Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov

Mulla Abdul Gʻani Barodarning rasmiy tashrifi Oʻzbekiston va Afgʻoniston oʻrtasidagi munosabatlarni yangi darajaga koʻtardi. Tolibonning yaqinda "qoʻshni Oʻzbekiston davlati AQSh ishlab chiqargan harbiy vertolyotlarni Qoʻshma Shtatlarga qaytarishi" toʻgʻrisidagi diplomatik bayonotiga qaramay, ikki hukumat oʻrtasidagi munosabatlar aslida yuqori darajada rivojlanishda davom etmoqda va bu ishtirokchi tomonlar oʻrtasidagi muhim taraqqiyot va hamkorlikni koʻrsatadi.

Ulashish:

Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov

Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov

Hozirgi global vaziyatda Oʻzbekiston jahon hamjamiyatiga murojaat qilib, Afgʻonistonga nisbatan yagona va izchil strategiya ishlab chiqishga chaqirib kelmoqda. Biroq, turli sabablar tufayli jahon hamjamiyati, kuchli taʼsirga ega davlatlar Afgʻoniston masalasiga yetarlicha eʼtibor qaratmayapti. Aynan shunday sharoitda Oʻzbekiston Afgʻoniston bilan ikki tomonlama munosabatlarni mustahkamlashga harakat qilmoqda. Hozirgi vaqtda bu munosabatlar hukumatlar darajasidagi rasmiy diplomatik aloqalarga aylanyapti. 

Joriy yilning 22-23 fevral kunlari Afgʻoniston Islom Amirligi Iqtisodiy masalalar boʻyicha Bosh vazir oʻrinbosari Mulla Abdul Gʻani Barodar boshchiligidagi delegatsiya Toshkent shahriga tashrif buyurdi. Garchi Oʻzbekiston "Tolibon" hukumatini, Afgʻon Islom Amriligini, davlat sifatida rasman tan olmagan boʻlsa ham, bu aloqalar mintaqada "de facto" normallashuv jarayonining namoyon boʻlishidir. 

Masalan, Toshkentga kelgan "Tolibon" hukumati vakillari Toshkent xalqaro aeroportida ilgari oʻzlari tomonidan tayinlangan elchisi Shayx Abdul Gʻaffor Bahor hamrohligida kutib olindi. Afgʻon Islom Amirligi nomidan xorijdagi davlatlarga elchi tayinlashning oʻzi ham muhim diplomatik yutuqdir, chunki hozirgacha faqat Birlashgan Arab Amirliklari va Xitoy kabi davlatlar "Tolibon" tomonidan tayinlangan elchilarni qabul qilgan edi. 

"Tolibon" vakillarining soʻnggi tashrifi, ehtimol, Oʻzbekiston Bosh vaziri Abdulla Oripovning 2024 yil 17 avgustda Kobulga qilgan tashrifiga strategik siyosiy javob boʻlishi mumkin. Bu tashrif "Tolibon" hokimiyatga qaytganidan keyin chet el rasmiy diplomatining eng yuqori darajadagi birinchi tashrifi hisoblanadi. 

Kobulda Abdulla Aripov va "Tolibon" vakillari 2,5 milliard dollarlik savdo va investitsiya shartnomalarini imzoladilar. Oʻzbekistonning savdo va investitsiyalar boʻyicha Bosh vazir oʻrinbosari Jamshid Xoʻjayevning "Tolibon" vakillari bilan boʻlgan yaqindagi muzokaralarini hisobga olsak, bu raqam yanada oshishi mumkin. 

Mulla Abdul Gʻani Barodar Oʻzbekiston Markaziy bankiga ikki davlat oʻrtasidagi savdo aloqalarini mustahkamlash uchun bank tizimida yordam koʻrsatishga chaqirdi. Shuningdek, u moliyaviy operatsiyalarni soddalashtirish maqsadida oʻzaro savdoda milliy valyutalardan foydalanishni taklif qildi. 

Bundan tashqari, Oʻzbekiston rasmiylari Amirlik bilan birgalikda savdo zonasi tashkil etishga tayyorligini bildirdi. Bu zona, birinchi navbatda, qaragʻay yongʻogʻi, paxta va isteʼmol mollari ishlab chiqarish va tashishga qaratilgan. 

Savdodan tashqari, Oʻzbekiston Afgʻonistonning tabiiy resurslariga sarmoya kiritishga ham tayyorligini bildirdi. Bunga Samangan viloyatida sement zavodi qurish va Toti Maydon gaz koni loyihasini boshlash kiradi. 

Yaqindagi muzokaralarning yana bir asosiy mavzusi "500 kV quvvat uzatish loyihasi" boʻlib, muzokaralar natijasida uning qiymati dastlabki 252 million dollardan 222 million dollargacha qisqartirildi. Energiyaning asosiy qismi Oʻzbekistonning Surxondaryo viloyatidan Afgʻonistonning Dasht-i Alvon hududiga uzatiladi. 

Mulla Abdul Gʻani Barodar bunday loyihalarni jadallashtirishning ahamiyatini taʼkidladi. U Oʻzbekiston hukumati tomoniga Afgʻon Islom Amirligi bu loyihalarni muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun toʻliq qoʻllab-quvvatlashini vaʼda qilib, litsenziyalash va viza jarayonlarini soddalashtirish, savdo-iqtisodiy faoliyatni ragʻbatlantirish, shuningdek, Trans-Afgʻon tashabbusining imkoniyatlarini oʻrganish uchun muhandislarni yuborish kabi choralarni koʻrishga tayyorligini bildirdi. Ikki tomon oʻrtasida savdo-iqtisodiy, energetika, transport va boshqa sohalarda hamkorlikni kengaytirish va uni izchil rivojlantirish masalalari boʻyicha keng qamrovli fikr almashinuvi boʻlib oʻtdi. 

"Tolibon" hukumatining global miqyosda tan olinishi va legitimligini qoʻlga kiritishi, asosan, iqtisodiy hamkorlik dasturlari va global iqtisodiy bogʻliq tarmogʻda oʻzining iqtisodiy va geosiyosiy taʼsirini koʻpaytirish bilan amalga oshirilishi mumkin. Shu munosabat bilan Mulla Abdul Gʻani Barodar Oʻzbekistonda yashovchi afgʻon investorlar va tadbirkorlar bilan uchrashuv oʻtkazdi. 

Uchrashuvga koʻra, ikki davlat tadbirkorlari bir-birlari hududidagi korxonalar, transport va infratuzilma loyihalariga sarmoya kiritishga qiziqish bildirmoqda. Bu borada, Oʻzbekistonda istiqomat qiluvchi afgʻon investorlarning Afgʻonistondagi sarmoyalarini 100 million dollargacha oshirishga qaratilgan saʼy-harakatlari buning yaqqol misolidir. Bundan tashqari, ikki davlat oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlar yanada mustahkamlandi. 

Buning eng yorqin misoli, Oʻzbekiston "Tolibon" delegatsiyasining tashrifi chogʻida Afgʻoniston Islom Amirligi bayrogʻini Oʻzbekiston bayrogʻi yonida rasman koʻtargan birinchi davlat boʻldi. Bu harakat nafaqat "Tolibon" hukumatiga boʻlgan yondashuvning oʻzgarishini, balki Oʻzbekistonning mintaqaviy barqarorlik va Afgʻoniston bilan iqtisodiy hamkorlikni rivojlantirishdagi pragmatik siyosatini ham koʻrsatadi. 

Xulosa qilib aytganda, "Tolibon" vakillarining Oʻzbekistonga soʻnggi tashrifi ikki davlat oʻrtasidagi hukumatlararo aloqalarni yanada chuqurlashtirdi va mintaqaviy hamkorlikni yanada kengaytirish uchun zamin yaratdi. Garchi bu faoliyatlar ikki qoʻshni davlatning yaqinlashuvini qoʻllab-quvvatlasa ham, bu hamkorlikning kuchayishi mintaqadagi yirik geosiyosiy oʻyinchilar – Xitoy, Rossiya, Hindiston, Pokiston va Eronning Afgʻoniston hukumatiga iqtisodiy va siyosiy hamkor sifatida koʻproq eʼtibor qaratishi mumkin. Shuningdek, ular oʻrtasidagi Afgʻoniston uchun boʻlgan raqobatni kuchaytirish ehtimoli ham mavjud.

 Firdavs Azimqulov

Mavzuga oid yangiliklar

Oʻzbekiston Afgʻonistonga 200 mln dollarlik investitsiya kiritmoqchi

Oʻzbekiston Afgʻonistonga 200 mln dollarlik investitsiya kiritmoqchi

Oʻzbekiston Afgʻonistonning Balx, Samangan va Qunduz viloyatlariga 200 million AQSh dollaridan ortiq sarmoya kiritmoqchi. Bu haqda "Tolonews" nashri xabar qildi. 

Jahon

03.03.2025, 16:05

"Tolibon" ayollarga yangi taqiqni oʻrnatdi. Nimalar maʼlum?

"Tolibon" ayollarga yangi taqiqni oʻrnatdi. Nimalar maʼlum?

"Tolibon" hukumati ayollarga tegishli yangi qonunni ishlab chiqdi. Endi Afgʻonistondagi ayollar doʻkonlarga borib, u yerdagi savdogarlar bilan savdolasha olmaydi. Bu haqda "Hasht e Subh Daily" nashri maʼlum qildi.

Jahon

13.09.2024, 10:49

Kazakistan and Afganistan

Qozogʻiston boʻyicha ambitsiyalari nimalardan iborat?

Joriy yilning 21-23 aprel kunlari Qozogʻiston respublikasi Bosh vaziri oʻrinbosari, milliy iqtisodiyot vaziri Serik Jumangarin Afgʻoniston poytaxti Kobulga rasmiy tashrifini amalga oshirib, muvaqqat hukumat raisi oʻrinbosari Mulla Abdulgʻani Barodar bilan uchrashdi. Ushbu rasmiy tashrif ikki mamlakat uchun muhim oʻrin tutuvchi umumiy qiymati 140 million AQSh dollarlik boʻlgan 20 ga yaqin shartnomalar imzolanishi bilan yakunlandi. 

Iqtisodiyot

29.04.2025, 15:53

Amerika Oʻzbekistonni AES boʻyicha hamkorlikka chaqirdi

Amerika Oʻzbekistonni AES boʻyicha hamkorlikka chaqirdi

Joriy yilning 21 fevral kuni Oʻzbekiston Tashqi ishlar vaziri Baxtiyor Saidov AQSh Davlat kotibi Marko Rubio bilan telefon orqali suhbatlashib, ikki mamlakat uchun muhim boʻlgan bir necha masalalarni muhokama qildi. Bu haqda AQSh Davlat departamenti matbuoti xabar berdi.

Siyosat

24.02.2025, 16:25

Markaziy Osiyoda kuchlar kurashi: qaysi davlatlarda xorijiy harbiy bazalar bor?

Markaziy Osiyoda kuchlar kurashi: qaysi davlatlarda xorijiy harbiy bazalar bor?

Dunyoda qudratli harbiy kuchga ega davlatlar oʻz taʼsir doirasini kuchaytirish va soʻzini oʻtkazish uchun maʼlum hududlarda harbiy bazalar ochadi. Masalan, Amerika Qoʻshma Shtatlarining 80 ta davlatda, Rossiyaning 14 ta, Turkiyaning 11 ta, Eron va Saudiya Arabistonining uchta mamlakatda oʻz harbiy bazalari mavjud. Markaziy Osiyo hududida ham bir nechta xorijiy harbiy bazalar joylashgan. Xoʻsh, ular qaysi davlatlarga tegishli va mintaqada bu borada kimning taʼsiri kuchli? Bugun shu haqda gaplashamiz.

Siyosat

04.02.2025, 14:04

Mirziyoyev Putin bilan strategik hamkorlikni mustahkamlash masalasini muhokama qildi

Kecha, 11 dekabr kuni Prezident Shavkat Mirziyoyev Rossiya yetakchisi Vladimir Putin bilan telefon orqali gaplashdi. Bu haqda davlat rahbarining matbuot xizmati maʼlum qildi. 

Oʻzbekiston

12.12.2024, 09:50

So‘nggi yangiliklar

Isroil Gʻazoda oziq-ovqat kutayotgan falastinliklar hamda tinch aholini oʻldirdi

Isroil Gʻazoda oziq-ovqat kutayotgan falastinliklar hamda tinch aholini oʻldirdi

Kecha, 29 iyun, yakshanba kuni tongda Isroil armiyasi tomonidan Gʻazo boʻylab amalga oshirilgan hujumlarda kamida 72 nafar falastinlik halok boʻldi. Ulardan 47 nafari Gʻazo shahri va anklavning shimoliy hududlarida oʻldirilgan. Qurbonlar orasida yordam olish uchun navbatda turgan oddiy tinch aholi vakillari ham bor. Bu haqda "Al Jazeera" telekanali xabar qildi.

Jahon

30.06.2025, 14:29

Ozarbayjon Rossiyadagi barcha tadbirlarni bekor qilmoqda

Ozarbayjon Rossiyadagi barcha tadbirlarni bekor qilmoqda

Ozarbayjon Respublikasi tomonidan Rossiyada oʻtkazilishi rejalashtirilgan barcha madaniy tadbirlar bekor qilindi. Bu haqda Ozarbayjon Madaniyat vazirligiga tayanib, "Azertac" davlat axborot agentligi xabar berdi.

Siyosat

30.06.2025, 13:49

Влияние националистической политики Индии на внутреннюю политическую стабильность и территориальную  целостность

Hindistondagi millatchilik siyosatining hududiy yaxlitlikka taʼsi

Zamonaviy davrda Hindistonda milliy kayfiyat sezilarli darajada kuchaygan. Ayniqsa, 2024 yil aprel-may oylarida boʻlib oʻtgan saylovlarda hokimiyatni saqlab qolgan BJP partiyasi vakillari ushbu millatchilik kayfiyatini yanada kuchaytirishga xizmat qilmoqda. Bir tomondan, bu millatchilik siyosatining kuchayishi Hindistonni aynan shunday tizimni joriy qilayotgan davlatlar — AQSh, koʻplab Yevropa mamlakatlari va Isroil kabi ittifoqchilar bilan yaqinlashtirmoqda. 

Siyosat

30.06.2025, 11:38

Tramp Erondagi vaziyat boʻyicha xabar bergan nashrlarni sudga bermoqchi

Tramp Erondagi vaziyat boʻyicha xabar bergan nashrlarni sudga bermoqchi

Prezidenti Donalʼd Tramp AQShning Eronga uyushtirilgan aviazarbalari haqidagi xabarlarini yozgani uchun CNN va "The New York Times"ni sudga berish berish tahdid qilmoqda. Bu haqda CNN nashri xabar qildi.

Jahon

27.06.2025, 14:37

Sotuvga qoʻyilgan 3 yoshli bola haqidagi xabarga Bolalar ombudsmani munosabat berdi

Sotuvga qoʻyilgan bola haqidagi xabarga Bolalar ombudsmani munosabat berdi

Ijtimoiy tarmoqlarda OLX savdo platformasida 150 ming soʻmga 3 yoshli bolaning sotuvga qoʻyilgani  (surʼati ham ilova qilib qoʻyilgan) haqidagi xabarlarga Bolalar ombudsmani munosabat berdi.

Oʻzbekiston

27.06.2025, 10:58

Embassy Statement: The U.S. and Israel Bear Full Responsibility for All Such Conflicts

Soʻz elchixonaga: Bunday urushlarning barchasiga AQSh va Isroil aybdor

Joriy yilning 13 iyun kuni Isroil Eronga qarshi "Koʻtarilayotgan sher" nomli harbiy operatsiyasini boshlagan edi. Shundan soʻng Yaqin Sharqda Isroil-Eron urushi avj oldi. Bu urushga AQShning qoʻshilishi esa mavjud muammolarni yanada chigallashtirdi.

Siyosat

25.06.2025, 13:18

Prokuratura xodimi pora bilan qoʻlga tushdi

Prokuratura xodimi pora bilan qoʻlga tushdi

Urganch shahar prokuraturasi katta tergovchisi mansab mavqeidan foydalanib, dastlabki tergov harakatlari olib borilayotgan jinoyat ishini ayblov xulosasi bilan sudga yuborilmasdan, tergovda tugatib berish evaziga 3000 AQSh dollari talab qilgan. Bu haqda Davlat xavfsizlik xizmati xabar qildi.

Oʻzbekiston

25.06.2025, 12:49

Shvetsiya Oʻzbekistondan ishchilarni qabul qilishini rejalashtirmoqda

Shvetsiya Oʻzbekistondan ishchilarni qabul qilishini rejalashtirmoqda

Shvetsiya Oʻzbekistondan mehnat muhojirlarini qabul qilish imkoniyatini koʻrib chiqmoqda. Bu haqda Migratsiya agentligi xabar qildi.

Siyosat

25.06.2025, 12:23

Eron yadro dasturini himoya qila oldimi?

Eron yadro dasturini himoya qila oldimi?

Isroil Erondagi bir qancha yer usti nishonlarini jiddiy shikastladi, AQSh esa yer ostidagi yadro inshootlarini vayron qilganini daʼvo qilmoqda. Sunʼiy yoʻldosh tasvirlari raketalar nishonga tekkanligini koʻrsatadi, biroq vayron qilingan hududlar va yadro obʼektlarini tasdiqlovchi mustaqil dalillar hozircha yoʻq.

Jahon

25.06.2025, 11:07

Qimor oʻyinlarni reklama qilgan "Jasjan_" javobgarlikka tortildi

Qimor oʻyinlarni reklama qilgan "Jasjan_" javobgarlikka tortildi

Raqobatni rivojlantirish va isteʼmolchilar huquqlarini himoya qilish qoʻmitasining xabar qilishicha, "Melbet" bukmekerlik tovar belgisidan foydalangan, shuningdek, qimor oʻyinlarini targʻib qiluvchi video rolikni Instagram ijtimoiy tarmogʻidagi sahifasiga joylagan bloger va vaynerlar javobgarlikka tortildi.

Oʻzbekiston

23.06.2025, 11:35

Toshkent viloyati Kadastr xodimi pora bilan qoʻlga tushdi

Toshkent viloyati kadastr xodimi pora bilan qoʻlga tushdi

Davlat kadastr palatasining Toshkent viloyati Oqqoʻrgʻon tumani filiali kadastr muhandisi oʻz xizmat mavqeidan foydalanib, fuqaro tomonidan oʻzboshimchalik bilan egallab olingan 9 sotix yerni uy-joy qurish uchun ruxsat olib berish evaziga 1200 AQSh dollari talab qilgan. Bu haqda Davlat xavfsizlik xizmati xabar qildi.

Oʻzbekiston

23.06.2025, 11:03

23 iyun kuni havo harorati qanday boʻladi?

23 iyun kuni havo harorati qanday boʻladi?

Bugun, dushanba kuni Oʻzbekiston boʻylab havo biroz bulutli boʻladi, yogʻingarchilik kutilmaydi. Harorat kunduzi 28-44° daraja atrofida boʻladi. Bu haqda "Oʻzgidromet" xabar qildi. 

Oʻzbekiston

23.06.2025, 08:59