Кескинлашган Исроил-Туркия муносабатлари ёхуд "янги усмонийлик" сиёсати

2024 йил сўнггида Сурияда Башар Асад режими қулагач вазият кескин ўзгарди. Туркия Сурияда Эроннинг ўрнини эгаллашга ва мамлакатда ҳарбий базасини жойлаштиришга ҳаракат қилмоқда. Сурия билан қўшма мудофаа шартномасига кўра Палмира, Ҳама ва Т 4 авиабазаси Туркияга берилиши кўзда тутилган эди. Шунингдек, сўнгги ҳафталар давомида туркиялик мутахассислар томонидан ушбу ҳарбий базалар кўздан кечирилган эди.
 

Turkish and Israel

Туркиянинг бу ҳаракатлари эса Исроилнинг жиддий қаршилигига дуч келмоқда. Исроил армияси Сурияга, айниқса, унинг жанубий вилоятларига ҳаво ҳужумларини давом эттирмоқда. Жумладан, Туркия кўздан кечирган иккита базага ҳужум қилди. Бу турклар учун жиддий сигнал бўлди.

 

Бу икки йирик минтақавий куч марказларининг бевосита чегарага эга бўлиши минтақада вазиятни кескинлаштиради. Исроил Туркиянинг Сурияга жойлашувини ўз хавфсизлигига таҳдид ҳисобламоқда.

 

"Янги усмонийлик"—2000 йилларда Туркияда кучая бошлаган ҳаракат бўлиб, собиқ Усмоний империясининг ҳудудларида ўз таъсирини кучайтиришга қаратилган тенденция саналади. Бу тенденция, айниқса, Ражаб Тоййиб Эрдўған даврида кучая бошлади.

 

Афтидан, Эрдўған Сурияда базаларни жойлаштириш орқали ўз позициясини кучайтиришни мақсад қилган. Бироқ, бу амбициялар Исроилнинг фаол қаршилигига дуч келмоқда.

 

Туркиянинг минтақавий амбициялари ва Исроилнинг хавфсизлик сиёсати минтақада янги қарама-қаршиликни вужудга келтирмоқда. Сурия ва Ливан келажакда вужудга келиши мумкин бўлган можаро учун плацдарм вазифасини ўташи мумкин.

Азизбек Олимов

мавзуга оид янгиликлар

Binyamin Netanyaxu va Ilhom Aliyev

Нетанъяху Озарбайжонга ташриф буюради. Алиев уни ҳибсга оладими?

Исроил Бош вазири Бинямин Нетанъяху 2025 йил май ойининг бошида расмий ташриф билан Озарбайжонга боради. Боку шаҳрида у Озарбайжон Президенти Илҳом Алиев билан учрашиб, икки давлат ўртасидаги ҳамкорликни кенгайтириш ва минтақавий хавфсизлик масалаларини муҳокама қилади. Бу ташриф АҚШ ва Эрон ўртасидаги ядровий музокаралар қайта тикланган, Туркиянинг Суриядаги ҳарбий иштироки бўйича баҳслар давом этаётган бир пайтда амалга ошмоқда. Бу ҳақда "Ynet" хабар қилди.

Сиёсат

24.04.2025, 23:54

Foto: Anadolu

Йўлак урушлари ёхуд Асаддан кейинги даврда Суриядаги Туркиянинг энергия лойиҳалари

Асад режимининг қулаши ортидан воқеалар ривожининг сабабларини тушунтирадиган ҳар хил "назариялар" пайдо бўлди. Версиялардан бири бунинг ортида бутунлай Туркия тургани, бу эса Сурия ва ўз ҳудуди орқали Қатардан Европага газ қувурини қуриш лойиҳасини жонлантираётгани ҳақидаги тахминдир. Шунга кўра, Анқара Россия, Каспий денгизи ҳавзаси, Шарқий Ўртаер денгизи, Форс кўрфазидан газ оқимини тўхтатиб, континентал газ маркази сифатидаги стратегик мақомини янада мустаҳкамламоқчи. Бу ҳақиқатми ёки йўқ? Аниқлик киритиш зарур.

Жаҳон

07.04.2025, 19:26

Pegasus, Isroil

Ҳукумат хакерлар орқали фаолларни кузатаётгани айтилмоқда

Ўзбекистон мухолифат, журналист ва инсон ҳуқуқлари фаолларининг шахсий мулоқотларини кузатишда "Pegasus"  жосуслик дастурида фойдаланаётганлиги айтилмоқда.

Жаҳон

19.04.2025, 16:46

https://president.uz/oz/lists/view/7381

“Турк бирлик”да дарз: Шимолий Кипр Туркияга Ўзбекистон ва Қозоғистонга нисбатан чора кўришга чақирди

Жорий йилнинг 3-4 апрель кунлари Самарқандда ўтказилган Марказий Осиё – Европа Иттифоқи саммитида давлат раҳбарлари ва Европа Иттифоқи ташкилоти раҳбарлари ўртасида БМТ Хавфсизлик Кенгашининг қарорларига содиқлигини билдирувчи қарорни имзолаган.  Шундан сўнг фақатгина Туркия томонидан тан олинган Шимолий Кипр Турк  Республикаси (ТРСК)Транспорт вазири Ўзбекистон, Қозоғистон ва Туркманистонга Туркияни чора кўришга чақирди. Чунки БМТ доирасида ТРСК мустақил давлат сифатида тан олинмаган. Бу ҳақда Озарбайжоннинг “Haqqin.az” нашри таҳлилий материал эълон қилди.

Сиёсат

16.04.2025, 17:24

Turkiya, Yevropa kengashi Kongressi

Европа Кенгаши Туркияга маълумотларни ўрганиш учун гуруҳ юборади

Эрдоған ўзининг асосий мухолифат етакчиси Акром Имомўғлининг ҳибсга олинганидан кейин Европа Кенгаши Конгрессида шошилинч йиғилиш бўлиб ўтди. Бу ҳақда “Euronews” хабар қилди.

Сиёсат

02.04.2025, 16:44

#Uzbekistan, #reyting,

Дунёга янги адолатли тизим керак

Туркиянинг Ўзбекистондаги фавқулодда ва мухтор элчиси Уфук Улуташ адолат ва тинчлик ўрнатиш мақсадида тузилган халқаро тизим Бирлашган Миллатлар Ташкилоти  эскираётганини ҳамда БМТда ўрнатилган қоидалар иккиюзламачилик асосида қўлланилаётганини айтди. Бу ҳақда PARADIGMA.UZ мухбири хабар қилди.

Жаҳон

01.04.2025, 17:45

сўнгги янгиликлар

Tram and Mirziyoyev

АҚШ Ўзбекистондан фойдаланмоқчи

Россия-Украина уруши бошланганидан кейин баъзи давлатларга АҚШдан тўғридан тўғри рейслар бекор қилинган. Трамп администрацияси АҚШдан депортация қилинган Собиқ Иттифоқ таркибидаги давлатларнинг фуқаролари учун Ўзбекистондан транзит нуқтаси сифати фойдаланиш учун мамлакат билан музокаралар ўтказган. Бу ҳақда "Washington Post" маълум қилди.

Сиёсат

07.05.2025, 17:33

Ўзбекистонда аҳоли дам олиш учун ажратилган ерларни хусусийлаштириш тақиқланди

Ўзбекистонда давлат мулки бўлган аҳолининг дам олиш учун фойдаланиладиган ерларини сотиш ва хусусийлаштириш ёхуд бегоналаштириш қонун билан тақиқланиши белгиланди.

Ўзбекистон

06.05.2025, 15:40

Кашмир инқирози – 2025: Қисқа таҳлилий ҳисобот

Жамму ва Кашмир ҳудуди яна бир бор Ҳиндистон ва Покистон ўртасидаги можаронинг эпицентрига айланди. Навбатдаги кескинлашувга 2025 йил 22 апрель куни Паҳалгам туманида содир этилган террористик ҳужум сабаб бўлди. Қуролли ҳужум натижасида 26 киши, жумладан 25 нафар Ҳиндистон фуқароси ва 1 нафар Непал фуқароси ҳалок бўлди. Бундай баёнотлар минтақадаги зиддиятни кучайтириб, халқаро ҳамжамиятни ташвишга солмоқда.

Сиёсат

06.05.2025, 14:19

OCCRP

OCCRP: Журналистика жиноят эмас

3 май Жаҳон матбуот куни муносабати билан дунёга машҳур "Panama papers"  ва "Troika Laundromat" ҳужжатларини фош этган – OCCRP уюшган жиноятчилик ва коррупцияни фош қилишга ихтисослашган ташкилот бош муҳаририр  Миранда Патручич барчага қарата очиқ хат эълон қилди. OCCRP ҳужжатларида Ўзбекистондаги коррупцион тизимлар, амалдорлар ва уларга ёки оиласига тегишли хориждаги банкларда сақланаётган жуда катта миқдордаги пуллар фош этилган. 

Жаҳон

05.05.2025, 18:47

БМТ Махсус Маърузачисининг Ўзбекистонга ташрифи якунлари бўйича ҳисобот Тошкентда тақдим этилди

2025 йил 5 май куни Тошкентда БМТнинг Муносиб турар жой ҳуқуқи бўйича махсус маърузачиси Балакришнан Ражагопалнинг 2024 йил август ойида Ўзбекистонга амалга оширган ташрифи якунларига бағишланган ҳисоботининг расмий тақдимоти бўлиб ўтди. Тадбир Ўзбекистон Республикаси Инсон ҳуқуқлари бўйича миллий маркази ҳамда БМТнинг Марказий Осиёдаги Инсон ҳуқуқлари бўйича Олий комиссари бошқармасининг минтақавий бўлими ҳамкорлигида ташкил этилди.

Жаҳон

05.05.2025, 15:44

Молиявий инқироз фонида БМТ ислоҳ қилинмоқда

Бирлашган Миллатлар Ташкилоти бутун дунё бўйлаб асосий бўлинмаларни бирлаштириш ва ресурсларни қайта тақсимлашни назарда тутувчи кенг кўламли ислоҳот эҳтимолини кўриб чиқмоқда. Бу ҳақда БМТ тузилмасини ислоҳ қилиш билан шуғулланувчи масъуллар томонидан тайёрланган ички меморандумда маълум қилинди.

Сиёсат

05.05.2025, 10:39

Teknofest, Turkiya

Туркиянинг ҳарбий-техникага оид Текнофест кўргазмаси Кипрда ўтказилди

Туркиянинг энг йирик технология ҳамда ҳарбий қурол-аслаҳалар намойиши тадбирларидан бири Teknofest 2025 йилда Шимолий Кипрнинг Лефкосе шаҳрида жойлашган Эржан аэропортида ўтказилмоқда. Бу ҳақда “Turkiye Today” нашри маълум қилган.

Жаҳон

02.05.2025, 15:20

O'zbekiston

Халқаро Амнитсия Ўзбекистондаги инсон ҳуқуқлари ёмонлигини ёзмоқда

Халқаро инсон ҳуқуқлари ташкилоти Amnesty International Ўзбекистон бўйича навбатдаги йиллик ҳисоботини эълон қилди. Унда сўз ва матбуот эркинлигидан тортиб, сиёсий репрессиялар, қийноқлар, мажбурий даволанишлар ва фуқаролик жамияти фаолларига босимгача бўлган кенг қамровли муаммолар ёритилган. Ҳисоботда ҳукуматнинг ислоҳотлар ваъдаларига қарамай, мамлакатда инсон ҳуқуқлари ҳолати сезиларли даражада ёмонлашгани қайд этилади.

Ўзбекистон

02.05.2025, 12:19

Shavkat Mirziyoyev va Donald Tramp

Доналд Трампнинг Ўзбекистонга ташрифи: стратегик манфаатлар ва дипломатик сигналлар ортидаги ҳақиқат

Доналд Трампнинг Марказий Осиёга, хусусан Ўзбекистонга ташриф буюриши эҳтимоли ҳануз долзарб бўлиб қолмоқда. Расмий равишда эълон қилинмаган бўлса-да, мавжуд дипломатик вазият ва структуравий омиллар бундай ташрифнинг юзага келишига замин яратмоқда.

Сиёсат

29.04.2025, 17:39

Kazakistan and Afganistan

Қозоғистон Афғонистондан нима хоҳлайди?

Жорий йилнинг 21-23 апрель кунлари Қозоғистон республикаси Бош вазири ўринбосари, миллий иқтисодиёт вазири Серик Жумангарин Афғонистон пойтахти Кобулга расмий ташрифини амалга ошириб, муваққат ҳукумат раиси ўринбосари Мулла Абдулғани Бародар билан учрашди. Ушбу расмий ташриф икки мамлакат учун муҳим ўрин тутувчи умумий қиймати 140 миллион АҚШ долларлик бўлган 20 га яқин шартномалар имзоланиши билан якунланди. 

Иқтисодиёт

29.04.2025, 15:53

Gulnora Karimova

Гулнора Каримованинг қанча пуллари Ўзбекистонга қайтарилди, улар қаерга сарфланди?

Гулнора Каримованинг Швейцария 313 млн АҚШ доллар пули Ўзбекистон халқига қайтарилган. Шундан 95 млн АҚШ доллар пул Ўзбекистон халқига қайтариш бўйича Ўзбекистон ва Швейцария ҳукуматлари ўртасида ташкил этилган "Ишонч" жамғармасига ўтказилган. 95 млн доллардан 87 млн доллар маблағ Ўзбекистоннинг соғлиқни сақлаш ва таълим тизимига йўналтирилган. Қолган маблағлар эса Швейцария ҳукумати назоратидаги Швейцария банк ҳисобларида сақланмоқда. Ўзбекистон халқига қайтарилган Пулларнинг ҳозирги тақдири қандай кечмоқда. Маблағлар ростдан ҳам бу икки соҳага йўналтирилганми? Мана шу масалаларга очиқлик киритиш мақсадида Ўзбекистон халқига қайтарилган Гулнора Каримова пулларини сарфланиши бўйича, Олмалиқ шаҳрида матбуот анжумани ташкил этилди.

Ўзбекистон

29.04.2025, 12:21

Xitoy va O'zbekiston

Хитой Ўзбекистон учун ҳам хавф, ҳам имкониятдир

Сўнги вақтларда нафақат Ўзбекистон балки кўплаб мамлакатлар хусусан АҚШ Хитойдан келаётган иқтисодий хавф ва хатарлар ҳақида олдингидан кўпроқ ўйлай бошлади. Ўзбекистон медиаси ҳамда баъзи жамоат фаоллари Хитойнинг Ўзбекистонга нафақат иқтисодий баки геосиёсий жиҳатдан хавф эканлиги ҳақида фикрларини очиқ ойдин айта бошлади. Биз эса Хитойнинг Ўзбекистонга ҳам хавфли томонларини ҳам фойда томонларини кўриб чиқамиз.

Ўзбекистон

28.04.2025, 16:39