Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?
Oʻzbekistonga qish mavsumi kirib kelishi bilan havo harorati sezilarli darajada pasaydi. Bunday sharoitda tetik va sogʻlom yurish uchun ovqatlanish ratsioniga alohida eʼtibor qaratish lozim. Xoʻsh, sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak? Mazkur savolga Tibbiyot fanlari doktori Ilhom Otajonov Sogʻliqni saqlash vazirligiga bergan intervyusida javob berdi.
Fan-texnologiya
17.12.2024, 10:53
Ulashish:

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?
Ilhom Otajonovga koʻra, sovuq kunlarda tanaga issiqlik baxsh etuvchi taomlarni isteʼmol qilish foydali. Chunki bunday havoda organizm oʻzini oʻzi isitishi uchun juda koʻp quvvat sarflaydi.
"Inson tanasi koʻproq vitamin va minerallar, ayniqsa, oqsil moddasini talab qiladi. Oʻz navbatida, uning tarkibidagi aminokislotalar immunitetni mustahkamlab, mikroblarga qarshi kurashda yordam beradi", deydi doktor.
Issiqlikni saqlash uchun qanday mahsulotlarni isteʼmol qilish kerak?
Tarkibida issiqlik saqlovchi yeguliklarga grechka va joʻxori yormalari, piyoz, sarimsoqpiyoz, yerqalampir, qalampir, zira, turshak, mayiz, baliq, qoʻy, mol, tovuq goʻshti, sut mahsulotlari, zanjabil choyi, arpabodiyon choyi va qahva kabi mahsulotlar kiradi.
Nutrisiologlar vazn tashlash uchun qishda parhezdan foydalanishni tavsiya etmaydi. Aksincha, aynan shu vaqtda organizm dam olishi va kuch yigʻishi kerak.
"Sovuq mavsumda qizil va qora qalampir, zanjabil, dolchin kabi issiq ziravorlardan foydalanish tavsiya etiladi. Ularning tarkibidagi qizdiruvchi moddalar ovqat hazm qilish tizimining retseptorlarini qoʻzgʻab, qonni tomirlar boʻylab tezroq aylanishi va issiqlikni taʼminlaydi", deydi mutaxassis.
Qishda kam miqdorda yogʻli goʻsht isteʼmol qilib turish ham zarar qilmaydi. Unda sovuqqa qarshi turish uchun zarur boʻlgan arxidon kislotasi mavjud. Xamirli ovqatlar ham tanani isitish uchun xizmat qiladi. Bunday taomlar qish uchun juda mos keladi.
Issiq, toʻyimli ovqat isteʼmol qilish qishning sovuq kunlarida odamlarning kayfiyatiga ijobiy taʼsir qiladi. Ayniqsa, tovuqli shoʻrva organizmda proteinning kerakli darajasini saqlab qolish uchun muhim taomdir.
Nimani isteʼmol qilmaslik kerak?
Shakar isteʼmolini cheklash salomatlik uchun ahamiyatli. Issiq va achchiq qahva organizmga undan koʻra koʻproq tetiklik bagʻishlaydi. Shuningdek, vitaminlarga boy mol, qoʻy jigari qishda A vitamini manbai sifatida organizm uchun zarur boʻladi. Mazkur mahsulotlarning isteʼmolidan tiyilish insonni yanada sogʻlom qiladi.
Maʼlumot uchun, nutrisiolog – oziqlanish boʻyicha konsultantdir. Nutriyentlar – organizm uchun oziqlantiruvchi moddalar boʻlsa, nutrisiolog – ularni oʻrganish bilan shugʻullanadi. Nutrisiolog kishiga kundalik rasionidagi asosiy xatolarni topish hamda tuzatishda koʻmaklashadilar.
Shuningdek, ularning vazifasi – odamlarni mahsulot va taomlarni tanlashda organizm uchun maksimal foyda keltiradiganini tahlil qilishga oʻrgatishdir. Yaʼni, organizmdagi barcha almashinuv jarayonlarini yuqori darajada qoʻllab-quvvatlash uchun toʻgʻri ovqatlanishga oʻrgatishdir.
Fan-texnologiya
17.12.2024, 10:53
Ulashish:
Mavzuga oid yangiliklar

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?
Fan-texnologiya
24.02.2025, 10:40

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?
Fan-texnologiya
02.12.2024, 09:58

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?
Fan-texnologiya
25.11.2024, 10:23

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?
Fan-texnologiya
25.10.2024, 10:13

Yoshiga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?
Fan-texnologiya
01.10.2024, 14:20

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?
Fan-texnologiya
23.09.2024, 10:17
Mashhur yangiliklar

O‘zbekistonda 130 ta obyekt madaniy meros ro‘yxatiga kirishi mumkin
Oʻzbekiston
12.05.2025, 10:43

Men shaxsan 15 may kuni Putinni Istanbulda kutaman — Zelenskiy
Jahon
12.05.2025, 13:06

Xitoyda to‘liq sun’iy intellektga asoslangan shifoxona ochildi
Fan-texnologiya
12.05.2025, 11:08

Tabibning oʻzi bemor ekan: Xonobod shahar sudi raisi jinoyat sodir etdi
Oʻzbekiston
12.05.2025, 12:43

Mubashshir Ahmad Turkiyadagi uyidan gumonlanuvchi sifatida olib ketildi
Oʻzbekiston
12.05.2025, 15:15

Jahon banki Oʻzbekistonda elektr tarmoqlarini modernizatsiya qilish uchun 100 mln AQSh dollar kredit ajratdi
Oʻzbekiston
19.05.2025, 14:30
So‘nggi yangiliklar

Yevropa uchun Oʻzbekistondagi inson huquqlari endi muhim emasmi?
Siyosat
05.06.2025, 16:22

OTM oʻqishga kirish uchun qabul boshlandi
Ta'lim
05.06.2025, 14:45

Tramp 12 davlat fuqarolari uchun AQShga kirishni taqiqladi
Jahon
05.06.2025, 14:24

AQSh Qashqadaryodagi tarixiy majmuani qayta tiklash uchun 250 ming AQSh dollari sarfladi
Madaniy
04.06.2025, 17:46

Ilon Mask Trampning asosiy qonun loyihasini "jirkanch razolat" deb atadi
Jahon
04.06.2025, 12:40

Janubiy Koreyaga yangi prezident saylandi
Jahon
04.06.2025, 11:43

Rossiyalik deputat "Sibir oʻzbeklar tarixiy vatani" degan gaplari uchun keskin tanqidga uchrad
Jahon
03.06.2025, 12:40

Iyul va avgust oyidan ish haqi va pensiyalar oshiriladi
Iqtisodiyot
03.06.2025, 12:14

"Kimgadir yoqadimi-yoʻqmi, biz YI bilan hamkorlikni davom ettiramiz" — Abdulaziz Komilov
Oʻzbekiston
02.06.2025, 17:28

Oʻzbekistonlik senator sud tizimida baʼzi Afrika mamlakatlardan ham orqada ekanligimini aytib, sud tizimdagi tanazzulni tan oldi
Oʻzbekiston
02.06.2025, 17:16

Ukraina kechasi kutilmagan Rossiyaga aviabazalariga keng koʻlamli hujumni amalga oshirdi
Jahon
02.06.2025, 09:19

Rossiyada Putinni Giteler bilan taqqoslaydigan surat va memlar taqiqladi
Jahon
31.05.2025, 11:24
Mashhur yangiliklar

O‘zbekistonda 130 ta obyekt madaniy meros ro‘yxatiga kirishi mumkin
Oʻzbekiston
12.05.2025, 10:43

Men shaxsan 15 may kuni Putinni Istanbulda kutaman — Zelenskiy
Jahon
12.05.2025, 13:06

Xitoyda to‘liq sun’iy intellektga asoslangan shifoxona ochildi
Fan-texnologiya
12.05.2025, 11:08

Tabibning oʻzi bemor ekan: Xonobod shahar sudi raisi jinoyat sodir etdi
Oʻzbekiston
12.05.2025, 12:43

Mubashshir Ahmad Turkiyadagi uyidan gumonlanuvchi sifatida olib ketildi
Oʻzbekiston
12.05.2025, 15:15

Jahon banki Oʻzbekistonda elektr tarmoqlarini modernizatsiya qilish uchun 100 mln AQSh dollar kredit ajratdi
Oʻzbekiston
19.05.2025, 14:30