Keskinlashgan Isroil-Turkiya munosabatlari yoxud "yangi usmoniylik" siyosati

2024-yil soʻnggida Suriyada Bashar Asad rejimi qulagach vaziyat keskin oʻzgardi. Turkiya Suriyada Eronning oʻrnini egallashga va mamlakatda harbiy bazasini joylashtirishga harakat qilmoqda. Suriya bilan qoʻshma mudofaa shartnomasiga koʻra Palmira, Hama va T 4 aviabazasi Turkiyaga berilishi koʻzda tutilgan edi. Shuningdek, soʻnggi haftalar davomida turkiyalik mutaxassislar tomonidan ushbu harbiy bazalar koʻzdan kechirilgan edi.

Turkish and Israel

Turkiyaning bu harakatlari esa Isroilning jiddiy qarshiligiga duch kelmoqda. Isroil armiyasi Suriyaga, ayniqsa, uning janubiy viloyatlariga havo hujumlarini davom ettirmoqda. Jumladan, Turkiya koʻzdan kechirgan ikkita bazaga hujum qildi. Bu turklar uchun jiddiy signal boʻldi.

 

Bu ikki yirik mintaqaviy kuch markazlarining bevosita chegaraga ega boʻlishi mintaqada vaziyatni keskinlashtiradi. Isroil Turkiyaning Suriyaga joylashuvini oʻz xavfsizligiga tahdid hisoblamoqda. 

 

"Yangi usmoniylik"—2000-yillarda Turkiyada kuchaya boshlagan harakat boʻlib, sobiq Usmoniy imperiyasining hududlarida oʻz ta'sirini kuchaytirishga qaratilgan tendensiya sanaladi. Bu tendensiya, ayniqsa, Rajab Toyip Erdoʻgʻan davrida kuchaya boshladi.

 

Aftidan, Erdoʻgʻan Suriyada bazalarni joylashtirish orqali oʻz pozitsiyasini kuchaytirishni maqsad qilgan. Biroq, bu ambitsiyalar Isroilning faol qarshiligiga duch kelmoqda.

 

Turkiyaning mintaqaviy ambitsiyalari va Isroilning xavfsizlik siyosati mintaqada yangi qarama-qarshilikni vujudga keltirmoqda. Suriya va Livan kelajakda vujudga kelishi mumkin boʻlgan mojaro uchun platsdarm vazifasini oʻtashi mumkin.

Azizbek Olimov

Mavzuga oid yangiliklar

Нетаняху Озарбайжонга ташриф буюради. Алиев уни ҳибсга оладими?

Netanʼyaxu Ozarbayjonga tashrif buyuradi. Aliyev uni hibsga oladimi?

Isroil Bosh vaziri Binyamin Netanʼyaxu 2025 yil may oyining boshida rasmiy tashrif bilan Ozarbayjonga boradi. Boku shahrida u Ozarbayjon Prezidenti Ilhom Aliyev bilan uchrashib, ikki davlat oʻrtasidagi hamkorlikni kengaytirish va mintaqaviy xavfsizlik masalalarini muhokama qiladi. Bu tashrif AQSh va Eron oʻrtasidagi yadroviy muzokaralar qayta tiklangan, Turkiyaning Suriyadagi harbiy ishtiroki boʻyicha bahslar davom etayotgan bir paytda amalga oshmoqda. Bu haqda "Ynet" xabar qildi.

Siyosat

24.04.2025, 23:54

Foto: Anadolu

Yoʻlak urushlari yoxud Asaddan keyingi davrda Suriyadagi Turkiyaning energiya loyihalari

Asad rejimining qulashi ortidan voqealar rivojining sabablarini tushuntiradigan har xil "nazariyalar" paydo boʻldi. Versiyalardan biri buning ortida butunlay Turkiya turgani, bu esa Suriya va oʻz hududi orqali Qatardan Yevropaga gaz quvurini qurish loyihasini jonlantirayotgani haqidagi taxmindir. Shunga koʻra, Anqara Rossiya, Kaspiy dengizi havzasi, Sharqiy Oʻrtayer dengizi, Fors koʻrfazidan gaz oqimini toʻxtatib, kontinental gaz markazi sifatidagi strategik maqomini yanada mustahkamlamoqchi. Bu haqiqatmi yoki yoʻq? Aniqlik kiritish zarur.

Jahon

07.04.2025, 19:26

Pegasus, Isroil

Hukumat xakerlar orqali faollarni kuzatayotgani aytilmoqda

Oʻzbekiston muxolifat, jurnalist va inson huquqlari faollarining shaxsiy muloqotlarini kuzatishda "Pegasus"  josuslik dasturida foydalanayotganligi aytilmoqda.

Jahon

19.04.2025, 16:46

https://president.uz/oz/lists/view/7381

“Turk birlik”da darz: Shimoliy Kipr Turkiyaga Oʻzbekiston va Qozogʻistonga nisbatan chora koʻrishga chaqirdi

Joriy yilning 3-4 aprel kunlari Samarqandda oʻtkazilgan Markaziy Osiyo – Yevropa Ittifoqi sammitida davlat rahbarlari va Yevropa Ittifoqi tashkiloti rahbarlari oʻrtasida BMT Xavfsizlik Kengashining qarorlariga sodiqligini bildiruvchi qarorni imzolagan.  Shundan soʻng faqatgina Turkiya tomonidan tan olingan Shimoliy Kipr Turk  Respublikasi (TRSK)Transport vaziri Oʻzbekiston, Qozogʻiston va Turkmanistonga Turkiyani chora koʻrishga chaqirdi. Chunki BMT doirasida TRSK mustaqil davlat sifatida tan olinmagan. Bu haqda Ozarbayjonning “Haqqin.az” nashri tahliliy material eʼlon qildi.

Siyosat

16.04.2025, 17:24

Turkiya, Yevropa kengashi Kongressi

Yevropa Kengashi Turkiyaga maʼlumotlarni oʻrganish uchun guruh yuboradi

Erdogʻan oʻzining asosiy muxolifat yetakchisi Akrom Imomoʻgʻlining hibsga olinganidan keyin Yevropa Kengashi Kongressida shoshilinch yigʻilish boʻlib oʻtdi. Bu haqda “Euronews” xabar qildi.

Siyosat

02.04.2025, 16:44

#Uzbekistan, #reyting,

Dunyoga yangi adolatli tizim kerak

Turkiyaning Oʻzbekistondagi favqulodda va muxtor elchisi Ufuk Ulutash Birlashgan Millatlar Tashkiloti adolat va tinchlik oʻrnatish maqsadida tuzilgan xalqaro tizim eskirayotganini hamda BMTda oʻrnatilgan qoidalar ikkiyuzlamachilik asosida qoʻllanilayotganini aytdi. Bu haqda PARADIGMA.UZ muxbiri xabar qildi.

Jahon

01.04.2025, 17:45

So‘nggi yangiliklar

Rossiyada Putinni Giteler bilan taqqoslaydigan surat va memlar taqiqladi

Rossiyada Putinni Giteler bilan taqqoslaydigan surat va memlar taqiqladi

Omskning Kirov tuman sudi Rossiya prezidenti Vladimir Putinni fashist Adolʼf Gitlerga qiyoslovchi fotosuratlar, shuningdek, uni surati tushirilgan boshqa qator  memlarni oʻz ichiga olgan veb-saytlarning 12 sahifani taqiqlangan deb eʼlon qildi.

Jahon

31.05.2025, 11:24

Rossiya iqtisodi tugamoqdami?

Rossiya iqtisodi tugamoqdami?

2025 yilning birinchi choragida Rossiyaning yalpi ichki mahsuloti oʻtgan yilning toʻrtinchi choragiga nisbatan taxminan 0,5 foizga qisqargan. "Rayffayzenbank" tahlilchilari Rosstat maʼlumotlariga asoslanib hisoblab chiqdilar. Federatsiya Iqtisodiyoti 2022 yil oʻrtalaridan buyon birinchi marta oʻsishdan qisqardi. Bu haqda "Deutsche Welle" agentligi xabar qildi.

Jahon

31.05.2025, 11:02

Farrux Zokirov "Doʻstlik" ordeni bilan taqdirlandi

Farrux Zokirov "Doʻstlik" ordeni bilan taqdirlandi

Kecha, 29 may kuni Toshkentdagi "Oʻzbekiston" forumlar saroyida Oʻzbekiston va Rossiya oʻrtasidagi Iqtisodiy hamkorlik boʻyicha hukumatlararo komissiyasining Madaniyat quyi komissiyasining birinchi yigʻilishi boʻlib oʻtdi. Bu haqda Madaniyat vazirligi xabar qildi.

Madaniy

30.05.2025, 14:59

Putinning yadro rejasi fosh boʻldi, tadqiqotchilarning Rossiyaning harbiy bazalarga oid hujjatlarini oʻrgandi

Putinning yadro rejasi fosh boʻldi, tadqiqotchilarning Rossiyaning harbiy bazalarga oid hujjatlarini oʻrgandi

Jurnalist va tadqiqotchilar Rossiyaning Orenburg viloyatida, Qozogʻiston Respublikasi chegarasida joylashgan "Yasniy" harbiy bazasi faoliyatini oʻrgandi. Maʼlum boʻlishicha, Rossiya hukumati bir necha yildan buyon hech qanday rasmiy bayonotsiz oʻzining strategik yadroviy qurollarini keng koʻlamda modernizatsiya qilmoqda. Bu haqda BBC yozmoqda.

Jahon

30.05.2025, 14:31

Shimoliy Koreya Rossiyaga urushda qancha yordam bergan?

Shimoliy Koreya Rossiyaga urushda qancha yordam bergan?

Shimoliy Koreya Rossiyaga urushda Ukrainaning bir qancha muhim fuqarolik infratuzilmasiga qarshi raketa hujumlarni amlga oshirishda yordam bergan. Shu vaqtga qadar Shimoliy Koreya Rossiyaga 20 ming konteynerdan iborat oʻq-dorilar yetkazib berganligi maʼlum boʻldi.

Jahon

30.05.2025, 10:41

Yaqin Sharqda otashkesimni toʻxtatishga qaratilgan AQSh taklifiga Isroil hukumati rozi boʻlgan, biroq Hamas bu taklifni hali muhokama qilmoqda

Yaqin Sharqda otashkesimni toʻxtatishga qaratilgan AQSh taklifiga Isroil hukumati rozi boʻlgan, biroq Hamas bu taklifni hali muhokama qilmoqda

Kecha, 29 may kuni AQSh prezidenti Donalʼd Tramp maʼmuriyati Isroil va Hamas oʻrtasida oʻt ochishni toʻxtatish boʻyicha ikki tomonga ham taklif bergan. Isoril hukumati AQSh taklifini qabul qilgan, Bosh vazir Binʼyamin Netanʼyaxu taklifga imzo chekkan, biroq Hamas bu taklifni hali muhokama qilmoqda. Bu taklifning shartlari hali keng ommaga maʼlum emas. Hamas harakati rasmiysining aytishicha, AQSh taklifi Gʻazodagi genotsid va ocharchilikni davom ettirishga qaratilgan. Bu haqda "Al Jazeera" nashri maʼlum qildi.

Jahon

30.05.2025, 09:31

Malta  Respublikasi iyun oyida Falastinni mustaqil davlat sifatida tan oladi —  Robert Abela

Malta Respublikasi iyun oyida Falastinni mustaqil davlat sifatida tan oladi — Robert Abela

Kecha, 25 may kuni Malta Respublikasi Bosh vaziri Robert Abela Falastinni mustaqil davlat sifatida tan olishini maʼlum qildi. Bu haqda “Times of Malta” nashri xabar qildi.

Jahon

26.05.2025, 17:03

Tramp Putin va  Zelenskiyni qattiq tanqid qildi. U Putinni mutlaqo aqldan ozgan deb atadi

Tramp Putin va  Zelenskiyni qattiq tanqid qildi. U Putinni mutlaqo aqldan ozgan deb atadi

AQSh prezidenti Donalʼd Tramp Rossiya yetakchisi Vladimir Putindan norozi ekanini aytdi, bu bayonot Rossiyaning uchuvchisiz uchoqlarining Ukraina shaharlariga ommaviy hujumlari fonida yangradi. 

Jahon

26.05.2025, 14:00

Gʻazodagi voqealarning barchasi butun dunyo koʻz oʻngida sodir boʻlmoqda — Antoniu Gutterish

Gʻazodagi voqealarning barchasi butun dunyo koʻz oʻngida sodir boʻlmoqda — Antoniu Gutterish

Isroil hukumati deyarli 80 kundan buyon Gʻazoga yuborilayotgan yordamni toʻsib qoʻymoqda. BMT Bosh kotibi Antoniu Gutterish hozirgacha Isroil tomonidan Gʻazoga ruxsat berilgan yordamni bir tomchi suvga oʻxshatdi. 23 may kuni Nʼyu-Yorkda jurnalistlarga bergan bayonotida Gʻazo aholisi ocharchilik xavfiga duch kelganini  maʼlum qilgan. Uning aytishicha, oilalar ochlikka mahkum etilgan va hayot uchun eng oddiy narsalardan mahrum. Bu voqealarning barchasi dunyo koʻz oʻngida sodir boʻlayotganini aytgan.

Jahon

24.05.2025, 14:53

Boʻrijardagi halokat hamda oxirgi oʻrindagi inson qadri

Toshkent shahrining Belariq mahallasidan oʻtgan Boʻrijar kanalida oqib ketayotgan qizni qutqargan 43 yoshli erkak choʻkib ketdi. Bu halokat nima sabab boʻlgan? Noqonuniy qurilishmi yoki ehtiyotsizlik. Minglab daraxtlarning kesilishi va xavfsizlik talablarining bajarilmasligi bilan kechgan obodonlashtirish ishlari ortidan Boʻrijar kanalining qirgʻoqlari xavfli boʻlib qolgan. Loyiha dastlab yopiq qaror asosida boshlanib, aholi eʼtirozlariga sabab boʻlib kelayotgan edi.

Oʻzbekiston

23.05.2025, 16:45

Garvard xalqaro talabalarsiz qolmoqda. Tramp maʼmuriyati SEVP sertifikatini bekor qildi

Garvard xalqaro talabalarsiz qolmoqda. Tramp maʼmuriyati SEVP sertifikatini bekor qildi

 Tramp maʼmuriyati Garvard universitetining xalqaro talabalarni qabul qilish vakolatini bekor qildi. Ichki Xavfsizlik Departamenti (DHS) universitetning SEVP (Student and Exchange Visitor Program) sertifikatini bekor qilganini eʼlon qildi, bu esa Garvardga 2025–2026 oʻquv yilidan boshlab F- va J-vizaga ega talabalarni qabul qilishni taqiqlaydi.

Ta'lim

23.05.2025, 16:31

Rossiyalik deputatlar migrant ayollar uchun pulli tugʻruqni joriy qilishni taklif qildi

Rossiyalik deputatlar migrant ayollar uchun pulli tugʻruqni joriy qilishni taklif qildi

Rossiya Davlat dumasida migrant ayollar uchun bepul tugʻruqni taqiqlash taklif qilmoqda. Deputatlar migrantlardan majburiy tibbiy sugʻurta taqdim etishga chaqirmoqda.

Jahon

23.05.2025, 13:37