Ўзбекистон "Толибон" ҳукумати билан иқтисодий алоқаларини кучайтирмоқда — Фирдавс Азимқулов

Мулла Абдул Ғани Бародарнинг расмий ташрифи Ўзбекистон ва Афғонистон ўртасидаги муносабатларни янги даражага кўтарди. Толибоннинг яқинда "қўшни Ўзбекистон давлати АҚШ ишлаб чиқарган ҳарбий вертолётларни Қўшма Штатларга қайтариши" тўғрисидаги дипломатик баёнотига қарамай, икки ҳукумат ўртасидаги муносабатлар аслида юқори даражада ривожланишда давом этмоқда ва бу иштирокчи томонлар ўртасидаги муҳим тараққиёт ва ҳамкорликни кўрсатади.

Улашиш:

Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov

Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov

Ҳозирги глобал вазиятда Ўзбекистон жаҳон ҳамжамиятига мурожаат қилиб, Афғонистонга нисбатан ягона ва изчил стратегия ишлаб чиқишга чақириб келмоқда. Бироқ, турли сабаблар туфайли жаҳон ҳамжамияти, кучли таъсирга эга давлатлар Афғонистон масаласига етарлича эътибор қаратмаяпти. Айнан шундай шароитда Ўзбекистон Афғонистон билан икки томонлама муносабатларни мустаҳкамлашга ҳаракат қилмоқда. Ҳозирги вақтда бу муносабатлар ҳукуматлар даражасидаги расмий дипломатик алоқаларга айланяпти. 

Жорий йилнинг 22-23 февраль кунлари Афғонистон Ислом Амирлиги Иқтисодий масалалар бўйича Бош вазир ўринбосари Мулла Абдул Ғани Бародар бошчилигидаги делегация Тошкент шаҳрига ташриф буюрди. Гарчи Ўзбекистон "Толибон" ҳукуматини, Афғон Ислом Амрилигини, давлат сифатида расман тан олмаган бўлса ҳам, бу алоқалар минтақада "de facto" нормаллашув жараёнининг намоён бўлишидир. 

Масалан, Тошкентга келган "Толибон" ҳукумати вакиллари Тошкент халқаро аэропортида илгари ўзлари томонидан тайинланган элчиси Шайх Абдул Ғаффор Баҳор ҳамроҳлигида кутиб олинди. Афғон Ислом Амирлиги номидан хориждаги давлатларга элчи тайинлашнинг ўзи ҳам муҳим дипломатик ютуқдир, чунки ҳозиргача фақат Бирлашган Араб Амирликлари ва Хитой каби давлатлар "Толибон" томонидан тайинланган элчиларни қабул қилган эди. 

"Толибон" вакилларининг сўнгги ташрифи, эҳтимол, Ўзбекистон Бош вазири Абдулла Ориповнинг 2024 йил 17 августда Кобулга қилган ташрифига стратегик сиёсий жавоб бўлиши мумкин. Бу ташриф "Толибон" ҳокимиятга қайтганидан кейин чет эл расмий дипломатининг энг юқори даражадаги биринчи ташрифи ҳисобланади. 

Кобулда Абдулла Арипов ва "Толибон" вакиллари 2,5 миллиард долларлик савдо ва инвестиция шартномаларини имзоладилар. Ўзбекистоннинг савдо ва инвестициялар бўйича Бош вазир ўринбосари Жамшид Хўжаевнинг "Толибон" вакиллари билан бўлган яқиндаги музокараларини ҳисобга олсак, бу рақам янада ошиши мумкин. 

Мулла Абдул Ғани Бародар Ўзбекистон Марказий банкига икки давлат ўртасидаги савдо алоқаларини мустаҳкамлаш учун банк тизимида ёрдам кўрсатишга чақирди. Шунингдек, у молиявий операцияларни соддалаштириш мақсадида ўзаро савдода миллий валюталардан фойдаланишни таклиф қилди. 

Бундан ташқари, Ўзбекистон расмийлари Амирлик билан биргаликда савдо зонаси ташкил этишга тайёрлигини билдирди. Бу зона, биринчи навбатда, қарағай ёнғоғи, пахта ва истеъмол моллари ишлаб чиқариш ва ташишга қаратилган. 

Савдодан ташқари, Ўзбекистон Афғонистоннинг табиий ресурсларига сармоя киритишга ҳам тайёрлигини билдирди. Бунга Саманган вилоятида цемент заводи қуриш ва Тоти Майдон газ кони лойиҳасини бошлаш киради. 

Яқиндаги музокараларнинг яна бир асосий мавзуси "500 кВ қувват узатиш лойиҳаси" бўлиб, музокаралар натижасида унинг қиймати дастлабки 252 миллион доллардан 222 миллион долларгача қисқартирилди. Энергиянинг асосий қисми Ўзбекистоннинг Сурхондарё вилоятидан Афғонистоннинг Дашт-и Алвон ҳудудига узатилади. 

Мулла Абдул Ғани Бародар бундай лойиҳаларни жадаллаштиришнинг аҳамиятини таъкидлади. У Ўзбекистон ҳукумати томонига Афғон Ислом Амирлиги бу лойиҳаларни муваффақиятли амалга ошириш учун тўлиқ қўллаб-қувватлашини ваъда қилиб, лицензиялаш ва виза жараёнларини соддалаштириш, савдо-иқтисодий фаолиятни рағбатлантириш, шунингдек, Транс-Афғон ташаббусининг имкониятларини ўрганиш учун муҳандисларни юбориш каби чораларни кўришга тайёрлигини билдирди. Икки томон ўртасида савдо-иқтисодий, энергетика, транспорт ва бошқа соҳаларда ҳамкорликни кенгайтириш ва уни изчил ривожлантириш масалалари бўйича кенг қамровли фикр алмашинуви бўлиб ўтди. 

"Толибон" ҳукуматининг глобал миқёсда тан олиниши ва легитимлигини қўлга киритиши, асосан, иқтисодий ҳамкорлик дастурлари ва глобал иқтисодий боғлиқ тармоғда ўзининг иқтисодий ва геосиёсий таъсирини кўпайтириш билан амалга оширилиши мумкин. Шу муносабат билан Мулла Абдул Ғани Бародар Ўзбекистонда яшовчи афғон инвесторлар ва тадбиркорлар билан учрашув ўтказди. 

Учрашувга кўра, икки давлат тадбиркорлари бир-бирлари ҳудудидаги корхоналар, транспорт ва инфратузилма лойиҳаларига сармоя киритишга қизиқиш билдирмоқда. Бу борада, Ўзбекистонда истиқомат қилувчи афғон инвесторларнинг Афғонистондаги сармояларини 100 миллион долларгача оширишга қаратилган саъй-ҳаракатлари бунинг яққол мисолидир. Бундан ташқари, икки давлат ўртасидаги икки томонлама дипломатик муносабатлар янада мустаҳкамланди. 

Бунинг энг ёрқин мисоли, Ўзбекистон "Tолибон" делегатсиясининг ташрифи чоғида Афғонистон Ислом Амирлиги байроғини Ўзбекистон байроғи ёнида расман кўтарган биринчи давлат бўлди. Бу ҳаракат нафақат "Толибон" ҳукуматига бўлган ёндашувнинг ўзгаришини, балки Ўзбекистоннинг минтақавий барқарорлик ва Афғонистон билан иқтисодий ҳамкорликни ривожлантиришдаги прагматик сиёсатини ҳам кўрсатади. 

Хулоса қилиб айтганда, "Толибон" вакилларининг Ўзбекистонга сўнгги ташрифи икки давлат ўртасидаги ҳукуматлараро алоқаларни янада чуқурлаштирди ва минтақавий ҳамкорликни янада кенгайтириш учун замин яратди. Гарчи бу фаолиятлар икки қўшни давлатнинг яқинлашувини қўллаб-қувватласа ҳам, бу ҳамкорликнинг кучайиши минтақадаги йирик геосиёсий ўйинчилар – Хитой, Россия, Ҳиндистон, Покистон ва Эроннинг Афғонистон ҳукуматига иқтисодий ва сиёсий ҳамкор сифатида кўпроқ эътибор қаратиши мумкин. Шунингдек, улар ўртасидаги Афғонистон учун бўлган рақобатни кучайтириш эҳтимоли ҳам мавжуд.

Фирдавс Азимқулов

мавзуга оид янгиликлар

Oʻzbekiston Afgʻonistonga 200 mln dollarlik investitsiya kiritmoqchi

Ўзбекистон Афғонистонга 200 млн долларлик инвестиция киритмоқчи

Ўзбекистон Афғонистоннинг Балх, Саманган ва Қундуз вилоятларига 200 миллион АҚШ долларидан ортиқ сармоя киритмоқчи. Бу ҳақда "Tolonews" нашри хабар қилди. 

Жаҳон

03.03.2025, 16:05

"Tolibon" ayollarga yangi taqiqni oʻrnatdi. Nimalar maʼlum?

"Толибон" аёлларга янги тақиқни ўрнатди. Нималар маълум?

"Толибон" ҳукумати аёлларга тегишли янги қонунни ишлаб чиқди. Энди Афғонистондаги аёллар дўконларга бориб, у ердаги савдогарлар билан савдолаша олмайди. Бу ҳақда "Hasht e Subh Daily" нашри маълум қилди.

Жаҳон

13.09.2024, 10:49

Kazakistan and Afganistan

Қозоғистон Афғонистондан нима хоҳлайди?

Жорий йилнинг 21-23 апрель кунлари Қозоғистон республикаси Бош вазири ўринбосари, миллий иқтисодиёт вазири Серик Жумангарин Афғонистон пойтахти Кобулга расмий ташрифини амалга ошириб, муваққат ҳукумат раиси ўринбосари Мулла Абдулғани Бародар билан учрашди. Ушбу расмий ташриф икки мамлакат учун муҳим ўрин тутувчи умумий қиймати 140 миллион АҚШ долларлик бўлган 20 га яқин шартномалар имзоланиши билан якунланди. 

Иқтисодиёт

29.04.2025, 15:53

Amerika Oʻzbekistonni AES boʻyicha hamkorlikka chaqirdi

Америка Ўзбекистонни АЭС бўйича ҳамкорликка чақирди

Жорий йилнинг 21 февраль куни Ўзбекистон Ташқи ишлар вазири Бахтиёр Саидов АҚШ Давлат котиби Марко Рубио билан телефон орқали суҳбатлашиб, икки мамлакат учун муҳим бўлган бир неча масалаларни муҳокама қилди. Бу ҳақда АҚШ Давлат департаменти матбуоти хабар берди.

Сиёсат

24.02.2025, 16:25

Markaziy Osiyoda kuchlar kurashi: qaysi davlatlarda xorijiy harbiy bazalar bor?

Марказий Осиёда кучлар кураши: қайси давлатларда хорижий ҳарбий базалар бор?

Дунёда қудратли ҳарбий кучга эга давлатлар ўз таъсир доирасини кучайтириш ва сўзини ўтказиш учун маълум ҳудудларда ҳарбий базалар очади. Масалан, Америка Қўшма Штатларининг 80 та давлатда, Россиянинг 14 та, Туркиянинг 11 та, Эрон ва Саудия Арабистонининг учта мамлакатда ўз ҳарбий базалари мавжуд. Марказий Осиё ҳудудида ҳам бир нечта хорижий ҳарбий базалар жойлашган. Хўш, улар қайси давлатларга тегишли ва минтақада бу борада кимнинг таъсири кучли? Бугун шу ҳақда гаплашамиз.

Сиёсат

04.02.2025, 14:04

Мирзиёев Путин билан стратегик ҳамкорликни мустаҳкамлаш масаласини муҳокама қилди

Кеча, 11 декабрь куни Президент Шавкат Мирзиёев Россия етакчиси Владимир Путин билан телефон орқали гаплашди. Бу ҳақда давлат раҳбарининг матбуот хизмати маълум қилди. 

Ўзбекистон

12.12.2024, 09:50

сўнгги янгиликлар

Бўрижардаги ҳалокат ҳамда охирги ўриндаги инсон қадри

Тошкент шаҳрининг Белариқ маҳалласидан ўтган Бўрижар каналида оқиб кетаётган қизни қутқарган 43 ёшли эркак чўкиб кетди. Бу ҳалокатга нима сабаб бўлган? Ноқонуний қурилишми ёки эҳтиётсизлик. Минглаб дарахтларнинг кесилиши ва хавфсизлик талабларининг бажарилмаслиги билан кечган ободонлаштириш ишлари ортидан Бўрижар каналининг қирғоқлари хавфли бўлиб қолган. Лойиҳа дастлаб ёпиқ қарор асосида бошланиб, аҳоли эътирозларига сабаб бўлиб келаётган эди.

Ўзбекистон

23.05.2025, 16:45

Garvard xalqaro talabalarsiz qolmoqda. Tramp maʼmuriyati SEVP sertifikatini bekor qildi

Гарвард халқаро талабаларсиз қолмоқда. Трамп маъмурияти SEVP сертификатини бекор қилди

 Трамп маъмурияти Гарвард университетининг халқаро талабаларни қабул қилиш ваколатини бекор қилди. Ички Хавфсизлик Департаменти (ДҲС) университетнинг SEVP (Student and Exchange Visitor Program) сертификатини бекор қилганини эълон қилди, бу эса Гарвардга 2025–2026 ўқув йилидан бошлаб F- ва Ж-визага эга талабаларни қабул қилишни тақиқлайди.

Таълим

23.05.2025, 16:31

Rossiyalik deputatlar migrant ayollar uchun pulli tugʻruqni joriy qilishni taklif qildi

Россиялик депутатлар мигрант аёллар учун пулли туғруқни жорий қилишни таклиф қилди

Россия Давлат думасида мигрант аёллар учун бепул туғруқни тақиқлаш таклиф қилмоқда. Депутатлар мигрантлардан мажбурий тиббий суғурта тақдим этишга чақирмоқда.

Жаҳон

23.05.2025, 13:37

Tramp "uchuvchi saroy"ni qabul qildi

Трамп "учувчи сарой"ни қабул қилди

Кеча, 21 май куни АҚШ мудофаа вазири Пит Ҳегсет расмий равишда Қатар томонидан АҚШ президенти Доналъд Трампга совға қилинган қиймати 400 миллион доллар бўлган Boeing 747 самолётини қабул қилди.

Жаҳон

22.05.2025, 15:04

Xitoyning global xavfsizlik tashabbusi nima?

Хитойнинг глобал хавфсизлик ташаббуси нима?

2022 йилнинг апрель ойида Хитой глобал муаммоларни ҳал қилишда янги ёндашувни таклиф қилувчи Глобал хавфсизлик ташаббуси (Global Security Initiative, GSI) лойиҳасини тақдим этди. Бу ғоя Хитойнинг келажакдаги дунё тартиботи ҳақидаги қарашларини акс эттиргани билан эътиборга молик. Бу ташаббусга Ғарб давлатлари шубҳа билан қарайди. Масалан, Европа Иттифоқи ва АҚШ буни Осиё ва Африка мамлакатларини ўзига жалб этиш учун "хитойча пиар" деб аташади.

Сиёсат

22.05.2025, 14:25

Javohir Sindarov bugungi musobaqada turkiyalik Yagiz Kaan Erdogʻmusga qarshi oʻynaydi

Жавоҳир Синдаров бугунги мусобақада туркиялик Ягиз Каан Эрдогмус қаршига ўйнайди

Бугун, 22 май куни Швециянинг Мальмё шаҳрида давом этаётган "TePe Sigeman & Co 2025" шахмат турнирининг 3-турида Ўзбекистон вакили Жавоҳир Синдаров қора доналарни туркиялик Ягиз Каан Эрдогмусга қарши суради. 

Спорт

22.05.2025, 13:28

Yevropa Ittifoqi Oʻzbekistondagi yana bir kompaniyaga nisbatan sanksiya eʼlon qildi

Европа Иттифоқи Ўзбекистондаги яна бир компанияга нисбатан санкция эълон қилди

Европа Иттифоқининг Россияга қарши навбатдаги 17-санкциялар пакети доирасида Ўзбекистонда ишлаб турган Trade Engine System компаниясига чекловлар жорий қилинди.

Иқтисодиёт

22.05.2025, 10:57

Ukrainaga qarshi urushda 20 ming nafar Markaziy Osiyo fuqarolari ishtirok etmoqda — Bastrikin

Украинага қарши урушда 20 минг нафар Марказий Осиё фуқаролари иштирок этмоқда — Бастрикин

Россия-Украина урушида Россия томонидан Украинага қарши жангда Россия фуқаролигини олган 20 минг нафар  Марказий Осиё фуқароси иштирок этмоқда.  Бу ҳақда Россия Федерацияси Тергов қўмитаси раиси Александр Бастрикин Петербургдаги халқаро ҳуқуқшунослик форумида маълум қилди.

Жаҳон

21.05.2025, 11:02

"Cobalt"ni navbatsiz olishingiz mumkin, faqat qimmatga

"Cobalt"ни навбатсиз олишингиз мумкин, фақат қимматга

Энди автосалонлардан "Cobalt Midnight"ни узун навбатларсиз сотиб олишингиз мумкин фақат олдинги нархидан бироқ қимматроқ, яъни 11,8 миллион сўмга харид қилишингиз мумкин.

Ўзбекистон

21.05.2025, 10:21

Jahon banki yana Oʻzbekistonga imtiyozli kredit ajratdi

Жаҳон банки яна Ўзбекистонга имтиёзли кредит ажратди

Жаҳон банки ижрочи директорлар кенгаши Ўзбекистоннинг геофазовий маълумотлардан фойдаланишини яхшилаш учун 35 миллион АҚШ долларлик имтиёзли кредит ажратганини маълум қилди. 

Иқтисодиёт

21.05.2025, 09:51

Jahon banki Oʻzbekistonda elektr tarmoqlarini modernizatsiya qilish uchun 100 mln AQSh dollar kredit ajratdi

Жаҳон банки Ўзбекистонда электр тармоқларини модернизация қилиш учун 100 млн АҚШ доллар кредит ажратди

Жаҳон банки Ўзбекистонга қайта тикланувчи энергия манбаларини тақсимлаш электр тармоқларига интеграция қилиш ва мамлакатнинг устувор ҳудудларида электр таъминоти ишончлигини оширишга қаратилган дастурни амалга ошириш учун 100 миллион долларлик кредит ажратди.

Ўзбекистон

19.05.2025, 14:30

Tojikistondan qaryib 27 kg narkotik modda olib kirilayotgan vaqtda ushlandi,

Тожикистондан қарйиб 27 кг наркотик модда олиб кирилаётган вақтда ушланди

Тожикистондан жами 26 кг 805 гр гиёҳвандлик воситалари контрабанда йўли билан Ўзбекистонга олиб келган 6 киши қўлга олинди. Бу ҳақда ДХХ хабар қилди.

Ўзбекистон

19.05.2025, 11:09