Трампнинг олти фронтдаги уруши: дунё глобал беқарорлик ёқасидами?
30 апрель куни Дональд Трамп иккинчи президентлик фаолияти бошланганига 100 кун бўлади. Бу, АҚШда шаклланган ўзина хос сиёсий анъанага кўра, дастлабки сарҳисоб давридир.
Иқтисодиёт
25.04.2025, 15:13
Улашиш:

Дональд Трамп ўз фаолиятини оламшумул "тинчликпарварлик" шиорлари билан бошлаган бўлса-да, орадан уч ой ўтиб, у дунёнинг энг хавфли можаролар гирдобига тушиб қолди. Сиёсий шарҳловчи Ҳал Брендснинг Bloomberg нашридаги мақоласида қайд этилишича, Трамп ҳозирда 6 та фронтда кураш олиб бормоқда: учта "иссиқ", битта совуқ, битта савдо уруши ва ядро инқирози ҳавфи. Бу урушлар нафақат Трампнинг сиёсий меросини, балки бутун халқаро тизим келажагини белгилайди.
Украина: тинчлик — осон иш эмас
Трамп дастлаб муаммони қисқа муддатда ҳал этишига ишонган эди. Унинг режаси Россияга босим ўтказиб, Украинани ҳудудий даъволардан воз кечишга ундаш эди. Аммо Путиннинг максималистик "мақсадлари" қаршисида Трампнинг бундай содда ёндашуви ожиз қолди.
Энди эса Трамп икки танлов қаршисида турибди: Россияга нисбатан санкциялар ва Украинага иқтисодий чоралар ва ҳарбий кўмаклар орқали ҳар икки томонга босимни кучайтириш ёки ортга чекиниш. Иккинчи вариант Европа хавфсизлиги ва НАТО истиқболи учун ҳалокатли бўлиши мумкин.
Яқин Шарқ: икки уруш, бир катта хавф
АҚШнинг Ямандаги ҳусийларга қарши амалиётлари самара бермаяпти. Шу билан бирга, Исроилнинг Ғазода ҲАМАСга қарши навбатдаги ҳужумни бошлаган. Ушбу амалиётлар фонида энг хавотирли манзара — Эроннинг ядро дастури билан боғлиқ юзага келиши мумкин бўлган ҳарбий тўқнашув. Трамп дипломатик йўл билан ечим излаяптими ёки уруш сари бораяптими — ҳозирча мавҳум.
Хитой: янги совуқ уруш
Тайван (ёки Хитой Тайпеи) масаласи (яъни масалани ҳарбий йўл билан ҳал этишга уринишлар) ва кучайган савдо низолари фонида Трамп ёки келишув йўлини танлаб ортга чекиниши, ёки узоқ давом этувчи кескин геосиёсий рақобатни бошлаб юбориши мумкин.
Савдо уруши: глобал иқтисодий хавфми
Трамп апрель ойида глобал савдо урушини бошлаб юборди, бироқ бир қатор давлатларга нисбатан айрим божларни кечиктирди. Бунинг эвазига ушбу давлатларга сиёсий характердаги шартлар қўйилди. Бундай кескин ва ноизчил бож сиёсати дунёда иқтисодий барқарорликни издан чиқармоқда. Яқин ойлар ичида савдо бўйича дипломатик ёндашув бўлмаса, бу уруш янада жиддий оқибатларга олиб келиши мумкин.
Бу урушларнинг барчаси бир вақтда юз бераётгани — ҳар қандай раҳбар учун оғир синов. Трамп эса ушбу мураккаб даврга заиф иқтисодиёт, издан чиққан иттифоқчилик муносабатлари ва сиёсий беқарорлик билан кириб келди. Унинг жамоасидан янграётган турфа хил баёнотлар бошқарувда ички мувофиқлашув даражаси идеал эмаслигини кўрсатади. АҚШ миллий хавфсизлик кенгаши аъзолари томонидан Signal ижтимоий тармоғида муҳим хизмат масалаларини муҳокама қилиниши бу соҳадаги ўзига хос бетартиб ҳолатни кўрсатмоқда.
Трампнинг энг катта душмани — унинг ўзи
Энг хавфли жиҳати шундаки, бу урушларнинг кўпчилиги, экспертлар фикрича, Трампнинг аввалги нотўғри қарорларидан келиб чиққан. Эндиликда у бу хатоларнинг оқибатлари билан юзланмоқда. Трамп бугун глобал миқёсдаги можароларни ҳал қилувчи шахс сифатида тарихда қолиши ёки уларни янада чуқурлаштирган сиёсатчига айланиши мумкин. Танлов — унинг қўлида.
Сиёсатшунос Мухтор Назиров
Иқтисодиёт
25.04.2025, 15:13
Улашиш:
мавзуга оид янгиликлар

Мен шахсан 15 май куни Путинни Истанбулда кутаман — Зеленский
Жаҳон
12.05.2025, 13:06

Трамп ва Зеленский ўртасидаги суҳбат катта жанжалга айланиб кетди
Жаҳон
01.03.2025, 10:19

Украина кечаси кутилмаганда Россия авиабазаларига кенг кўламли ҳужумни амалга оширди
Жаҳон
02.06.2025, 09:19

Россияда Путинни Гителер билан таққослайдиган сурат ва мемлар тақиқлади
Жаҳон
31.05.2025, 11:24

Шимолий Корея Россияга урушда қанча ёрдам берган?
Жаҳон
30.05.2025, 10:41

Трамп Путин ва Зеленскийни қаттиқ танқид қилди. У Путинни мутлақо ақлдан озган деб атади
Жаҳон
26.05.2025, 14:00
машҳур янгиликлар

Ўзбекистонда 130 та объект маданий мерос рўйхатига кириши мумкин
Ўзбекистон
12.05.2025, 10:43

Мен шахсан 15 май куни Путинни Истанбулда кутаман — Зеленский
Жаҳон
12.05.2025, 13:06

Нега Тошкент бош режаси харитасининг янги талқини саволлардан кўра кўпроқ хавотир уйғотмоқда?
Ўзбекистон
26.05.2025, 10:44

Хитойда тўлиқ сунъий интеллектга асосланган шифохона очилди
Фан-технология
12.05.2025, 11:08

Доналд Трампнинг Яқин Шарқдаги режалари ҳақида (Форс кўрфази мамлакатларига ташрифи доирасида
Жаҳон
16.05.2025, 14:33

Табибнинг ўзи бемор экан: Хонобод шаҳар суди раиси жиноят содир этди
Ўзбекистон
12.05.2025, 12:43
сўнгги янгиликлар

Европа учун Ўзбекистондаги инсон ҳуқуқлари энди муҳим эмасми?
Сиёсат
05.06.2025, 16:22

ОТМ ўқишга кириш учун қабул бошланди
Таълим
05.06.2025, 14:45

Трамп 12 давлат фуқаролари учун АҚШга киришни тақиқлади
Жаҳон
05.06.2025, 14:24

АҚШ Қашқадарёдаги тарихий мажмуани қайта тиклаш учун 250 минг АҚШ доллари сарфлади
Маданий
04.06.2025, 17:46

Илон Маск Трампнинг асосий қонун лойиҳасини "жирканч разолат" деб атади
Жаҳон
04.06.2025, 12:40

Жанубий Кореяга янги президент сайланди
Жаҳон
04.06.2025, 11:43

Россиялик депутат "Сибир ўзбеклар тарихий ватани" деган гаплари учун кескин танқидга учради
Жаҳон
03.06.2025, 12:40

Июль ва август ойидан иш ҳақи ва пенсиялар оширилади
Иқтисодиёт
03.06.2025, 12:14

Буюк Британия Абрамович устидан 2,5 миллиард фунт маблағ юзасидан судга мурожаат қилишга тайёр
Спорт
03.06.2025, 11:36

Сулҳ ва алмашинувга умид - Истанбул учрашувининг асосий натижалари
Сиёсат
03.06.2025, 10:17

"Кимгадир ёқадими-йўқми, биз ЙИ билан ҳамкорликни давом эттирамиз" — Абдулазиз Комилов
Ўзбекистон
02.06.2025, 17:28

Ўзбекистонлик сенатор суд тизимида баъзи Африка мамлакатлардан ҳам орқада эканлигимини айтиб, суд тизимдаги таназзулни тан олди
Ўзбекистон
02.06.2025, 17:16
машҳур янгиликлар

Ўзбекистонда 130 та объект маданий мерос рўйхатига кириши мумкин
Ўзбекистон
12.05.2025, 10:43

Мен шахсан 15 май куни Путинни Истанбулда кутаман — Зеленский
Жаҳон
12.05.2025, 13:06

Нега Тошкент бош режаси харитасининг янги талқини саволлардан кўра кўпроқ хавотир уйғотмоқда?
Ўзбекистон
26.05.2025, 10:44

Хитойда тўлиқ сунъий интеллектга асосланган шифохона очилди
Фан-технология
12.05.2025, 11:08

Доналд Трампнинг Яқин Шарқдаги режалари ҳақида (Форс кўрфази мамлакатларига ташрифи доирасида
Жаҳон
16.05.2025, 14:33

Табибнинг ўзи бемор экан: Хонобод шаҳар суди раиси жиноят содир этди
Ўзбекистон
12.05.2025, 12:43