Ўзбекистон "Толибон" ҳукумати билан иқтисодий алоқаларини кучайтирмоқда — Фирдавс Азимқулов

Мулла Абдул Ғани Бародарнинг расмий ташрифи Ўзбекистон ва Афғонистон ўртасидаги муносабатларни янги даражага кўтарди. Толибоннинг яқинда "қўшни Ўзбекистон давлати АҚШ ишлаб чиқарган ҳарбий вертолётларни Қўшма Штатларга қайтариши" тўғрисидаги дипломатик баёнотига қарамай, икки ҳукумат ўртасидаги муносабатлар аслида юқори даражада ривожланишда давом этмоқда ва бу иштирокчи томонлар ўртасидаги муҳим тараққиёт ва ҳамкорликни кўрсатади.

Улашиш:

Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov

Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov

Ҳозирги глобал вазиятда Ўзбекистон жаҳон ҳамжамиятига мурожаат қилиб, Афғонистонга нисбатан ягона ва изчил стратегия ишлаб чиқишга чақириб келмоқда. Бироқ, турли сабаблар туфайли жаҳон ҳамжамияти, кучли таъсирга эга давлатлар Афғонистон масаласига етарлича эътибор қаратмаяпти. Айнан шундай шароитда Ўзбекистон Афғонистон билан икки томонлама муносабатларни мустаҳкамлашга ҳаракат қилмоқда. Ҳозирги вақтда бу муносабатлар ҳукуматлар даражасидаги расмий дипломатик алоқаларга айланяпти. 

Жорий йилнинг 22-23 февраль кунлари Афғонистон Ислом Амирлиги Иқтисодий масалалар бўйича Бош вазир ўринбосари Мулла Абдул Ғани Бародар бошчилигидаги делегация Тошкент шаҳрига ташриф буюрди. Гарчи Ўзбекистон "Толибон" ҳукуматини, Афғон Ислом Амрилигини, давлат сифатида расман тан олмаган бўлса ҳам, бу алоқалар минтақада "de facto" нормаллашув жараёнининг намоён бўлишидир. 

Масалан, Тошкентга келган "Толибон" ҳукумати вакиллари Тошкент халқаро аэропортида илгари ўзлари томонидан тайинланган элчиси Шайх Абдул Ғаффор Баҳор ҳамроҳлигида кутиб олинди. Афғон Ислом Амирлиги номидан хориждаги давлатларга элчи тайинлашнинг ўзи ҳам муҳим дипломатик ютуқдир, чунки ҳозиргача фақат Бирлашган Араб Амирликлари ва Хитой каби давлатлар "Толибон" томонидан тайинланган элчиларни қабул қилган эди. 

"Толибон" вакилларининг сўнгги ташрифи, эҳтимол, Ўзбекистон Бош вазири Абдулла Ориповнинг 2024 йил 17 августда Кобулга қилган ташрифига стратегик сиёсий жавоб бўлиши мумкин. Бу ташриф "Толибон" ҳокимиятга қайтганидан кейин чет эл расмий дипломатининг энг юқори даражадаги биринчи ташрифи ҳисобланади. 

Кобулда Абдулла Арипов ва "Толибон" вакиллари 2,5 миллиард долларлик савдо ва инвестиция шартномаларини имзоладилар. Ўзбекистоннинг савдо ва инвестициялар бўйича Бош вазир ўринбосари Жамшид Хўжаевнинг "Толибон" вакиллари билан бўлган яқиндаги музокараларини ҳисобга олсак, бу рақам янада ошиши мумкин. 

Мулла Абдул Ғани Бародар Ўзбекистон Марказий банкига икки давлат ўртасидаги савдо алоқаларини мустаҳкамлаш учун банк тизимида ёрдам кўрсатишга чақирди. Шунингдек, у молиявий операцияларни соддалаштириш мақсадида ўзаро савдода миллий валюталардан фойдаланишни таклиф қилди. 

Бундан ташқари, Ўзбекистон расмийлари Амирлик билан биргаликда савдо зонаси ташкил этишга тайёрлигини билдирди. Бу зона, биринчи навбатда, қарағай ёнғоғи, пахта ва истеъмол моллари ишлаб чиқариш ва ташишга қаратилган. 

Савдодан ташқари, Ўзбекистон Афғонистоннинг табиий ресурсларига сармоя киритишга ҳам тайёрлигини билдирди. Бунга Саманган вилоятида цемент заводи қуриш ва Тоти Майдон газ кони лойиҳасини бошлаш киради. 

Яқиндаги музокараларнинг яна бир асосий мавзуси "500 кВ қувват узатиш лойиҳаси" бўлиб, музокаралар натижасида унинг қиймати дастлабки 252 миллион доллардан 222 миллион долларгача қисқартирилди. Энергиянинг асосий қисми Ўзбекистоннинг Сурхондарё вилоятидан Афғонистоннинг Дашт-и Алвон ҳудудига узатилади. 

Мулла Абдул Ғани Бародар бундай лойиҳаларни жадаллаштиришнинг аҳамиятини таъкидлади. У Ўзбекистон ҳукумати томонига Афғон Ислом Амирлиги бу лойиҳаларни муваффақиятли амалга ошириш учун тўлиқ қўллаб-қувватлашини ваъда қилиб, лицензиялаш ва виза жараёнларини соддалаштириш, савдо-иқтисодий фаолиятни рағбатлантириш, шунингдек, Транс-Афғон ташаббусининг имкониятларини ўрганиш учун муҳандисларни юбориш каби чораларни кўришга тайёрлигини билдирди. Икки томон ўртасида савдо-иқтисодий, энергетика, транспорт ва бошқа соҳаларда ҳамкорликни кенгайтириш ва уни изчил ривожлантириш масалалари бўйича кенг қамровли фикр алмашинуви бўлиб ўтди. 

"Толибон" ҳукуматининг глобал миқёсда тан олиниши ва легитимлигини қўлга киритиши, асосан, иқтисодий ҳамкорлик дастурлари ва глобал иқтисодий боғлиқ тармоғда ўзининг иқтисодий ва геосиёсий таъсирини кўпайтириш билан амалга оширилиши мумкин. Шу муносабат билан Мулла Абдул Ғани Бародар Ўзбекистонда яшовчи афғон инвесторлар ва тадбиркорлар билан учрашув ўтказди. 

Учрашувга кўра, икки давлат тадбиркорлари бир-бирлари ҳудудидаги корхоналар, транспорт ва инфратузилма лойиҳаларига сармоя киритишга қизиқиш билдирмоқда. Бу борада, Ўзбекистонда истиқомат қилувчи афғон инвесторларнинг Афғонистондаги сармояларини 100 миллион долларгача оширишга қаратилган саъй-ҳаракатлари бунинг яққол мисолидир. Бундан ташқари, икки давлат ўртасидаги икки томонлама дипломатик муносабатлар янада мустаҳкамланди. 

Бунинг энг ёрқин мисоли, Ўзбекистон "Tолибон" делегатсиясининг ташрифи чоғида Афғонистон Ислом Амирлиги байроғини Ўзбекистон байроғи ёнида расман кўтарган биринчи давлат бўлди. Бу ҳаракат нафақат "Толибон" ҳукуматига бўлган ёндашувнинг ўзгаришини, балки Ўзбекистоннинг минтақавий барқарорлик ва Афғонистон билан иқтисодий ҳамкорликни ривожлантиришдаги прагматик сиёсатини ҳам кўрсатади. 

Хулоса қилиб айтганда, "Толибон" вакилларининг Ўзбекистонга сўнгги ташрифи икки давлат ўртасидаги ҳукуматлараро алоқаларни янада чуқурлаштирди ва минтақавий ҳамкорликни янада кенгайтириш учун замин яратди. Гарчи бу фаолиятлар икки қўшни давлатнинг яқинлашувини қўллаб-қувватласа ҳам, бу ҳамкорликнинг кучайиши минтақадаги йирик геосиёсий ўйинчилар – Хитой, Россия, Ҳиндистон, Покистон ва Эроннинг Афғонистон ҳукуматига иқтисодий ва сиёсий ҳамкор сифатида кўпроқ эътибор қаратиши мумкин. Шунингдек, улар ўртасидаги Афғонистон учун бўлган рақобатни кучайтириш эҳтимоли ҳам мавжуд.

Фирдавс Азимқулов

мавзуга оид янгиликлар

Иран и Афганистан: новая волна депортации

Эрондан афғонистонликлар депортация қилинмоқда

2025 йил июнь ойида Эрон ҳудудидан Афғонистонга 256 мингдан ортиқ киши қайтган. Шу билан бирга, июль ойида бу рақам янада ошиши кутилмоқда. Кенг кўламли депортациялар Афғонистон иқтисодиёти ва ижтимоий тузилмасига жиддий зарар етказиши мумкин.

Сиёсат

11.07.2025, 12:20

Oʻzbekiston Afgʻonistonga 200 mln dollarlik investitsiya kiritmoqchi

Ўзбекистон Афғонистонга 200 млн долларлик инвестиция киритмоқчи

Ўзбекистон Афғонистоннинг Балх, Саманган ва Қундуз вилоятларига 200 миллион АҚШ долларидан ортиқ сармоя киритмоқчи. Бу ҳақда "Tolonews" нашри хабар қилди. 

Жаҳон

03.03.2025, 16:05

"Tolibon" ayollarga yangi taqiqni oʻrnatdi. Nimalar maʼlum?

"Толибон" аёлларга янги тақиқни ўрнатди. Нималар маълум?

"Толибон" ҳукумати аёлларга тегишли янги қонунни ишлаб чиқди. Энди Афғонистондаги аёллар дўконларга бориб, у ердаги савдогарлар билан савдолаша олмайди. Бу ҳақда "Hasht e Subh Daily" нашри маълум қилди.

Жаҳон

13.09.2024, 10:49

Являются ли действия Талибана в Бадахшане частью их внешнеполитической тактики?

Толибоннинг Бадахшондаги ҳаракатлари унинг ташқи сиёсий тактикасининг бир қисмими?

Жорий йилнинг август ойида  Толибонларнинг Кобулда ҳокимиятни эгаллаганига ҳам 4 йил тўлади. Толибонлар ҳокимиятга келгач, дастлабки эътиборини мамлакатда марказлаштирилган бошқарувни қарор топтириш, афюн етиштиришга чек қўйиш ва мамлакатни ислом шариати доирасида қабул қилинган қонунлар асосида бошқаришга қаратди. Шунингдек, янги ҳокимият ижтимоий-иқтисодий ҳаётни яхшилаш, қўшни давлатлар билан барқарор ва прагматик сиёсат юритиш ҳамда халқаро майдонда тан олинишга эришишга ҳаракат қилмоқда.

Жаҳон

15.07.2025, 10:57

Rossiya birinchilardan boʻlib Afgʻoniston islom amirligini tan oldi

Россия биринчилардан бўлиб Афғонистон ислом амирлигини тан олди

Россия дунёда биринчилардан бўлиб Афғонистон Ислом Амирлигини ҳукумат сифатида расман тан олди. Бу ҳақда "РИА Новости" агентлиги хабар берди.

Сиёсат

04.07.2025, 11:38

Afghanistan on the Geopolitical Chessboard of the Middle East

Афғонистон Яқин Шарқ геосиёсий шахмат тахтасида

2025 йилнинг 13 июнидан 24 июнигача давом этган Исроил ва Эрон ўртасидаги "12 кунлик уруш" Яқин Шарқдаги чалкаш геосиёсий вазиятни, минтақавий етакчилик учун шиддатли рақобатни ва минтақа давлатлари учун аниқ бир томонни танлашнинг муҳимлигини яққол намоён этди. Яқин Шарқ ўзига хос ва шахмат тахтасидаги ҳар бир дона нозик аҳамиятга эга бўлиб, кутилмаган юришлар ва манёврларга тайёр туриш лозим.

Жаҳон

01.07.2025, 13:07

сўнгги янгиликлар

"Oʻrikzor" bozori faoliyatini toʻxtatadimi? Poytaxt hokimligi bu borada izoh berdi

"Ўрикзор" бозори фаолиятини тўхтатадими? Пойтахт ҳокимлиги бу борада изоҳ берди

Суд қарори билан боғлиқ хабарлар фонида аҳоли орасида мазкур бозорнинг ёпилиши ҳақида миш-миш тарқалди.Тошкент туманлараро иқтисодий судининг ҳал қилув қарорига мувофиқ, жорий йилнинг 27 июнидан "Ўрикзор" бозоридаги қурилиш маҳсулотлари бозори (савдо комплекси) аниқланган ёнғинга қарши камчиликлар ва қонунбузарликлар тўлиқ бартараф этилгунига қадар иш фаолияти вақтинча тўхтатилгани ҳақида хабар тарқалган эди. 

Ўзбекистон

15.07.2025, 17:29

"International"  mehmonxonasi Rossiya kompaniyasi boshqaruviga beriladi

"International" меҳмонхонаси Россия компанияси бошқарувига берилади

Тошкентдаги "International" меҳмонхонаси россиялик тадбиркор Александр Клячинга тегишли Azimut Hotels тармоғи бошқарувига берилади. Бу ҳақда "Ведомости" нашри хабар қилди.

Ўзбекистон

15.07.2025, 17:22

Jaziramada energiya resurslaridan oqilona foydalanish boʻyicha tavsiyalar

Жазирамада энергия ресурсларидан оқилона фойдаланиш бўйича тавсиялар

Фойдаланилмаётган қурилмаларни тўлиқ тармоқдан узиб қўйинг. Бу ҳам ёнғин келиб чиқишининг олдини олиш ва энергия сарфини камайтиришга хизмат қилади.

Ўзбекистон

15.07.2025, 15:00

Endi Oʻzbekistonga qaytishda tovarlarni bojsiz olib kirishda xorijiy davlatda necha kun turgani ham inobatga olinadi

Энди Ўзбекистонга қайтишда товарларни божсиз олиб киришда хорижий давлатда неча кун тургани ҳам инобатга олинади

Божхона қўмитаси фуқаролардан қоидаларга риоя этишни сўрамоқда2025 йил 20 июлдан жисмоний шахслар томонидан шахсий эҳтиёж учун товарларни божсиз олиб кириш тартиби қатъийлашмоқда. 

Ўзбекистон

15.07.2025, 11:28

Ўзбекистон МТЖ аъзоси Эрон чемпиони билан шартнома имзолайди

Миллий терма жамоамизнинг яна бир аъзоси Эрон чемпионатига йўл олмоқда."Бунёдкор" ярим ҳимоячиси Одил Ҳамробеков фаолиятини "Тракторсози" жамоасида давом эттиради. Бу ҳақида "totalfut_plus" нашри хабар бермоқда. 

Спорт

15.07.2025, 11:23

Oʻzbekiston va Vengriya AES qurilishi loyihasi doirasida bayonnoma imzoladi

Ўзбекистон ва Венгрия АЭС қурилиши лойиҳаси доирасида баённома имзолади

Ҳужжатда Ўзбекистон ҳудудида қуруқ совитиш тизимларини йирик узелли йиғишни ташкил этиш бўйича қўшма корхона ташкил этиш ишларини бошлаш назарда тутилмоқда.

Сиёсат

15.07.2025, 11:20

Являются ли действия Талибана в Бадахшане частью их внешнеполитической тактики?

Толибоннинг Бадахшондаги ҳаракатлари унинг ташқи сиёсий тактикасининг бир қисмими?

Жорий йилнинг август ойида  Толибонларнинг Кобулда ҳокимиятни эгаллаганига ҳам 4 йил тўлади. Толибонлар ҳокимиятга келгач, дастлабки эътиборини мамлакатда марказлаштирилган бошқарувни қарор топтириш, афюн етиштиришга чек қўйиш ва мамлакатни ислом шариати доирасида қабул қилинган қонунлар асосида бошқаришга қаратди. Шунингдек, янги ҳокимият ижтимоий-иқтисодий ҳаётни яхшилаш, қўшни давлатлар билан барқарор ва прагматик сиёсат юритиш ҳамда халқаро майдонда тан олинишга эришишга ҳаракат қилмоқда.

Жаҳон

15.07.2025, 10:57

"Oʻzgidromet" tezkor ogohlantirish bilan chiqdi

"Ўзгидромет" тезкор огоҳлантириш билан чиқди

Ўзбекистон ҳудудида яна кучли жазирамa кузатилиши кутилмоқда. Бу ҳақда "Ўзгидромет" раҳбари Шерзодхўжа Ҳабибуллаев ўзининг Facebook тармоғида хабар қилди.

Ўзбекистон

15.07.2025, 10:48

Yana hokim oʻrinbosari pora bilan qoʻlga tushdi

Яна ҳоким ўринбосари пора билан қўлга тушди

Андижон вилоятининг Хонабод шаҳар ҳоким ўринбосари, Андижон тумани ҳокимининг собиқ ўринбосари ва Тошкент вилояти Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Бюджетдан ташқари нафақа жамғармасининг Оҳангарон туман бўлими бошлиғи пора билан қўлга тушди. Бу ҳақда Давлат хавфсизлик хизмати хабар қилди.

Ўзбекистон

15.07.2025, 10:34

Бугун ҳаво баъзи жойларда 40° исиши мумкин

Бугун, 15 июль кундузи Ўзбекистон бўйича ёғингарчилик кутилмайди. Аммо баъзи вилоятларда ҳаво-ҳарорати 40° иссиқликка чиқади. Бу ҳақда "Ўзгидеомет" хабар қилди.

Ўзбекистон

15.07.2025, 10:20

Yoʻl talashib "dubinka" ishlatgan shaxsga chora koʻriladi

Йўл талашиб "дубинка" ишлатган шахсга чора кўрилади

Шундан сўнг Б.Х йўлнинг қатнов қисмида автомашинасини тўхтатиб, қўлидаги жисм билан Cobalt автомашинасини чап томон эшик ойнасига уриб, воқеа жойидан кетиб қолган.

Ўзбекистон

14.07.2025, 10:40

Jamshid Iskanderov faoliyatini xorijda davom ettirishi mumkin

Жамшид Искандеров фаолиятини хорижда давом эттириши мумкин

Фарғона вилоятининг "Нефтчи" футбол клуби ярим ҳимоячиси Жамшид Искандеров фаолиятини Эрон клубида давом этиши мумкин.

Спорт

14.07.2025, 10:00