Урбанизация Конституция ва инсон ҳуқуқларини оёқ ости қилмаслиги керак

БМТнинг махсус маърузачиси Балакришнан Ражагопал мамлакатимизда тегишли уй-жой ҳуқуқини ҳимоя қилиш ва амалга ошириш масалаларини ўрганиш мақсадида Ўзбекистонга ташриф буюрди.
Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Инсон ҳуқуқлари бўйича Олий комиссари бошқармаси веб-сайтига кўра, "Жаноб Ражагопал миллий қонунчилик ва амалиётда тегишли уй-жой ҳуқуқини ҳимоя қилиш ва амалга оширишни, шу жумладан уй-жойнинг арзонлиги ва арзонлиги хизматлардан фойдаланиш имкониятларини ўрганади. мажбурий кўчириш. Унда Ўзбекистон ҳукумати томонидан аҳолининг барча гуруҳлари учун муносиб уй-жой ҳуқуқини таъминлаш бўйича кўрилаётган чора-тадбирлар таҳлил қилинади, шунингдек, иқлим инқирозининг ушбу ҳуқуққа таъсири ва аҳолининг уй-жой масалалари бўйича қарорлар қабул қилишдаги иштироки ўрганилади. 

Улашиш:

Махсус маърузачи фуқаролик жамияти вакиллари билан учрашувлар чоғида кенг кўламли масалалар, жумладан, мажбурий кўчириш, ҳоким қарорларини қабул қилишда қонун бузилиши, шаҳарсозлик қонунчиликнинг бузилиши, адолациз суд жараёнлари билан боғлиқ муаммолар билан танишди. Шунингдек, у ногиронлар, қамоқдан озод қилинганлар, ОИВ инфекцияси билан касалланганлар ва ёлғиз аёллар каби аҳолининг ижтимоий ҳимояга муҳтож қатламлари учун уй-жой ҳуқуқларидан фойдаланишдан манфаатдорлигини билдирди.
Демократия ва ҳуқуқ институти раҳбари, тегишли уй-жой ҳуқуқи бўйича Марказий Осиё тармоғи аъзоси Сайёра Хўжаева ўзининг Фаcебоок ижтимоий тармоғида шундай деди: “Биз унга барча муаммоларни батафсил айтиб бердик. У ҳамма нарсани синчковлик билан ёзиб, раҳбариятга маълумотларни етказишга ваъда берди”.
Махсус маърузачи “Дўстлик” истироҳат боғининг хусусий тадбиркорга ўтказилиши масаласига алоҳида эътибор қаратди. Жамоат боғлари ва яшил майдонлар тегишли уй-жой ҳуқуқининг муҳим қисмидир.

Мамлакатга расмий ташрифи якунида қилган баёнотида, жаноб Ражагопал сўнгги йилларда бир қанча янги қонунлар, жумладан, ўзбошимчалик билан олиб қўйиш ва бузишлардан ҳуқуқий ҳимояни яхшилаш ва шаҳарларда иштирок этишни таъминлашга қаратилган янги Конституциянинг қабул қилинишини олқишлади. 
“Аммо, бу қонунларга кўп ҳолларда аҳолининг хабардорлиги йўқлиги, уларни амалга оширишдаги носозликлар ва қонунбузарликларни бартараф этишнинг самарали чоралари, айниқса, қурилиш соҳасида йўқлиги сабабли амалда ҳурмат қилинмайди”, — деди махсус маърузачи.
Ўзбекистонда шаҳарни янгилаш бўйича мисли кўрилмаган кенг кўламли лойиҳалар амалга оширилмоқда, баъзида янги шаҳарларга ўрин очиш учун бутун маҳаллаларни бузиш ва кўчириш киради. Бироқ бу тадбирларнинг аксарияти шаҳарсозлик соҳасида тегишли ҳуқуқий асосларсиз амалга оширилмоқда. Шаҳарсозлик ва шаҳарни янгилаш бўйича қарорлар кўпинча жамоатчиликнинг муҳим иштирокисиз, шу жумладан ушбу чора-тадбирлар бевосита таъсир кўрсатадиган қарорларсиз қабул қилинади.
“Суд ҳокимиятининг мустақиллиги муаммоси долзарблигича қолмоқда. Ишлаб чиқувчилар ва фуқаролар иштирокидаги суд ишларининг аксарияти ишлаб чиқувчилар фойдасига ҳал қилинган кўринади. Суддан ташқари шикоят механизмлари кўпинча самарали ва ўз вақтида бартараф этишни таъминлай олмайди”, — деди жаноб Ражагопал.
Мутахассис экспроприация қилинган уй-жой учун товон пули кўпинча етарли эмаслиги, тўлов муддати кечикиши ёки умуман тўланмаслиги ҳақида огоҳлантирди. Айрим бузиш ва кўчириш ишлари шафқацизларча амалга оширилмоқда, уй-жойлар яқинида хавфли қурилиш ишлари олиб борилаётгани, сув ва газ таъминотидаги узилишлар туфайли уй эгалари ўз уйларини тарк этишга мажбур бўлмоқда. Кўчирилган аҳолига янги уй-жой таклиф қилинганда, у кўпинча шаҳарлар чеккасида янги қурилган турар-жой биноларида бўлади.

“Уйларни бузиш ва мажбурий кўчиришлар Самарқанд ва Бухоро каби қўриқланадиган маданий мерос зоналарида ҳам содир бўлади”, деди жаноб Ражагопал. 2025-йилда Самарқандда бўлиб ўтадиган ЮНЕСКО Бош Ассамблеясига тайёргарлик ишлари давом этар экан, у ЮНЕСКОни тегишли уй-жой ҳуқуқи тўлиқ таъминланиши учун зарур чоралар кўришга чақирди.
Махсус маърузачи, шунингдек, мажбуран кўчириш қурбонлари, муносиб уй-жойга эга бўлиш ҳуқуқлари ҳақида ёзаётган ҳуқуқ ҳимоячилари, адвокатлар, блогерлар ва журналистлар қўрқитиш, жиноий жавобгарликка тортиш ёки шубҳали асослар билан ҳибсга олиниш, жумладан, ёпиқ психиатрия муассасаларига жойлаштиришдан хавотир билдирди.
“Ўтказилаётган ислоҳотлар ва кўплаб раҳбарларнинг инсон ҳуқуқлари, жумладан, муносиб уй-жой олиш ҳуқуқини ҳимоя қилишга содиқлиги мени руҳлантирди. Уй-жой муаммоларини ҳал қилиш учун кўпинча аниқ яхши ниятлар мавжуд. Аммо яхши ниятлардан ташқарига чиқиш вақти келди; биз қоғоздаги қонун ва режаларни эмас, балки натижаларни кўришимиз керак”, деди жаноб Ражагопал.
Жаноб Ражагопал 2025-йил март ойида БМТ Инсон ҳуқуқлари кенгашига ташрифи ҳақида батафсилроқ ҳисобот тақдим этади.

мавзуга оид янгиликлар

Qashqadaryodagi hibsxonalarda sharoitlar qoniqarsiz ekanligi maʼlum boʻldi

Қашқадарёдаги ҳибсхоналарда шароитлар қониқарсиз эканлиги маълум бўлди

Қашқадарё вилояти Қарши ва Косон туманлари Ички ишлар бўлимларининг вақтинча сақлаш ҳибсхоналарида шахсларни сақлаш шароитлари белгиланган меъёрий талабларга жавоб бермаслиги аниқланди. Бу ҳақда Олий Мажлиснинг Инсон ҳуқуқлари бўйича вакили (Oмбудсман) ахборот хизмати маълум қилди.

Ўзбекистон

15.01.2025, 17:17

Дания, Греция, Покистон, Панама ва Сомали БМТ Хавфсизлик Кенгашининг доимий бўлмаган аъзолари этиб сайланди

Дания, Греция, Покистон, Панама ва Сомали пайшанба куни икки йиллик муддатга БМТ Хавфсизлик Кенгашининг доимий бўлмаган аъзолари этиб сайланди.

Сиёсат

07.06.2024, 13:05

3,1 million falastinliklarga shoshilinch insonparvarlik yordami uchun 2,8 milliard dollar kerak

БМТ фаластинликларга зудлик билан гуманитар ёрдам кўрсатиш учун 2,8 миллиард доллар йиғишга чақирмоқда

Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Гуманитар масалаларни мувофиқлаштириш бошқармаси (ГММБ) чоршанба куни халқаро ҳамжамиятни Ғазо сектори ва Ғарбий Соҳилдаги 3,1 миллион фаластинликларга шошилинч инсонпарварлик ёрдами учун 2,8 миллиард доллар ажратишга чақирди.

Жаҳон

18.04.2024, 14:04

BMT Xavfsizlik Kengashi Falastinning tashkilotga aʼzoligi boʻyicha kelisha olmadi

БМТ Хавфсизлик Кенгаши Фаластиннинг ташкилотга аъзолиги бўйича келиша олмади

БМТ Хавфсизлик Кенгаши қўмитаси аъзоларининг учдан икки қисми Фаластин давлатини халқаро ташкилотга тўлақонли аъзо сифатида қабул қилиш ҳақидаги навбатдаги баёнотини маъқуллади, бироқ беш иштирокчи буни қўллаб-қувватламади. Якуний қарор қабул қилиш учун комиссияда консенсус бўлиши керак.

Сиёсат

12.04.2024, 14:42

БМТ Тараққиёт дастури томонидан тайёрланган Инсон тараққиёти индексида Ўзбекистон дунёнинг 193 мамлакати ва ҳудуди орасида 106-ўринни эгаллади

Индекс 2022 йилги маълумотларни тақдим этади. Мамлакат 2021 йилга нисбатан бир поғона пастга тушган.

Ўзбекистон

16.03.2024, 12:39

2022-йилда болалар ўлими глобал минимум даражага тушди - БМТ

2022-йилда дунё бўйлаб 5 ёшгача вафот этган болалар сони тарихий энг паст даражага – 4,9 миллионга тушди. Бу ҳақда чоршанба куни БМТнинг болалар ўлимини баҳолаш бўйича идоралараро гуруҳи сўнгги маълумотларга таянган ҳолда маълум қилди.

Жаҳон

14.03.2024, 09:59

сўнгги янгиликлар

Do Human Rights in Uzbekistan No Longer Matter to Europe?

Европа учун Ўзбекистондаги инсон ҳуқуқлари энди муҳим эмасми?

Россия–Украина уруши бошланганидан сўнг, бир қатор Европа Иттифоқи давлатларининг Марказий Осиёга, хусусан Ўзбекистонга бўлган қизиқиши сезиларли даражада ортди. Бу ҳолат минтақадаги геосиёсий мувозанат ўзгараётгани, шунингдек, Европа Иттифоқининг янги ташқи сиёсий стратегиясидан далолат беради.

Сиёсат

05.06.2025, 16:22

OTM oʻqishga kirish uchun qabul boshlandi

ОТМ ўқишга кириш учун қабул бошланди

2025–2026 ўқув йили учун  олий таълим муассасалари ва профессионал таълим муассасаларига қабул жараёнлари бошланди. Бу ҳақда Билимни баҳолаш агентлиги хабар қилди.

Таълим

05.06.2025, 14:45

Tramp 12 davlat fuqarolari uchun AQShga kirishni taqiqladi

Трамп 12 давлат фуқаролари учун АҚШга киришни тақиқлади

Кеча, 4 июнь куни АҚШ президенти Доналъд Трамп жорий йилнинг 9 июнь кунидан бошлаб 12 та давлат фуқароларига мамлакатга киришни тақиқлаб қўйди, 7 та давлат фуқаролари учун кириш қисман тақиқлади. Бу ҳақда "Reuters" ахборот агентлиги хабар қилди.

Жаҳон

05.06.2025, 14:24

AQSh Qashqadaryodagi tarixiy majmuani qayta tiklash uchun 250 ming AQSh dollari sarfladi

АҚШ Қашқадарёдаги тарихий мажмуани қайта тиклаш учун 250 минг АҚШ доллари сарфлади

Қашқадарё вилоятидаги XV асрга оид тарихий Лангар ота мажмуаси АҚШ элчиларининг Маданий меросни сақлаш жамғармаси томонидан 250 минг АҚШ долларлик таъмирлаш лойиҳаси натижасида қайта тикланди ва фойдаланишга топширилди. Бу ҳақда Америка Қўшма Штатларининг Ўзбекистондаги элчихонаси матбуот хизмати хабар қилди.

Маданий

04.06.2025, 17:46

Ilon Mask Trampning asosiy qonun loyihasini "jirkanch razolat" deb atadi

Илон Маск Трампнинг асосий қонун лойиҳасини "жирканч разолат" деб атади

Илон Маск Оқ уйда жамоат асосида олиб борган фаолиятидан кетганидан сўнг, АҚШ президенти Доналъд Трампнинг ички сиёсатдаги асосий ташаббусларидан бири бўлган "Битта Улкан Гўзал Қонун" — солиқлар ва маблағ ажратиш ҳақидаги қонунни оммавий равишда "жирканч разолат" деб атади. Бу ҳақда Маск ўзига тегишли Х тармоғидаги саҳифасида ёзиб қолдирган.

Жаҳон

04.06.2025, 12:40

Janubiy Koreyaga yangi prezident saylandi

Жанубий Кореяга янги президент сайланди

Кеча, 4 июнь куни Жанубий Кореяда муддатидан олдин мамлакат президентлигига сайлов ўтказилди. Унда Демократик партия номзоди Ли Чже Мён собиқ, импичментга учраган президент  Юн Сок Ёл сиёсатига қарши курашиб, президентлик сайловида ғалаба қозонди. Бу ҳақда "Yonhap" ахборот агентлиги хабар қилди.

Жаҳон

04.06.2025, 11:43

Rossiyalik deputat "Sibir oʻzbeklar tarixiy vatani" degan gaplari uchun keskin tanqidga uchrad

Россиялик депутат "Сибир ўзбеклар тарихий ватани" деган гаплари учун кескин танқидга учради

Россиянинг Ханти-Манси мухтор округи (ХМАО) Думаси депутати Халид Таги-Заде томонидан айтилган "ўзбекларнинг тарихий ватани ХМАО" деган баёнот Россия коммунистлари томонидан қаттиқ танқид қилинди. Бу фикр Компартия Марказий Қўмитаси (КПРФ) раҳбарияти томонидан мутлақо рад этилди ва сиёсий масъулиятсизлик деб баҳоланди. 

Жаҳон

03.06.2025, 12:40

Iyul va avgust oyidan ish haqi va pensiyalar oshiriladi

Июль ва август ойидан иш ҳақи ва пенсиялар оширилади

2025 йил 1 июль ва 1 август саналаридан бошлаб Ўзбекистонда иш ҳақлари, пенсиялар, стипендиялар ва ижтимоий нафақалар 10 фоизга оширилади. Бу ҳақда Президент фармони қабул қилинди.

Иқтисодиёт

03.06.2025, 12:14

Буюк Британия Абрамович устидан 2,5 миллиард фунт маблағ юзасидан судга мурожаат қилишга тайёр

Буюк Британия ҳукумати футбол клуби "Челси"ни сотишдан тушган 2,5 миллиард фунт стерлингни блокдан чиқариш мақсадида Роман Абрамович устидан судга мурожаат қилишга тайёр эканини маълум қилди. Бу ҳақда "Deutsche Welle" нашри хабар қилди. 

Спорт

03.06.2025, 11:36

Сулҳ ва алмашинувга умид - Истанбул учрашувининг асосий натижалари

Сулҳ ва алмашинувга умид - Истанбул учрашувининг асосий натижалари

Истанбулда Россия ва Украина делегациялари ўртасида музокараларнинг иккинчи раунди бўлиб ўтди. Музокараларда Россия томонидан илгари сурилган асосий таклифлардан бири — жанг майдонининг айрим ҳудудларида 2-3 кунлик қисқа муддатли ўт очишни тўхтатиш бўлди. Бунинг сабаби — ҳалок бўлган ҳарбий хизматчиларнинг жасадларини йиғиб олиш имконини яратиш зарурати билан изоҳланди.

Сиёсат

03.06.2025, 10:17

"Kimgadir yoqadimi-yoʻqmi, biz YI bilan hamkorlikni davom ettiramiz" — Abdulaziz Komilov

"Кимгадир ёқадими-йўқми, биз ЙИ билан ҳамкорликни давом эттирамиз" — Абдулазиз Комилов

Собиқ ташқи ишлар вазири, Ўзбекистон президентининг махсус вакили Абдулазиз Комилов "Кимгадир ёқадими-йўқми, биз Европа Иттифоқи билан ҳамкорликни давом эттиради", деди.  У бу ҳақда "Ishonch.uz" сайтига берган интервьюсида маълум қилди.

Ўзбекистон

02.06.2025, 17:28

Oʻzbekistonlik senator sud tizimida baʼzi Afrika mamlakatlardan ham orqada ekanligimini aytib, sud tizimdagi tanazzulni tan oldi

Ўзбекистонлик сенатор суд тизимида баъзи Африка мамлакатлардан ҳам орқада эканлигимини айтиб, суд тизимдаги таназзулни тан олди

Қашқадарё вилоятидан сайланган сенатор Абдураҳим Эрқаев суд-ҳуқуқ тизимидаги муаммоларни кескин танқид қилди. Унга таъкидлашича, мамлакат аҳоли орасида суд тизимига нисбатан ишонч тобора пасайиб бормоқда. Шунингдек, Ўзбекистон одил судлов масаласида халқаро рейтингларда орқага қараб кетмоқда.

Ўзбекистон

02.06.2025, 17:16