Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov

Mulla Abdul Gʻani Barodarning rasmiy tashrifi Oʻzbekiston va Afgʻoniston oʻrtasidagi munosabatlarni yangi darajaga koʻtardi. Tolibonning yaqinda "qoʻshni Oʻzbekiston davlati AQSh ishlab chiqargan harbiy vertolyotlarni Qoʻshma Shtatlarga qaytarishi" toʻgʻrisidagi diplomatik bayonotiga qaramay, ikki hukumat oʻrtasidagi munosabatlar aslida yuqori darajada rivojlanishda davom etmoqda va bu ishtirokchi tomonlar oʻrtasidagi muhim taraqqiyot va hamkorlikni koʻrsatadi.

Ulashish:

Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov

Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov

Hozirgi global vaziyatda Oʻzbekiston jahon hamjamiyatiga murojaat qilib, Afgʻonistonga nisbatan yagona va izchil strategiya ishlab chiqishga chaqirib kelmoqda. Biroq, turli sabablar tufayli jahon hamjamiyati, kuchli taʼsirga ega davlatlar Afgʻoniston masalasiga yetarlicha eʼtibor qaratmayapti. Aynan shunday sharoitda Oʻzbekiston Afgʻoniston bilan ikki tomonlama munosabatlarni mustahkamlashga harakat qilmoqda. Hozirgi vaqtda bu munosabatlar hukumatlar darajasidagi rasmiy diplomatik aloqalarga aylanyapti. 

Joriy yilning 22-23 fevral kunlari Afgʻoniston Islom Amirligi Iqtisodiy masalalar boʻyicha Bosh vazir oʻrinbosari Mulla Abdul Gʻani Barodar boshchiligidagi delegatsiya Toshkent shahriga tashrif buyurdi. Garchi Oʻzbekiston "Tolibon" hukumatini, Afgʻon Islom Amriligini, davlat sifatida rasman tan olmagan boʻlsa ham, bu aloqalar mintaqada "de facto" normallashuv jarayonining namoyon boʻlishidir. 

Masalan, Toshkentga kelgan "Tolibon" hukumati vakillari Toshkent xalqaro aeroportida ilgari oʻzlari tomonidan tayinlangan elchisi Shayx Abdul Gʻaffor Bahor hamrohligida kutib olindi. Afgʻon Islom Amirligi nomidan xorijdagi davlatlarga elchi tayinlashning oʻzi ham muhim diplomatik yutuqdir, chunki hozirgacha faqat Birlashgan Arab Amirliklari va Xitoy kabi davlatlar "Tolibon" tomonidan tayinlangan elchilarni qabul qilgan edi. 

"Tolibon" vakillarining soʻnggi tashrifi, ehtimol, Oʻzbekiston Bosh vaziri Abdulla Oripovning 2024 yil 17 avgustda Kobulga qilgan tashrifiga strategik siyosiy javob boʻlishi mumkin. Bu tashrif "Tolibon" hokimiyatga qaytganidan keyin chet el rasmiy diplomatining eng yuqori darajadagi birinchi tashrifi hisoblanadi. 

Kobulda Abdulla Aripov va "Tolibon" vakillari 2,5 milliard dollarlik savdo va investitsiya shartnomalarini imzoladilar. Oʻzbekistonning savdo va investitsiyalar boʻyicha Bosh vazir oʻrinbosari Jamshid Xoʻjayevning "Tolibon" vakillari bilan boʻlgan yaqindagi muzokaralarini hisobga olsak, bu raqam yanada oshishi mumkin. 

Mulla Abdul Gʻani Barodar Oʻzbekiston Markaziy bankiga ikki davlat oʻrtasidagi savdo aloqalarini mustahkamlash uchun bank tizimida yordam koʻrsatishga chaqirdi. Shuningdek, u moliyaviy operatsiyalarni soddalashtirish maqsadida oʻzaro savdoda milliy valyutalardan foydalanishni taklif qildi. 

Bundan tashqari, Oʻzbekiston rasmiylari Amirlik bilan birgalikda savdo zonasi tashkil etishga tayyorligini bildirdi. Bu zona, birinchi navbatda, qaragʻay yongʻogʻi, paxta va isteʼmol mollari ishlab chiqarish va tashishga qaratilgan. 

Savdodan tashqari, Oʻzbekiston Afgʻonistonning tabiiy resurslariga sarmoya kiritishga ham tayyorligini bildirdi. Bunga Samangan viloyatida sement zavodi qurish va Toti Maydon gaz koni loyihasini boshlash kiradi. 

Yaqindagi muzokaralarning yana bir asosiy mavzusi "500 kV quvvat uzatish loyihasi" boʻlib, muzokaralar natijasida uning qiymati dastlabki 252 million dollardan 222 million dollargacha qisqartirildi. Energiyaning asosiy qismi Oʻzbekistonning Surxondaryo viloyatidan Afgʻonistonning Dasht-i Alvon hududiga uzatiladi. 

Mulla Abdul Gʻani Barodar bunday loyihalarni jadallashtirishning ahamiyatini taʼkidladi. U Oʻzbekiston hukumati tomoniga Afgʻon Islom Amirligi bu loyihalarni muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun toʻliq qoʻllab-quvvatlashini vaʼda qilib, litsenziyalash va viza jarayonlarini soddalashtirish, savdo-iqtisodiy faoliyatni ragʻbatlantirish, shuningdek, Trans-Afgʻon tashabbusining imkoniyatlarini oʻrganish uchun muhandislarni yuborish kabi choralarni koʻrishga tayyorligini bildirdi. Ikki tomon oʻrtasida savdo-iqtisodiy, energetika, transport va boshqa sohalarda hamkorlikni kengaytirish va uni izchil rivojlantirish masalalari boʻyicha keng qamrovli fikr almashinuvi boʻlib oʻtdi. 

"Tolibon" hukumatining global miqyosda tan olinishi va legitimligini qoʻlga kiritishi, asosan, iqtisodiy hamkorlik dasturlari va global iqtisodiy bogʻliq tarmogʻda oʻzining iqtisodiy va geosiyosiy taʼsirini koʻpaytirish bilan amalga oshirilishi mumkin. Shu munosabat bilan Mulla Abdul Gʻani Barodar Oʻzbekistonda yashovchi afgʻon investorlar va tadbirkorlar bilan uchrashuv oʻtkazdi. 

Uchrashuvga koʻra, ikki davlat tadbirkorlari bir-birlari hududidagi korxonalar, transport va infratuzilma loyihalariga sarmoya kiritishga qiziqish bildirmoqda. Bu borada, Oʻzbekistonda istiqomat qiluvchi afgʻon investorlarning Afgʻonistondagi sarmoyalarini 100 million dollargacha oshirishga qaratilgan saʼy-harakatlari buning yaqqol misolidir. Bundan tashqari, ikki davlat oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlar yanada mustahkamlandi. 

Buning eng yorqin misoli, Oʻzbekiston "Tolibon" delegatsiyasining tashrifi chogʻida Afgʻoniston Islom Amirligi bayrogʻini Oʻzbekiston bayrogʻi yonida rasman koʻtargan birinchi davlat boʻldi. Bu harakat nafaqat "Tolibon" hukumatiga boʻlgan yondashuvning oʻzgarishini, balki Oʻzbekistonning mintaqaviy barqarorlik va Afgʻoniston bilan iqtisodiy hamkorlikni rivojlantirishdagi pragmatik siyosatini ham koʻrsatadi. 

Xulosa qilib aytganda, "Tolibon" vakillarining Oʻzbekistonga soʻnggi tashrifi ikki davlat oʻrtasidagi hukumatlararo aloqalarni yanada chuqurlashtirdi va mintaqaviy hamkorlikni yanada kengaytirish uchun zamin yaratdi. Garchi bu faoliyatlar ikki qoʻshni davlatning yaqinlashuvini qoʻllab-quvvatlasa ham, bu hamkorlikning kuchayishi mintaqadagi yirik geosiyosiy oʻyinchilar – Xitoy, Rossiya, Hindiston, Pokiston va Eronning Afgʻoniston hukumatiga iqtisodiy va siyosiy hamkor sifatida koʻproq eʼtibor qaratishi mumkin. Shuningdek, ular oʻrtasidagi Afgʻoniston uchun boʻlgan raqobatni kuchaytirish ehtimoli ham mavjud.

 Firdavs Azimqulov

Mavzuga oid yangiliklar

Иран и Афганистан: новая волна депортации

Erondan afgʻonistonliklar deportatsiya qilinmoqda

2025 yil iyun oyida Eron hududidan Afgʻonistonga 256 mingdan ortiq kishi qaytgan. Shu bilan birga, iyul oyida bu raqam yanada oshishi kutilmoqda. Keng koʻlamli deportatsiyalar Afgʻoniston iqtisodiyoti va ijtimoiy tuzilmasiga jiddiy zarar yetkazishi mumkin.

Siyosat

11.07.2025, 12:20

Oʻzbekiston Afgʻonistonga 200 mln dollarlik investitsiya kiritmoqchi

Oʻzbekiston Afgʻonistonga 200 mln dollarlik investitsiya kiritmoqchi

Oʻzbekiston Afgʻonistonning Balx, Samangan va Qunduz viloyatlariga 200 million AQSh dollaridan ortiq sarmoya kiritmoqchi. Bu haqda "Tolonews" nashri xabar qildi. 

Jahon

03.03.2025, 16:05

"Tolibon" ayollarga yangi taqiqni oʻrnatdi. Nimalar maʼlum?

"Tolibon" ayollarga yangi taqiqni oʻrnatdi. Nimalar maʼlum?

"Tolibon" hukumati ayollarga tegishli yangi qonunni ishlab chiqdi. Endi Afgʻonistondagi ayollar doʻkonlarga borib, u yerdagi savdogarlar bilan savdolasha olmaydi. Bu haqda "Hasht e Subh Daily" nashri maʼlum qildi.

Jahon

13.09.2024, 10:49

Mozori Sharifda Alisher Navoiy yodgorligi butkul buzib tashlandi

Haykalning oʻzi 2023 yilda buzib tashlangan edi, endi esa alloma haqida maʼlumot bitilgan devorlar ham qulatildi. Voqea “Tolibon” hokimiyatga kelganining 4 yilligini nishonlagan kuni roʻy berdi. Afgʻoniston tomoni rasmiy Toshkentning soʻroviga javoban maʼlum qilishicha, buzish ishlari mahalliy hokimiyat tomonidan, hukumat va jamoatchilik bilan kelishmasdan qilingan. Yangi yodgorlik qurilishi vaʼda qilinmoqda.

Jahon

21.08.2025, 16:22

Oʻzbekiston va Afgʻoniston oʻrtasida 243 million AQSh dollarlik toʻrtta energiya loyihasi boʻyicha shartnoma imolandi

Oʻzbekiston va Afgʻoniston oʻrtasida 243 million AQSh dollarlik toʻrtta energiya loyihasi boʻyicha shartnoma imolandi

2025 yil 17 avgust kuni Afgʻoniston Bosh vazirning iqtisodiy masalalar boʻyicha oʻrinbosari mulla Abdul Gʻani Baradar Oxund ishtirokida Afgʻoniston Breshna Sherkat (DABC) va Oʻzbekiston oʻrtasida toʻrtta elektr energiyasi loyihasi boʻyicha shartnomalar imzolandi. Hujjatni imzolash marosimida Oʻzbekiston energetika vaziri Joʻrabek Mirzamahmudov ham ishtirok etdi.

Siyosat

18.08.2025, 16:00

Qoʻshni Afgʻonistonda 3,5 milliondan ortiq bola toʻyib ovqatlanmaganligi uchun kasallikka chalinmoqda

Qoʻshni Afgʻonistonda 3,5 milliondan ortiq bola toʻyib ovqatlanmaganligi uchun kasallikka chalinmoqda

Afgʻonistonda besh yoshgacha boʻlgan 3,5 milliondan ortiq bola toʻyib ovqatlanolmayapti. Ulardan 1,4 millioni toʻyib ovqatlanmaslik boʻyicha ogʻir darajadagi kasalliklarga duchor boʻlmoqda. Bu haqda UNICEF'ga tayanib Afgʻonistonning “Tolo news” nashri xabar qildi.

Jahon

12.08.2025, 09:47

So‘nggi yangiliklar

Jahon musulmon ulamolari Turkiyada yigʻildi

Jahon musulmon ulamolari Turkiyada yigʻildi

Kecha, 22 avgust kuni Turkiyaning Istanbul shahrida Jahon musulmonlari ittifoqi va Turkiyadagi Islom ulamolari jamgʻarmasi tomonidan 8 kunlik “Gʻazo konferensiyasi” boshlandi. Bu haqda Anadolu AA xabar berdi.

Jahon

23.08.2025, 12:45

Jahon chempionati qurʼasi sanasi va joyi maʼlum boʻldi

Jahon chempionati qurʼasi sanasi va joyi maʼlum boʻldi

FIFA 2026 yilda AQSh, Kanada va Meksika maydonlarida oʻtkaziladigan jahon chempionati qurʼasi sanasi va joyini belgiladi

Sport

23.08.2025, 12:20

Oliygoh va litseylarda oʻqish qachon boshlanishi maʼlum qilindi

Oliygoh va litseylarda oʻqish qachon boshlanishi maʼlum qilindi

Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vaziri oliy taʼlim tashkilotlari va akademik litseylarda 2025/26 oʻquv yilining boshlanish sanalarini tasdiqladi.  Unga koʻra:

Ta'lim

23.08.2025, 12:14

Otabek Umarov “Manchestr Siti”bosh murabbiysi Pep Gvardiola bilan koʻrishdi

Otabek Umarov “Manchestr Siti”bosh murabbiysi Pep Gvardiola bilan koʻrishdi

Oʻzbekiston Milliy olimpiya qoʻmitasi rahbarlari Angliyaning Manchestr shahrida boʻlib turishibdi. Ular “Manchestr Siti” klubida mehmon boʻlishdi.

Sport

23.08.2025, 12:08

Ohangarondagi oltini boʻlgan yer maydoni qarib 82 mlrd soʻmga sotildi

Ohangarondagi oltini boʻlgan yer maydoni qarib 82 mlrd soʻmga sotildi

Ohangaronda taxminiy zaxirasi 2 tonna oltin boʻlgan Terekli uchastkasi auksionda 81,8 mlrd soʻmga (6,5 milliondollar)s otildi. Auksionda “Toyloq Toza Hudud ” gʻolib boʻlgan. Bu boshlangʻich bahosida 19,8 barobarga koʻp.

Iqtisodiyot

23.08.2025, 11:45

“Uzbekistan Airways” маълумотлари даркнетда сотилаётгани ҳақида хабарлар тарқалди

“Uzbekistan Airways” maʼlumotlari darknetda sotilayotgani haqida xabarlar tarqaldi

Ijtimoiy tarmoqlarda aviakompaniyaga tegishli, 300 GB maʼlumotlar Oʻzbekistonda taqiqlangan darknet'da sotilayotgani haqida xabar tarqaldi.

Oʻzbekiston

23.08.2025, 11:09

Sharof Rashidov tumaniga yangi hokim tayinlandi. Sobiq hokim pora bilan qoʻlga tushgan edi

Sharof Rashidov tumaniga yangi hokim tayinlandi. Sobiq hokim pora bilan qoʻlga tushgan edi

Asilbek Ashurov 22 avgust kuni Jizzax viloyati Sharof Rashidov tumani hokimi lavozimiga tayinlandi. Bu haqda viloyat matbuot xizmati xabar qildi.

Siyosat

22.08.2025, 16:05

Blogerlar yana fuqarolar toʻgʻrisidagi qonunni buzganlikda ayblanmoqda

Blogerlar yana fuqarolar toʻgʻrisidagi qonunni buzganlikda ayblanmoqda

Ijtimoiy tarmoqlarda bir necha yuz minglab obunachiga esa A.Abdurahmonov va O.Joʻrayev reklama toʻgʻrisidagi qonunni buzganlikda ayblanmoqda. Ularga Raqobat qoʻmitasi tomonidan chora koʻrildi.

Oʻzbekiston

22.08.2025, 15:32

Toshkentda 50 sotix yerni 4 mln dollarga sotmoqchi boʻlgan firibgarlar ushlandi

Toshkentda 50 sotix yerni 4 mln dollarga sotmoqchi boʻlgan firibgarlar ushlandi

Toshkent shahrida qurilish obʼektlarini loyihalash bilan shugʻullanuvchi MChJning ofis menejeri hamda maklerlik faoliyati bilan shugʻullanuvchi 1990 yilda tugʻilgan fuqaro oʻzaro til biriktirib, aldov yoʻli bilan tadbirkorning ishonchiga kirishadi.

Oʻzbekiston

22.08.2025, 15:32

Mirziyoyev Gurbanguli Muhammedov bilan uchrashdi

Mirziyoyev Gurbanguli Muhammedov bilan uchrashdi

Turkmanistonning “Avaza” milliy turizm zonasida Oʻzbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev va Turkman xalqining milliy yetakchisi, Xalq maslahati raisi Gurbanguli Berdimuhamedov oʻrtasida muzokaralar boʻlib oʻtdi.

Siyosat

22.08.2025, 14:58

Vashington meri 1 sentabrni Oʻzbekiston Mustaqillik kuni deb eʼlon qildi

Vashington meri 1 sentabrni Oʻzbekiston Mustaqillik kuni deb eʼlon qildi

Vashington meri Meriel Bauzer Oʻzbekiston mustaqilligining 34 yilligi munosabati bilan 1 sentabrni AQSh poytaxtida rasman “Oʻzbekiston Mustaqilligi kuni” deb eʼlon qildi.

Madaniy

22.08.2025, 14:19

TBC Bank Group OLX Узбекистан'нинг назорат пакетини сотиб олди

TBC Bank Group OLX Uzbekistanʼning nazorat paketini sotib oldi

Londonda roʻyxatga olingan TBC Bank Group Oʻzbekistondagi eng yirik onlayn eʼlonlar platformasi OLX Uzbekistanʼning nazorat paketini Prosus kompaniyasidan sotib oldi. OLX UZ oyiga 5,4 mln faol foydalanuvchi va 2,2 mln eʼloni bilan mamlakat internet foydalanuvchilarining 20 foizidan ortigʻiga xizmat koʻrsatadi.

Iqtisodiyot

22.08.2025, 13:12