Xalqaro Amnitsiya O‘zbekistondagi inson huquqlari yomonligini yozmoqda
Xalqaro inson huquqlari tashkiloti Amnesty International O‘zbekiston bo‘yicha navbatdagi yillik hisobotini e’lon qildi. Unda so‘z va matbuot erkinligidan tortib, siyosiy repressiyalar, qiynoqlar, majburiy davolanishlar va fuqarolik jamiyati faollariga bosimgacha bo‘lgan keng qamrovli muammolar yoritilgan. Hisobotda hukumatning islohotlar va’dalariga qaramay, mamlakatda inson huquqlari holati sezilarli darajada yomonlashgani qayd etiladi.
Oʻzbekiston
02.05.2025, 12:19
Ulashish:

Халқаро Амнитсия Ўзбекистондаги инсон ҳуқуқлари ёмонлигини ёзмоқда
Amnesty International’ning hisobotiga ko‘ra, O‘zbekistonda o‘tgan yil davomida fikr bildirish erkinligi va ommaviy axborot vositalari faoliyatiga nisbatan sezilarli cheklovlar saqlanib qolgan. Tashkilot mustaqil jurnalistlar, blogerlar va fuqarolik faollari korrupsiya holatlarini yoritgani, shuningdek, uy-joy, mehnat va boshqa inson huquqlari buzilishi haqidagi ma’lumotlarni tarqatgani uchun tazyiqqa uchraganini qayd etadi. Hisobotda bu ayblovlar huquq faollarining fikricha, siyosiy motivlarga asoslanganligi alohida ta’kidlangan.
Xususan, aprel oyida inson huquqlari himoyachilari Umida Niyazova va Sharifa Madrahimova "Indorma Agro" korxonasida mehnat sharoitlarini monitoring qilish hamda fermer va ishchilardan mehnat mojarolari haqida guvohliklar yig‘ish chog‘ida rejimga yaqin bloger va noma’lum erkak tomonidan hujumga uchragan.
Amnesty International’ga ko‘ra, bu voqea yuzasidan huquqni muhofaza qiluvchi organlar jinoyat ishi ochishdan bosh tortgan. Shundan so‘ng bloger Umida Niyazovani ijtimoiy tarmoqlarda O‘zbekiston obro‘siga putur yetkazishda ayblagan.
Hisobotda keltirilishicha, fevral oyida O‘zbekiston Oliy sudi siyosiy partiya sifatida ro‘yxatdan o‘tmagan va Qoraqalpog‘iston Respublikasi mustaqilligi tarafdori bo‘lgan "Alga Karakalpakstan" harakatini “ekstremistik” deb topib, uning faoliyatini taqiqlagan.
30-may kuni sud Paraxat Musabbarovni ushbu tashkilotda ishtirok etganlikda ayblab, 6-yilga ozodlikdan mahrum qilgan. Amnesty Internatinal’ning ta’kidlashicha, ayblovlar faqat tergov izolyatorida bosim ostida berilgan va keyinchalik sudda inkor etilgan ko‘rsatmalarga asoslangan. Dastlabki dalillar orasida Musabbarovning Qozog‘istonda bo‘lgan davrida joylashtirilgan ijtimoiy tarmoqlardagi izohlar ham bo‘lgan.
Hisobotda, shuningdek, qamoq joylarida qiynoq va boshqa shafqatsiz muomalalar keng tarqalganicha qolayotgani qayd etilgan. Amnesty Internatinal’ga ko‘ra, hukumat Bosh prokuraturaning qamoqxona sharoitlarini mustaqil monitoring qilish mexanizmlarini joriy etish haqidagi takliflarini amalga oshirmagan va bu borada xalqaro tashkilotlarga berilgan va’dalarni bajarmagan.
2022-yilda Qoraqalpog‘istonning maqomi bilan bog‘liq Konstitutsiyaga kiritilgan bahsli o‘zgartishlar ommaviy noroziliklarga sabab bo‘ldi. Rasmiylar bunga javoban ommaviy hibsga olishlar, qiynoq va siyosiy asosdagi sud jarliklarini amalga oshirdi. Namoyishlarda ishtirok etganlar ko‘pincha adolatsiz sudlardan keyin ozodlikdan mahrum etilgan.
2022-yilda tashkil etilgan parlament komissiyasi Qoraqalpog‘istondagi noroziliklarni zo‘ravonlik bilan bostirish, shu jumladan o‘nlab qo‘lga olinganlarga nisbatan qiynoq holatlarini o‘rganishi kerak edi. Hisobotda ta’kidlanishicha, komissiya o‘z hisobotini dekabr oyida parlamentga topshirgan bo‘lsa-da, yil oxirigacha bu hujjat ommaga e’lon qilinmagan va xalqaro mustaqil tergov o‘tkazish bo‘yicha chaqiriqlarga javob berilmagan.
Avgust oyida huquq faollari 2022 yilgi noroziliklarda qatnashganlikda ayblanib 16-yilga qamalgan qoraqalpog‘istonlik advokat va jurnalist Dauletmurat Tajimuratovning sog‘lig‘i yomonlashgani haqida xabar berdi. Onasining aytishicha, u ohak zavodida himoya vositalarisiz ishlamoqda, vazn yo‘qotgan, teri kasalliklari va nafas olishda qiynalayotgan. Amnesty International’ning fikricha, unga zaruriy tibbiy yordam ko‘rsatilmagan va advokat hamda yaqinlariga uchrashishga ruxsat berilmagan.
Avgust oyida O‘zbekistonga tashrif buyurgan BMTning uy-joy huquqi bo‘yicha maxsus ma’ruzachisi qonuniy me’yorlar bilan amaliyot o‘rtasidagi jiddiy tafovutlarga e’tibor qaratdi. U sud hokimiyati mustaqilligi yetishmasligini va uy buzish bilan bog‘liq deyarli barcha ishlar quruvchilar foydasiga hal qilinayotganini ta’kidladi. Shuningdek, u majburiy ko‘chirishlarni yoritayotgan huquq faollari, blogerlar, advokatlar va jurnalistlarga nisbatan bosim va ta’qiblar borligidan xavotir bildirdi.
Amnesty International ma’lumotiga ko‘ra, 5-yanvar kuni sud faolla Shahida Salomovani ochiq psixiatriya muassasasidan yopiq muassasaga ko‘chirishga qaror chiqargan. Unga qarindoshlari va advokati bilan uchrashish taqiqlangan, majburiy davolanish belgilangan. Salomova 2022-yilda prezident va uning oilasiga nisbatan tanqidiy fikr bildirganidan so‘ng majburiy ruhiy shifoxonaga yotqizilgan. BMTning maxsus ma’ruzachisiga uni ziyorat qilishga ruxsat berilmagan va u xalqaro mustaqil tibbiy ekspertiza o‘tkazishga chaqirgan.
Hukumat tanqidchilarga, ayniqsa ijtimoiy tarmoqlarda bosimni kuchaytirishda davom etdi.Jurnalistlar, blogerlar va faollar tuhmat yoki haqoratda, jumladan, prezidentga nisbatan haqoratda ayblanib jazolandi. 2025-yilda mustaqil ovozlarni nishonga olgan ko‘plab holatlar, xususan, blogerlarning soxta ayblovlar asosida qamalishi qayd etilgan.
Mehnat huquqlari sohasida ham ijobiy o‘zgarishlar kuzatilmadi. Ishchilarning ekspluatatsiyasi va, xususan, "Indorma Agro" korxonasida yerlarning noqonuniy tortib olinishi yuzasidan berilgan shikoyatlar yetarli darajada ko‘rib chiqilmadi, mustaqil kasaba uyushmalari faoliyatiga esa hanuz to‘siqlar qo‘yilmoqda.
Oʻzbekiston
02.05.2025, 12:19
Ulashish:
Mavzuga oid yangiliklar

Erdoʻgʻan BMTda Isroilni qoralayotgan vaqtida uning mikrofoni oʻchirildi
Jahon
23.09.2025, 16:00

Mirziyoyev AQShda kimlar bilan uchrashdi?
Siyosat
23.09.2025, 15:00

Isroil yana Gʻazoga hujum qildi
Jahon
22.09.2025, 14:00

Shavkat Mirziyoyev BMT 80 yilligiga bagʻishlangan tadbirda qatnashadi
Siyosat
19.09.2025, 09:00

Shavkat Mirziyoyevga "Hamkorlikni rivojlantirishga qoʻshgan hissasi uchun" ordeni bilan mukofotlandi
Siyosat
05.08.2025, 13:13

“Tolibon” BMTdan norozi
Jahon
31.07.2025, 12:37
Mashhur yangiliklar

Oʻqituvchilar nega vazirlik tizimidagi tashkilotni sudga berdi?
Ta'lim
26.08.2025, 17:24

Paula Bento Oʻzbekiston milliy jamoasini boshqarishi mumkin
Sport
26.08.2025, 14:00

Toshkentda mustaqillik bayrami sayillari oʻtkazildigan joylar eʼlon qilindi
Madaniy
27.08.2025, 14:24

Toshkentda 9 yoshli bola burun operatsiyasidan vafot etdi
Oʻzbekiston
26.08.2025, 14:06

Mirziyoyev Samarqandga joʻnab ketdi
Siyosat
25.08.2025, 15:54

Shavkat Mirziyoyev Namangan viloyatiga tashrif buyuradi
Siyosat
16.09.2025, 09:49
So‘nggi yangiliklar

Oʻzbekistonga Xitoydan elektrobuslarning navbatdagi partiyasi olib kelinmoqda
Oʻzbekiston
23.09.2025, 19:01

Odam savdosi bilan shugʻullangan “Sonya” Turkiyadan deportatsiya qilindi
Siyosat
23.09.2025, 18:00

Mirziyoyev bir soʻzli shaxs — Tramp
Siyosat
23.09.2025, 17:11

8 oyda 770,3 ming tonna avtomobil benzini ishlab chiqarilgan
Iqtisodiyot
23.09.2025, 17:00

Erdoʻgʻan BMTda Isroilni qoralayotgan vaqtida uning mikrofoni oʻchirildi
Jahon
23.09.2025, 16:00

Mirziyoyev AQShda kimlar bilan uchrashdi?
Siyosat
23.09.2025, 15:00

Toshkent havosi nega ifloslanib ketdi?
Oʻzbekiston
23.09.2025, 14:00

Oʻzbekiston Qozogʻistondan benzin sotib olishni boshladi
Iqtisodiyot
23.09.2025, 13:00

Irlandiya bosh vaziri: “Falastinni tan olmagan davlatlar pozitsiyasini oʻzgartirishi zarur”
Jahon
23.09.2025, 12:03

Bahodir Jalolovning navbatdagi jang sanasi va raqibi maʼlum boʻldi
Sport
23.09.2025, 11:02

NYT: Oʻzbekiston shamol va quyosh elektr stansiyalarini qurish uchun milliardlab investitsiyalarni jalb qilmoqda
Iqtisodiyot
23.09.2025, 10:01

Inson organlari savdosi bilan shugʻullangan jinoiy guruh fosh etildi
Oʻzbekiston
23.09.2025, 09:02
Mashhur yangiliklar

Oʻqituvchilar nega vazirlik tizimidagi tashkilotni sudga berdi?
Ta'lim
26.08.2025, 17:24

Paula Bento Oʻzbekiston milliy jamoasini boshqarishi mumkin
Sport
26.08.2025, 14:00

Toshkentda mustaqillik bayrami sayillari oʻtkazildigan joylar eʼlon qilindi
Madaniy
27.08.2025, 14:24

Toshkentda 9 yoshli bola burun operatsiyasidan vafot etdi
Oʻzbekiston
26.08.2025, 14:06

Mirziyoyev Samarqandga joʻnab ketdi
Siyosat
25.08.2025, 15:54

Shavkat Mirziyoyev Namangan viloyatiga tashrif buyuradi
Siyosat
16.09.2025, 09:49