Trampning olti frontdagi urushi: dunyo global beqarorlik yoqasidami?

30 aprel kuni Donald Tramp ikkinchi prezidentlik faoliyati boshlanganiga 100 kun boʻladi. Bu, AQShda shakllangan oʻzina xos siyosiy anʼanaga koʻra, dastlabki sarhisob davridir.

 

Ulashish:

Donald Tramp

Donald Tramp oʻz faoliyatini olamshumul "tinchlikparvarlik" shiorlari bilan boshlagan boʻlsa-da, oradan uch oy oʻtib, u dunyoning eng xavfli mojarolar girdobiga tushib qoldi. Siyosiy sharhlovchi Hal Brendsning Bloomberg nashridagi maqolasida qayd etilishicha, Tramp hozirda 6 ta frontda kurash olib bormoqda: uchta "issiq", bitta sovuq, bitta savdo urushi va yadro inqirozi havfi. Bu urushlar nafaqat Trampning siyosiy merosini, balki butun xalqaro tizim kelajagini belgilaydi.

Ukraina: tinchlik — oson ish emas

Tramp dastlab muammoni qisqa muddatda hal etishiga ishongan edi. Uning rejasi Rossiyaga bosim oʻtkazib, Ukrainani hududiy daʼvolardan voz kechishga undash edi. Ammo Putinning maksimalistik "maqsadlari" qarshisida Trampning bunday sodda yondashuvi ojiz qoldi.

Endi esa Tramp ikki tanlov qarshisida turibdi: Rossiyaga nisbatan sanksiyalar va Ukrainaga iqtisodiy choralar va harbiy koʻmaklar orqali har ikki tomonga bosimni kuchaytirish yoki ortga chekinish. Ikkinchi variant Yevropa xavfsizligi va NATO istiqboli uchun halokatli boʻlishi mumkin.

Yaqin Sharq: ikki urush, bir katta xavf

AQShning Yamandagi husiylarga qarshi amaliyotlari samara bermayapti. Shu bilan birga, Isroilning Gʻazoda HAMASga qarshi navbatdagi hujumni boshlagan. Ushbu amaliyotlar fonida eng xavotirli manzara — Eronning yadro dasturi bilan bogʻliq yuzaga kelishi mumkin boʻlgan harbiy toʻqnashuv. Tramp diplomatik yoʻl bilan yechim izlayaptimi yoki urush sari borayaptimi — hozircha mavhum.

Xitoy: yangi sovuq urush

Tayvan (yoki Xitoy Taypei) masalasi (yaʼni masalani harbiy yoʻl bilan hal etishga urinishlar) va kuchaygan savdo nizolari fonida Tramp yoki kelishuv yoʻlini tanlab ortga chekinishi, yoki uzoq davom etuvchi keskin geosiyosiy raqobatni boshlab yuborishi mumkin.

Savdo urushi: global iqtisodiy xavfmi

Tramp aprel oyida global savdo urushini boshlab yubordi, biroq bir qator davlatlarga nisbatan ayrim bojlarni kechiktirdi. Buning evaziga ushbu davlatlarga siyosiy xarakterdagi shartlar qoʻyildi. Bunday keskin va noizchil boj siyosati dunyoda iqtisodiy barqarorlikni izdan chiqarmoqda. Yaqin oylar ichida savdo boʻyicha diplomatik yondashuv boʻlmasa, bu urush yanada jiddiy oqibatlarga olib kelishi mumkin.

Bu urushlarning barchasi bir vaqtda yuz berayotgani — har qanday rahbar uchun ogʻir sinov. Tramp esa ushbu murakkab davrga zaif iqtisodiyot, izdan chiqqan ittifoqchilik munosabatlari va siyosiy beqarorlik bilan kirib keldi. Uning jamoasidan yangrayotgan turfa xil bayonotlar boshqaruvda ichki muvofiqlashuv darajasi ideal emasligini koʻrsatadi. AQSh milliy xavfsizlik kengashi aʼzolari tomonidan Signal ijtimoiy tarmogʻida muhim xizmat masalalarini muhokama qilinishi bu sohadagi oʻziga xos betartib holatni koʻrsatmoqda.

Trampning eng katta dushmani — uning oʻzi

Eng xavfli jihati shundaki, bu urushlarning koʻpchiligi, ekspertlar fikricha, Trampning avvalgi notoʻgʻri qarorlaridan kelib chiqqan. Endilikda u bu xatolarning oqibatlari bilan yuzlanmoqda. Tramp bugun global miqyosdagi mojarolarni hal qiluvchi shaxs sifatida tarixda qolishi yoki ularni yanada chuqurlashtirgan siyosatchiga aylanishi mumkin. Tanlov — uning qoʻlida.

Mavzuga oid yangiliklar

Putin endi Ukrainadagi vaziyat haqida Erdogʻona bilan gaplashdi

Putin endi Ukrainadagi vaziyat haqida Erdogʻon bilan gaplashdi

Putin Erdogʻan bilan Ukrainadagi vaziyat hamda Alyaskada Tramp bilan oʻtgan uchrashuvi haqida telefon orqali suhbatlashdi.

Jahon

20.08.2025, 17:02

Men shaxsan 15 may kuni Putinni Istanbulda kutaman — Zelenskiy

Men shaxsan 15 may kuni Putinni Istanbulda kutaman — Zelenskiy

Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy 15 may kuni Istanbulda Rossiya rahbari Vladimir Putin bilan bevosita muzokaralar oʻtkazishga tayyor ekanini maʼlum qildi.

Jahon

12.05.2025, 13:06

Трамп ва Зеленский ўртасидаги суҳбат катта жанжалга айланиб кетди

Tramp va Zelenskiy o‘rtasidagi suhbat katta janjalga aylanib ketdi

Kecha, 28-fevral kuni Oq uyda ko‘rishgan Amerika Prezidenti Donald Tramp hamda Ukraina Prezidenti Vladimir Zelenskiy o‘rtasidagi suhbat katta dahaki jangga aylanib ketdi. Voqealar qanday kechgani haqida "BBC news" ma’lum qildi.

Jahon

01.03.2025, 10:19

Yana bir oʻzbekistonlik yigit Rossiyadagi urushga borib, Ukrainada asirga tushdi

Yana bir oʻzbekistonlik yigit Rossiyadagi urushga borib, Ukrainada asirga tushdi

Rossiyaga urushga borgan 31 yoshli buxorolik yigit frontga yetib borishi bilan Ukrainaga taslim boʻldi. U Oʻzbekiston hukumatidan mamlakatga qaytishga yordam soʻrab videomurojaat qildi.

Oʻzbekiston

18.10.2025, 10:00

Koʻngilli boʻlib Rossiya tomonidan urushga kirgan oʻzbekistonlik qamaldi

40 yoshli Oʻzbekiston fuqarosi Ukraina urushida Rossiya tomonida turib qurolli janglarda ishtirok etgani uchun jinoiy javobgarlikka tortildi.

Oʻzbekiston

16.10.2025, 14:01

BMT tugatilishi kerakmi?

BMT tugatilishi kerakmi?

Birgina 2025 yilning oʻzida jahonda bir qancha urushlar va harbiy toʻqnashuvlar sodir boʻldi. AMillatlar Tashkiloti hech narsa qila olmadi. Hozirgacha davom etib kelayotgan Isroil mojarosi va Rossiya-Ukraina urushi hali ham tugagani yoʻq. Bu voqealarda ham BMT biror ish qila olmayotgani bugun hech kimga sir emas. Xoʻsh, nega? Bir necha oy oldin BMTni butunlay isloh qilish kerakligi haqida gapirgan mamlakat yetakchilari BMT Assambleyasi nutqida bu haqda har holda gapirmadi. Tashkilot butunlay tugatilib, oʻrniga boshqa tashkilot ochilishi kerakmi yoki u qaytadan isloh qilinishi? Paradigma.uz studiyasida shu haqida siyosatshunos Farhod Tolipov bilan suhbatlashdik.

Siyosat

15.10.2025, 12:24

So‘nggi yangiliklar

Yangi versiyadagi Cobalt uchun onlayn kontraktatsiya 3 noyabr kuni ochiladi

Cobalt’ning yangi versiyalari uchun kontraktatsiya 3 noyabr soat 10:00 dan boshlab ochiladi. Savdolar faqat UzAvtoSavdo sayti va ilovasi orqali boʻladi. Oʻsha kuni barcha Chevrolet dilerlik markazlari yopiladi va UzAuto Motors savdo tizimidan uziladi.

Iqtisodiyot

29.10.2025, 15:47

III Osiyo yoshlar oʻyinlari: oʻzbekistonliklar yana 13 ta medalni qoʻlga kiritdi

Respublika terma jamoasi aʼzolari boks, suzish, gandbol, ogʻir atletika, futzal, erkin kurash va velosport boʻyicha musobaqalarda ishtirok etib, 5 ta oltin va 8 ta bronza medalini qoʻlga kiritishdi.

Sport

29.10.2025, 15:10

Oʻzbekistonda nafaqa pullarini kreditga yechib olish taqiqlanadi

Yangi qoidalarga koʻra, banklar pensiya, davlat ijtimoiy nafaqalari va yordamlari sifatida tushadigan mablagʻlar, shuningdek, ijtimoiy kartalarga tushgan summalar hisobidan kredit qarzdorligini undirishi mumkin emas.

Oʻzbekiston

29.10.2025, 15:05

Isitish tizimi qachon yoqiladi va harorat qanday boʻlishi kerak?

Amaldagi qonunchilikka koʻra, turar-joy binolarida isitish mavsumi tashqi havoning oʻrtacha sutkalik harorati besh kun mobaynida 8 darajadan past saqlanganidan keyingi kuni boshlanadi. Mos ravishda, harorat ushbu chegaradan yuqori boʻlganda isitish oʻchiriladi.

Oʻzbekiston

29.10.2025, 14:57

Yashnobodda ijaraga olingan uyda narkolaboratoriya aniqlandi

Yashnabod tumanida fuqarolar vaqtincha yashab kelgan xonadonda narkolaboratoriya tashkil etilgani ham aniqlangan. U yerdan 50 kilogramm va 1200 dona qadoqlangan pregabalin, 2 kilogramm hamda 400 dona qadoqlangan tropikamid, 2 litrda xomashyolar, 112 ming ta qadoqlash uchun kerakli vositalar aniqlangan.

Oʻzbekiston

29.10.2025, 14:51

Milliy sertifikat imtihoni javoblari sotilgani rostmi?

Bilim va malakalarni baholash agentligi soʻnggi kunlarda ona tili va adabiyot fanidan boʻlib oʻtadigan milliy sertifikat imtihonlari oldidan «test savollari va ularning javoblari sotilayotgani» haqida ijtimoiy tarmoqlarda tarqalayotgan xabarlar yuzasidan rasmiy munosabat bildirdi.

Oʻzbekiston

29.10.2025, 14:47

«Neftchi» haqidagi bayonoti uchun Berdiyevga nisbatan tekshiruv boshlandi

Oʻzbekiston futbol assotsiatsiyasi «Nasaf» klubi bosh murabbiyi Roʻziqul Berdiyevning Olmaliqdagi uchrashuvdan keyingi matbuot anjumanida bildirgan fikrlari yuzasidan rasmiy surishtiruv oʻtkazishini maʼlum qildi.

Sport

29.10.2025, 12:36

Isroil Gʻazoga zarba berdi, Tramp otashkesim bekor boʻlmaganini maʼlum qildi

Isroil armiyasi HAMAS isroillik asirlarning jasadlarini topshirmaganini bahona qilib, Gʻazo sektoriga kuchli aviazarbalar berdi. Hujumlar natijasida kamida 33 nafar falastinlik, jumladan ayollar va bolalar halok boʻldi. Bayt-Laxiya, al-Burayj, Nusayrat va Xan Yunis hududlaridagi uylar hamda maktablar zarar koʻrdi.

Jahon

29.10.2025, 11:13

Advokatlik qasamyodiga sodiq boʻlmagan advokat qoʻlga olindi

Sirdaryo tumanidagi advokatlik byurosi advokati oʻz xizmat mavqeidan foydalanib, tuman IIB huzuridagi Tergov boʻlimi ish yurituvida boʻlgan jinoyat ishi boʻyicha noqonuniy talab qoʻygani aniqlandi.

Oʻzbekiston

29.10.2025, 10:12

“World Boxing” reytingi: 6 ta vaznda oʻzbek bokschisi tengsiz

Boks boʻyicha xalqaro musobaqalarni tashkil etuvchi “World Boxing” tashkiloti oʻzining 10 ta vazn toifasi boʻyicha yangilangan reytingini eʼlon qildi.

Sport

28.10.2025, 19:21

Fuqarolarga energiya samarador qurilmalarni xarid qilish va oʻrnatish uchun subsidiya ajratiladi

Hukumatning 2025 yil 24 oktabrdagi 673-son qarori bilan “Aholi uy-joylarini energiya auditidan oʻtkazish, energiya samarador qurilmalarni xarid qilish va oʻrnatishda subsidiya ajratish toʻgʻrisida”gi nizom tasdiqlandi.

Iqtisodiyot

28.10.2025, 18:17

Isroil: Erdoʻgʻan boshchiligidagi Turkiya Isroilga nisbatan diplomatik va iqtisodiy sanksiyalar joriy etdi

Isroil tashqi ishlar vaziri Gideon Saarning taʼkidlashicha, Turkiya prezidenti Rajab Toyyib Erdoʻgʻan rahbarligidagi hukumat Isroilga nisbatan nafaqat soʻzlarda, balki diplomatik va iqtisodiy sanksiyalar orqali ham munosabatini namoyon etmoqda.

Jahon

28.10.2025, 17:15