Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov
Mulla Abdul Gʻani Barodarning rasmiy tashrifi Oʻzbekiston va Afgʻoniston oʻrtasidagi munosabatlarni yangi darajaga koʻtardi. Tolibonning yaqinda "qoʻshni Oʻzbekiston davlati AQSh ishlab chiqargan harbiy vertolyotlarni Qoʻshma Shtatlarga qaytarishi" toʻgʻrisidagi diplomatik bayonotiga qaramay, ikki hukumat oʻrtasidagi munosabatlar aslida yuqori darajada rivojlanishda davom etmoqda va bu ishtirokchi tomonlar oʻrtasidagi muhim taraqqiyot va hamkorlikni koʻrsatadi.
Siyosat
04.03.2025, 12:38
Ulashish:

Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov
Hozirgi global vaziyatda Oʻzbekiston jahon hamjamiyatiga murojaat qilib, Afgʻonistonga nisbatan yagona va izchil strategiya ishlab chiqishga chaqirib kelmoqda. Biroq, turli sabablar tufayli jahon hamjamiyati, kuchli taʼsirga ega davlatlar Afgʻoniston masalasiga yetarlicha eʼtibor qaratmayapti. Aynan shunday sharoitda Oʻzbekiston Afgʻoniston bilan ikki tomonlama munosabatlarni mustahkamlashga harakat qilmoqda. Hozirgi vaqtda bu munosabatlar hukumatlar darajasidagi rasmiy diplomatik aloqalarga aylanyapti.
Joriy yilning 22-23 fevral kunlari Afgʻoniston Islom Amirligi Iqtisodiy masalalar boʻyicha Bosh vazir oʻrinbosari Mulla Abdul Gʻani Barodar boshchiligidagi delegatsiya Toshkent shahriga tashrif buyurdi. Garchi Oʻzbekiston "Tolibon" hukumatini, Afgʻon Islom Amriligini, davlat sifatida rasman tan olmagan boʻlsa ham, bu aloqalar mintaqada "de facto" normallashuv jarayonining namoyon boʻlishidir.
Masalan, Toshkentga kelgan "Tolibon" hukumati vakillari Toshkent xalqaro aeroportida ilgari oʻzlari tomonidan tayinlangan elchisi Shayx Abdul Gʻaffor Bahor hamrohligida kutib olindi. Afgʻon Islom Amirligi nomidan xorijdagi davlatlarga elchi tayinlashning oʻzi ham muhim diplomatik yutuqdir, chunki hozirgacha faqat Birlashgan Arab Amirliklari va Xitoy kabi davlatlar "Tolibon" tomonidan tayinlangan elchilarni qabul qilgan edi.
"Tolibon" vakillarining soʻnggi tashrifi, ehtimol, Oʻzbekiston Bosh vaziri Abdulla Oripovning 2024 yil 17 avgustda Kobulga qilgan tashrifiga strategik siyosiy javob boʻlishi mumkin. Bu tashrif "Tolibon" hokimiyatga qaytganidan keyin chet el rasmiy diplomatining eng yuqori darajadagi birinchi tashrifi hisoblanadi.
Kobulda Abdulla Aripov va "Tolibon" vakillari 2,5 milliard dollarlik savdo va investitsiya shartnomalarini imzoladilar. Oʻzbekistonning savdo va investitsiyalar boʻyicha Bosh vazir oʻrinbosari Jamshid Xoʻjayevning "Tolibon" vakillari bilan boʻlgan yaqindagi muzokaralarini hisobga olsak, bu raqam yanada oshishi mumkin.
Mulla Abdul Gʻani Barodar Oʻzbekiston Markaziy bankiga ikki davlat oʻrtasidagi savdo aloqalarini mustahkamlash uchun bank tizimida yordam koʻrsatishga chaqirdi. Shuningdek, u moliyaviy operatsiyalarni soddalashtirish maqsadida oʻzaro savdoda milliy valyutalardan foydalanishni taklif qildi.
Bundan tashqari, Oʻzbekiston rasmiylari Amirlik bilan birgalikda savdo zonasi tashkil etishga tayyorligini bildirdi. Bu zona, birinchi navbatda, qaragʻay yongʻogʻi, paxta va isteʼmol mollari ishlab chiqarish va tashishga qaratilgan.
Savdodan tashqari, Oʻzbekiston Afgʻonistonning tabiiy resurslariga sarmoya kiritishga ham tayyorligini bildirdi. Bunga Samangan viloyatida sement zavodi qurish va Toti Maydon gaz koni loyihasini boshlash kiradi.
Yaqindagi muzokaralarning yana bir asosiy mavzusi "500 kV quvvat uzatish loyihasi" boʻlib, muzokaralar natijasida uning qiymati dastlabki 252 million dollardan 222 million dollargacha qisqartirildi. Energiyaning asosiy qismi Oʻzbekistonning Surxondaryo viloyatidan Afgʻonistonning Dasht-i Alvon hududiga uzatiladi.
Mulla Abdul Gʻani Barodar bunday loyihalarni jadallashtirishning ahamiyatini taʼkidladi. U Oʻzbekiston hukumati tomoniga Afgʻon Islom Amirligi bu loyihalarni muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun toʻliq qoʻllab-quvvatlashini vaʼda qilib, litsenziyalash va viza jarayonlarini soddalashtirish, savdo-iqtisodiy faoliyatni ragʻbatlantirish, shuningdek, Trans-Afgʻon tashabbusining imkoniyatlarini oʻrganish uchun muhandislarni yuborish kabi choralarni koʻrishga tayyorligini bildirdi. Ikki tomon oʻrtasida savdo-iqtisodiy, energetika, transport va boshqa sohalarda hamkorlikni kengaytirish va uni izchil rivojlantirish masalalari boʻyicha keng qamrovli fikr almashinuvi boʻlib oʻtdi.
"Tolibon" hukumatining global miqyosda tan olinishi va legitimligini qoʻlga kiritishi, asosan, iqtisodiy hamkorlik dasturlari va global iqtisodiy bogʻliq tarmogʻda oʻzining iqtisodiy va geosiyosiy taʼsirini koʻpaytirish bilan amalga oshirilishi mumkin. Shu munosabat bilan Mulla Abdul Gʻani Barodar Oʻzbekistonda yashovchi afgʻon investorlar va tadbirkorlar bilan uchrashuv oʻtkazdi.
Uchrashuvga koʻra, ikki davlat tadbirkorlari bir-birlari hududidagi korxonalar, transport va infratuzilma loyihalariga sarmoya kiritishga qiziqish bildirmoqda. Bu borada, Oʻzbekistonda istiqomat qiluvchi afgʻon investorlarning Afgʻonistondagi sarmoyalarini 100 million dollargacha oshirishga qaratilgan saʼy-harakatlari buning yaqqol misolidir. Bundan tashqari, ikki davlat oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlar yanada mustahkamlandi.
Buning eng yorqin misoli, Oʻzbekiston "Tolibon" delegatsiyasining tashrifi chogʻida Afgʻoniston Islom Amirligi bayrogʻini Oʻzbekiston bayrogʻi yonida rasman koʻtargan birinchi davlat boʻldi. Bu harakat nafaqat "Tolibon" hukumatiga boʻlgan yondashuvning oʻzgarishini, balki Oʻzbekistonning mintaqaviy barqarorlik va Afgʻoniston bilan iqtisodiy hamkorlikni rivojlantirishdagi pragmatik siyosatini ham koʻrsatadi.
Xulosa qilib aytganda, "Tolibon" vakillarining Oʻzbekistonga soʻnggi tashrifi ikki davlat oʻrtasidagi hukumatlararo aloqalarni yanada chuqurlashtirdi va mintaqaviy hamkorlikni yanada kengaytirish uchun zamin yaratdi. Garchi bu faoliyatlar ikki qoʻshni davlatning yaqinlashuvini qoʻllab-quvvatlasa ham, bu hamkorlikning kuchayishi mintaqadagi yirik geosiyosiy oʻyinchilar – Xitoy, Rossiya, Hindiston, Pokiston va Eronning Afgʻoniston hukumatiga iqtisodiy va siyosiy hamkor sifatida koʻproq eʼtibor qaratishi mumkin. Shuningdek, ular oʻrtasidagi Afgʻoniston uchun boʻlgan raqobatni kuchaytirish ehtimoli ham mavjud.
Firdavs Azimqulov
Siyosat
04.03.2025, 12:38
Ulashish:
Mavzuga oid yangiliklar

Erondan afgʻonistonliklar deportatsiya qilinmoqda
Siyosat
11.07.2025, 12:20

Oʻzbekiston Afgʻonistonga 200 mln dollarlik investitsiya kiritmoqchi
Jahon
03.03.2025, 16:05

"Tolibon" ayollarga yangi taqiqni oʻrnatdi. Nimalar maʼlum?
Jahon
13.09.2024, 10:49

Trans-Afgʻon yoʻlagi masalasini hal etish uchun uch mamlakat vakillari Kobulda uchrashishdi
Siyosat
18.07.2025, 11:20

Tolibonning Badaxshondagi harakatlari uning tashqi siyosiy taktikasining bir qismimi?
Jahon
15.07.2025, 10:57

Rossiya birinchilardan boʻlib Afgʻoniston islom amirligini tan oldi
Siyosat
04.07.2025, 11:38
Mashhur yangiliklar

"Mufassa" Sodiqovaga 25 million soʻm toʻlaydigan boʻldi
Oʻzbekiston
21.07.2025, 11:41

Oʻqituvchilar birgalikda Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligini sudga berdi
Ta'lim
05.07.2025, 12:55

Erondan afgʻonistonliklar deportatsiya qilinmoqda
Siyosat
11.07.2025, 12:20

Tolibonning Badaxshondagi harakatlari uning tashqi siyosiy taktikasining bir qismimi?
Jahon
15.07.2025, 10:57

"Yangi Oʻzbekiston" bogʻiga tutash koʻcha bir oyga yopildi
Oʻzbekiston
09.07.2025, 12:00

Oʻz qiziga jinsiy zoʻravonlik qilgan otaga hukm oʻqildi
Oʻzbekiston
28.07.2025, 14:11
So‘nggi yangiliklar

Poytaxtdagi elektr taʼminotidagi muammolar boʻyicha energetika vaziriga senator soʻrovi yuborildi
Oʻzbekiston
02.08.2025, 21:22

Toshkentdan Chorvoqqa yangi avtomobil yoʻli quriladi
Iqtisodiyot
02.08.2025, 19:26

Quyosh panellari oʻrnatganlarga 63 mlrd soʻmdan ziyod subsidiya berilgan
Iqtisodiyot
02.08.2025, 18:23

Oʻzbekiston yana bir xalqaro shartnomaga qoʻshildi
Siyosat
02.08.2025, 15:17

Krasnodar oʻlkasida qiyin ahvolda qolgan yurtdoshimiz Oʻzbekistonga qaytarildi
Oʻzbekiston
02.08.2025, 13:55

Tanzila Norboyeva deputatlar nega hokimlarga qarshi gapirmayotganiga qiziqdi
Oʻzbekiston
02.08.2025, 13:27

Ajrim paytida qaysi vaziyatlarda er-xotinning umumiy mulki teng boʻlinmasligi mumkin?
Madaniy
02.08.2025, 10:40

Saken Polatovning nomzodi Asian Boxing vitse-prezidentligi uchun qoʻyildi
Sport
02.08.2025, 09:07

Namangan va Sirdaryoda gaz hamda elektrdan noqonuniy foydalanish holatlari fosh etildi
Oʻzbekiston
01.08.2025, 19:49

Ronaldu nafaqat "An-Nasr" sardori, endilikda klub xoʻjayinlaridan biriga aylandi
Sport
01.08.2025, 18:43

Rossiyalik ovchi nima asosga koʻra Surxondaryoda Qizil kitobga kiritilgan morxoʻrni ovladi? Ekologiya vazirligi javob berdi
Oʻzbekiston
01.08.2025, 17:39

Ekologlar eʼtirozlaridan soʻng hukumat Chorvoqdagi Sea Breeze loyihasiga qoʻyiladigan talablarni kuchaytirdi
Oʻzbekiston
01.08.2025, 17:01
Mashhur yangiliklar

"Mufassa" Sodiqovaga 25 million soʻm toʻlaydigan boʻldi
Oʻzbekiston
21.07.2025, 11:41

Oʻqituvchilar birgalikda Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligini sudga berdi
Ta'lim
05.07.2025, 12:55

Erondan afgʻonistonliklar deportatsiya qilinmoqda
Siyosat
11.07.2025, 12:20

Tolibonning Badaxshondagi harakatlari uning tashqi siyosiy taktikasining bir qismimi?
Jahon
15.07.2025, 10:57

"Yangi Oʻzbekiston" bogʻiga tutash koʻcha bir oyga yopildi
Oʻzbekiston
09.07.2025, 12:00

Oʻz qiziga jinsiy zoʻravonlik qilgan otaga hukm oʻqildi
Oʻzbekiston
28.07.2025, 14:11