Trampning olti frontdagi urushi: dunyo global beqarorlik yoqasidami?

30 aprel kuni Donald Tramp ikkinchi prezidentlik faoliyati boshlanganiga 100 kun boʻladi. Bu, AQShda shakllangan oʻzina xos siyosiy anʼanaga koʻra, dastlabki sarhisob davridir.

 

Ulashish:

Donald Tramp

Donald Tramp oʻz faoliyatini olamshumul "tinchlikparvarlik" shiorlari bilan boshlagan boʻlsa-da, oradan uch oy oʻtib, u dunyoning eng xavfli mojarolar girdobiga tushib qoldi. Siyosiy sharhlovchi Hal Brendsning Bloomberg nashridagi maqolasida qayd etilishicha, Tramp hozirda 6 ta frontda kurash olib bormoqda: uchta "issiq", bitta sovuq, bitta savdo urushi va yadro inqirozi havfi. Bu urushlar nafaqat Trampning siyosiy merosini, balki butun xalqaro tizim kelajagini belgilaydi.

Ukraina: tinchlik — oson ish emas

Tramp dastlab muammoni qisqa muddatda hal etishiga ishongan edi. Uning rejasi Rossiyaga bosim oʻtkazib, Ukrainani hududiy daʼvolardan voz kechishga undash edi. Ammo Putinning maksimalistik "maqsadlari" qarshisida Trampning bunday sodda yondashuvi ojiz qoldi.

Endi esa Tramp ikki tanlov qarshisida turibdi: Rossiyaga nisbatan sanksiyalar va Ukrainaga iqtisodiy choralar va harbiy koʻmaklar orqali har ikki tomonga bosimni kuchaytirish yoki ortga chekinish. Ikkinchi variant Yevropa xavfsizligi va NATO istiqboli uchun halokatli boʻlishi mumkin.

Yaqin Sharq: ikki urush, bir katta xavf

AQShning Yamandagi husiylarga qarshi amaliyotlari samara bermayapti. Shu bilan birga, Isroilning Gʻazoda HAMASga qarshi navbatdagi hujumni boshlagan. Ushbu amaliyotlar fonida eng xavotirli manzara — Eronning yadro dasturi bilan bogʻliq yuzaga kelishi mumkin boʻlgan harbiy toʻqnashuv. Tramp diplomatik yoʻl bilan yechim izlayaptimi yoki urush sari borayaptimi — hozircha mavhum.

Xitoy: yangi sovuq urush

Tayvan (yoki Xitoy Taypei) masalasi (yaʼni masalani harbiy yoʻl bilan hal etishga urinishlar) va kuchaygan savdo nizolari fonida Tramp yoki kelishuv yoʻlini tanlab ortga chekinishi, yoki uzoq davom etuvchi keskin geosiyosiy raqobatni boshlab yuborishi mumkin.

Savdo urushi: global iqtisodiy xavfmi

Tramp aprel oyida global savdo urushini boshlab yubordi, biroq bir qator davlatlarga nisbatan ayrim bojlarni kechiktirdi. Buning evaziga ushbu davlatlarga siyosiy xarakterdagi shartlar qoʻyildi. Bunday keskin va noizchil boj siyosati dunyoda iqtisodiy barqarorlikni izdan chiqarmoqda. Yaqin oylar ichida savdo boʻyicha diplomatik yondashuv boʻlmasa, bu urush yanada jiddiy oqibatlarga olib kelishi mumkin.

Bu urushlarning barchasi bir vaqtda yuz berayotgani — har qanday rahbar uchun ogʻir sinov. Tramp esa ushbu murakkab davrga zaif iqtisodiyot, izdan chiqqan ittifoqchilik munosabatlari va siyosiy beqarorlik bilan kirib keldi. Uning jamoasidan yangrayotgan turfa xil bayonotlar boshqaruvda ichki muvofiqlashuv darajasi ideal emasligini koʻrsatadi. AQSh milliy xavfsizlik kengashi aʼzolari tomonidan Signal ijtimoiy tarmogʻida muhim xizmat masalalarini muhokama qilinishi bu sohadagi oʻziga xos betartib holatni koʻrsatmoqda.

Trampning eng katta dushmani — uning oʻzi

Eng xavfli jihati shundaki, bu urushlarning koʻpchiligi, ekspertlar fikricha, Trampning avvalgi notoʻgʻri qarorlaridan kelib chiqqan. Endilikda u bu xatolarning oqibatlari bilan yuzlanmoqda. Tramp bugun global miqyosdagi mojarolarni hal qiluvchi shaxs sifatida tarixda qolishi yoki ularni yanada chuqurlashtirgan siyosatchiga aylanishi mumkin. Tanlov — uning qoʻlida.

Mavzuga oid yangiliklar

Men shaxsan 15 may kuni Putinni Istanbulda kutaman — Zelenskiy

Men shaxsan 15 may kuni Putinni Istanbulda kutaman — Zelenskiy

Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy 15 may kuni Istanbulda Rossiya rahbari Vladimir Putin bilan bevosita muzokaralar oʻtkazishga tayyor ekanini maʼlum qildi.

Jahon

12.05.2025, 13:06

Трамп ва Зеленский ўртасидаги суҳбат катта жанжалга айланиб кетди

Tramp va Zelenskiy o‘rtasidagi suhbat katta janjalga aylanib ketdi

Kecha, 28-fevral kuni Oq uyda ko‘rishgan Amerika Prezidenti Donald Tramp hamda Ukraina Prezidenti Vladimir Zelenskiy o‘rtasidagi suhbat katta dahaki jangga aylanib ketdi. Voqealar qanday kechgani haqida "BBC news" ma’lum qildi.

Jahon

01.03.2025, 10:19

Ukraina kechasi kutilmagan Rossiyaga aviabazalariga keng koʻlamli hujumni amalga oshirdi

Ukraina kechasi kutilmagan Rossiyaga aviabazalariga keng koʻlamli hujumni amalga oshirdi

2025 yilning 1 iyun kuni Ukraina Rossiyaga  “Oʻrgimchak toʻri” nomli harbiy operatsiyasini amalga oshirdi. Bu orqali Ukraina Rossiyaning ichki hududlarida joylashgan strategik aviatsiyasiga keng koʻlamli dronlar orqali hujum qildi. Mutaxassislar fikricha, bu operatsiya Rossiyaning strategik bombardimonchi aviatsiyaga sezilarli darajada zarar yetkazgan hamda urushining yangi bosqichini boshlab bergan.

Jahon

02.06.2025, 09:19

Rossiyada Putinni Giteler bilan taqqoslaydigan surat va memlar taqiqladi

Rossiyada Putinni Giteler bilan taqqoslaydigan surat va memlar taqiqladi

Omskning Kirov tuman sudi Rossiya prezidenti Vladimir Putinni fashist Adolʼf Gitlerga qiyoslovchi fotosuratlar, shuningdek, uni surati tushirilgan boshqa qator  memlarni oʻz ichiga olgan veb-saytlarning 12 sahifani taqiqlangan deb eʼlon qildi.

Jahon

31.05.2025, 11:24

Shimoliy Koreya Rossiyaga urushda qancha yordam bergan?

Shimoliy Koreya Rossiyaga urushda qancha yordam bergan?

Shimoliy Koreya Rossiyaga urushda Ukrainaning bir qancha muhim fuqarolik infratuzilmasiga qarshi raketa hujumlarni amlga oshirishda yordam bergan. Shu vaqtga qadar Shimoliy Koreya Rossiyaga 20 ming konteynerdan iborat oʻq-dorilar yetkazib berganligi maʼlum boʻldi.

Jahon

30.05.2025, 10:41

Tramp Putin va  Zelenskiyni qattiq tanqid qildi. U Putinni mutlaqo aqldan ozgan deb atadi

Tramp Putin va  Zelenskiyni qattiq tanqid qildi. U Putinni mutlaqo aqldan ozgan deb atadi

AQSh prezidenti Donalʼd Tramp Rossiya yetakchisi Vladimir Putindan norozi ekanini aytdi, bu bayonot Rossiyaning uchuvchisiz uchoqlarining Ukraina shaharlariga ommaviy hujumlari fonida yangradi. 

Jahon

26.05.2025, 14:00

So‘nggi yangiliklar

Do Human Rights in Uzbekistan No Longer Matter to Europe?

Yevropa uchun Oʻzbekistondagi inson huquqlari endi muhim emasmi?

Rossiya–Ukraina urushi boshlanganidan soʻng, bir qator Yevropa Ittifoqi davlatlarining Markaziy Osiyoga, xususan Oʻzbekistonga boʻlgan qiziqishi sezilarli darajada ortdi. Bu holat mintaqadagi geosiyosiy muvozanat oʻzgarayotgani, shuningdek, Yevropa Ittifoqining yangi tashqi siyosiy strategiyasidan dalolat beradi.

Siyosat

05.06.2025, 16:22

OTM oʻqishga kirish uchun qabul boshlandi

OTM oʻqishga kirish uchun qabul boshlandi

2025–2026 oʻquv yili uchun  oliy taʼlim muassasalari va professional taʼlim muassasalariga qabul jarayonlari boshlandi. Bu haqda Bilimni baholash agentligi xabar qildi.

Ta'lim

05.06.2025, 14:45

Tramp 12 davlat fuqarolari uchun AQShga kirishni taqiqladi

Tramp 12 davlat fuqarolari uchun AQShga kirishni taqiqladi

Kecha, 4 iyun kuni AQSh prezidenti Donalʼd Tramp joriy yilning 9 iyun kunidan boshlab 12 ta davlat fuqarolariga mamlakatga kirishni taqiqlab qoʻydi, 7 ta davlat fuqarolari uchun kirish qisman taqiqladi. Bu haqda "Reuters" axborot agentligi xabar qildi.

Jahon

05.06.2025, 14:24

AQSh Qashqadaryodagi tarixiy majmuani qayta tiklash uchun 250 ming AQSh dollari sarfladi

AQSh Qashqadaryodagi tarixiy majmuani qayta tiklash uchun 250 ming AQSh dollari sarfladi

Qashqadaryo viloyatidagi XV asrga oid tarixiy Langar ota majmuasi AQSh elchilarining Madaniy merosni saqlash jamgʻarmasi tomonidan 250 ming AQSh dollarlik taʼmirlash loyihasi natijasida qayta tiklandi va foydalanishga topshirildi. Bu haqda Amerika Qoʻshma Shtatlarining Oʻzbekistondagi elchixonasi matbuot xizmati xabar qildi.

Madaniy

04.06.2025, 17:46

Ilon Mask Trampning asosiy qonun loyihasini "jirkanch razolat" deb atadi

Ilon Mask Trampning asosiy qonun loyihasini "jirkanch razolat" deb atadi

Ilon Mask Oq uyda jamoat asosida olib borgan faoliyatidan ketganidan soʻng, AQSh prezidenti Donalʼd Trampning ichki siyosatdagi asosiy tashabbuslaridan biri boʻlgan "Bitta Ulkan Goʻzal Qonun" — soliqlar va mablagʻ ajratish haqidagi qonunni ommaviy ravishda "jirkanch razolat" deb atadi. Bu haqda Mask oʻziga tegishli X tarmogʻidagi sahifasida yozib qoldirgan.

Jahon

04.06.2025, 12:40

Janubiy Koreyaga yangi prezident saylandi

Janubiy Koreyaga yangi prezident saylandi

Kecha, 4 iyun kuni Janubiy Koreyada muddatidan oldin mamlakat prezidentligiga saylov oʻtkazildi. Unda Demokratik partiya nomzodi Li Chje Myon sobiq, impichmentga uchragan prezident  Yun Sok Yol siyosatiga qarshi kurashib, prezidentlik saylovida gʻalaba qozondi. Bu haqda "Yonhap" axborot agentligi xabar qildi.

Jahon

04.06.2025, 11:43

Rossiyalik deputat "Sibir oʻzbeklar tarixiy vatani" degan gaplari uchun keskin tanqidga uchrad

Rossiyalik deputat "Sibir oʻzbeklar tarixiy vatani" degan gaplari uchun keskin tanqidga uchrad

Rossiyaning Xanti-Mansi muxtor okrugi (XMAO) Dumasi deputati Xalid Tagi-Zade tomonidan aytilgan "oʻzbeklarning tarixiy vatani XMAO" degan bayonot Rossiya kommunistlari tomonidan qattiq tanqid qilindi. Bu fikr Kompartiya Markaziy Qoʻmitasi (KPRF) rahbariyati tomonidan mutlaqo rad etildi va siyosiy masʼuliyatsizlik deb baholandi. 

Jahon

03.06.2025, 12:40

Iyul va avgust oyidan ish haqi va pensiyalar oshiriladi

Iyul va avgust oyidan ish haqi va pensiyalar oshiriladi

2025 yil 1 iyul va 1 avgust sanalaridan boshlab Oʻzbekistonda ish haqlari, pensiyalar, stipendiyalar va ijtimoiy nafaqalar 10 foizga oshiriladi. Bu haqda Prezident farmoni qabul qilindi.

Iqtisodiyot

03.06.2025, 12:14

"Kimgadir yoqadimi-yoʻqmi, biz YI bilan hamkorlikni davom ettiramiz" — Abdulaziz Komilov

"Kimgadir yoqadimi-yoʻqmi, biz YI bilan hamkorlikni davom ettiramiz" — Abdulaziz Komilov

Sobiq tashqi ishlar vaziri, Oʻzbekiston prezidentining maxsus vakili Abdulaziz Komilov "Kimgadir yoqadimi-yoʻqmi, biz Yevropa Ittifoqi bilan hamkorlikni davom ettiradi" , dedi.  U bu haqda Ishonch.uz" saytiga bergan intervyusida maʼlum qildi.

Oʻzbekiston

02.06.2025, 17:28

Oʻzbekistonlik senator sud tizimida baʼzi Afrika mamlakatlardan ham orqada ekanligimini aytib, sud tizimdagi tanazzulni tan oldi

Oʻzbekistonlik senator sud tizimida baʼzi Afrika mamlakatlardan ham orqada ekanligimini aytib, sud tizimdagi tanazzulni tan oldi

Qashqadaryo viloyatidan saylangan senator Abdurahim Erqayev sud-huquq tizimidagi muammolarni keskin tanqid eildi. Unga taʼkidlashicha, mamlakat aholi orasida sud tizimiga nisbatan ishonch tobora pasayib bormoqda. Shuningdek, Oʻzbekiston odil sudlov masalasida xalqaro reytinglarda orqaga qarab ketmoqda.

Oʻzbekiston

02.06.2025, 17:16

Ukraina kechasi kutilmagan Rossiyaga aviabazalariga keng koʻlamli hujumni amalga oshirdi

Ukraina kechasi kutilmagan Rossiyaga aviabazalariga keng koʻlamli hujumni amalga oshirdi

2025 yilning 1 iyun kuni Ukraina Rossiyaga  “Oʻrgimchak toʻri” nomli harbiy operatsiyasini amalga oshirdi. Bu orqali Ukraina Rossiyaning ichki hududlarida joylashgan strategik aviatsiyasiga keng koʻlamli dronlar orqali hujum qildi. Mutaxassislar fikricha, bu operatsiya Rossiyaning strategik bombardimonchi aviatsiyaga sezilarli darajada zarar yetkazgan hamda urushining yangi bosqichini boshlab bergan.

Jahon

02.06.2025, 09:19

Rossiyada Putinni Giteler bilan taqqoslaydigan surat va memlar taqiqladi

Rossiyada Putinni Giteler bilan taqqoslaydigan surat va memlar taqiqladi

Omskning Kirov tuman sudi Rossiya prezidenti Vladimir Putinni fashist Adolʼf Gitlerga qiyoslovchi fotosuratlar, shuningdek, uni surati tushirilgan boshqa qator  memlarni oʻz ichiga olgan veb-saytlarning 12 sahifani taqiqlangan deb eʼlon qildi.

Jahon

31.05.2025, 11:24