiker talabini buzgan haydovchilar qachon jarimaga tortiladi?

Ekostiker rangiga mos kelmaydigan hududlarga kirgan transport vositalari uchun jarimalar 2028 yildan boshlab qoʻllaniladi.

Oʻzbekiston

23.12.2025, 15:40

Rossiya eshiklari biz uchun yopilsa, nima boʻladi?

Koʻplab iqtidorli yoshlar kelajakka ishonchsizlik sabab taʼlim va rivojlanish oʻrniga maktab yillarini bekor oʻtkazdi. “Ertaga nima qilaman?” degan savolga esa uzoq vaqt davomida yagona javob sifatida “Rossiyaga ketaman” degan fikr shakllandi.

Oʻzbekiston

23.12.2025, 12:10