Ўзбекистоннинг асосий экспорт кўрсаткичлари таҳлил қилинди

Макроиқтисодий ва ҳудудий тадқиқотлар институти (МҲТИ) мутахассислари Ўзбекистон Республикасининг 2017-2023 йиллардаги экспорт географиясини таҳлил қилди.

Улашиш:

/foto: Sputnik O'zbekiston/

Мамлакатимиздан товарлар ва хизматлар экспорт қилинадиган давлатлар сони ва маҳсулотлар тури тобора ортиб бормоқда. 2017 йилда жами 12,55 млрд. АҚШ долл. маҳсулот ва хизматлар экспорт қилинган бўлса, 2023 йилга келиб бу кўрсаткич 1,95 марта кўпайиб, 24,43 млрд. АҚШ долл. ни ташкил қилди. 2023 йилда экспортнинг йиллик ўсиш суръати 23,8 % ни ташкил қилди.

2017–2023-йиллар мобайнида мамлакатимизнинг экспорт географияси 14 та мамлакатга кенгайди, ҳозирда маҳсулотларимиз ҳар бири 10 минг АҚШ долл. ортиқ бўлган 122 та мамлакатга экспорт қилинмоқда.

Экспорт қилинадиган маҳсулотлар диверсификацияси ошиб бормоқда, жумладан, TIF TN 10 та белгиси бўйича товар номенклатурасида 2017 йилда ҳар бири 10 минг АҚШ долл. ортиқ бўлган 1219 хил маҳсулотлар экспорт қилинган бўлса, 2023 йилга келиб бу кўрсаткич 2874 тани ташкил қилди (2,4 марта кўп).

2017-2023 йилларда пахтадан тайёрланган юқори қўшилган қийматли товарлар экспорти йўлга қўйилди. Хусусан, 2017 йилда тўқимачилик маҳсулотлари умумий экспортнинг 8,1 фоизини ташкил этган бўлса, 2023 йилда ушбу кўрсаткич 12,5 % ни ташкил қилиб, 65 та мамлакатга 639 турдаги тўқимачилик маҳсулотлари экспорти амалга оширишга эришилди.

“Ўзбекистон – 2030” стратегиясида экспортни ошириш бўйича бир қатор устувор мақсадлар ва чора-тадбирлар белгиланган. Жумладан:

Экспорт ҳажмини 2 баробар ошириш ва 45 миллиард долларга етказиш, экспортчи корхоналар сонини 6,5 мингтадан 15 мингтага етказиш;
Қишлоқ хўжалиги соҳасида экспорт ҳажмини йилига 10 миллиард долларга етказиш;
Экспорт таркибида тайёр ва ярим тайёр маҳсулотлар ҳажмини 3,3 баробар кўпайтириш;
Халқаро стандартлар жорий қилинган корхоналар сонини 10 баробарга ошириш ва улар сонини 5 мингтага етказиш;
IT хизматлар ва дастурий маҳсулотлар экспорти ҳажмини 5 миллиард долларга етказиш;
Туризм хизматлари экспортини 5 миллиард долларга етказиш, тиббиёт ва таълим туризми экспортини йилига 1,5 миллиард долларга етказиш;
Республика ҳудудларида 2,5 миллион тонна қувватга эга бўлган 100 та янги агрологистика марказлари фаолиятини йўлга қўйиш ҳамда уларнинг экспорт салоҳиятини 1 миллиард долларга етказиш.

мавзуга оид янгиликлар

Oʻzbekiston Afgʻonistonga 200 mln dollarlik investitsiya kiritmoqchi

Ўзбекистон Афғонистонга 200 млн долларлик инвестиция киритмоқчи

Ўзбекистон Афғонистоннинг Балх, Саманган ва Қундуз вилоятларига 200 миллион АҚШ долларидан ортиқ сармоя киритмоқчи. Бу ҳақда "Tolonews" нашри хабар қилди. 

Жаҳон

03.03.2025, 16:05

Ўзбекистонда иш ҳақи, пенся ва нафақа ошмайдиган бўлди

Ижтимоий тармоқларда иш ҳақи, пенсия ва нафақаларнинг ошиши ҳақида хабарлар тарқалди. Мазкур ҳолатда Иқтисодиёт ва молия вазирлиги расмий муносабат билдирди.

Ўзбекистон

17.02.2025, 10:18

Markaziy Osiyo — kimni qarzi koʻp?

Марказий Осиё — кимнинг қарзи кўп?

Марказий Осиё давлатларининг 2024 йилдаги ташқи қарзларини умумий қилиб қўшганда, тахминан 210 миллиард АҚШ доллари атрофида бўлади.Бу қарзларнинг асосий қисмлари қуйидаги манбалардан олинган:1. Халқаро молия институтлари: Жаҳон Банки, Халқаро Валюта Жамғармаси (ХВЖ), Осиё Тараққиёт Банки (ОТБ) каби ташкилотлар.2. Давлатлар: Асосий ёрдам ва қарзларни тақдим этаётган мамлакатлар Хитой, Россия ва бошқа ривожланган давлатлар.3. Тижорат банклари ва молия компаниялари: Турли тижорат банклари ва хусусий молия институтлари томонидан тақдим этилган қарзлар.Умумий қарзнинг тақсимланиши ва манбалари ҳар бир мамлакат учун фарқ қилиши мумкин, аммо кўпинча йирик лойиҳалар ва инфратузилма учун қарз олинади.

Иқтисодиёт

08.08.2024, 15:12

Rossiya iqtisodiyoti misli koʻrilmagan sanksiyalar sharoitida oʻsishda davom etmoqda / foto: Paradigma.uz /

Россия иқтисодиёти мисли кўрилмаган санкциялар шароитида ўсишда давом этмоқда

Халқаро валюта жамғармаси апрель ойида Россия иқтисодиёти 3,2 фоизга ўсишини айтди. 2024 йилда бу барча ривожланган давлатлар иқтисодий кўрсаткичларидан юқори бўлди. Бу ҳақида Синхуа агентлиги Россия президентининг Хитойга ташрифи вақтида ҳисобот мақола чоп этди.

Иқтисодиёт

18.05.2024, 11:18

Oʻzbekiston Rossiyadan neft eksport qilishni oshirmoqda

Ўзбекистон Россиядан нефт импортини оширмоқда

2024-йилнинг биринчи чорагида Россия Ўзбекистонга нефт етказиб беришни 7 баробарга оширди – 75 минг тоннагача.

Иқтисодиёт

23.04.2024, 14:06

2024-йилда Осиё жаҳоннинг энг тез ривожланаётган қитъаси бўлади

2024-йил охирига келиб Осиё иқтисодиёти 2023-йилдаги кўрсаткичдан ошиб, тахминан 4,5 фоизга ўсиши кутилмоқда. Шу билан бирга, Осиё глобал иқтисодий ўсишга энг катта ҳисса қўшадиган дунё минтақаси бўлиб қолади. Бу ҳақида Хитойнинг Боао шаҳрида ўтаётган Осиё форуми йиғилишида эълон қилинган ҳисоботда айтилди.

Иқтисодиёт

26.03.2024, 16:26

сўнгги янгиликлар

Ҳиндистон ва Покистон ўртасидаги зиддият авжга чиқди

2025-йил 22-апрель куни Ҳиндистоннинг Жамму ва Кашмир ҳудудидаги Пахалгам шаҳрида жойлашган Байсаран водийсида содир бўлган террорчилик ҳужуми Ҳиндистон ва Покистон ўртасидаги зиддиятларни яна кучайтирди. Бу ҳужумда 28 нафар сайёҳ ҳалок бўлди, 20 дан ортиқ одам жароҳат олди. Ҳалок бўлганларнинг аксарияти ҳиндистонликлар.

Сиёсат

24.04.2025, 18:26

Дунё сиёсатига қутбланишларнинг таъсири

Халқаро муносабатлар бугунги кунда бир нечта чуқур ўзгаришлар таъсирида шаклланмоқда - бу эса сиёсатчилар учун жараённи англаш ва зарур чораларни кўришда жиддий синов бўлиб қолмоқда. Жаҳон сиёсати барқарорлик доирасидан чиқиб, тобора кўпроқ тартибсизлик сари ҳаракатланмоқда, хусусан, Трамп маъмуриятининг Оқ Уйга қайтиши билан бу янада яққол кўзга ташланмоқда. Айни ўзгаришлардан бири - технологик марказларнинг анъанавий ҳудудлардан чеккароқ, ноанъанавий минтақаларга силжиши бўлиб, бу глобал тенглик ва куч мувозанатини ўзгартириб юбормоқда. Шу билан бирга, ўта ўнг ва ўта чап сиёсий кучлар ўртасидаги тафовут кескин ортиб бормоқда - бу эса сиёсий тизимларда радикаллашув хавфини кучайтиради.

Сиёсат

24.04.2025, 15:36

Pegasus, Isroil

Ҳукумат хакерлар орқали фаолларни кузатаётгани айтилмоқда

Ўзбекистон мухолифат, журналист ва инсон ҳуқуқлари фаолларининг шахсий мулоқотларини кузатишда "Pegasus"  жосуслик дастурида фойдаланаётганлиги айтилмоқда.

Жаҳон

19.04.2025, 16:46

https://president.uz/oz/lists/view/7381

“Турк бирлик”да дарз: Шимолий Кипр Туркияга Ўзбекистон ва Қозоғистонга нисбатан чора кўришга чақирди

Жорий йилнинг 3-4 апрель кунлари Самарқандда ўтказилган Марказий Осиё – Европа Иттифоқи саммитида давлат раҳбарлари ва Европа Иттифоқи ташкилоти раҳбарлари ўртасида БМТ Хавфсизлик Кенгашининг қарорларига содиқлигини билдирувчи қарорни имзолаган.  Шундан сўнг фақатгина Туркия томонидан тан олинган Шимолий Кипр Турк  Республикаси (ТРСК)Транспорт вазири Ўзбекистон, Қозоғистон ва Туркманистонга Туркияни чора кўришга чақирди. Чунки БМТ доирасида ТРСК мустақил давлат сифатида тан олинмаган. Бу ҳақда Озарбайжоннинг “Haqqin.az” нашри таҳлилий материал эълон қилди.

Сиёсат

16.04.2025, 17:24

Turkish and Israel

Кескинлашган Исроил-Туркия муносабатлари ёхуд "янги усмонийлик" сиёсати

2024 йил сўнггида Сурияда Башар Асад режими қулагач вазият кескин ўзгарди. Туркия Сурияда Эроннинг ўрнини эгаллашга ва мамлакатда ҳарбий базасини жойлаштиришга ҳаракат қилмоқда. Сурия билан қўшма мудофаа шартномасига кўра Палмира, Ҳама ва Т 4 авиабазаси Туркияга берилиши кўзда тутилган эди. Шунингдек, сўнгги ҳафталар давомида туркиялик мутахассислар томонидан ушбу ҳарбий базалар кўздан кечирилган эди. 

Сиёсат

12.04.2025, 13:43

Вашингтон ва Қобул: муносабатларда янги босқич бошланмоқдами?

Америкалик дипломатларнинг яқинда Кобулга қилган ташрифи Қўшма Штатлар ва Толибон ҳаракати ўртасидаги муносабатларни нормаллаштириш йўлидаги илк эҳтиёткор қадамлар бўлиши мумкинлигини англатади.

Сиёсат

11.04.2025, 18:49

Markaziy Osiyo davlatlari va Yevropa kengashi va Yevropa komissiyasi prezidentlari

Европа Иттифоқи Марказий Осиёда инсон ҳуқуқларини биринчи ва муҳим ўринга чиқариши лозим — HRW

"Human Rights Watch" ташкилоти инсон ҳуқуқлари ва қонун устуворлигига аҳамият берилмас экан, янги ҳамкорликлар барқарор бўлмаслигини ва Европа Иттифоқининг (ЙИ) манфаатларини тўлақонли ҳимоя қилинмаслигини айтмоқда. Бу ҳақда "The Guardian" нашри маълум қилди

Сиёсат

08.04.2025, 15:03

Foto: Anadolu

Йўлак урушлари ёхуд Асаддан кейинги даврда Суриядаги Туркиянинг энергия лойиҳалари

Асад режимининг қулаши ортидан воқеалар ривожининг сабабларини тушунтирадиган ҳар хил "назариялар" пайдо бўлди. Версиялардан бири бунинг ортида бутунлай Туркия тургани, бу эса Сурия ва ўз ҳудуди орқали Қатардан Европага газ қувурини қуриш лойиҳасини жонлантираётгани ҳақидаги тахминдир. Шунга кўра, Анқара Россия, Каспий денгизи ҳавзаси, Шарқий Ўртаер денгизи, Форс кўрфазидан газ оқимини тўхтатиб, континентал газ маркази сифатидаги стратегик мақомини янада мустаҳкамламоқчи. Бу ҳақиқатми ёки йўқ? Аниқлик киритиш зарур.

Жаҳон

07.04.2025, 19:26

#Uzbekistan,

Мадинада эмас, Ўзбекистонда дарахт экиш керакми?

Экология партия фракцияси раҳбари Абдушукур Хамзаев юртдошларни Мадинада эмас, Ўзбекистонда дарахт экишга чақирмоқда.

Ўзбекистон

07.04.2025, 15:27

Mutaxassis sharhi: Markaziy Osiyo va Yevropa Ittifoqi sammitidan qanday yangiliklar kutilmoqda?

Мутахассис шарҳи: Марказий Осиё ва Европа Иттифоқи саммитидан қандай янгиликлар кутилмоқда?

Марказий Осиё ва Европа Иттифоқи ўртасида жорий йилнинг 3-4 апрель кунлари ўтказилаётган саммит тарихий аҳамиятга эга бўлиб, халқаро муносабатларда жиддий ҳодиса сифатида баҳоланмоқда. Саммит доирасида Европа Кенгаши раиси — Шарль Мишель, Антониу Кошта, шунингдек, Европа Комиссияси раҳбари Урсула фон дер Ляйен ташриф буюрди. Бундан ташқари, бир қатор бизнес вакиллари ва Европа тараққиёт ва тикланиш банки раиси ҳам иштирок этмоқда. Ушбу саммитда товар айирбошлашни кўпайтириш, инновациялар, “яшил” энергетика, тоғ-конь, қишлоқ хўжалиги, ва рақамлаштириш соҳаларида қўшма дастур ва кооперация лойиҳаларини илгари суриш, маданият, туризм, фан, таълим ва бошқа устувор йўналишларда фаол алмашинувларни давом эттириш масалалари диққат марказида бўлиши кутилмоқда. Асосий масала эса камёб минерал ресурслар, энергия ва транспорт логистик имкониятлар бўлиши кутилмоқда.

Сиёсат

04.04.2025, 12:48

Putinning maslahatchisi AQSh – Rossiya munosabatlari qayta tiklanishini maʼlum qildi

Путиннинг маслаҳатчиси АҚШ – Россия муносабатлари қайта тикланишини маълум қилди

Американинг Вашингтон шаҳрида Россия раҳбарининг яқин маслаҳатчиси, мамлакатнинг тўғридан-тўғри инвестиция жамғармаси (РДИФ) раҳбари Кирилл Дмитриев Трамп маъмурияти вакиллари билан учрашди.

Жаҳон

04.04.2025, 11:00

Turkiya, Yevropa kengashi Kongressi

Европа Кенгаши Туркияга маълумотларни ўрганиш учун гуруҳ юборади

Эрдоған ўзининг асосий мухолифат етакчиси Акром Имомўғлининг ҳибсга олинганидан кейин Европа Кенгаши Конгрессида шошилинч йиғилиш бўлиб ўтди. Бу ҳақда “Euronews” хабар қилди.

Сиёсат

02.04.2025, 16:44