Ўзбекистон "Толибон" ҳукумати билан иқтисодий алоқаларини кучайтирмоқда — Фирдавс Азимқулов

Мулла Абдул Ғани Бародарнинг расмий ташрифи Ўзбекистон ва Афғонистон ўртасидаги муносабатларни янги даражага кўтарди. Толибоннинг яқинда "қўшни Ўзбекистон давлати АҚШ ишлаб чиқарган ҳарбий вертолётларни Қўшма Штатларга қайтариши" тўғрисидаги дипломатик баёнотига қарамай, икки ҳукумат ўртасидаги муносабатлар аслида юқори даражада ривожланишда давом этмоқда ва бу иштирокчи томонлар ўртасидаги муҳим тараққиёт ва ҳамкорликни кўрсатади.

Улашиш:

Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov

Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov

Ҳозирги глобал вазиятда Ўзбекистон жаҳон ҳамжамиятига мурожаат қилиб, Афғонистонга нисбатан ягона ва изчил стратегия ишлаб чиқишга чақириб келмоқда. Бироқ, турли сабаблар туфайли жаҳон ҳамжамияти, кучли таъсирга эга давлатлар Афғонистон масаласига етарлича эътибор қаратмаяпти. Айнан шундай шароитда Ўзбекистон Афғонистон билан икки томонлама муносабатларни мустаҳкамлашга ҳаракат қилмоқда. Ҳозирги вақтда бу муносабатлар ҳукуматлар даражасидаги расмий дипломатик алоқаларга айланяпти. 

Жорий йилнинг 22-23 февраль кунлари Афғонистон Ислом Амирлиги Иқтисодий масалалар бўйича Бош вазир ўринбосари Мулла Абдул Ғани Бародар бошчилигидаги делегация Тошкент шаҳрига ташриф буюрди. Гарчи Ўзбекистон "Толибон" ҳукуматини, Афғон Ислом Амрилигини, давлат сифатида расман тан олмаган бўлса ҳам, бу алоқалар минтақада "de facto" нормаллашув жараёнининг намоён бўлишидир. 

Масалан, Тошкентга келган "Толибон" ҳукумати вакиллари Тошкент халқаро аэропортида илгари ўзлари томонидан тайинланган элчиси Шайх Абдул Ғаффор Баҳор ҳамроҳлигида кутиб олинди. Афғон Ислом Амирлиги номидан хориждаги давлатларга элчи тайинлашнинг ўзи ҳам муҳим дипломатик ютуқдир, чунки ҳозиргача фақат Бирлашган Араб Амирликлари ва Хитой каби давлатлар "Толибон" томонидан тайинланган элчиларни қабул қилган эди. 

"Толибон" вакилларининг сўнгги ташрифи, эҳтимол, Ўзбекистон Бош вазири Абдулла Ориповнинг 2024 йил 17 августда Кобулга қилган ташрифига стратегик сиёсий жавоб бўлиши мумкин. Бу ташриф "Толибон" ҳокимиятга қайтганидан кейин чет эл расмий дипломатининг энг юқори даражадаги биринчи ташрифи ҳисобланади. 

Кобулда Абдулла Арипов ва "Толибон" вакиллари 2,5 миллиард долларлик савдо ва инвестиция шартномаларини имзоладилар. Ўзбекистоннинг савдо ва инвестициялар бўйича Бош вазир ўринбосари Жамшид Хўжаевнинг "Толибон" вакиллари билан бўлган яқиндаги музокараларини ҳисобга олсак, бу рақам янада ошиши мумкин. 

Мулла Абдул Ғани Бародар Ўзбекистон Марказий банкига икки давлат ўртасидаги савдо алоқаларини мустаҳкамлаш учун банк тизимида ёрдам кўрсатишга чақирди. Шунингдек, у молиявий операцияларни соддалаштириш мақсадида ўзаро савдода миллий валюталардан фойдаланишни таклиф қилди. 

Бундан ташқари, Ўзбекистон расмийлари Амирлик билан биргаликда савдо зонаси ташкил этишга тайёрлигини билдирди. Бу зона, биринчи навбатда, қарағай ёнғоғи, пахта ва истеъмол моллари ишлаб чиқариш ва ташишга қаратилган. 

Савдодан ташқари, Ўзбекистон Афғонистоннинг табиий ресурсларига сармоя киритишга ҳам тайёрлигини билдирди. Бунга Саманган вилоятида цемент заводи қуриш ва Тоти Майдон газ кони лойиҳасини бошлаш киради. 

Яқиндаги музокараларнинг яна бир асосий мавзуси "500 кВ қувват узатиш лойиҳаси" бўлиб, музокаралар натижасида унинг қиймати дастлабки 252 миллион доллардан 222 миллион долларгача қисқартирилди. Энергиянинг асосий қисми Ўзбекистоннинг Сурхондарё вилоятидан Афғонистоннинг Дашт-и Алвон ҳудудига узатилади. 

Мулла Абдул Ғани Бародар бундай лойиҳаларни жадаллаштиришнинг аҳамиятини таъкидлади. У Ўзбекистон ҳукумати томонига Афғон Ислом Амирлиги бу лойиҳаларни муваффақиятли амалга ошириш учун тўлиқ қўллаб-қувватлашини ваъда қилиб, лицензиялаш ва виза жараёнларини соддалаштириш, савдо-иқтисодий фаолиятни рағбатлантириш, шунингдек, Транс-Афғон ташаббусининг имкониятларини ўрганиш учун муҳандисларни юбориш каби чораларни кўришга тайёрлигини билдирди. Икки томон ўртасида савдо-иқтисодий, энергетика, транспорт ва бошқа соҳаларда ҳамкорликни кенгайтириш ва уни изчил ривожлантириш масалалари бўйича кенг қамровли фикр алмашинуви бўлиб ўтди. 

"Толибон" ҳукуматининг глобал миқёсда тан олиниши ва легитимлигини қўлга киритиши, асосан, иқтисодий ҳамкорлик дастурлари ва глобал иқтисодий боғлиқ тармоғда ўзининг иқтисодий ва геосиёсий таъсирини кўпайтириш билан амалга оширилиши мумкин. Шу муносабат билан Мулла Абдул Ғани Бародар Ўзбекистонда яшовчи афғон инвесторлар ва тадбиркорлар билан учрашув ўтказди. 

Учрашувга кўра, икки давлат тадбиркорлари бир-бирлари ҳудудидаги корхоналар, транспорт ва инфратузилма лойиҳаларига сармоя киритишга қизиқиш билдирмоқда. Бу борада, Ўзбекистонда истиқомат қилувчи афғон инвесторларнинг Афғонистондаги сармояларини 100 миллион долларгача оширишга қаратилган саъй-ҳаракатлари бунинг яққол мисолидир. Бундан ташқари, икки давлат ўртасидаги икки томонлама дипломатик муносабатлар янада мустаҳкамланди. 

Бунинг энг ёрқин мисоли, Ўзбекистон "Tолибон" делегатсиясининг ташрифи чоғида Афғонистон Ислом Амирлиги байроғини Ўзбекистон байроғи ёнида расман кўтарган биринчи давлат бўлди. Бу ҳаракат нафақат "Толибон" ҳукуматига бўлган ёндашувнинг ўзгаришини, балки Ўзбекистоннинг минтақавий барқарорлик ва Афғонистон билан иқтисодий ҳамкорликни ривожлантиришдаги прагматик сиёсатини ҳам кўрсатади. 

Хулоса қилиб айтганда, "Толибон" вакилларининг Ўзбекистонга сўнгги ташрифи икки давлат ўртасидаги ҳукуматлараро алоқаларни янада чуқурлаштирди ва минтақавий ҳамкорликни янада кенгайтириш учун замин яратди. Гарчи бу фаолиятлар икки қўшни давлатнинг яқинлашувини қўллаб-қувватласа ҳам, бу ҳамкорликнинг кучайиши минтақадаги йирик геосиёсий ўйинчилар – Хитой, Россия, Ҳиндистон, Покистон ва Эроннинг Афғонистон ҳукуматига иқтисодий ва сиёсий ҳамкор сифатида кўпроқ эътибор қаратиши мумкин. Шунингдек, улар ўртасидаги Афғонистон учун бўлган рақобатни кучайтириш эҳтимоли ҳам мавжуд.

Фирдавс Азимқулов

мавзуга оид янгиликлар

Oʻzbekiston Afgʻonistonga 200 mln dollarlik investitsiya kiritmoqchi

Ўзбекистон Афғонистонга 200 млн долларлик инвестиция киритмоқчи

Ўзбекистон Афғонистоннинг Балх, Саманган ва Қундуз вилоятларига 200 миллион АҚШ долларидан ортиқ сармоя киритмоқчи. Бу ҳақда "Tolonews" нашри хабар қилди. 

Жаҳон

03.03.2025, 16:05

"Tolibon" ayollarga yangi taqiqni oʻrnatdi. Nimalar maʼlum?

"Толибон" аёлларга янги тақиқни ўрнатди. Нималар маълум?

"Толибон" ҳукумати аёлларга тегишли янги қонунни ишлаб чиқди. Энди Афғонистондаги аёллар дўконларга бориб, у ердаги савдогарлар билан савдолаша олмайди. Бу ҳақда "Hasht e Subh Daily" нашри маълум қилди.

Жаҳон

13.09.2024, 10:49

Rossiya birinchilardan boʻlib Afgʻoniston islom amirligini tan oldi

Россия биринчилардан бўлиб Афғонистон ислом амирлигини тан олди

Россия дунёда биринчилардан бўлиб Афғонистон Ислом Амирлигини ҳукумат сифатида расман тан олди. Бу ҳақда "РИА Новости" агентлиги хабар берди.

Сиёсат

04.07.2025, 11:38

Afghanistan on the Geopolitical Chessboard of the Middle East

Афғонистон Яқин Шарқ геосиёсий шахмат тахтасида

2025 йилнинг 13 июнидан 24 июнигача давом этган Исроил ва Эрон ўртасидаги "12 кунлик уруш" Яқин Шарқдаги чалкаш геосиёсий вазиятни, минтақавий етакчилик учун шиддатли рақобатни ва минтақа давлатлари учун аниқ бир томонни танлашнинг муҳимлигини яққол намоён этди. Яқин Шарқ ўзига хос ва шахмат тахтасидаги ҳар бир дона нозик аҳамиятга эга бўлиб, кутилмаган юришлар ва манёврларга тайёр туриш лозим.

Жаҳон

01.07.2025, 13:07

Kazakistan and Afganistan

Қозоғистон Афғонистондан нима хоҳлайди?

Жорий йилнинг 21-23 апрель кунлари Қозоғистон республикаси Бош вазири ўринбосари, миллий иқтисодиёт вазири Серик Жумангарин Афғонистон пойтахти Кобулга расмий ташрифини амалга ошириб, муваққат ҳукумат раиси ўринбосари Мулла Абдулғани Бародар билан учрашди. Ушбу расмий ташриф икки мамлакат учун муҳим ўрин тутувчи умумий қиймати 140 миллион АҚШ долларлик бўлган 20 га яқин шартномалар имзоланиши билан якунланди. 

Иқтисодиёт

29.04.2025, 15:53

Amerika Oʻzbekistonni AES boʻyicha hamkorlikka chaqirdi

Америка Ўзбекистонни АЭС бўйича ҳамкорликка чақирди

Жорий йилнинг 21 февраль куни Ўзбекистон Ташқи ишлар вазири Бахтиёр Саидов АҚШ Давлат котиби Марко Рубио билан телефон орқали суҳбатлашиб, икки мамлакат учун муҳим бўлган бир неча масалаларни муҳокама қилди. Бу ҳақда АҚШ Давлат департаменти матбуоти хабар берди.

Сиёсат

24.02.2025, 16:25

сўнгги янгиликлар

ФВВ фирибгарлардан огоҳ бўлишга чақирмоқда

Махсус кийим кийган шахслар ўзларини ФВВ ходимлари сифатида таништириб, аҳолидан гўёки ёнғин хавфсизлиги қоидаларини бузганликлари учун пул тўлашга мажбурлаётгани акс этган видеолар тарқалмоқда.

Ўзбекистон

04.07.2025, 18:46

Дам олиш кунлари иссиқ аста-секин пасайишни бошлайди – Ўзгидромет

Якшанба куни ҳарорат кундузи 38-41 даража атрофида, жанубда 42-44 даражагача бўлади.

Ўзбекистон

04.07.2025, 17:47

Шавкат Мирзиёев Иқтисодий ҳамкорлик ташкилоти саммитида нутқ сўзлади

Ўзбекистон Республикаси президенти Шавкат Мирзиёевнинг Иқтисодий ҳамкорлик ташкилоти саммитидаги нутқи. 

Сиёсат

04.07.2025, 16:28

Тошкент метрополитенинг 13 та бекатида биттадан вестибюлларидаги кассалар ёпилди

Илгари  бир марталик QR-кодли чипталардан метро йўловчиларининг 45-50 фоизи фойдаланган бўлса, ҳозирги вақтга келиб қарийб 6-7 фоизни ташкил қилмоқда. 

Ўзбекистон

04.07.2025, 15:45

Ҳар учинчи ишлайдиган ўзбекистонликнинг кредити бор

1 июнь ҳолатига кўра, 5,18 миллион киши банклардан кредит олган. Улардан 27 фоизида (1,4 млн) икки ва ундан ортиқ кредит мавжуд.

Иқтисодиёт

04.07.2025, 14:58

Эрон осмони парвозлар учун очилди

Айни пайтда фақат Исфаҳон ва Табриз аэропортлари ёпиқлигича қолмоқда.

Жаҳон

04.07.2025, 14:24

Самарқанд нўхат шўраги географик кўрсаткич сифатида давлат рўйхатидан ўтказилди

Самарқанд нўхат шўраги географик кўрсаткич сифатида Адлия вазирлиги томонидан давлат рўйхатидан ўтказилди.

Ўзбекистон

04.07.2025, 13:40

Дзюдочиларимиз “Cadets Asian Cups 2025”нинг илк кунида 16 медалли бўлди

Ҳамюртларимиз 4 та олтин, 6 та кумуш, 6 та бронза медалини қўлга киритиб, умумжамоа ҳисобида 1-ўринни эгаллади.

Спорт

04.07.2025, 12:30

“Ташаббусли бюджет”нинг 2-мавсуми 15 июлдан бошланади

Жорий йилдаги 2-мавсум ғолиблари 1-сентябрь — Мустақиллик байрами куни эълон қилинади.

Ўзбекистон

04.07.2025, 11:42

Rossiya birinchilardan boʻlib Afgʻoniston islom amirligini tan oldi

Россия биринчилардан бўлиб Афғонистон ислом амирлигини тан олди

Россия дунёда биринчилардан бўлиб Афғонистон Ислом Амирлигини ҳукумат сифатида расман тан олди. Бу ҳақда "РИА Новости" агентлиги хабар берди.

Сиёсат

04.07.2025, 11:38

Шавкат Мирзиёев Ағдамдаги мажмуага ташриф буюрди

Президент Шавкат Мирзиёев Илҳом Алиев ҳамроҳлигида Ағдам шаҳридаги "Иморат" тарихий-меъморий мажмуасига ташриф буюрди. Бу ерда Қорабоғ тулпорлари парки ва интерактив музей ташкил этилган.

Ўзбекистон

04.07.2025, 10:40

Икки ўзбекистонлик АҚШга ноқонуний муҳожирларни олиб киришда айбланяпти

Икки Ўзбекистон фуқароси молиявий даромад олиш мақсадида АҚШга ноқонуний муҳожирларни олиб киришда айбланмоқда.

Ўзбекистон

04.07.2025, 10:29