Ўзбекистон "Толибон" ҳукумати билан иқтисодий алоқаларини кучайтирмоқда — Фирдавс Азимқулов

Мулла Абдул Ғани Бародарнинг расмий ташрифи Ўзбекистон ва Афғонистон ўртасидаги муносабатларни янги даражага кўтарди. Толибоннинг яқинда "қўшни Ўзбекистон давлати АҚШ ишлаб чиқарган ҳарбий вертолётларни Қўшма Штатларга қайтариши" тўғрисидаги дипломатик баёнотига қарамай, икки ҳукумат ўртасидаги муносабатлар аслида юқори даражада ривожланишда давом этмоқда ва бу иштирокчи томонлар ўртасидаги муҳим тараққиёт ва ҳамкорликни кўрсатади.

Улашиш:

Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov

Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov

Ҳозирги глобал вазиятда Ўзбекистон жаҳон ҳамжамиятига мурожаат қилиб, Афғонистонга нисбатан ягона ва изчил стратегия ишлаб чиқишга чақириб келмоқда. Бироқ, турли сабаблар туфайли жаҳон ҳамжамияти, кучли таъсирга эга давлатлар Афғонистон масаласига етарлича эътибор қаратмаяпти. Айнан шундай шароитда Ўзбекистон Афғонистон билан икки томонлама муносабатларни мустаҳкамлашга ҳаракат қилмоқда. Ҳозирги вақтда бу муносабатлар ҳукуматлар даражасидаги расмий дипломатик алоқаларга айланяпти. 

Жорий йилнинг 22-23 февраль кунлари Афғонистон Ислом Амирлиги Иқтисодий масалалар бўйича Бош вазир ўринбосари Мулла Абдул Ғани Бародар бошчилигидаги делегация Тошкент шаҳрига ташриф буюрди. Гарчи Ўзбекистон "Толибон" ҳукуматини, Афғон Ислом Амрилигини, давлат сифатида расман тан олмаган бўлса ҳам, бу алоқалар минтақада "de facto" нормаллашув жараёнининг намоён бўлишидир. 

Масалан, Тошкентга келган "Толибон" ҳукумати вакиллари Тошкент халқаро аэропортида илгари ўзлари томонидан тайинланган элчиси Шайх Абдул Ғаффор Баҳор ҳамроҳлигида кутиб олинди. Афғон Ислом Амирлиги номидан хориждаги давлатларга элчи тайинлашнинг ўзи ҳам муҳим дипломатик ютуқдир, чунки ҳозиргача фақат Бирлашган Араб Амирликлари ва Хитой каби давлатлар "Толибон" томонидан тайинланган элчиларни қабул қилган эди. 

"Толибон" вакилларининг сўнгги ташрифи, эҳтимол, Ўзбекистон Бош вазири Абдулла Ориповнинг 2024 йил 17 августда Кобулга қилган ташрифига стратегик сиёсий жавоб бўлиши мумкин. Бу ташриф "Толибон" ҳокимиятга қайтганидан кейин чет эл расмий дипломатининг энг юқори даражадаги биринчи ташрифи ҳисобланади. 

Кобулда Абдулла Арипов ва "Толибон" вакиллари 2,5 миллиард долларлик савдо ва инвестиция шартномаларини имзоладилар. Ўзбекистоннинг савдо ва инвестициялар бўйича Бош вазир ўринбосари Жамшид Хўжаевнинг "Толибон" вакиллари билан бўлган яқиндаги музокараларини ҳисобга олсак, бу рақам янада ошиши мумкин. 

Мулла Абдул Ғани Бародар Ўзбекистон Марказий банкига икки давлат ўртасидаги савдо алоқаларини мустаҳкамлаш учун банк тизимида ёрдам кўрсатишга чақирди. Шунингдек, у молиявий операцияларни соддалаштириш мақсадида ўзаро савдода миллий валюталардан фойдаланишни таклиф қилди. 

Бундан ташқари, Ўзбекистон расмийлари Амирлик билан биргаликда савдо зонаси ташкил этишга тайёрлигини билдирди. Бу зона, биринчи навбатда, қарағай ёнғоғи, пахта ва истеъмол моллари ишлаб чиқариш ва ташишга қаратилган. 

Савдодан ташқари, Ўзбекистон Афғонистоннинг табиий ресурсларига сармоя киритишга ҳам тайёрлигини билдирди. Бунга Саманган вилоятида цемент заводи қуриш ва Тоти Майдон газ кони лойиҳасини бошлаш киради. 

Яқиндаги музокараларнинг яна бир асосий мавзуси "500 кВ қувват узатиш лойиҳаси" бўлиб, музокаралар натижасида унинг қиймати дастлабки 252 миллион доллардан 222 миллион долларгача қисқартирилди. Энергиянинг асосий қисми Ўзбекистоннинг Сурхондарё вилоятидан Афғонистоннинг Дашт-и Алвон ҳудудига узатилади. 

Мулла Абдул Ғани Бародар бундай лойиҳаларни жадаллаштиришнинг аҳамиятини таъкидлади. У Ўзбекистон ҳукумати томонига Афғон Ислом Амирлиги бу лойиҳаларни муваффақиятли амалга ошириш учун тўлиқ қўллаб-қувватлашини ваъда қилиб, лицензиялаш ва виза жараёнларини соддалаштириш, савдо-иқтисодий фаолиятни рағбатлантириш, шунингдек, Транс-Афғон ташаббусининг имкониятларини ўрганиш учун муҳандисларни юбориш каби чораларни кўришга тайёрлигини билдирди. Икки томон ўртасида савдо-иқтисодий, энергетика, транспорт ва бошқа соҳаларда ҳамкорликни кенгайтириш ва уни изчил ривожлантириш масалалари бўйича кенг қамровли фикр алмашинуви бўлиб ўтди. 

"Толибон" ҳукуматининг глобал миқёсда тан олиниши ва легитимлигини қўлга киритиши, асосан, иқтисодий ҳамкорлик дастурлари ва глобал иқтисодий боғлиқ тармоғда ўзининг иқтисодий ва геосиёсий таъсирини кўпайтириш билан амалга оширилиши мумкин. Шу муносабат билан Мулла Абдул Ғани Бародар Ўзбекистонда яшовчи афғон инвесторлар ва тадбиркорлар билан учрашув ўтказди. 

Учрашувга кўра, икки давлат тадбиркорлари бир-бирлари ҳудудидаги корхоналар, транспорт ва инфратузилма лойиҳаларига сармоя киритишга қизиқиш билдирмоқда. Бу борада, Ўзбекистонда истиқомат қилувчи афғон инвесторларнинг Афғонистондаги сармояларини 100 миллион долларгача оширишга қаратилган саъй-ҳаракатлари бунинг яққол мисолидир. Бундан ташқари, икки давлат ўртасидаги икки томонлама дипломатик муносабатлар янада мустаҳкамланди. 

Бунинг энг ёрқин мисоли, Ўзбекистон "Tолибон" делегатсиясининг ташрифи чоғида Афғонистон Ислом Амирлиги байроғини Ўзбекистон байроғи ёнида расман кўтарган биринчи давлат бўлди. Бу ҳаракат нафақат "Толибон" ҳукуматига бўлган ёндашувнинг ўзгаришини, балки Ўзбекистоннинг минтақавий барқарорлик ва Афғонистон билан иқтисодий ҳамкорликни ривожлантиришдаги прагматик сиёсатини ҳам кўрсатади. 

Хулоса қилиб айтганда, "Толибон" вакилларининг Ўзбекистонга сўнгги ташрифи икки давлат ўртасидаги ҳукуматлараро алоқаларни янада чуқурлаштирди ва минтақавий ҳамкорликни янада кенгайтириш учун замин яратди. Гарчи бу фаолиятлар икки қўшни давлатнинг яқинлашувини қўллаб-қувватласа ҳам, бу ҳамкорликнинг кучайиши минтақадаги йирик геосиёсий ўйинчилар – Хитой, Россия, Ҳиндистон, Покистон ва Эроннинг Афғонистон ҳукуматига иқтисодий ва сиёсий ҳамкор сифатида кўпроқ эътибор қаратиши мумкин. Шунингдек, улар ўртасидаги Афғонистон учун бўлган рақобатни кучайтириш эҳтимоли ҳам мавжуд.

Фирдавс Азимқулов

мавзуга оид янгиликлар

Иран и Афганистан: новая волна депортации

Эрондан афғонистонликлар депортация қилинмоқда

2025 йил июнь ойида Эрон ҳудудидан Афғонистонга 256 мингдан ортиқ киши қайтган. Шу билан бирга, июль ойида бу рақам янада ошиши кутилмоқда. Кенг кўламли депортациялар Афғонистон иқтисодиёти ва ижтимоий тузилмасига жиддий зарар етказиши мумкин.

Сиёсат

11.07.2025, 12:20

Oʻzbekiston Afgʻonistonga 200 mln dollarlik investitsiya kiritmoqchi

Ўзбекистон Афғонистонга 200 млн долларлик инвестиция киритмоқчи

Ўзбекистон Афғонистоннинг Балх, Саманган ва Қундуз вилоятларига 200 миллион АҚШ долларидан ортиқ сармоя киритмоқчи. Бу ҳақда "Tolonews" нашри хабар қилди. 

Жаҳон

03.03.2025, 16:05

"Tolibon" ayollarga yangi taqiqni oʻrnatdi. Nimalar maʼlum?

"Толибон" аёлларга янги тақиқни ўрнатди. Нималар маълум?

"Толибон" ҳукумати аёлларга тегишли янги қонунни ишлаб чиқди. Энди Афғонистондаги аёллар дўконларга бориб, у ердаги савдогарлар билан савдолаша олмайди. Бу ҳақда "Hasht e Subh Daily" нашри маълум қилди.

Жаҳон

13.09.2024, 10:49

Мозори Шарифда Алишер Навоий ёдгорлиги буткул бузиб ташланди

Ҳайкалнинг ўзи 2023 йилда бузиб ташланган эди, энди эса аллома ҳақида маълумот битилган деворлар ҳам қулатилди. Воқеа “Толибон” ҳокимиятга келганининг 4 йиллигини нишонлаган куни рўй берди. Афғонистон томони расмий Тошкентнинг сўровига жавобан маълум қилишича, бузиш ишлари маҳаллий ҳокимият томонидан, ҳукумат ва жамоатчилик билан келишмасдан қилинган. Янги ёдгорлик қурилиши ваъда қилинмоқда.

Жаҳон

21.08.2025, 16:22

Oʻzbekiston va Afgʻoniston oʻrtasida 243 million AQSh dollarlik toʻrtta energiya loyihasi boʻyicha shartnoma imolandi

Ўзбекистон ва Афғонистон ўртасида 243 миллион АҚШ долларлик тўртта энергия лойиҳаси бўйича шартнома имоланди

2025 йил 17 август куни Афғонистон Бош вазирнинг иқтисодий масалалар бўйича ўринбосари мулла Абдул Ғани Барадар Охунд иштирокида Афғонистон Брешна Шеркат (DABC) ва Ўзбекистон ўртасида тўртта электр энергияси лойиҳаси бўйича шартномалар имзоланди. Ҳужжатни имзолаш маросимида Ўзбекистон энергетика вазири Жўрабек Мирзамаҳмудов ҳам иштирок этди.

Сиёсат

18.08.2025, 16:00

Qoʻshni Afgʻonistonda 3,5 milliondan ortiq bola toʻyib ovqatlanmaganligi uchun kasallikka chalinmoqda

Қўшни Афғонистонда 3,5 миллиондан ортиқ бола тўйиб овқатланмаганлиги учун касалликка чалинмоқда

Афғонистонда беш ёшгача бўлган 3,5 миллиондан ортиқ бола тўйиб овқатланолмаяпти. Улардан 1,4 миллиони тўйиб овқатланмаслик бўйича оғир даражадаги касалликларга дучор бўлмоқда. Бу ҳақда UNICEF'га таяниб Афғонистоннинг “Tolo news” нашри хабар қилди.

Жаҳон

12.08.2025, 09:47

сўнгги янгиликлар

Jahon musulmon ulamolari Turkiyada yigʻildi

Жаҳон мусулмон уламолари Туркияда йиғилди

Кеча, 22 август куни Туркиянинг Истанбул шаҳрида Жаҳон мусулмонлари иттифоқи ва Туркиядаги Ислом уламолари жамғармаси томонидан 8 кунлик “Ғазо конференцияси” бошланди. Бу ҳақда Anadolu АА хабар берди.

Жаҳон

23.08.2025, 12:45

Jahon chempionati qurʼasi sanasi va joyi maʼlum boʻldi

Жаҳон чемпионати қуръаси санаси ва жойи маълум бўлди

FIFA 2026 йилда АҚШ, Канада ва Мексика майдонларида ўтказиладиган жаҳон чемпионати қуръаси санаси ва жойини белгилади

Спорт

23.08.2025, 12:20

Oliygoh va litseylarda oʻqish qachon boshlanishi maʼlum qilindi

Олийгоҳ ва лицейларда ўқиш қачон бошланиши маълум қилинди

Олий таълим, фан ва инновациялар вазири олий таълим ташкилотлари ва академик лицейларда 2025/26 ўқув йилининг бошланиш саналарини тасдиқлади.  Унга кўра:

Таълим

23.08.2025, 12:14

Otabek Umarov “Manchestr Siti”bosh murabbiysi Pep Gvardiola bilan koʻrishdi

Отабек Умаров “Manchestr Siti” бош мураббийси Пеп Гвардиола билан кўришди

Ўзбекистон Миллий олимпия қўмитаси раҳбарлари Англиянинг Манчестр шаҳрида бўлиб туришибди. Улар “Manchestr Siti” клубида меҳмон бўлишди.

Спорт

23.08.2025, 12:08

Ohangarondagi oltini boʻlgan yer maydoni qarib 82 mlrd soʻmga sotildi

Оҳангарондаги олтини бўлган ер майдони қариб 82 млрд сўмга сотилди

Оҳангаронда тахминий захираси 2 тонна олтин бўлган Терекли участкаси аукционда 81,8 млрд сўмга (6,5 миллион доллар)сотилди. Аукционда “Toyloq Toza Hudud ” ғолиб бўлган. Бу бошланғич баҳосида 19,8 баробарга кўп.

Иқтисодиёт

23.08.2025, 11:45

“Uzbekistan Airways” маълумотлари даркнетда сотилаётгани ҳақида хабарлар тарқалди

“Uzbekistan Airways” маълумотлари даркнетда сотилаётгани ҳақида хабарлар тарқалди

Ижтимоий тармоқларда авиакомпанияга тегишли, 300 ГБ маълумотлар Ўзбекистонда тақиқланган darknet'да сотилаётгани ҳақида хабар тарқалди.

Ўзбекистон

23.08.2025, 11:09

Sharof Rashidov tumaniga yangi hokim tayinlandi. Sobiq hokim pora bilan qoʻlga tushgan edi

Шароф Рашидов туманига янги ҳоким тайинланди. Собиқ ҳоким пора билан қўлга тушган эди

Асилбек Ашуров 22 август куни Жиззах вилояти Шароф Рашидов тумани ҳокими лавозимига тайинланди. Бу ҳақда вилоят матбуот хизмати хабар қилди.

Сиёсат

22.08.2025, 16:05

Blogerlar yana fuqarolar toʻgʻrisidagi qonunni buzganlikda ayblanmoqda

Блогерлар яна фуқаролар тўғрисидаги қонунни бузганликда айбланмоқда

Ижтимоий тармоқларда бир неча юз минглаб обуначига эса А.Абдураҳмонов ва О.Жўраев реклама тўғрисидаги қонунни бузганликда айбланмоқда. Уларга Рақобат қўмитаси томонидан чора кўрилди.

Ўзбекистон

22.08.2025, 15:32

Toshkentda 50 sotix yerni 4 mln dollarga sotmoqchi boʻlgan firibgarlar ushlandi

Тошкентда 50 сотих ерни 4 млн долларга сотмоқчи бўлган фирибгарлар ушланди

Тошкент шаҳрида қурилиш объектларини лойиҳалаш билан шуғулланувчи МЧЖнинг офис менежери ҳамда маклерлик фаолияти билан шуғулланувчи 1990 йилда туғилган фуқаро ўзаро тил бириктириб, алдов йўли билан тадбиркорнинг ишончига киришади.

Ўзбекистон

22.08.2025, 15:32

Mirziyoyev Gurbanguli Muhammedov bilan uchrashdi

Мирзиёев Гурбангули Муҳаммедов билан учрашди

Туркманистоннинг “Аваза” миллий туризм зонасида Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев ва Туркман халқининг миллий етакчиси, Халқ маслаҳати раиси Гурбангули Бердимуҳамедов ўртасида музокаралар бўлиб ўтди.

Сиёсат

22.08.2025, 14:58

Vashington meri 1 sentabrni Oʻzbekiston Mustaqillik kuni deb eʼlon qildi

Вашингтон мери 1 сентябрни Ўзбекистон Мустақиллик куни деб эълон қилди

Вашингтон мери Мериэл Баузер Ўзбекистон мустақиллигининг 34 йиллиги муносабати билан 1 сентябрни АҚШ пойтахтида расман “Ўзбекистон Мустақиллиги куни” деб эълон қилди.

Маданий

22.08.2025, 14:19

TBC Bank Group OLX Узбекистан'нинг назорат пакетини сотиб олди

TBC Bank Group OLX Узбекистан'нинг назорат пакетини сотиб олди

Лондонда рўйхатга олинган TBC Bank Group Ўзбекистондаги энг йирик онлайн эълонлар платформаси OLX Узбекистан'нинг назорат пакетини Prosus компаниясидан сотиб олди. OLX UZ ойига 5,4 млн фаол фойдаланувчи ва 2,2 млн эълони билан мамлакат интернет фойдаланувчиларининг 20 фоизидан ортиғига хизмат кўрсатади.

Иқтисодиёт

22.08.2025, 13:12