Молиявий инқироз фонида БМТ ислоҳ қилинмоқда

Мазкур ислоҳот донорлар, жумладан АҚШ томонидан — Доналд Трамп маъмурияти даврида — молиялаштириш кескин камайгани фонида муҳокама қилинмоқда. Бу айниқса БМТнинг гуманитар агентликларига жиддий салбий таъсир кўрсатиши айтилмоқда.

"Reuters" агентлигининг ихтиёрида "қатъий махфий" белгиланган олти бетлик ҳужжат мавжуд. Унда бир қатор таклифлар келтирилган бўлиб, уларга кўра БМТнинг ўнлаб агентликларини тўртта асосий тузилма доирасида бирлаштириш кўзда тутилган:

1. Тинчлик ва хавфсизлик
2. Гуманитар масалалар
3. Барқарор ривожланиш
4. Инсон ҳуқуқлари

Хусусан, Жаҳон озиқ-овқат дастури, UNICEF, Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) ва БМТ Қочқинлар бўйича Олий комиссарлиги (УНҲCР)нинг амалий фаолиятини бирлаштириш орқали ягона гуманитар агентлик тузиш таклифи кўриб чиқилмоқда.

Бошқа ташаббуслар қаторида УНАИДСни ЖССТ билан интеграция қилиш ва йиғилишлардаги таржимонлар сонини қисқартириш ҳам мавжуд. Энг баҳсли таклифлардан бири эса Жаҳон савдо ташкилотини (БМТ тизимига кирмайди) ривожланиш бўйича агентликлар билан бирлаштириш масаласидир.

Жаҳон савдо ташкилоти вакили ташкилот мустақил фаолият юритишини ва БМТ ислоҳотларида иштирок этмаслигини таъкидлади. БМТ Қочқинлар агентлиги эса ўз навбатида "қочқинларни ҳимоя қилиш бўйича ноёб мандатга" эга эканини эслатди.

Расман билдирилишича, мазкур меморандум ислоҳотларни муҳокама қилиш учун "бошланғич нуқта" ҳисобланади.

Ҳужжатда "бир-бирини такрорловчи мандатлар", "ресурсларнинг самарасиз тақсимланиши" ва "шишган маъмурий тузилма" мавжудлиги қайд этилган. Унда айтилишича, дастурлар ва миссиялар сони ортгани сари тизимли самарасизлик ҳам кучайиб бормоқда.

БМТ бош котиби Антониу Гутерриш март ойида ташкилотни ислоҳ қилиш бўйича ишчи гуруҳ ташкил қилган ва уни янада самарали қилиш заруратини урғулаган.

Женевада аккредитациядан ўтган дипломатлардан бири таклиф этилган чораларга ижобий муносабат билдирган: "Агар ҳозир жасоратли ва радикал чоралар кўрилмаса, ҳеч нарса ўзгармайди". У, шунингдек, ходимларни харажатлари паст шаҳарларга кўчириш имкониятини ҳам кўриб чиқишни таклиф қилган.