Халқаро Амнитсия Ўзбекистондаги инсон ҳуқуқлари ёмонлигини ёзмоқда

Халқаро инсон ҳуқуқлари ташкилоти Amnesty International Ўзбекистон бўйича навбатдаги йиллик ҳисоботини эълон қилди. Унда сўз ва матбуот эркинлигидан тортиб, сиёсий репрессиялар, қийноқлар, мажбурий даволанишлар ва фуқаролик жамияти фаолларига босимгача бўлган кенг қамровли муаммолар ёритилган. Ҳисоботда ҳукуматнинг ислоҳотлар ваъдаларига қарамай, мамлакатда инсон ҳуқуқлари ҳолати сезиларли даражада ёмонлашгани қайд этилади.

Халқаро Амнитсия Ўзбекистондаги инсон ҳуқуқлари ёмонлигини ёзмоқда

Халқаро Амнитсия Ўзбекистондаги инсон ҳуқуқлари ёмонлигини ёзмоқда

Amnesty International'нинг ҳисоботига кўра, Ўзбекистонда ўтган йил давомида фикр билдириш эркинлиги ва оммавий ахборот воситалари фаолиятига нисбатан сезиларли чекловлар сақланиб қолган. Ташкилот мустақил журналистлар, блогерлар ва фуқаролик фаоллари коррупция ҳолатларини ёритгани, шунингдек, уй-жой, меҳнат ва бошқа инсон ҳуқуқлари бузилиши ҳақидаги маълумотларни тарқатгани учун тазйиққа учраганини қайд этади. Ҳисоботда бу айбловлар ҳуқуқ фаолларининг фикрича, сиёсий мотивларга асосланганлиги алоҳида таъкидланган. 

Хусусан, апрель ойида инсон ҳуқуқлари ҳимоячилари Умида Ниязова ва Шарифа Мадраҳимова "Indorma Agro" корхонасида меҳнат шароитларини мониторинг қилиш ҳамда фермер ва ишчилардан меҳнат можаролари ҳақида гувоҳликлар йиғиш чоғида режимга яқин блогер ва номаълум эркак томонидан ҳужумга учраган.  

Amnesty International'га кўра, бу воқеа юзасидан ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар жиноят иши очишдан бош тортган. Шундан сўнг блогер Умида Ниязовани ижтимоий тармоқларда Ўзбекистон обрўсига путур етказишда айблаган. 

Ҳисоботда келтирилишича, февраль ойида Ўзбекистон Олий суди сиёсий партия сифатида рўйхатдан ўтмаган ва Қорақалпоғистон Республикаси мустақиллиги тарафдори бўлган "Алга Каракалпакстан" ҳаракатини “экстремистик” деб топиб, унинг фаолиятини тақиқлаган. 

30 май куни суд Парахат Мусаббаровни ушбу ташкилотда иштирок этганликда айблаб, 6 йилга озодликдан маҳрум қилган. Amnesty Internatinal'нинг таъкидлашича, айбловлар фақат тергов изоляторида босим остида берилган ва кейинчалик судда инкор этилган кўрсатмаларга асосланган. Дастлабки далиллар орасида Мусаббаровнинг Қозоғистонда бўлган даврида жойлаштирилган ижтимоий тармоқлардаги изоҳлар ҳам бўлган. 

Ҳисоботда, шунингдек, қамоқ жойларида қийноқ ва бошқа шафқатсиз муомалалар кенг тарқалганича қолаётгани қайд этилган. Amnesty Internatinal'га кўра, ҳукумат Бош прокуратуранинг қамоқхона шароитларини мустақил мониторинг қилиш механизмларини жорий этиш ҳақидаги таклифларини амалга оширмаган ва бу борада халқаро ташкилотларга берилган ваъдаларни бажармаган. 

2022 йилда Қорақалпоғистоннинг мақоми билан боғлиқ Конституцияга киритилган баҳсли ўзгартишлар оммавий норозиликларга сабаб бўлди. Расмийлар бунга жавобан оммавий ҳибсга олишлар, қийноқ ва сиёсий асосдаги суд жарликларини амалга оширди. Намойишларда иштирок этганлар кўпинча адолатсиз судлардан кейин озодликдан маҳрум этилган. 

2022 йилда ташкил этилган парламент комиссияси Қорақалпоғистондаги норозиликларни зўравонлик билан бостириш, шу жумладан ўнлаб қўлга олинганларга нисбатан қийноқ ҳолатларини ўрганиши керак эди. Ҳисоботда таъкидланишича, комиссия ўз ҳисоботини декабрь ойида парламентга топширган бўлса-да, йил охиригача бу ҳужжат оммага эълон қилинмаган ва халқаро мустақил тергов ўтказиш бўйича чақириқларга жавоб берилмаган. 

Август ойида ҳуқуқ фаоллари 2022 йилги норозиликларда қатнашганликда айбланиб 16 йилга қамалган қорақалпоғистонлик адвокат ва журналист Даулетмурат Тажимуратовнинг соғлиғи ёмонлашгани ҳақида хабар берди. Онасининг айтишича, у оҳак заводида ҳимоя воситаларисиз ишламоқда, вазн йўқотган, тери касалликлари ва нафас олишда қийналаётган. Amnesty Интернатионалънинг фикрича, унга зарурий тиббий ёрдам кўрсатилмаган ва адвокат ҳамда яқинларига учрашишга рухсат берилмаган. 

Август ойида Ўзбекистонга ташриф буюрган БМТнинг уй-жой ҳуқуқи бўйича махсус маърузачиси қонуний меъёрлар билан амалиёт ўртасидаги жиддий тафовутларга эътибор қаратди. У суд ҳокимияти мустақиллиги етишмаслигини ва уй бузиш билан боғлиқ деярли барча ишлар қурувчилар фойдасига ҳал қилинаётганини таъкидлади. Шунингдек, у мажбурий кўчиришларни ёритаётган ҳуқуқ фаоллари, блогерлар, адвокатлар ва журналистларга нисбатан босим ва таъқиблар борлигидан хавотир билдирди. 

Amnesty International маълумотига кўра, 5 январь куни суд фаолла Шаҳида Саломовани очиқ психиатрия муассасасидан ёпиқ муассасага кўчиришга қарор чиқарган. Унга қариндошлари ва адвокати билан учрашиш тақиқланган, мажбурий даволаниш белгиланган. Саломова 2022 йилда президент ва унинг оиласига нисбатан танқидий фикр билдирганидан сўнг мажбурий руҳий шифохонага ётқизилган. БМТнинг махсус маърузачисига уни зиёрат қилишга рухсат берилмаган ва у халқаро мустақил тиббий экспертиза ўтказишга чақирган. 

Ҳукумат танқидчиларга, айниқса ижтимоий тармоқларда босимни кучайтиришда давом этди.Журналистлар, блогерлар ва фаоллар туҳмат ёки ҳақоратда, жумладан, президентга нисбатан ҳақоратда айбланиб жазоланди. 2025 йилда мустақил овозларни нишонга олган кўплаб ҳолатлар, хусусан, блогерларнинг сохта айбловлар асосида қамалиши қайд этилган. 

Меҳнат ҳуқуқлари соҳасида ҳам ижобий ўзгаришлар кузатилмади. Ишчиларнинг эксплуатацияси ва, хусусан, "Indorma Agro" корхонасида ерларнинг ноқонуний тортиб олиниши юзасидан берилган шикоятлар етарли даражада кўриб чиқилмади, мустақил касаба уюшмалари фаолиятига эса ҳануз тўсиқлар қўйилмоқда.

мавзуга оид янгиликлар

Шавкат Мирзиёевга "Ҳамкорликни ривожлантиришга қўшган ҳиссаси учун" ордени билан мукофотланди

Шавкат Мирзиёев юксак мукофот учун миннатдорлик билдириб, қардош туркман халқини шу кунларда ўтаётган БМТ конференцияси билан табриклади.

Сиёсат

05.08.2025, 13:13

“Tolibon” BMTdan norozi

“Толибон” БМТдан норози

Афғонистон Ислом Амирлиги (IEA) матбуот котиби Забиҳуллоҳ Мужоҳид Бирлашган Миллатлар Ташкилотини Афғонистоннинг БМТдаги ўринни рад этишда давом этаётгани учун халқаро ташкилотни кескин танқид қилди. Бу ҳақда “Ariana News” маълум қилди.

Жаҳон

31.07.2025, 12:37

Isroil harbiylar ovqat izlayotgan falastinliklarni oʻqqa tutdi

Исроил ҳарбийлар овқат излаётган фаластинликларни ўққа тутди

Исроил ҳарбийлари Ғазо шимолида БМТ ёрдами учун юк машиналарини кутаётган оч фаластинликларни ўққа тутган. Ҳужум оқибатида камида 67 киши ҳалок бўлди, дея хабар беради Ҳудуднинг ХАМАС бошқараётган соғлиқни сақлаш вазирлиги.

Жаҳон

21.07.2025, 11:11

Являются ли действия Талибана в Бадахшане частью их внешнеполитической тактики?

Толибоннинг Бадахшондаги ҳаракатлари унинг ташқи сиёсий тактикасининг бир қисмими?

Жорий йилнинг август ойида  Толибонларнинг Кобулда ҳокимиятни эгаллаганига ҳам 4 йил тўлади. Толибонлар ҳокимиятга келгач, дастлабки эътиборини мамлакатда марказлаштирилган бошқарувни қарор топтириш, афюн етиштиришга чек қўйиш ва мамлакатни ислом шариати доирасида қабул қилинган қонунлар асосида бошқаришга қаратди. Шунингдек, янги ҳокимият ижтимоий-иқтисодий ҳаётни яхшилаш, қўшни давлатлар билан барқарор ва прагматик сиёсат юритиш ҳамда халқаро майдонда тан олинишга эришишга ҳаракат қилмоқда.

Жаҳон

15.07.2025, 10:57

BMT Gulnora Karimovani noqonuniy hibsga olinganligini aytmoqda. Bu borada Oʻzbekiston hukumati nima deydi?

БМТ Гулнора Каримовани ноқонуний ҳибсга олинганлигини айтмоқда. Бу борада Ўзбекистон ҳукумати нима дейди?

Бирлашган Миллатлар Ташкилоти ишчи гуруҳи жорий йилнинг 5 июль куни Ўзбекистоннинг биринчи президенти Ислом Каримовнинг тўнғич қизи Гулнора Каримовани 2014 йилда ҳеч қандай ордерсиз ва тушунтиришларсиз ўзбошимчалик билан қамоққа олинганини ва сақлаб келаётганини эълон қилган эди. Ўзбекистон Инсон ҳуқуқлари Миллий маркази БМТнинг ушбу қарорига нисбатан расмий муносабат берди.

Ўзбекистон

09.07.2025, 17:53

Ўзбекистон Россиядаги мигрантларнинг ҳуқуқлари бузилганлиги юзасидан Федерация Ташқи ишлар вазирлигига нота юборди

Ташқи ишлар вазирлиги (ТИВ) Россия Федерациясидаги айрим ташкилот ва идораларини Ўзбекистон фуқароларига нисбатан ҳурматда бўлиш, уларнинг шаън ва қадр-қимматини камситмасликка чақирди.

Ўзбекистон

11.06.2025, 11:07

сўнгги янгиликлар

Бельгия Фаластин давлатини тан олади, Исроилга санкциялар жорий этади

Бельгия сентябр ойида БМТ Бош Ассамблеясида Фаластин давлатини расман тан олишини эълон қилди. Бу ҳақда мамлакат ТИВ раҳбари Максим Прево маълум қилди.

Жаҳон

02.09.2025, 18:50

Ҳиндистоннинг етакчи шифохонаси Ўзбекистонда замонавий тиббиёт маркази барпо этади

Ўзбекистон элчихонаси ва Ҳиндистон Глобал савдо ва технология кенгаши (Global Trade & Technology Council of India - GTTCI) томонидан инвестициялар, тиббиёт, фармацевтика ва таълим соҳаларидаги ўзаро муносабатларга бағишланган бизнес-форум ўтказилди, деб хабар қилмоқда "Дунё" АА мухбири.

Ўзбекистон

02.09.2025, 17:48

Навоийда фуқаро нега калтакланди? ИИБ баёнот берди

Ижтимоий тармоқларда тарқалаётган Навоий шаҳрида олимпиада чемпиони бир фуқарони уриб тан жароҳати етказганлиги тасвирланган видеохабар юзасидан Навоий вилояти ИИБ ахборот хизмати хабар берди.

Ўзбекистон

02.09.2025, 16:30

“Grand Swiss 2025”да кимнинг имконияти қандай?

Эртага Самарқандда мукофот жамғармаси 855 минг АҚШ долларидан иборат “Grand Swiss 2025” турнири бошланади.

Спорт

02.09.2025, 15:26

Президент администрацияси ҳузуридаги ОАВ учун контент тайёрлаш марказига директор тайинланди

Қобулжон Аҳмедов президент администрацияси ҳузуридаги Оммавий ахборот воситалари учун контент тайёрлаш маркази директори лавозимига тайинланди.

Ўзбекистон

02.09.2025, 14:16

Ўзбекистон президенти Хитойнинг етакчи компаниялари раҳбарлари билан учрашув ўтказди

Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев 2 сентябрь куни Хитойга расмий ташрифнинг ишбилармонлик дастури доирасида ушбу мамлакатнинг етакчи компаниялари раҳбарлари билан учрашув ўтказди.

Иқтисодиёт

02.09.2025, 14:10

Разамбек Жамалов UFC'дан таклиф бўлганини айтди

Эркин кураш бўйича Ўзбекистон терма жамоаси аъзоси, Париж-2024 Олимпиадаси ғолиби Разамбек Жамалов ММАга ўтиш эҳтимоли ҳақида гапирди.

Спорт

02.09.2025, 13:21

Жиззахда 4,6 миллиард сўмлик табиий газдан ноқонуний фойдаланган цех фош этилди

Жиззах шаҳридаги оҳак ишлаб чиқариш цехида йирик миқдорда табиий газдан ноқонуний фойдаланиш ҳолати аниқланди. Бу ҳақда "Ўзэнергоинспекция" ахборот хизмати маълум қилди.

Ўзбекистон

02.09.2025, 12:28

Автомобилларни Пискент синов мажмуасида синовлардан ўтказиш амалиёти тўхтатилади

2025 йил 2 сентябрдан автомобилларни Пискент автополигонида синовдан ўтказиш амалиёти тўхтатилади.

Ўзбекистон

02.09.2025, 11:23

Ўзбекистон ва Хитой ўртасида муҳим ҳужжатлар қабул қилинди

Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев ва Хитой Халқ Республикаси раиси Си Цзиньпиннинг Пекин шаҳрида бўлиб ўтган музокаралари якунида имзоланган икки томонлама ҳужжатларни алмашиш маросими бўлди. Шу жумладан:

Сиёсат

02.09.2025, 10:16

Ўзбекистонда хурмо истеъмолига талаб ошмоқда

2025 йил январь-июль ойларида Ўзбекистонга 17 та давлатдан жами 12,6 минг тонна хурмо импорт қилинган.

Ўзбекистон

31.08.2025, 11:33

"Euronews" сайёҳларга Шаҳрисабзнинг бетакрор муҳитини намойиш этмоқда

"Euronews" телеканали "Ипак йўли саргузаштлари" кўрсатувининг навбатдаги қисмида томошабинларни буюклар тақдири туғилган афсонавий Шаҳрисабзга саёҳат қилишга таклиф этди.

Маданий

30.08.2025, 15:13