Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Kuz-qish mavsumi boshlanishi bilan kattalardan tortib, yosh bolalargacha tez-tez burun bitishi, aksi urish holatlari kuzatiladi. Bolalarda mazkur holatlar boshlanishi bilan ularning ota-onalari oʻzlari bilgan usulda farzandlarini davolashga harakat qiladi. Ammo bunday oʻzbilarmonlikning oxiri boshqa bir kasalliklarni keltirib chiqarishi mumkin. Mazkur kasalliklarni bartaraf etish boʻyicha tibbiyot fanlari doktori, professor Furqat Shamsiyev oʻzining tavsiyalarini berib oʻtdi.

Ulashish:

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Shamsiyevga koʻra, yomgʻirli kunlar va salqin ob-havo sharoitida organizmning virus vainfeksiyalargaa qarshi kurashish qobiliyati pasayadi. Havoda namlik miqdorining ortishi sababli organizm kasallanishgamoill boʻlib qoladi. Bu holat, ayniqsa, yosh bolalarda yaqqol namoyon boʻladi.

"Bolalarning bunday infeksiyalarga duch kelmasligi uchun, eng avvalo, oʻgʻil-qizlarga gigiyenik qoidalarni oʻrgatish, qoʻlni sovunlab yuvish yoki tez-tez antiseptik vositalar bilan dezinfeksiya qilishni uqtirish zarur. Chunki bu — mavsumiy virusli infeksiyalardan himoyalanishning eng muhim omili hisoblanadi", deydi u.

Bundan tashqari, Shamsiyev yuzlarni qoʻl bilan koʻp ushlamaslik, xonalarni doimiy shamollatish, yosh bolalarga yoʻtalganida yoki aksa urganida ogʻiz va burunni salfetka yoki tirsak bilan yopishni oʻrgatish zarurligini uqtirgan.

"Bolalarga kasal boʻlgan tengqurlari oldiga yaqin kelmaslikni aytish, himoya niqoblaridan foydalanishni tushuntirish lozim. Agar ular kasal boʻlib qolgan boʻlsa, maktabgacha taʼlim muassasasiga yoki maktabga yubormaslik kerak", deya qoʻshimcha qilgan u.

Shuningdek, professor oilada ota-onalar tomonidan farzandlari kasal boʻlganida notoʻgʻri yoʻllar bilan ularni tuzatishga urinishlar koʻpayganiga ham toʻxtalgan.

"Isitmasi yuqori bolaning tomogʻini yod yoki "Zelyonka" bilan artish koʻp kuzatiladigan yanglish xatti-harakat. Chunki kichik yoshli bemorning nafas yoʻli shilliq qavati juda nozik, qolaversa, virusdan yalligʻlangan va shishgan boʻladi. Agar yuqorida aytilgan surtmalar bilan ishlov berilsa, shilliq qavat jarohatlanib, shish kattalashib, laringit yuzaga kelishi va boshqa asoratlar kuzatilishi xavfi bor", deydi tibbiyot fanlari doktori.

Biroq Shamsiyev kasal bolaning fibril tutqanogʻi boʻlmasa, kasallik tufayli tana harorati 38-38,5 darajadan past boʻlganda isitmani tushirishga hojat yoʻqligini, isitma yuqorida keltirganidek baland boʻlsa, bolaga "Paratsetamol" yoki "Ibuprofen" (bolalar uchun eritma) berish mumkinligini taʼkidlagan.

"Shuni unutmaslik kerakki, tana haroratining 37 daraja issiq boʻlishi isitma koʻtarilganini anglatmaydi. Qayta-qayta isitmani tushiruvchi dorilarni ichirish esa undagi termoregulyatsiya markaziga salbiy taʼsir etadi. Bundan tashqari, allergik yoʻtal, astma, yuqori nafas yoʻllarining yalligʻlanishi kuzatilayotgan bolalar bor xonalarda isiriq tutatish mumkin emas. Chunki tutun kichkintoy organlari spazmini koʻpaytirib, yoʻtalni yanada kuchaytirishi mumkin", deya ogohlantirgan u.

Professor bolaning shamollashi davomida va tana harorati koʻtarilganda koʻp suyuqlik ichishi kerakligini tushuntirib, suyuqlik kasallikni tezroq yengishga yordam berishini bildirgan.

Qolaversa, bolani toʻgʻri va ratsional ovqatlanishi, surunkali infeksiya oʻchoqlarini bartaraf etish hamda chiniqtirish bunday mavsumiy kasalliklarni oldini olishga koʻmaklashishini ham aytgan.

"Bolaga qoʻshimcha D vitaminining suvli eritmasi (Akvadetrim), askorbin kislotasi, ruh (sink) va selen moddalari, kamqonlikni davolash maqsadida temir preparatlari tavsiya etilsa, nafas yoʻllari kasalliklariga qarshi kurashish kuchini oshirishga yordam beradi. Shamollash mavsumida vaksinatsiya ishlarini olib borish ham kasallikdan himoyalanishda yaxshi samara beradi", deya Furqat Shamsiyev tavsiyalarini yakunlagan.

Fan-texnologiya

25.10.2024, 10:13

Ulashish:

Mavzuga oid yangiliklar

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Oziq-ovqat allergiyasi — dunyoda tobora keng tarqalayotgan patologiyalar sirasidan boʻlib, tahlillarga koʻra, bundan asosan bolalar, ayniqsa, emizikli goʻdaklar koʻp aziyat chekadi. Respublika ixtisoslashtirilgan allergologiya va klinik immunologiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi direktori Ilmira Razikova kuchli allergen hisoblangan oziq-ovqat mahsulotlari haqida batafsil maʼlumot berdi.

Fan-texnologiya

24.02.2025, 10:40

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Oʻzbekistonga qish mavsumi kirib kelishi bilan havo harorati sezilarli darajada pasaydi. Bunday sharoitda tetik va sogʻlom yurish uchun ovqatlanish ratsioniga alohida eʼtibor qaratish lozim. Xoʻsh, sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak? Mazkur savolga Tibbiyot fanlari doktori Ilhom Otajonov Sogʻliqni saqlash vazirligiga bergan intervyusida javob berdi. 

Fan-texnologiya

17.12.2024, 10:53

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Qish fasli kirib kelishi bilan uy sharoitida tayyorlangan qoʻlbola konserva mahsulotlarini isteʼmol qilish boshlanadi. Bunday mahsulotlarning sifat nazorati maxsus tekshiruvlardan oʻtmagani bois, ularning isteʼmolga yaroqli yoki yaroqsiz ekanligini bilish mushkul. Agar odam konserva mahsulotidan zaharlansa, unda qanday belgilar paydo boʻladi, kasallanishning oldini olish uchun nimalar qilish kerak? Mazkur savollarga Sogʻliqni saqlash vazirligi matbuot xizmati tomonidan tashkillashtirilgan intervyuda javob berildi. 

Fan-texnologiya

02.12.2024, 09:58

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Sogʻlom ovqatlanishga rioya qilishni boshlagan har bir oila tuz isteʼmol qilish kerakmi yoki yoʻqmi, deya oʻylaydi. Hatto insonlar orasida mutlaqo tuz isteʼmol qilmaydiganlar ham uchrab turadi. Xoʻsh, oʻzi tuz isteʼmol qilish qanchalik sogʻliqqa zarar yetkazadi? Uning insonlarga foydasi bormi? Shu kabi savollarga Sogʻliqni saqlash vazirligi batafsil javob berdi. 

Fan-texnologiya

25.11.2024, 10:23

Yoshga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Yoshiga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Bir yoshgacha boʻlgan bolalarga qanday qoʻshimcha ovqatlar berish mumkinligi haqida Sogʻliqni saqlash vazirligi mutaxassisi tomonidan bir qator tavsiyalar berildi.

Fan-texnologiya

01.10.2024, 14:20

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Qanday mahsulotlar odamni tez qaritadi?

Kunlik tanovul qilayotgan baʼzi bir taomlarimiz salomatligimizga bevosita salbiy taʼsir qilib, organizmning qarish jarayonini tezlashtirishi mumkin. Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan ana shunday mahsulotlarning roʻyxati va ularning tanaga taʼsiri haqida maʼlumot berildi.

Fan-texnologiya

23.09.2024, 10:17

So‘nggi yangiliklar

Ukrainada elita jangchilari taqdirlash marosimida halok boʻldi

Rossiya 1 noyabr kuni Ukrainada elita harbiylarini taqdirlash marosimi paytida raketa uchirgan. Natijada bir necha ukrainalik askar halok boʻlgan va yaralangan.  Bundan tashqari, toʻrt nafar tinch aholi, jumladan 11 va 14 yoshli bolalar ham vafot etgan, yana olti kishi yaralangan. Bu haqda The Telegraph nashri xabar berdi.

Jahon

06.11.2025, 15:28

AQSh hukumati 36 kundan beri ishlamayapti

Kongress yangi byudjet loyihasi boʻyicha kelishuvga erisha olmagani sababli federal hukumat faoliyati qisman toʻxtatilgan. Natijada minglab davlat xodimlari maoshsiz ishlamoqda, millionlab amerikaliklar esa ijtimoiy xizmatlardan foydalana olmayapti.

Jahon

06.11.2025, 14:38

Aviahalokatlar soni keskin oshmoqda: dunyo aviatsiyasi xavf ostidami?

2025 yil boshidan beri dunyo boʻylab aviahalokatlar natijasida 400 dan ortiq kishi halok boʻldi. Jacdec hisoblariga koʻra, 2014–2024 yillar oraligʻida dunyo boʻylab aviahalokatlarda har yili oʻrtacha 284 kishi halok boʻlgan.  Eng fojeali yillar sifatida 2015 va 2018 yillar qayd etilgan — oʻshanda qurbonlar soni 500 nafardan oshgan.

Jahon

06.11.2025, 12:36

Tolibon Oʻzbeksiton chegarasida nima qurmoqda?

Afgʻoniston —  dunyoda eng ogʻir tarixiy iztiroblarni boshdan kechirib, shunga qaramay kelajakka intilayotgan davlat. 40 yillik urushlar, sanksiyalar va yakkalashuvdan keyin mamlakat hozir Markaziy Osiyodagi eng katta suv kanali — Qoʻshtepa, yangi megapolis — Kabul New City va bir necha yirik gidroenergetika loyihalarini amalga oshirmoqda.

Jahon

06.11.2025, 12:11

Peterburgda oʻzbek migrantlar endi kurerlik qilolmaydi

3 noyabrdan boshlab Sankt-Peterburgda xorijiy fuqarolarning kurerlik sohasida ishlashiga cheklov qoʻyildi. Qaror asosan patent bilan ishlayotgan Ozarboyjon, Oʻzbekiston, Tojikiston, Moldova va Ukraina fuqarolariga tegishli. Biroq, bu qarorning iqtisodiy natijalari — logistika tizimidagi izdan chiqishlar va yetkazib berish xizmatlarining sekinlashishi — yaqin oylarda oʻzini sezdirishi mumkin.

Siyosat

06.11.2025, 11:32

Qozogʻistonda koʻpxotinlilik qonuniylashtirilishi mumkin

Qozogʻiston parlamenti deputati Abzal Kuspan mamlakatda «tokal» — ikkinchi yoki «kichik xotin» institutini qonuniylashtirish masalasini jamoatchilik muhokamasiga qoʻyishni taklif etdi. «Men qarshi boʻlay, siz qarshi boʻling yoki qonun taqiqlasin — baribir odamlar bu ishni davom ettiraveradi», - degan u jurnalist bilan suhbatda.

Jahon

06.11.2025, 10:26

Toshkent 2026 yilda Osiyoning sayyohlik uchun eng yaxshi manzillari roʻyxatiga kiritildi

Toshkent «Condé Nast Traveler» xalqaro sayyohlik jurnali tomonidan «2026 yilda Osiyoda sayohat qilish uchun eng yaxshi joylar» roʻyxatiga kiritildi. Jurnal eʼlon qilgan reytingda taʼkidlanishicha, shahar oʻzining tarix va zamonaviylikning noyob uygʻunligi bilan sayyohlarni oʻziga jalb etadi.

Oʻzbekiston

06.11.2025, 09:26

Devid Bekxem sport va xayriyadagi xizmatlari uchun rыsarlik unvoni bilan taqdirlandi

Britaniyaning eng taniqli futbolchilaridan biri Devid Bekxem seyshanba kuni Vindzor qasrida Qirol Charlz tomonidan rыsarlik unvoni bilan taqdirlandi. Bu mukofot uning sport va xayriya ishlaridagi koʻp yillik faoliyati uchun berildi.

Jahon

05.11.2025, 14:10

Rossiyada yangi tartib joriy etildi: yana migrantlar ziyoniga

Rossiya Ichki ishlar vazirligi xorijliklarning mamlakatdan chiqib, keyin qayta kirish orqali migratsiya maqomini yangilash amaliyotiga chek qoʻydi. Endi ularga bolalarni bogʻcha yoki taʼlim muassasalariga joylashtirish, transport vositasini boshqarish va yana bir qator taqiqlar qoʻyildi.

Siyosat

05.11.2025, 12:51

Nyu-York meri etib musulmon va sotsialist Zohran Mamdani saylandi

The Hill nashrining yozishicha, Ugandada tugʻilgan Zohran Mamdani Nyu-York meri saylovida 50,4 foiz ovoz olib gʻolib chiqqan. U shahar tarixidagi birinchi musulmon va birinchi millenial avlod vakili sifatida bu lavozimni egalladi.

Jahon

05.11.2025, 11:48

Falastinlik mahbusning qiynoqqa solinganini oshkor qilgan Isroil harbiy prokurori hibsga olindi

Isroil armiyasining sobiq prokurori Ifat Tomer-Yerushalmi hibsga olindi. U isroillik askarlar falastinlik mahbusni qiynovga solganini koʻrsatgan videoni tarqatgan. Unda askarlar falastinlik mahbusni kaltaklayotgani va oʻtkir narsa bilan jarohatlayotgani tasvirlangan. 

Jahon

05.11.2025, 11:10

Shavkat Mirziyoyev AQShga amaliy tashrif bilan yetib bordi

Oʻzbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev AQSh prezidenti Donald Trampning taklifiga binoan 4 noyabr kuni amaliy tashrif bilan Vashington shahriga keldi. Tashrif dasturi doirasida Mirziyoyev AQShda tahsil olayotgan va faoliyat yuritayotgan bir guruh oʻzbekistonliklar bilan uchrashdi.

Siyosat

05.11.2025, 08:44