Ўзбекистон "Толибон" ҳукумати билан иқтисодий алоқаларини кучайтирмоқда — Фирдавс Азимқулов

Мулла Абдул Ғани Бародарнинг расмий ташрифи Ўзбекистон ва Афғонистон ўртасидаги муносабатларни янги даражага кўтарди. Толибоннинг яқинда "қўшни Ўзбекистон давлати АҚШ ишлаб чиқарган ҳарбий вертолётларни Қўшма Штатларга қайтариши" тўғрисидаги дипломатик баёнотига қарамай, икки ҳукумат ўртасидаги муносабатлар аслида юқори даражада ривожланишда давом этмоқда ва бу иштирокчи томонлар ўртасидаги муҳим тараққиёт ва ҳамкорликни кўрсатади.

Улашиш:

Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov

Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov

Ҳозирги глобал вазиятда Ўзбекистон жаҳон ҳамжамиятига мурожаат қилиб, Афғонистонга нисбатан ягона ва изчил стратегия ишлаб чиқишга чақириб келмоқда. Бироқ, турли сабаблар туфайли жаҳон ҳамжамияти, кучли таъсирга эга давлатлар Афғонистон масаласига етарлича эътибор қаратмаяпти. Айнан шундай шароитда Ўзбекистон Афғонистон билан икки томонлама муносабатларни мустаҳкамлашга ҳаракат қилмоқда. Ҳозирги вақтда бу муносабатлар ҳукуматлар даражасидаги расмий дипломатик алоқаларга айланяпти. 

Жорий йилнинг 22-23 февраль кунлари Афғонистон Ислом Амирлиги Иқтисодий масалалар бўйича Бош вазир ўринбосари Мулла Абдул Ғани Бародар бошчилигидаги делегация Тошкент шаҳрига ташриф буюрди. Гарчи Ўзбекистон "Толибон" ҳукуматини, Афғон Ислом Амрилигини, давлат сифатида расман тан олмаган бўлса ҳам, бу алоқалар минтақада "de facto" нормаллашув жараёнининг намоён бўлишидир. 

Масалан, Тошкентга келган "Толибон" ҳукумати вакиллари Тошкент халқаро аэропортида илгари ўзлари томонидан тайинланган элчиси Шайх Абдул Ғаффор Баҳор ҳамроҳлигида кутиб олинди. Афғон Ислом Амирлиги номидан хориждаги давлатларга элчи тайинлашнинг ўзи ҳам муҳим дипломатик ютуқдир, чунки ҳозиргача фақат Бирлашган Араб Амирликлари ва Хитой каби давлатлар "Толибон" томонидан тайинланган элчиларни қабул қилган эди. 

"Толибон" вакилларининг сўнгги ташрифи, эҳтимол, Ўзбекистон Бош вазири Абдулла Ориповнинг 2024 йил 17 августда Кобулга қилган ташрифига стратегик сиёсий жавоб бўлиши мумкин. Бу ташриф "Толибон" ҳокимиятга қайтганидан кейин чет эл расмий дипломатининг энг юқори даражадаги биринчи ташрифи ҳисобланади. 

Кобулда Абдулла Арипов ва "Толибон" вакиллари 2,5 миллиард долларлик савдо ва инвестиция шартномаларини имзоладилар. Ўзбекистоннинг савдо ва инвестициялар бўйича Бош вазир ўринбосари Жамшид Хўжаевнинг "Толибон" вакиллари билан бўлган яқиндаги музокараларини ҳисобга олсак, бу рақам янада ошиши мумкин. 

Мулла Абдул Ғани Бародар Ўзбекистон Марказий банкига икки давлат ўртасидаги савдо алоқаларини мустаҳкамлаш учун банк тизимида ёрдам кўрсатишга чақирди. Шунингдек, у молиявий операцияларни соддалаштириш мақсадида ўзаро савдода миллий валюталардан фойдаланишни таклиф қилди. 

Бундан ташқари, Ўзбекистон расмийлари Амирлик билан биргаликда савдо зонаси ташкил этишга тайёрлигини билдирди. Бу зона, биринчи навбатда, қарағай ёнғоғи, пахта ва истеъмол моллари ишлаб чиқариш ва ташишга қаратилган. 

Савдодан ташқари, Ўзбекистон Афғонистоннинг табиий ресурсларига сармоя киритишга ҳам тайёрлигини билдирди. Бунга Саманган вилоятида цемент заводи қуриш ва Тоти Майдон газ кони лойиҳасини бошлаш киради. 

Яқиндаги музокараларнинг яна бир асосий мавзуси "500 кВ қувват узатиш лойиҳаси" бўлиб, музокаралар натижасида унинг қиймати дастлабки 252 миллион доллардан 222 миллион долларгача қисқартирилди. Энергиянинг асосий қисми Ўзбекистоннинг Сурхондарё вилоятидан Афғонистоннинг Дашт-и Алвон ҳудудига узатилади. 

Мулла Абдул Ғани Бародар бундай лойиҳаларни жадаллаштиришнинг аҳамиятини таъкидлади. У Ўзбекистон ҳукумати томонига Афғон Ислом Амирлиги бу лойиҳаларни муваффақиятли амалга ошириш учун тўлиқ қўллаб-қувватлашини ваъда қилиб, лицензиялаш ва виза жараёнларини соддалаштириш, савдо-иқтисодий фаолиятни рағбатлантириш, шунингдек, Транс-Афғон ташаббусининг имкониятларини ўрганиш учун муҳандисларни юбориш каби чораларни кўришга тайёрлигини билдирди. Икки томон ўртасида савдо-иқтисодий, энергетика, транспорт ва бошқа соҳаларда ҳамкорликни кенгайтириш ва уни изчил ривожлантириш масалалари бўйича кенг қамровли фикр алмашинуви бўлиб ўтди. 

"Толибон" ҳукуматининг глобал миқёсда тан олиниши ва легитимлигини қўлга киритиши, асосан, иқтисодий ҳамкорлик дастурлари ва глобал иқтисодий боғлиқ тармоғда ўзининг иқтисодий ва геосиёсий таъсирини кўпайтириш билан амалга оширилиши мумкин. Шу муносабат билан Мулла Абдул Ғани Бародар Ўзбекистонда яшовчи афғон инвесторлар ва тадбиркорлар билан учрашув ўтказди. 

Учрашувга кўра, икки давлат тадбиркорлари бир-бирлари ҳудудидаги корхоналар, транспорт ва инфратузилма лойиҳаларига сармоя киритишга қизиқиш билдирмоқда. Бу борада, Ўзбекистонда истиқомат қилувчи афғон инвесторларнинг Афғонистондаги сармояларини 100 миллион долларгача оширишга қаратилган саъй-ҳаракатлари бунинг яққол мисолидир. Бундан ташқари, икки давлат ўртасидаги икки томонлама дипломатик муносабатлар янада мустаҳкамланди. 

Бунинг энг ёрқин мисоли, Ўзбекистон "Tолибон" делегатсиясининг ташрифи чоғида Афғонистон Ислом Амирлиги байроғини Ўзбекистон байроғи ёнида расман кўтарган биринчи давлат бўлди. Бу ҳаракат нафақат "Толибон" ҳукуматига бўлган ёндашувнинг ўзгаришини, балки Ўзбекистоннинг минтақавий барқарорлик ва Афғонистон билан иқтисодий ҳамкорликни ривожлантиришдаги прагматик сиёсатини ҳам кўрсатади. 

Хулоса қилиб айтганда, "Толибон" вакилларининг Ўзбекистонга сўнгги ташрифи икки давлат ўртасидаги ҳукуматлараро алоқаларни янада чуқурлаштирди ва минтақавий ҳамкорликни янада кенгайтириш учун замин яратди. Гарчи бу фаолиятлар икки қўшни давлатнинг яқинлашувини қўллаб-қувватласа ҳам, бу ҳамкорликнинг кучайиши минтақадаги йирик геосиёсий ўйинчилар – Хитой, Россия, Ҳиндистон, Покистон ва Эроннинг Афғонистон ҳукуматига иқтисодий ва сиёсий ҳамкор сифатида кўпроқ эътибор қаратиши мумкин. Шунингдек, улар ўртасидаги Афғонистон учун бўлган рақобатни кучайтириш эҳтимоли ҳам мавжуд.

Фирдавс Азимқулов

мавзуга оид янгиликлар

Oʻzbekiston Afgʻonistonga 200 mln dollarlik investitsiya kiritmoqchi

Ўзбекистон Афғонистонга 200 млн долларлик инвестиция киритмоқчи

Ўзбекистон Афғонистоннинг Балх, Саманган ва Қундуз вилоятларига 200 миллион АҚШ долларидан ортиқ сармоя киритмоқчи. Бу ҳақда "Tolonews" нашри хабар қилди. 

Жаҳон

03.03.2025, 16:05

"Tolibon" ayollarga yangi taqiqni oʻrnatdi. Nimalar maʼlum?

"Толибон" аёлларга янги тақиқни ўрнатди. Нималар маълум?

"Толибон" ҳукумати аёлларга тегишли янги қонунни ишлаб чиқди. Энди Афғонистондаги аёллар дўконларга бориб, у ердаги савдогарлар билан савдолаша олмайди. Бу ҳақда "Hasht e Subh Daily" нашри маълум қилди.

Жаҳон

13.09.2024, 10:49

Amerika Oʻzbekistonni AES boʻyicha hamkorlikka chaqirdi

Америка Ўзбекистонни АЭС бўйича ҳамкорликка чақирди

Жорий йилнинг 21 февраль куни Ўзбекистон Ташқи ишлар вазири Бахтиёр Саидов АҚШ Давлат котиби Марко Рубио билан телефон орқали суҳбатлашиб, икки мамлакат учун муҳим бўлган бир неча масалаларни муҳокама қилди. Бу ҳақда АҚШ Давлат департаменти матбуоти хабар берди.

Сиёсат

24.02.2025, 16:25

Markaziy Osiyoda kuchlar kurashi: qaysi davlatlarda xorijiy harbiy bazalar bor?

Марказий Осиёда кучлар кураши: қайси давлатларда хорижий ҳарбий базалар бор?

Дунёда қудратли ҳарбий кучга эга давлатлар ўз таъсир доирасини кучайтириш ва сўзини ўтказиш учун маълум ҳудудларда ҳарбий базалар очади. Масалан, Америка Қўшма Штатларининг 80 та давлатда, Россиянинг 14 та, Туркиянинг 11 та, Эрон ва Саудия Арабистонининг учта мамлакатда ўз ҳарбий базалари мавжуд. Марказий Осиё ҳудудида ҳам бир нечта хорижий ҳарбий базалар жойлашган. Хўш, улар қайси давлатларга тегишли ва минтақада бу борада кимнинг таъсири кучли? Бугун шу ҳақда гаплашамиз.

Сиёсат

04.02.2025, 14:04

Мирзиёев Путин билан стратегик ҳамкорликни мустаҳкамлаш масаласини муҳокама қилди

Кеча, 11 декабрь куни Президент Шавкат Мирзиёев Россия етакчиси Владимир Путин билан телефон орқали гаплашди. Бу ҳақда давлат раҳбарининг матбуот хизмати маълум қилди. 

Ўзбекистон

12.12.2024, 09:50

Afgʻoniston Amudaryo havzasidan koʻproq neft qazib olmoqchi

Афғонистон Амударё ҳавзасидан кўпроқ нефть қазиб олмоқчи

Афғонистон Амударё ҳавзасида 25 та янги нефть қудуғини ишга тушунишни режалаштирмоқда. Ҳукумат мазкур режани амалга оширадиган бўлса, бунинг ортидан суткалик нефть қазиб олиш ҳажми 3000 тоннага этиши мумкин. Бу ҳақда "TOLO news" нашри маълум қилди. 

Жаҳон

24.10.2024, 10:09

сўнгги янгиликлар

Yangi hafta boshida sel-suv toshqinlari kuzatilishi mumkin — "Oʻzgidromet"

Янги ҳафта бошида сел-сув тошқинлари кузатилиши мумкин — "Ўзгидромет"

23-27 март кунлари Ўзбекистон бўйлаб булутли ҳамда ёмғирли об-ҳаво кузатилади. Бу ҳақда "Ўзгидромет" маълум қилиди.

Ўзбекистон

20.03.2025, 16:23

Qirgʻiziston Tojikiston bilan 23 yillik muzokarasiga nuqta qoʻydi

Қирғизистон Тожикистон билан 23 йиллик музокарасига нуқта қўйди

Кеча, 19 март куни Қирғизистон парламенти қўшни Тожикистон 23 йилдан бери давом этиб келаётган музокараларни якунлаб, чегара тўғрисидаги шартномани ратификация қилди.

Жаҳон

20.03.2025, 13:51

Turkiyada Istanbul meri hibsga olinishi ortidan ommaviy namoyishlar boshlandi

Туркияда Истанбул мери ҳибсга олиниши ортидан оммавий намойишлар бошланди

Истанбул шаҳри мери, Туркиянинг амалдаги Президенти Ражаб Тойиб Эрдўғанга мухолифатчи бўлган Республика халқ партияси вакили Акром Имомўғли ҳибсга олинганидан кейин кўплаб туркияликлар оммавий равишда намойишга чиқди. Бу ҳақда "BBC news" нашри маълум қилди.

Жаҳон

20.03.2025, 11:12

Тошкентда байрам муносабати билан юздан ортиқ маҳсулот арзонлаштирилди

Тошкентда байрам муносабати билан юздан ортиқ маҳсулот арзонлаштирилди

Пойтахт Тошкентдаги деҳқон бозорларида байрам муносабати билан арзонлаштирилган савдо ярмаркалари бўлиб ўтмоқда. Бу ҳақда Тошкент шаҳар ҳокимлиги матбуот хизмати хабар берди.

Ўзбекистон

20.03.2025, 10:24

Ўзбекистон Марказий Осиёда мудофаа харажатлари бўйича етакчилик қилмоқда

Ўзбекистон Марказий Осиёда мудофаа харажатлари бўйича етакчилик қилмоқда

2024 йилда Марказий Осиё давлатлари орасида мудофаа тизимига энг кўп маблағ ажратган мамлакат Ўзбекистон бўлгани маълум қилинди. Бу ҳақда "Global Firepower"га таянган ҳолда "Ranking.kz" хабар берди.

Ўзбекистон

20.03.2025, 09:49

Aydar-Arnasoy koʻllaridan baliq ovlaganlarga 423 mln soʻm jarima qoʻllanildi

Айдар-Арнасой кўлларидан балиқ овлаганларга 423 млн сўм жарима қўлланилди

Айдар-Арнасой кўлларидан ноқонуний равишда балиқ овлаганларга жами 423 миллион сўм жарима қўлланилди, уларнинг табиатга етказилган зарар эса 28 миллион 136 минг сўмни ташкил қилган. Бу ҳақда Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги матбуот хизмати хабар берди.

Ўзбекистон

19.03.2025, 11:19

Maktab direktorlarining maoshi oshirilmoqda

Мактаб директорларининг маоши оширилмоқда

Мактаб директори, унинг ўринбосарлари ҳамда мактабгача таълим ташкилоти раҳбарларининг иш ҳақи миқдорлари оширилади. Бу ҳақда Мактабгача ва мактаб таълими вазири Ҳилола Умарова маълум қилди.

Таълим

19.03.2025, 10:55

Тemu Ўзбекистонда рўйхатдан ўтди

Тemu Ўзбекистонда рўйхатдан ўтди

Temu маркетплейси Ўзбекистон Республикасида солиқ тўловчи сифатида рўйхатдан ўтди. Бу ҳақда Солиқ қўмитаси ахборот хизмати хабар берди.

Ўзбекистон

19.03.2025, 09:39

Diqqat: Qizamiq avj olmoqda!

Диққат: Қизамиқ авж олмоқда!

Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти Европа минтақасида қизамиққа чалиниш ҳолатлари рекорд даражага етганини маълум қилди.

Фан-технология

18.03.2025, 11:17

Мактаб ўқувчилари учун баҳорги таътил қачон бошланиши айтилди

Мактаб ўқувчилари учун баҳорги таътил қачон бошланиши айтилди

Мактаб ўқувчиларининг баҳорги таътили 21 март кунидан бошланади. Бу ҳақда Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги матбуот хизмати маълум қилди.

Таълим

18.03.2025, 11:11

Тошкентда тунги клуб олдида жанжал кўтарган эркак Қозоғистонда ушланди

Тошкентда тунги клуб олдида жанжал кўтарган эркак Қозоғистонда ушланди

Тошкент шаҳридаги тунги клублардан бирининг олдида эркак ва аёлга нисбатан куч ишлатиб, улардан бирига оғир жароҳат етказган гумонланувчи Қозоғистонда қўлга олинди. Бу ҳақда пойтахт ИИББ ахборот хизмати хабар берди.

Ўзбекистон

18.03.2025, 10:00

Firʼavnning ajdarho bilan raqsi: Misrning Xitoy bilan harbiy hamkorligi

Фиръавннинг аждарҳо билан рақси: Мисрнинг Хитой билан ҳарбий ҳамкорлиги

Қўшма Штатлар ўнлаб йиллар давомида Яқин Шарқдаги кўплаб давлатларнинг асосий ҳарбий ҳамкори бўлиб келган. Аммо Миср ўзининг ҳарбий ва иқтисодий алоқаларини қайта уйғонаётган қудратли давлатлар, айниқса Хитой билан диверсификация қилиш йўлида стратегик ўзгариш қилишга интилмоқда. Ушбу тенденция Мисрнинг узоқ муддатли амбицияларини яққол намоён қилади ва бу каби жасоратли қадам Мисрнинг геосиёсий йўналиши ва келажакдаги сиёсий воқеалар ривожига кескин таъсир қилиши мумкин бўлган қийинчиликларни ва шу билан бир қаторда янги имкониятларни ҳам келтириб чиқаради.

Жаҳон

17.03.2025, 12:27