Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Oziq-ovqat allergiyasi — dunyoda tobora keng tarqalayotgan patologiyalar sirasidan boʻlib, tahlillarga koʻra, bundan asosan bolalar, ayniqsa, emizikli goʻdaklar koʻp aziyat chekadi. Respublika ixtisoslashtirilgan allergologiya va klinik immunologiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi direktori Ilmira Razikova kuchli allergen hisoblangan oziq-ovqat mahsulotlari haqida batafsil maʼlumot berdi.

Ulashish:

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Unga koʻra, bolalarda bu turdagi kasallik rivojlanishiga koʻp hollarda onaning homiladorlik yoki emizikli davrida notoʻgʻri ovqatlanishi sabab boʻladi. Goʻdak sunʼiy aralashmalar bilan oziqlantirilsa, chala tugʻilsa yoki oshqozon-ichak, oʻt, jigar xastaliklaridan aziyat cheksa ham, oziq-ovqat allergiyasi yuzaga kelishi mumkin. 

"Sigir suti kuchli allergiya qoʻzgʻatuvchi mahsulot hisoblanadi. Tarkibida f2, Bos d 4, Bos d 5, Bos d 6, Bos d 8, Bos d 9, Bos d 10, Bos d 11, Bos d 12 allergenlari mavjud. Ularga 5-6 yoshgacha boʻlgan oʻgʻil-qizlarda allergiya kuzatiladi", deydi mutaxassis.

Tovuq tuxumi ham keng tarqalgan allergen boʻlib, ovalbumin, ovomuyeoid, ovotransferrin va ovomutsin oqsillar guruhlarini oʻz ichiga oladi. Bu moddalar molekulyar darajada oʻrganilganda, Gal d1, Gal d2, ovomukoid, Gal d3, Gal d4 allergenlari reaksiyalarni yuzaga keltirishi maʼlum boʻlgan. 

Shuningdek, baliq ham kuchli allergen. Uning goʻshtida parvaalbumin va tropomiozin oqsil guruhlari mavjud. Molekulyar darajadagi oʻrganishlar uning tarkibida Cyp c1, Gad c 1, Gad m 1 allergenlari borligi tasdiqlangan. 

Bugʻdoy va soya ham baʼzida allergik reaksiyalarni keltirib chiqaradi. Masalan, soya tarkibini molekulyar darajada oʻrganish natijasida uning tarkibida  Gly m 1, Gly m 5, Gly m 6 allergenlari mavjudligi aniqlangan. 

Ilmira Razikovaning qoʻshimcha qilishicha, goʻsht mahsulotlari orasida parranda va ot goʻshti boshqalariga nisbatan koʻproq allergen xususiyatga ega. Sitrus mevalar, qulupnay va yertut ham koʻproq allergiya qoʻzgʻaydi. Yongʻoqqa allergiyasi boʻlganlarning aksariyati esa ushbu meva daraxti changiga ham taʼsirchan boʻladi.

"Kattalarda allergiya rivojlanishiga sabab boʻluvchi oziq-ovqat mahsulotlaridan birinchisi yeryongʻoqdir. Bu mahsulot koʻp hollarda anafilaktik reaksiyani keltirib chiqaradi. Undan soʻng turli xil yongʻoqlar, kunjut, asal, shaftoli, uzum, malina, sabzi, shokolad, kofe va kakao allergiya chiqaruvchi mahsulotlar roʻyxatidan joy olgan", deydi shifokor.

Mavzuga oid yangiliklar

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Oʻzbekistonga qish mavsumi kirib kelishi bilan havo harorati sezilarli darajada pasaydi. Bunday sharoitda tetik va sogʻlom yurish uchun ovqatlanish ratsioniga alohida eʼtibor qaratish lozim. Xoʻsh, sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak? Mazkur savolga Tibbiyot fanlari doktori Ilhom Otajonov Sogʻliqni saqlash vazirligiga bergan intervyusida javob berdi. 

Fan-texnologiya

17.12.2024, 10:53

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Qish fasli kirib kelishi bilan uy sharoitida tayyorlangan qoʻlbola konserva mahsulotlarini isteʼmol qilish boshlanadi. Bunday mahsulotlarning sifat nazorati maxsus tekshiruvlardan oʻtmagani bois, ularning isteʼmolga yaroqli yoki yaroqsiz ekanligini bilish mushkul. Agar odam konserva mahsulotidan zaharlansa, unda qanday belgilar paydo boʻladi, kasallanishning oldini olish uchun nimalar qilish kerak? Mazkur savollarga Sogʻliqni saqlash vazirligi matbuot xizmati tomonidan tashkillashtirilgan intervyuda javob berildi. 

Fan-texnologiya

02.12.2024, 09:58

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Sogʻlom ovqatlanishga rioya qilishni boshlagan har bir oila tuz isteʼmol qilish kerakmi yoki yoʻqmi, deya oʻylaydi. Hatto insonlar orasida mutlaqo tuz isteʼmol qilmaydiganlar ham uchrab turadi. Xoʻsh, oʻzi tuz isteʼmol qilish qanchalik sogʻliqqa zarar yetkazadi? Uning insonlarga foydasi bormi? Shu kabi savollarga Sogʻliqni saqlash vazirligi batafsil javob berdi. 

Fan-texnologiya

25.11.2024, 10:23

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Kuz-qish mavsumi boshlanishi bilan kattalardan tortib, yosh bolalargacha tez-tez burun bitishi, aksi urish holatlari kuzatiladi. Bolalarda mazkur holatlar boshlanishi bilan ularning ota-onalari oʻzlari bilgan usulda farzandlarini davolashga harakat qiladi. Ammo bunday oʻzbilarmonlikning oxiri boshqa bir kasalliklarni keltirib chiqarishi mumkin. Mazkur kasalliklarni bartaraf etish boʻyicha tibbiyot fanlari doktori, professor Furqat Shamsiyev oʻzining tavsiyalarini berib oʻtdi.

Fan-texnologiya

25.10.2024, 10:13

Yoshga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Yoshiga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Bir yoshgacha boʻlgan bolalarga qanday qoʻshimcha ovqatlar berish mumkinligi haqida Sogʻliqni saqlash vazirligi mutaxassisi tomonidan bir qator tavsiyalar berildi.

Fan-texnologiya

01.10.2024, 14:20

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Kunlik tanovul qilayotgan baʼzi bir taomlarimiz salomatligimizga bevosita salbiy taʼsir qilib, organizmning qarish jarayonini tezlashtirishi mumkin. Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan ana shunday mahsulotlarning roʻyxati va ularning tanaga taʼsiri haqida maʼlumot berildi.

Fan-texnologiya

23.09.2024, 10:17

So‘nggi yangiliklar

Gateway cherkovi asoschisi 12 yoshli qizga nisbatan jinsiy zoʻravonlik qilganini tan oldi

Texas shtatidagi Gateway yirik cherkovining asoschisi va sobiq bosh pastori Robert Morris 12 yoshli qizga nisbatan jinsiy zoʻravonlik qilganini sudda tan oldi. Robert Morrisga Oseydj okrugi prokuraturasi tomonidan bolaga nisbatan besh epizod boʻyicha axloqqa zid harakatlar sodir etganlik ayblovi qoʻyildi. Tergovga koʻra, zoʻravonlik 1982 yil dekabrida boshlangan — oʻshanda jabrlanuvchi 12 yoshda, Morris esa taxminan 21 yoshda boʻlgan.

Jahon

26.11.2025, 12:22

Qaddofiyning yoʻqolgan boyliklari qayerda? 14 yillik qidiruv va hanuz ochilmagan sirlar

2011 yil oktabrida Liviya rahbari Muammar Qaddofiyning oʻldirilishi bilan siyosiy davr yakunlandi, ammo uning dunyo boʻylab tarqatilgan mol-mulki masalasi hanuz sirligicha qolmoqda. 40 yillik hukmronlik davrida toʻplangan mablagʻlar, oltin, sanʼat asarlari va koʻchmas mulklar oʻrni aniqlanmagani sababli, xalqaro markazlar va maxsus xizmatlarning eʼtibori shu masalaga qaratilgan.

Jahon

26.11.2025, 10:42

Eron–Turkiya Janubiy Yoʻlagi Markaziy Osiyo uchun nega muhim?

Oʻtgan hafta Istanbulda Eron, Xitoy, Qozogʻiston, Oʻzbekiston, Turkmaniston va Turkiya Yevroosiyo koridorining janubiy yoʻnalishi boʻyicha yuk tashishni kuchaytirishga qaratilgan yangi temiryoʻl-tranzit bitimini imzoladi.

Iqtisodiyot

26.11.2025, 09:23

Saudiya Arabistoni ikki yangi alkogol doʻkonini ochadi — Reuters

Doʻkonlardan biri Dahron shahridagi Saudi Aramco himoyalangan majmuasida joylashadi va faqat musulmon boʻlmagan xorijiy xodimlarga xizmat koʻrsatadi. Ikkinchisi esa Jidda shahrida akkreditatsiyadan oʻtgan diplomatlar uchun ochiladi. Eslatib oʻtamiz, Saudiyada musulmonlarga alkogol sotish, saqlash va isteʼmol qilish 1952 yildagi ommaviy mojarodan soʻng toʻliq taqiqlangan.

Jahon

26.11.2025, 08:26

Avtomobillar uchun toq va juft sanalarda harakatlanishni cheklash amaliyoti joriy etiladi

Prezident farmoniga muvofiq, zarur hollarda avtotransport vositalari harakatini cheklash boʻyicha maxsus komissiya tuzildi.

Oʻzbekiston

25.11.2025, 17:11

Barcha masjidlarda yomgʻir soʻrab namoz oʻqiladi

Kuz fasli deyarli yomgʻirsiz oʻtayotgani va yaqin kunlarda ham yogʻingarchilik kutilmayotgani sababli, Oʻzbekistondagi barcha masjidlarda 28 noyabr kuni juma namozidan soʻng istisqo namozi oʻqiladi. Umra ziyoratida boʻlib turgan ellikboshilarga oʻz jamoalari bilan istisqo namozini oʻqish tavsiya etildi.

Oʻzbekiston

25.11.2025, 14:21

Toshkentda havo ifloslanishi: masʼuliyat kimda va xalqaro huquq nima deydi?

“Milliy tiklanish” demokratik partiyasi raisi Alisher Qodirov bu boradagi muhokamalarga munosabat bildirib, ayrim «ekspert»lar tanqidini asossiz deb atadi. U tabiat jarayonlarini hech bir davlat toʻliq nazorat qila olmaydi, degan fikr bildirgan va havo ifloslanishi muammolarini sof tabiiy jarayon sifatida koʻrsatishga uringan. Biroq xalqaro huquq nuqtai nazaridan fuqarolarning sogʻlom va xavfsiz atrof-muhitda yashashi davlat zimmasidagi aniq va huquqiy jihatdan belgilangan majburiyatdir. Tabiiy jarayonlarni bahona qilish davlatni masʼuliyatdan xalos etmaydi.

Oʻzbekiston

25.11.2025, 10:40

Komil Allamjonov Prezident administratsiyasining AQShdagi vakili etib tayinlandi

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti administratsiyasi rahbarining farmoyishiga muvofiq, Komil Ismoilovich Allamjonov maslahatchi-vakil — Prezident administratsiyasining AQShdagi vakili lavozimiga tayinlandi.

Siyosat

25.11.2025, 10:19

Toshkentda ekologik vaziyatni yaxshilash boʻyicha maxsus komissiya tuzildi

Prezident Shavkat Mirziyoyev 25 noyabr kuni «Toshkent shahrida ekologik vaziyatni yaxshilash boʻyicha kechiktirib boʻlmaydigan chora-tadbirlar toʻgʻrisida»gi farmonni imzoladi. Farmonga muvofiq, poytaxtda ekologik holatni yaxshilashga qaratilgan shoshilinch chora-tadbirlarni amalga oshirish boʻyicha maxsus komissiya tuzildi.

Oʻzbekiston

25.11.2025, 09:33

Qirgʻiziston sobiq prezidenti Atambayevning oʻgʻli qoʻlga olindi

Qirgʻizistonda bir guruh siyosiy arboblar, jumladan sobiq prezident Almazbek Atambayevning oʻgʻli Qodirbek Atambayev qoʻlga olindi. Ichki ishlar vazirligi maʼlumotiga koʻra, jami 10 nafar shaxs «parlament saylovlari yakunlari fondida ommaviy norozilik kayfiyati mavjud» degan tasavvur yaratish maqsadida mitinglar uyushtirishni rejalashtirgan.

Jahon

24.11.2025, 17:26

IIV oʻz safida tozalash ishlarini davom ettirmoqda

Maʼlumotlarga koʻra, 60 ga yaqin xodim huquqbuzarliklari uchun qoʻlga olingan va jazolangan. Shuningdek, nooʻrin harakatlari uchun 557 nafar rahbar va xodimga intizomiy jazo qoʻllanilgan. Tizimdagi turli qoidbuzarliklar tufayli 479 nafar xodim ichki ishlar organlaridan boʻshatilgan. 

Siyosat

24.11.2025, 16:48

Pekin havosi qanday tozalandi?

Pekin 2013–2020 yillarda dunyoda havosi eng iflos shaharlardan biri edi. Biroq 7–8 yil ichida havo sifati sezilarli darajada yaxshilandi. Bu – juda katta, rejali va qattiq davlat siyosati natijasi. 

Jahon

24.11.2025, 14:33