Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Oʻzbekistonga qish mavsumi kirib kelishi bilan havo harorati sezilarli darajada pasaydi. Bunday sharoitda tetik va sogʻlom yurish uchun ovqatlanish ratsioniga alohida eʼtibor qaratish lozim. Xoʻsh, sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak? Mazkur savolga Tibbiyot fanlari doktori Ilhom Otajonov Sogʻliqni saqlash vazirligiga bergan intervyusida javob berdi

Ulashish:

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Ilhom Otajonovga koʻra, sovuq kunlarda tanaga issiqlik baxsh etuvchi taomlarni isteʼmol qilish foydali. Chunki bunday havoda organizm oʻzini oʻzi isitishi uchun juda koʻp quvvat sarflaydi.

"Inson tanasi koʻproq vitamin va minerallar, ayniqsa, oqsil moddasini talab qiladi. Oʻz navbatida, uning tarkibidagi aminokislotalar immunitetni mustahkamlab, mikroblarga qarshi kurashda yordam beradi", deydi doktor.

Issiqlikni saqlash uchun qanday mahsulotlarni isteʼmol qilish kerak? 

Tarkibida issiqlik saqlovchi yeguliklarga grechka va joʻxori yormalari, piyoz, sarimsoqpiyoz, yerqalampir, qalampir, zira, turshak, mayiz, baliq, qoʻy, mol, tovuq goʻshti, sut mahsulotlari, zanjabil choyi, arpabodiyon choyi va qahva kabi mahsulotlar kiradi. 

Nutrisiologlar vazn tashlash uchun qishda parhezdan foydalanishni tavsiya etmaydi. Aksincha, aynan shu vaqtda organizm dam olishi va kuch yigʻishi kerak.

"Sovuq mavsumda qizil va qora qalampir, zanjabil, dolchin kabi issiq ziravorlardan foydalanish tavsiya etiladi. Ularning tarkibidagi qizdiruvchi moddalar ovqat hazm qilish tizimining retseptorlarini qoʻzgʻab, qonni tomirlar boʻylab tezroq aylanishi va issiqlikni taʼminlaydi", deydi mutaxassis.

Qishda kam miqdorda yogʻli goʻsht isteʼmol qilib turish ham zarar qilmaydi. Unda sovuqqa qarshi turish uchun zarur boʻlgan arxidon kislotasi mavjud. Xamirli ovqatlar ham tanani isitish uchun xizmat qiladi. Bunday taomlar qish uchun juda mos keladi. 

Issiq, toʻyimli ovqat isteʼmol qilish qishning sovuq kunlarida odamlarning kayfiyatiga ijobiy taʼsir qiladi. Ayniqsa, tovuqli shoʻrva organizmda proteinning kerakli darajasini saqlab qolish uchun muhim taomdir.

Nimani isteʼmol qilmaslik kerak?

Shakar isteʼmolini cheklash salomatlik uchun ahamiyatli. Issiq va achchiq qahva organizmga undan koʻra koʻproq tetiklik bagʻishlaydi. Shuningdek, vitaminlarga boy mol, qoʻy jigari qishda A vitamini manbai sifatida organizm uchun zarur boʻladi. Mazkur mahsulotlarning isteʼmolidan tiyilish insonni yanada sogʻlom qiladi. 

Maʼlumot uchun, nutrisiolog – oziqlanish boʻyicha konsultantdir. Nutriyentlar – organizm uchun oziqlantiruvchi moddalar boʻlsa, nutrisiolog – ularni oʻrganish bilan shugʻullanadi. Nutrisiolog kishiga kundalik rasionidagi asosiy xatolarni topish hamda tuzatishda koʻmaklashadilar.

Shuningdek, ularning vazifasi – odamlarni mahsulot va taomlarni tanlashda organizm uchun maksimal foyda keltiradiganini tahlil qilishga oʻrgatishdir. Yaʼni, organizmdagi barcha almashinuv jarayonlarini yuqori darajada qoʻllab-quvvatlash uchun toʻgʻri ovqatlanishga oʻrgatishdir.

Fan-texnologiya

17.12.2024, 10:53

Ulashish:

Mavzuga oid yangiliklar

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Oziq-ovqat allergiyasi — dunyoda tobora keng tarqalayotgan patologiyalar sirasidan boʻlib, tahlillarga koʻra, bundan asosan bolalar, ayniqsa, emizikli goʻdaklar koʻp aziyat chekadi. Respublika ixtisoslashtirilgan allergologiya va klinik immunologiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi direktori Ilmira Razikova kuchli allergen hisoblangan oziq-ovqat mahsulotlari haqida batafsil maʼlumot berdi.

Fan-texnologiya

24.02.2025, 10:40

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Qish fasli kirib kelishi bilan uy sharoitida tayyorlangan qoʻlbola konserva mahsulotlarini isteʼmol qilish boshlanadi. Bunday mahsulotlarning sifat nazorati maxsus tekshiruvlardan oʻtmagani bois, ularning isteʼmolga yaroqli yoki yaroqsiz ekanligini bilish mushkul. Agar odam konserva mahsulotidan zaharlansa, unda qanday belgilar paydo boʻladi, kasallanishning oldini olish uchun nimalar qilish kerak? Mazkur savollarga Sogʻliqni saqlash vazirligi matbuot xizmati tomonidan tashkillashtirilgan intervyuda javob berildi. 

Fan-texnologiya

02.12.2024, 09:58

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Sogʻlom ovqatlanishga rioya qilishni boshlagan har bir oila tuz isteʼmol qilish kerakmi yoki yoʻqmi, deya oʻylaydi. Hatto insonlar orasida mutlaqo tuz isteʼmol qilmaydiganlar ham uchrab turadi. Xoʻsh, oʻzi tuz isteʼmol qilish qanchalik sogʻliqqa zarar yetkazadi? Uning insonlarga foydasi bormi? Shu kabi savollarga Sogʻliqni saqlash vazirligi batafsil javob berdi. 

Fan-texnologiya

25.11.2024, 10:23

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Kuz-qish mavsumi boshlanishi bilan kattalardan tortib, yosh bolalargacha tez-tez burun bitishi, aksi urish holatlari kuzatiladi. Bolalarda mazkur holatlar boshlanishi bilan ularning ota-onalari oʻzlari bilgan usulda farzandlarini davolashga harakat qiladi. Ammo bunday oʻzbilarmonlikning oxiri boshqa bir kasalliklarni keltirib chiqarishi mumkin. Mazkur kasalliklarni bartaraf etish boʻyicha tibbiyot fanlari doktori, professor Furqat Shamsiyev oʻzining tavsiyalarini berib oʻtdi.

Fan-texnologiya

25.10.2024, 10:13

Yoshga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Yoshiga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Bir yoshgacha boʻlgan bolalarga qanday qoʻshimcha ovqatlar berish mumkinligi haqida Sogʻliqni saqlash vazirligi mutaxassisi tomonidan bir qator tavsiyalar berildi.

Fan-texnologiya

01.10.2024, 14:20

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Kunlik tanovul qilayotgan baʼzi bir taomlarimiz salomatligimizga bevosita salbiy taʼsir qilib, organizmning qarish jarayonini tezlashtirishi mumkin. Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan ana shunday mahsulotlarning roʻyxati va ularning tanaga taʼsiri haqida maʼlumot berildi.

Fan-texnologiya

23.09.2024, 10:17

So‘nggi yangiliklar

Oʻzbekistonga Xitoydan 30 ta avtobus olib kelindi

Oʻzbekistonga Xitoydan 30 ta avtobus olib kelindi

Oʻzbekistonga Xitoydan 30 dona yangi Zhongtong rusumli avtobus olib kelindi. Bu haqda Transport vazirligi matbuot xizmati xabar berdi.

Oʻzbekiston

13.03.2025, 12:36

Тошкентда ноқонуний сақланилаётган 1,1 млрд сўмлик спиртли ичимликлар аниқланди

Toshkentda noqonuniy saqlanilayotgan 1,1 mlrd so‘mlik spirtli ichimliklar aniqlandi

Davlat xavfsizlik xizmati xodimlari tomonidan Toshkent shahrida yaroqlilik muddati o‘tgan katta miqdordagi mahsulotlar aniqlandi.

Oʻzbekiston

13.03.2025, 12:28

Buxoroda tarixiy buyumlarni pullamoqchi boʻlgan fuqaro ushlandi

Buxoroda tarixiy buyumlarni pullamoqchi boʻlgan fuqaro ushlandi

Buxoro aeroport orqali noqonuniy yoʻllar bilan Rossiyaga qimmatbaho metallardan yasalgan zargarlik buyumlari hamda madaniy boyliklarni olib ketmoqchi boʻlgan fuqaro qoʻlga tushdi. Bu haqda Buxoro viloyati bojxona boshqarmasi axborot xizmati xabar berdi.

Oʻzbekiston

13.03.2025, 12:05

Ўзбекистонда ҳибсга олинмаган гумонланувчиларнинг ҳуқуқларини чеклаш таклиф қилинди

Ўзбекистонда ҳибсга олинмаган гумонланувчиларнинг ҳуқуқларини чеклаш таклиф қилинди

Ўзбекистонда жиноят иши бўйича гумонланувчи, айбланувчи ва судланувчининг чет элга чиқиши чекланиши ҳақидаги қонун лойиҳаси парламентда биринчи ўқишда маъқулланди. Бу ҳақда Олий Мажлис Қонунчилик палатаси ахборот хизмати маълум қилди.

Oʻzbekiston

13.03.2025, 11:43

Qashqadaryoda 103 tup daraxt kesib tashlandi

Qashqadaryoda 103 tup daraxt kesib tashlandi

Ijtimoiy tarmoqda Qashqadaryo viloyati Koʻkdala tumani "Ayritom" mahallasida 2024 yilning dekabr oyida 30 dan ortiq qoratol daraxtlari noqonuniy kesilganligi haqida xabar eʼlon qilingani edi. Mazkur holatga Bosh prokuratura rasmiy izoh berdi.

Oʻzbekiston

13.03.2025, 11:41

Фарғонада самолёт ғилдираги чиқиб кетгани сабабли аэропорт ёпилди

Farg‘onada samolyot g‘ildiragi chiqib ketgani sababli aeroport yopildi

12-mart kuni Farg‘ona xalqaro aeroportida Novosibirsk S7-5561 reysi bilan uchib kelgan Boeing 737-800 (RA-73669) samolyoti uchish-qo‘nish yo‘lagida to‘xtab qoldi. Bu haqda "Авиаторщина" xabar berdi.

Jahon

13.03.2025, 10:31

Франция Президенти Мирзиёевни орден билан тақдирлади

Fransiya Prezidenti Mirziyoyevni orden bilan taqdirladi

Fransiya Prezidenti Emmanuel Makron Shavkat Mirziyoyevni Fransiya Respublikasining oliy mukofoti — Faxriy legion ordeni bilan taqdirladi. Bu haqda Prezident matbuot xizmati xabar berdi.

Siyosat

13.03.2025, 09:52

Hilola Umarova pedagoglarni "Tashabbusli byudjet"ga jalb qilayotganlarga qonunni eslatib qoʻydi

Hilola Umarova pedagoglarni "Tashabbusli byudjet"ga jalb qilayotganlarga qonunni eslatib qoʻydi

Maktab va matagacha taʼlim vaziri Hilola Umarova pedagoglarni "Tashabbusli byudjet" loyihasiga jalb qilish qonunbuzarlik ekanligini eslatib, oʻzining Telegram-kanalida post joyladi.

Ta'lim

12.03.2025, 10:52

Украина ўттиз кунлик сулҳга рози бўлди

Ukraina o‘ttiz kunlik sulhga rozi bo‘ldi

Kecha, 11-mart kuni Saudiya Arabistonining Jidda shahrida AQSh hamda Ukraina delegatsiyalari o‘rtasida muzokaralar bo‘lib o‘tdi. Bu haqda Ukraina Prezidenti matbuot xizmati xabar berdi.

Siyosat

12.03.2025, 10:38

Тошкентда сезиларли даражада зилзила юз берди

Toshkentda sezilarli darajada zilzila yuz berdi

Bugun, 12 mart kuni mahalliy vaqt bilan soat 6:16 da Toshkent viloyati hamda Toshkent shahrida yer silkinishi yuz berdi. Bu haqda Favqulodda vaziyatlar vazirligi Seysmoprognostik monitoring Respublika markazi xabar qildi.

Oʻzbekiston

12.03.2025, 10:00

Жорий ҳафта ҳаво ҳарорати 22 даражагача кўтарилади

Joriy hafta havo harorati 22 darajagacha ko‘tariladi

Joriy hafta O‘zbekiston bo‘ylab quyoshli, iliq ob-havoda hukm suradi. Bu haqda "O‘zgidromet" axborot xizmati xabar berdi.

Oʻzbekiston

11.03.2025, 12:07

"Хумо" хоккей клубидагилар уч ойдан бери маош олмагани айтилмоқда

"Xumo" xokkey klubidagilar uch oydan beri maosh olmagani aytilmoqda

Toshkentning "Xumo" xokkey klubi o‘yinchilari va xodimlari uch oydan beri maosh olmayotgani aytilmoqda. Bu haqda "Shaiba.kz" saytida ma’lum qilindi.

Sport

11.03.2025, 10:02