Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Oziq-ovqat allergiyasi — dunyoda tobora keng tarqalayotgan patologiyalar sirasidan boʻlib, tahlillarga koʻra, bundan asosan bolalar, ayniqsa, emizikli goʻdaklar koʻp aziyat chekadi. Respublika ixtisoslashtirilgan allergologiya va klinik immunologiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi direktori Ilmira Razikova kuchli allergen hisoblangan oziq-ovqat mahsulotlari haqida batafsil maʼlumot berdi.

Ulashish:

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Unga koʻra, bolalarda bu turdagi kasallik rivojlanishiga koʻp hollarda onaning homiladorlik yoki emizikli davrida notoʻgʻri ovqatlanishi sabab boʻladi. Goʻdak sunʼiy aralashmalar bilan oziqlantirilsa, chala tugʻilsa yoki oshqozon-ichak, oʻt, jigar xastaliklaridan aziyat cheksa ham, oziq-ovqat allergiyasi yuzaga kelishi mumkin. 

"Sigir suti kuchli allergiya qoʻzgʻatuvchi mahsulot hisoblanadi. Tarkibida f2, Bos d 4, Bos d 5, Bos d 6, Bos d 8, Bos d 9, Bos d 10, Bos d 11, Bos d 12 allergenlari mavjud. Ularga 5-6 yoshgacha boʻlgan oʻgʻil-qizlarda allergiya kuzatiladi", deydi mutaxassis.

Tovuq tuxumi ham keng tarqalgan allergen boʻlib, ovalbumin, ovomuyeoid, ovotransferrin va ovomutsin oqsillar guruhlarini oʻz ichiga oladi. Bu moddalar molekulyar darajada oʻrganilganda, Gal d1, Gal d2, ovomukoid, Gal d3, Gal d4 allergenlari reaksiyalarni yuzaga keltirishi maʼlum boʻlgan. 

Shuningdek, baliq ham kuchli allergen. Uning goʻshtida parvaalbumin va tropomiozin oqsil guruhlari mavjud. Molekulyar darajadagi oʻrganishlar uning tarkibida Cyp c1, Gad c 1, Gad m 1 allergenlari borligi tasdiqlangan. 

Bugʻdoy va soya ham baʼzida allergik reaksiyalarni keltirib chiqaradi. Masalan, soya tarkibini molekulyar darajada oʻrganish natijasida uning tarkibida  Gly m 1, Gly m 5, Gly m 6 allergenlari mavjudligi aniqlangan. 

Ilmira Razikovaning qoʻshimcha qilishicha, goʻsht mahsulotlari orasida parranda va ot goʻshti boshqalariga nisbatan koʻproq allergen xususiyatga ega. Sitrus mevalar, qulupnay va yertut ham koʻproq allergiya qoʻzgʻaydi. Yongʻoqqa allergiyasi boʻlganlarning aksariyati esa ushbu meva daraxti changiga ham taʼsirchan boʻladi.

"Kattalarda allergiya rivojlanishiga sabab boʻluvchi oziq-ovqat mahsulotlaridan birinchisi yeryongʻoqdir. Bu mahsulot koʻp hollarda anafilaktik reaksiyani keltirib chiqaradi. Undan soʻng turli xil yongʻoqlar, kunjut, asal, shaftoli, uzum, malina, sabzi, shokolad, kofe va kakao allergiya chiqaruvchi mahsulotlar roʻyxatidan joy olgan", deydi shifokor.

Mavzuga oid yangiliklar

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Oʻzbekistonga qish mavsumi kirib kelishi bilan havo harorati sezilarli darajada pasaydi. Bunday sharoitda tetik va sogʻlom yurish uchun ovqatlanish ratsioniga alohida eʼtibor qaratish lozim. Xoʻsh, sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak? Mazkur savolga Tibbiyot fanlari doktori Ilhom Otajonov Sogʻliqni saqlash vazirligiga bergan intervyusida javob berdi. 

Fan-texnologiya

17.12.2024, 10:53

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Qish fasli kirib kelishi bilan uy sharoitida tayyorlangan qoʻlbola konserva mahsulotlarini isteʼmol qilish boshlanadi. Bunday mahsulotlarning sifat nazorati maxsus tekshiruvlardan oʻtmagani bois, ularning isteʼmolga yaroqli yoki yaroqsiz ekanligini bilish mushkul. Agar odam konserva mahsulotidan zaharlansa, unda qanday belgilar paydo boʻladi, kasallanishning oldini olish uchun nimalar qilish kerak? Mazkur savollarga Sogʻliqni saqlash vazirligi matbuot xizmati tomonidan tashkillashtirilgan intervyuda javob berildi. 

Fan-texnologiya

02.12.2024, 09:58

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Sogʻlom ovqatlanishga rioya qilishni boshlagan har bir oila tuz isteʼmol qilish kerakmi yoki yoʻqmi, deya oʻylaydi. Hatto insonlar orasida mutlaqo tuz isteʼmol qilmaydiganlar ham uchrab turadi. Xoʻsh, oʻzi tuz isteʼmol qilish qanchalik sogʻliqqa zarar yetkazadi? Uning insonlarga foydasi bormi? Shu kabi savollarga Sogʻliqni saqlash vazirligi batafsil javob berdi. 

Fan-texnologiya

25.11.2024, 10:23

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Kuz-qish mavsumi boshlanishi bilan kattalardan tortib, yosh bolalargacha tez-tez burun bitishi, aksi urish holatlari kuzatiladi. Bolalarda mazkur holatlar boshlanishi bilan ularning ota-onalari oʻzlari bilgan usulda farzandlarini davolashga harakat qiladi. Ammo bunday oʻzbilarmonlikning oxiri boshqa bir kasalliklarni keltirib chiqarishi mumkin. Mazkur kasalliklarni bartaraf etish boʻyicha tibbiyot fanlari doktori, professor Furqat Shamsiyev oʻzining tavsiyalarini berib oʻtdi.

Fan-texnologiya

25.10.2024, 10:13

Yoshga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Yoshiga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Bir yoshgacha boʻlgan bolalarga qanday qoʻshimcha ovqatlar berish mumkinligi haqida Sogʻliqni saqlash vazirligi mutaxassisi tomonidan bir qator tavsiyalar berildi.

Fan-texnologiya

01.10.2024, 14:20

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Kunlik tanovul qilayotgan baʼzi bir taomlarimiz salomatligimizga bevosita salbiy taʼsir qilib, organizmning qarish jarayonini tezlashtirishi mumkin. Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan ana shunday mahsulotlarning roʻyxati va ularning tanaga taʼsiri haqida maʼlumot berildi.

Fan-texnologiya

23.09.2024, 10:17

So‘nggi yangiliklar

AQSh hukumati 36 kundan beri ishlamayapti

Kongress yangi byudjet loyihasi boʻyicha kelishuvga erisha olmagani sababli federal hukumat faoliyati qisman toʻxtatilgan. Natijada minglab davlat xodimlari maoshsiz ishlamoqda, millionlab amerikaliklar esa ijtimoiy xizmatlardan foydalana olmayapti.

Jahon

06.11.2025, 14:38

Aviahalokatlar soni keskin oshmoqda: dunyo aviatsiyasi xavf ostidami?

2025 yil boshidan beri dunyo boʻylab aviahalokatlar natijasida 400 dan ortiq kishi halok boʻldi. Jacdec hisoblariga koʻra, 2014–2024 yillar oraligʻida dunyo boʻylab aviahalokatlarda har yili oʻrtacha 284 kishi halok boʻlgan.  Eng fojeali yillar sifatida 2015 va 2018 yillar qayd etilgan — oʻshanda qurbonlar soni 500 nafardan oshgan.

Jahon

06.11.2025, 12:36

Tolibon Oʻzbeksiton chegarasida nima qurmoqda?

Afgʻoniston —  dunyoda eng ogʻir tarixiy iztiroblarni boshdan kechirib, shunga qaramay kelajakka intilayotgan davlat. 40 yillik urushlar, sanksiyalar va yakkalashuvdan keyin mamlakat hozir Markaziy Osiyodagi eng katta suv kanali — Qoʻshtepa, yangi megapolis — Kabul New City va bir necha yirik gidroenergetika loyihalarini amalga oshirmoqda.

Jahon

06.11.2025, 12:11

Peterburgda oʻzbek migrantlar endi kurerlik qilolmaydi

3 noyabrdan boshlab Sankt-Peterburgda xorijiy fuqarolarning kurerlik sohasida ishlashiga cheklov qoʻyildi. Qaror asosan patent bilan ishlayotgan Ozarboyjon, Oʻzbekiston, Tojikiston, Moldova va Ukraina fuqarolariga tegishli. Biroq, bu qarorning iqtisodiy natijalari — logistika tizimidagi izdan chiqishlar va yetkazib berish xizmatlarining sekinlashishi — yaqin oylarda oʻzini sezdirishi mumkin.

Siyosat

06.11.2025, 11:32

Qozogʻistonda koʻpxotinlilik qonuniylashtirilishi mumkin

Qozogʻiston parlamenti deputati Abzal Kuspan mamlakatda «tokal» — ikkinchi yoki «kichik xotin» institutini qonuniylashtirish masalasini jamoatchilik muhokamasiga qoʻyishni taklif etdi. «Men qarshi boʻlay, siz qarshi boʻling yoki qonun taqiqlasin — baribir odamlar bu ishni davom ettiraveradi», - degan u jurnalist bilan suhbatda.

Jahon

06.11.2025, 10:26

Toshkent 2026 yilda Osiyoning sayyohlik uchun eng yaxshi manzillari roʻyxatiga kiritildi

Toshkent «Condé Nast Traveler» xalqaro sayyohlik jurnali tomonidan «2026 yilda Osiyoda sayohat qilish uchun eng yaxshi joylar» roʻyxatiga kiritildi. Jurnal eʼlon qilgan reytingda taʼkidlanishicha, shahar oʻzining tarix va zamonaviylikning noyob uygʻunligi bilan sayyohlarni oʻziga jalb etadi.

Oʻzbekiston

06.11.2025, 09:26

Devid Bekxem sport va xayriyadagi xizmatlari uchun rыsarlik unvoni bilan taqdirlandi

Britaniyaning eng taniqli futbolchilaridan biri Devid Bekxem seyshanba kuni Vindzor qasrida Qirol Charlz tomonidan rыsarlik unvoni bilan taqdirlandi. Bu mukofot uning sport va xayriya ishlaridagi koʻp yillik faoliyati uchun berildi.

Jahon

05.11.2025, 14:10

Rossiyada yangi tartib joriy etildi: yana migrantlar ziyoniga

Rossiya Ichki ishlar vazirligi xorijliklarning mamlakatdan chiqib, keyin qayta kirish orqali migratsiya maqomini yangilash amaliyotiga chek qoʻydi. Endi ularga bolalarni bogʻcha yoki taʼlim muassasalariga joylashtirish, transport vositasini boshqarish va yana bir qator taqiqlar qoʻyildi.

Siyosat

05.11.2025, 12:51

Nyu-York meri etib musulmon va sotsialist Zohran Mamdani saylandi

The Hill nashrining yozishicha, Ugandada tugʻilgan Zohran Mamdani Nyu-York meri saylovida 50,4 foiz ovoz olib gʻolib chiqqan. U shahar tarixidagi birinchi musulmon va birinchi millenial avlod vakili sifatida bu lavozimni egalladi.

Jahon

05.11.2025, 11:48

Falastinlik mahbusning qiynoqqa solinganini oshkor qilgan Isroil harbiy prokurori hibsga olindi

Isroil armiyasining sobiq prokurori Ifat Tomer-Yerushalmi hibsga olindi. U isroillik askarlar falastinlik mahbusni qiynovga solganini koʻrsatgan videoni tarqatgan. Unda askarlar falastinlik mahbusni kaltaklayotgani va oʻtkir narsa bilan jarohatlayotgani tasvirlangan. 

Jahon

05.11.2025, 11:10

Shavkat Mirziyoyev AQShga amaliy tashrif bilan yetib bordi

Oʻzbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev AQSh prezidenti Donald Trampning taklifiga binoan 4 noyabr kuni amaliy tashrif bilan Vashington shahriga keldi. Tashrif dasturi doirasida Mirziyoyev AQShda tahsil olayotgan va faoliyat yuritayotgan bir guruh oʻzbekistonliklar bilan uchrashdi.

Siyosat

05.11.2025, 08:44

Batumidagi uylarning 6 foizini Markaziy Osiyoliklar sotib olmoqda

Gruziyaning Batumi shahrida yangi uy-joy loyihalaridagi kvartiralar savdosining 77 foizi xorijlik xaridorlarga, qolgan 23 foizi esa mahalliy fuqarolarga toʻgʻri kelmoqda. Xaridorlar tarkibida Markaziy Osiyo mamlakatlari 6 foizni tashkil etmoqda.

Iqtisodiyot

04.11.2025, 18:11