Keskinlashgan Isroil-Turkiya munosabatlari yoxud "yangi usmoniylik" siyosati

2024-yil soʻnggida Suriyada Bashar Asad rejimi qulagach vaziyat keskin oʻzgardi. Turkiya Suriyada Eronning oʻrnini egallashga va mamlakatda harbiy bazasini joylashtirishga harakat qilmoqda. Suriya bilan qoʻshma mudofaa shartnomasiga koʻra Palmira, Hama va T 4 aviabazasi Turkiyaga berilishi koʻzda tutilgan edi. Shuningdek, soʻnggi haftalar davomida turkiyalik mutaxassislar tomonidan ushbu harbiy bazalar koʻzdan kechirilgan edi.

Turkish and Israel

Turkiyaning bu harakatlari esa Isroilning jiddiy qarshiligiga duch kelmoqda. Isroil armiyasi Suriyaga, ayniqsa, uning janubiy viloyatlariga havo hujumlarini davom ettirmoqda. Jumladan, Turkiya koʻzdan kechirgan ikkita bazaga hujum qildi. Bu turklar uchun jiddiy signal boʻldi.

 

Bu ikki yirik mintaqaviy kuch markazlarining bevosita chegaraga ega boʻlishi mintaqada vaziyatni keskinlashtiradi. Isroil Turkiyaning Suriyaga joylashuvini oʻz xavfsizligiga tahdid hisoblamoqda. 

 

"Yangi usmoniylik"—2000-yillarda Turkiyada kuchaya boshlagan harakat boʻlib, sobiq Usmoniy imperiyasining hududlarida oʻz ta'sirini kuchaytirishga qaratilgan tendensiya sanaladi. Bu tendensiya, ayniqsa, Rajab Toyip Erdoʻgʻan davrida kuchaya boshladi.

 

Aftidan, Erdoʻgʻan Suriyada bazalarni joylashtirish orqali oʻz pozitsiyasini kuchaytirishni maqsad qilgan. Biroq, bu ambitsiyalar Isroilning faol qarshiligiga duch kelmoqda.

 

Turkiyaning mintaqaviy ambitsiyalari va Isroilning xavfsizlik siyosati mintaqada yangi qarama-qarshilikni vujudga keltirmoqda. Suriya va Livan kelajakda vujudga kelishi mumkin boʻlgan mojaro uchun platsdarm vazifasini oʻtashi mumkin.

Azizbek Olimov

Mavzuga oid yangiliklar

Нетаняху Озарбайжонга ташриф буюради. Алиев уни ҳибсга оладими?

Netanʼyaxu Ozarbayjonga tashrif buyuradi. Aliyev uni hibsga oladimi?

Isroil Bosh vaziri Binyamin Netanʼyaxu 2025 yil may oyining boshida rasmiy tashrif bilan Ozarbayjonga boradi. Boku shahrida u Ozarbayjon Prezidenti Ilhom Aliyev bilan uchrashib, ikki davlat oʻrtasidagi hamkorlikni kengaytirish va mintaqaviy xavfsizlik masalalarini muhokama qiladi. Bu tashrif AQSh va Eron oʻrtasidagi yadroviy muzokaralar qayta tiklangan, Turkiyaning Suriyadagi harbiy ishtiroki boʻyicha bahslar davom etayotgan bir paytda amalga oshmoqda. Bu haqda "Ynet" xabar qildi.

Siyosat

24.04.2025, 23:54

Foto: Anadolu

Yoʻlak urushlari yoxud Asaddan keyingi davrda Suriyadagi Turkiyaning energiya loyihalari

Asad rejimining qulashi ortidan voqealar rivojining sabablarini tushuntiradigan har xil "nazariyalar" paydo boʻldi. Versiyalardan biri buning ortida butunlay Turkiya turgani, bu esa Suriya va oʻz hududi orqali Qatardan Yevropaga gaz quvurini qurish loyihasini jonlantirayotgani haqidagi taxmindir. Shunga koʻra, Anqara Rossiya, Kaspiy dengizi havzasi, Sharqiy Oʻrtayer dengizi, Fors koʻrfazidan gaz oqimini toʻxtatib, kontinental gaz markazi sifatidagi strategik maqomini yanada mustahkamlamoqchi. Bu haqiqatmi yoki yoʻq? Aniqlik kiritish zarur.

Jahon

07.04.2025, 19:26

Pegasus, Isroil

Hukumat xakerlar orqali faollarni kuzatayotgani aytilmoqda

Oʻzbekiston muxolifat, jurnalist va inson huquqlari faollarining shaxsiy muloqotlarini kuzatishda "Pegasus"  josuslik dasturida foydalanayotganligi aytilmoqda.

Jahon

19.04.2025, 16:46

https://president.uz/oz/lists/view/7381

“Turk birlik”da darz: Shimoliy Kipr Turkiyaga Oʻzbekiston va Qozogʻistonga nisbatan chora koʻrishga chaqirdi

Joriy yilning 3-4 aprel kunlari Samarqandda oʻtkazilgan Markaziy Osiyo – Yevropa Ittifoqi sammitida davlat rahbarlari va Yevropa Ittifoqi tashkiloti rahbarlari oʻrtasida BMT Xavfsizlik Kengashining qarorlariga sodiqligini bildiruvchi qarorni imzolagan.  Shundan soʻng faqatgina Turkiya tomonidan tan olingan Shimoliy Kipr Turk  Respublikasi (TRSK)Transport vaziri Oʻzbekiston, Qozogʻiston va Turkmanistonga Turkiyani chora koʻrishga chaqirdi. Chunki BMT doirasida TRSK mustaqil davlat sifatida tan olinmagan. Bu haqda Ozarbayjonning “Haqqin.az” nashri tahliliy material eʼlon qildi.

Siyosat

16.04.2025, 17:24

Turkiya, Yevropa kengashi Kongressi

Yevropa Kengashi Turkiyaga maʼlumotlarni oʻrganish uchun guruh yuboradi

Erdogʻan oʻzining asosiy muxolifat yetakchisi Akrom Imomoʻgʻlining hibsga olinganidan keyin Yevropa Kengashi Kongressida shoshilinch yigʻilish boʻlib oʻtdi. Bu haqda “Euronews” xabar qildi.

Siyosat

02.04.2025, 16:44

#Uzbekistan, #reyting,

Dunyoga yangi adolatli tizim kerak

Turkiyaning Oʻzbekistondagi favqulodda va muxtor elchisi Ufuk Ulutash Birlashgan Millatlar Tashkiloti adolat va tinchlik oʻrnatish maqsadida tuzilgan xalqaro tizim eskirayotganini hamda BMTda oʻrnatilgan qoidalar ikkiyuzlamachilik asosida qoʻllanilayotganini aytdi. Bu haqda PARADIGMA.UZ muxbiri xabar qildi.

Jahon

01.04.2025, 17:45

So‘nggi yangiliklar

Xalqaro astronavtika kongressi Samarqandda oʻtkaziladi

Avstraliyaning Sidney shahrida oʻtkazilgan Xalqaro astronavtika kongressida (IAC) muhim qaror qabul qilindi: 2028 yilda navbatdagi kongress Samarqand shahrida oʻtkazilishi belgilandi. 

Fan-texnologiya

04.10.2025, 20:13

Obama: “Dunyodagi muammolarning 80 foiziga oʻlishdan va keraksiz boʻlib qolishdan qoʻrqadigan qari erkaklar sababchi”

AQShning sobiq prezidenti Barak Obama «dunyoning eng yirik inqirozlari, odatda, hokimiyatga yopishib olgan erkaklar tomonidan qoʻzgʻatilgan» deya taʼkidladi.

Jahon

04.10.2025, 18:39

Toshkentda tezkor xodimga 10 ming dollar pora bermoqchi boʻlgan shaxs ushlandi

Toshkentda jinoyat-qidiruv boʻlimi xodimiga pora bermoqchi boʻlgan, oʻz uyida giyohvandlik vositalarini saqlab kelayotgan shaxs qoʻlga olindi.

Oʻzbekiston

04.10.2025, 16:21

Vengriyada tahsil olayotgan oʻzbekistonlik talabalar sonini oshiriladi

Toshkent davlat agrar universiteti (TDAU) delegatsiyasi Vengriyaning yetakchi universitetlari bilan akademik, ilmiy va taʼlim sohasidagi hamkorlikni mustahkamlash maqsadida Budapeshtga bordi.

Ta'lim

04.10.2025, 14:13

Isroil Gʻazo sektoriga hujumlarni toʻxtatgani aytilmoqda

Isroil nashrlarining  xabar qilishicha, Isroil armiyasiga Gʻazoga hujumlarning shiddatini kamaytirish boʻyicha koʻrsatma berilgan va yaqin vaqt ichida muzokaralar boshlanishi kutilmoqda. HAMAS ham muloqotga tayyor ekanini bildirib, barcha garovdagilarni ozod qilishga, halok boʻlganlarning jasadlarini topshirishga va Gʻazoni texnokratlar hukumati boshqarishiga rozi boʻlishini maʼlum qildi.

Jahon

04.10.2025, 12:31

Ramazon Temirov: "Allohdan qoʻrqing!"

UFC jangchisi Ramazon Temirov doping sabab bir yilga chetlatilgan edi. U yurak yetishmovchiligi va boshqa yurak kasalliklarida qoʻllaniladigan dorini ichgani sababli shu holatga tushgan.

Sport

04.10.2025, 12:08

Shifokorlarga tushunarsiz yozish taqiqlandi

BBC nashrining xabar berishicha, tibbiyot fakulteti talabalariga ham yozuvlarini rivojlantirishga oid darslar qoʻshish tavsiya qilindi. 

Jahon

04.10.2025, 10:00

Infantino nega Isroil futbol musobaqalaridan chetlatilmayotganini izohladi

FIFA prezidenti Janni Infantino Isroil terma jamoalari xalqaro musobaqalardan chetlatilmagani sababini tushuntirdi.

Sport

03.10.2025, 20:29

Oʻzbekiston tashqi qarzi ortmoqda

Oʻzbekiston tashqi qarzi ortmoqda

Oʻzbekistonning umumiy tashqi qarzi 2025 yil birinchi yarim yilligi yakuni boʻyicha 72,2 mlrd dollarni tashkil qildi. Bu haqda Markaziy bank xabar berdi.

Iqtisodiyot

03.10.2025, 19:34

Telegram asoschisi Qozogʻistonda yangi sunʼiy intellekt loyihasini eʼlon qildi

Telegram asoschisi Qozogʻistonda yangi sunʼiy intellekt loyihasini eʼlon qildi

Telegram asoschisi Pavel Durov Ostonada boʻlib oʻtgan Digital Bridge-2025 xalqaro texnologik forumida milliarddan ortiq foydalanuvchiga moʻljallangan sunʼiy intellekt sohasidagi yangi loyihani taqdim etdi.

Jahon

03.10.2025, 18:36

Oʻzbekistonda pensionerlariga noyabr oyida transport qatnovlariga chegirmalar beriladi

Uzbekistan Airways va «Oʻztemiryoʻlovchi» noyabr oyida pensionerlar uchun avia va temiryoʻl yoʻnalishlarida vaqtinchalik chegirmalar joriy etmoqda.

Oʻzbekiston

03.10.2025, 17:32

Toshkentda qalbaki payvandlash elektrodlari ishlab chiqargan sex fosh etildi

Bosh prokuratura huzuridagi Departamentning Uchtepa tumani boʻlimi xodimlari tomonidan oʻtkazilgan tezkor tadbirda yashirin sex faoliyati aniqlandi.

Oʻzbekiston

03.10.2025, 16:35