Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Oziq-ovqat allergiyasi — dunyoda tobora keng tarqalayotgan patologiyalar sirasidan boʻlib, tahlillarga koʻra, bundan asosan bolalar, ayniqsa, emizikli goʻdaklar koʻp aziyat chekadi. Respublika ixtisoslashtirilgan allergologiya va klinik immunologiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi direktori Ilmira Razikova kuchli allergen hisoblangan oziq-ovqat mahsulotlari haqida batafsil maʼlumot berdi.

Ulashish:

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Unga koʻra, bolalarda bu turdagi kasallik rivojlanishiga koʻp hollarda onaning homiladorlik yoki emizikli davrida notoʻgʻri ovqatlanishi sabab boʻladi. Goʻdak sunʼiy aralashmalar bilan oziqlantirilsa, chala tugʻilsa yoki oshqozon-ichak, oʻt, jigar xastaliklaridan aziyat cheksa ham, oziq-ovqat allergiyasi yuzaga kelishi mumkin. 

"Sigir suti kuchli allergiya qoʻzgʻatuvchi mahsulot hisoblanadi. Tarkibida f2, Bos d 4, Bos d 5, Bos d 6, Bos d 8, Bos d 9, Bos d 10, Bos d 11, Bos d 12 allergenlari mavjud. Ularga 5-6 yoshgacha boʻlgan oʻgʻil-qizlarda allergiya kuzatiladi", deydi mutaxassis.

Tovuq tuxumi ham keng tarqalgan allergen boʻlib, ovalbumin, ovomuyeoid, ovotransferrin va ovomutsin oqsillar guruhlarini oʻz ichiga oladi. Bu moddalar molekulyar darajada oʻrganilganda, Gal d1, Gal d2, ovomukoid, Gal d3, Gal d4 allergenlari reaksiyalarni yuzaga keltirishi maʼlum boʻlgan. 

Shuningdek, baliq ham kuchli allergen. Uning goʻshtida parvaalbumin va tropomiozin oqsil guruhlari mavjud. Molekulyar darajadagi oʻrganishlar uning tarkibida Cyp c1, Gad c 1, Gad m 1 allergenlari borligi tasdiqlangan. 

Bugʻdoy va soya ham baʼzida allergik reaksiyalarni keltirib chiqaradi. Masalan, soya tarkibini molekulyar darajada oʻrganish natijasida uning tarkibida  Gly m 1, Gly m 5, Gly m 6 allergenlari mavjudligi aniqlangan. 

Ilmira Razikovaning qoʻshimcha qilishicha, goʻsht mahsulotlari orasida parranda va ot goʻshti boshqalariga nisbatan koʻproq allergen xususiyatga ega. Sitrus mevalar, qulupnay va yertut ham koʻproq allergiya qoʻzgʻaydi. Yongʻoqqa allergiyasi boʻlganlarning aksariyati esa ushbu meva daraxti changiga ham taʼsirchan boʻladi.

"Kattalarda allergiya rivojlanishiga sabab boʻluvchi oziq-ovqat mahsulotlaridan birinchisi yeryongʻoqdir. Bu mahsulot koʻp hollarda anafilaktik reaksiyani keltirib chiqaradi. Undan soʻng turli xil yongʻoqlar, kunjut, asal, shaftoli, uzum, malina, sabzi, shokolad, kofe va kakao allergiya chiqaruvchi mahsulotlar roʻyxatidan joy olgan", deydi shifokor.

Mavzuga oid yangiliklar

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Oʻzbekistonga qish mavsumi kirib kelishi bilan havo harorati sezilarli darajada pasaydi. Bunday sharoitda tetik va sogʻlom yurish uchun ovqatlanish ratsioniga alohida eʼtibor qaratish lozim. Xoʻsh, sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak? Mazkur savolga Tibbiyot fanlari doktori Ilhom Otajonov Sogʻliqni saqlash vazirligiga bergan intervyusida javob berdi. 

Fan-texnologiya

17.12.2024, 10:53

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Qish fasli kirib kelishi bilan uy sharoitida tayyorlangan qoʻlbola konserva mahsulotlarini isteʼmol qilish boshlanadi. Bunday mahsulotlarning sifat nazorati maxsus tekshiruvlardan oʻtmagani bois, ularning isteʼmolga yaroqli yoki yaroqsiz ekanligini bilish mushkul. Agar odam konserva mahsulotidan zaharlansa, unda qanday belgilar paydo boʻladi, kasallanishning oldini olish uchun nimalar qilish kerak? Mazkur savollarga Sogʻliqni saqlash vazirligi matbuot xizmati tomonidan tashkillashtirilgan intervyuda javob berildi. 

Fan-texnologiya

02.12.2024, 09:58

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Sogʻlom ovqatlanishga rioya qilishni boshlagan har bir oila tuz isteʼmol qilish kerakmi yoki yoʻqmi, deya oʻylaydi. Hatto insonlar orasida mutlaqo tuz isteʼmol qilmaydiganlar ham uchrab turadi. Xoʻsh, oʻzi tuz isteʼmol qilish qanchalik sogʻliqqa zarar yetkazadi? Uning insonlarga foydasi bormi? Shu kabi savollarga Sogʻliqni saqlash vazirligi batafsil javob berdi. 

Fan-texnologiya

25.11.2024, 10:23

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Kuz-qish mavsumi boshlanishi bilan kattalardan tortib, yosh bolalargacha tez-tez burun bitishi, aksi urish holatlari kuzatiladi. Bolalarda mazkur holatlar boshlanishi bilan ularning ota-onalari oʻzlari bilgan usulda farzandlarini davolashga harakat qiladi. Ammo bunday oʻzbilarmonlikning oxiri boshqa bir kasalliklarni keltirib chiqarishi mumkin. Mazkur kasalliklarni bartaraf etish boʻyicha tibbiyot fanlari doktori, professor Furqat Shamsiyev oʻzining tavsiyalarini berib oʻtdi.

Fan-texnologiya

25.10.2024, 10:13

Yoshga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Yoshiga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Bir yoshgacha boʻlgan bolalarga qanday qoʻshimcha ovqatlar berish mumkinligi haqida Sogʻliqni saqlash vazirligi mutaxassisi tomonidan bir qator tavsiyalar berildi.

Fan-texnologiya

01.10.2024, 14:20

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Kunlik tanovul qilayotgan baʼzi bir taomlarimiz salomatligimizga bevosita salbiy taʼsir qilib, organizmning qarish jarayonini tezlashtirishi mumkin. Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan ana shunday mahsulotlarning roʻyxati va ularning tanaga taʼsiri haqida maʼlumot berildi.

Fan-texnologiya

23.09.2024, 10:17

So‘nggi yangiliklar

Qurilish vazirligi binosi 182,5 mlrd soʻmga sotildi

16 dekabrda Qurilish va uy-joy kommunal xoʻjaligi vazirligining Shayxontohur tumanidagi maʼmuriy binosi auksionda 182,5 mlrd soʻmga sotildi. 

Oʻzbekiston

16.12.2025, 19:12

Tojikiston Oʻzbekistondan elektr energiyasi import qilishni boshladi

Tojikiston Oʻzbekistondan sutkasiga 2 million kVt·soatgacha elektr energiyasi import qilmoqda. Mamlakat 2026 yilning birinchi choragida Markaziy Osiyo yagona energetika tizimiga toʻliq qoʻshilishi kutilmoqda.

Iqtisodiyot

16.12.2025, 16:48

Qoraqalpogʻistonda uch kishi is gazidan halok boʻldi

Uyni isitish uchun qoʻlbola isitish pechi oʻrnatilib, uning moʻrisi kesib tashlangan va pech moʻrisiz holda gaz tarmogʻiga ulangan. Oqibatda gaz yonishidan hosil boʻlgan is gazi uy ichiga toʻplangan. 

Oʻzbekiston

16.12.2025, 16:04

Ai-80 benzinidan voz kechildi. Ai-92 yoqilgʻisini yetkazib berolamizmi?

 Ai-80 markali benzin ishlab chiqarish 2024 yil 1 sentabrdan toʻxtatilgan, 1 dekabrdan esa sotuvdan chiqarilgan. Ushbu markaning oʻrnini qoplash uchun yuqori oktanli benzin ishlab chiqarish koʻpaytirilgan.

Iqtisodiyot

16.12.2025, 15:43

Qoʻqonlik «tabib» yana sudga tortildi

Qoʻqon shahrida yashovchi Iqbol Soliyev xalq orasida «tabib» sifatida tanilgan va oʻzini «bionur» sohibi deb atab kelgan shaxs sifatida yana javobgarlikka tortildi.

Oʻzbekiston

16.12.2025, 14:27

Qashshoqlikdan moda imperiyasigacha: ZARA asoschisi Amansio Orteganing hayot yoʻli

Onasi qarzga non ololmay yigʻlagan paytda u bor-yoʻgʻi oʻn ikki yoshda edi. Oʻsha kun kichik Amansio Orteganing butun hayotini oʻzgartirdi. Onasining doʻkondan koʻz yoshlari bilan chiqqan manzarasi yosh Amansioning xotirasida umrbod qoldi. Shu kuni u oʻziga qatʼiy qaror qildi: «Bundan keyin aslo qashshoq boʻlmayman».

Madaniy

16.12.2025, 10:58

YuNISEF: bolalarning ijtimoiy tarmoqlardagi xavfsizligi uchun yosh cheklovlari yetarli emas

Tashkilotga koʻra, qatʼiy yosh cheklovlari joriy etilgan taqdirda ham bolalar VPN yoki kamroq tartibga solinadigan platformalar orqali ijtimoiy tarmoqlardan foydalanishda davom etishi mumkin. Bu esa ularni himoya qilishni yanada qiyinlashtiradi.

Jahon

16.12.2025, 08:01

Kambagʻal oilalarga oziq-ovqat va kiyim-kechak uchun vaucherlar ajratiladi

Mazkur yordam kambagʻal oilalarga oziq-ovqat, kiyim-kechak va boshqa eng zarur tovarlarni xarid qilish uchun ajratiladi. Oziq-ovqat mahsulotlari uchun har chorakda bir marta BHMning 1 baravari, kiyim-kechak va boshqa zarur tovarlar uchun esa yilda ikki marta BHMning 5 baravari miqdorida moddiy yordam koʻrsatiladi.

Oʻzbekiston

15.12.2025, 16:11

«Turan» umumiy valyutasi yaratilishi mumkin

Turkiy davlatlar tashkilotiga aʼzo mamlakatlar oʻrtasida umumiy valyuta yaratish masalasi muhokama qilinmoqda. Asosiy masala esa uning qanchalik samarali boʻlishi va u turkiy davlatlarga qanday iqtisodiy foyda keltirishida.

Iqtisodiyot

15.12.2025, 14:00

Oʻzbekistonliklar oʻqish uchun qaysi mamlakatlarni koʻproq tanlamoqda?

2025 yilning yanvar–oktabr oylarida 26,4 ming nafar oʻzbekistonlik oʻqish maqsadida xorijga chiqqan. Bu oʻtgan yilning shu davriga nisbatan 6,1 ming nafarga yoki 18,9 foizga kam. Bu pasayish taʼlim xarajatlari oshib borishi, vizaviy talablar murakkablashishi va mamlakat ichida xalqaro taʼlim dasturlari koʻpayishi bilan bogʻliq.

Ta'lim

15.12.2025, 12:10

Tayland va Kambodja oʻrtasidagi urush: Janubi-Sharqiy Osiyo yangi inqiroz ostonasida

2025 yil oxiriga kelib dunyo yana bir achchiq haqiqatga guvoh boʻldi: tarixiy bahslar diplomatiya doirasidan chiqib ketsa, ular osonlikcha qurolli toʻqnashuvga aylanishi mumkin. Buni Tayland va Kambodja oʻrtasidagi navbatdagi nizo yaqqol namoyon etdi. 7 dekabr kuni yana avj olgan otishmalar Janubi-Sharqiy Osiyoni xavfli inqiroz yoqasiga olib keldi.

Jahon

15.12.2025, 11:07

Sidney shahrida plyajda otishma sodir etildi

Avstraliyaning Sidney shahrida joylashgan plyajlardan birida otishma sodir etilgani haqida xabar berildi. Dastlabki maʼlumotlarga koʻra, hodisa oqibatida 9 nafar kishi halok boʻlgan, oʻndan ortiq fuqaro turli darajada jarohat olgan.

Jahon

15.12.2025, 10:19