Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov

Mulla Abdul Gʻani Barodarning rasmiy tashrifi Oʻzbekiston va Afgʻoniston oʻrtasidagi munosabatlarni yangi darajaga koʻtardi. Tolibonning yaqinda "qoʻshni Oʻzbekiston davlati AQSh ishlab chiqargan harbiy vertolyotlarni Qoʻshma Shtatlarga qaytarishi" toʻgʻrisidagi diplomatik bayonotiga qaramay, ikki hukumat oʻrtasidagi munosabatlar aslida yuqori darajada rivojlanishda davom etmoqda va bu ishtirokchi tomonlar oʻrtasidagi muhim taraqqiyot va hamkorlikni koʻrsatadi.

Ulashish:

Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov

Oʻzbekiston "Tolibon" hukumati bilan iqtisodiy aloqalarini kuchaytirmoqda — Firdavs Azimqulov

Hozirgi global vaziyatda Oʻzbekiston jahon hamjamiyatiga murojaat qilib, Afgʻonistonga nisbatan yagona va izchil strategiya ishlab chiqishga chaqirib kelmoqda. Biroq, turli sabablar tufayli jahon hamjamiyati, kuchli taʼsirga ega davlatlar Afgʻoniston masalasiga yetarlicha eʼtibor qaratmayapti. Aynan shunday sharoitda Oʻzbekiston Afgʻoniston bilan ikki tomonlama munosabatlarni mustahkamlashga harakat qilmoqda. Hozirgi vaqtda bu munosabatlar hukumatlar darajasidagi rasmiy diplomatik aloqalarga aylanyapti. 

Joriy yilning 22-23 fevral kunlari Afgʻoniston Islom Amirligi Iqtisodiy masalalar boʻyicha Bosh vazir oʻrinbosari Mulla Abdul Gʻani Barodar boshchiligidagi delegatsiya Toshkent shahriga tashrif buyurdi. Garchi Oʻzbekiston "Tolibon" hukumatini, Afgʻon Islom Amriligini, davlat sifatida rasman tan olmagan boʻlsa ham, bu aloqalar mintaqada "de facto" normallashuv jarayonining namoyon boʻlishidir. 

Masalan, Toshkentga kelgan "Tolibon" hukumati vakillari Toshkent xalqaro aeroportida ilgari oʻzlari tomonidan tayinlangan elchisi Shayx Abdul Gʻaffor Bahor hamrohligida kutib olindi. Afgʻon Islom Amirligi nomidan xorijdagi davlatlarga elchi tayinlashning oʻzi ham muhim diplomatik yutuqdir, chunki hozirgacha faqat Birlashgan Arab Amirliklari va Xitoy kabi davlatlar "Tolibon" tomonidan tayinlangan elchilarni qabul qilgan edi. 

"Tolibon" vakillarining soʻnggi tashrifi, ehtimol, Oʻzbekiston Bosh vaziri Abdulla Oripovning 2024 yil 17 avgustda Kobulga qilgan tashrifiga strategik siyosiy javob boʻlishi mumkin. Bu tashrif "Tolibon" hokimiyatga qaytganidan keyin chet el rasmiy diplomatining eng yuqori darajadagi birinchi tashrifi hisoblanadi. 

Kobulda Abdulla Aripov va "Tolibon" vakillari 2,5 milliard dollarlik savdo va investitsiya shartnomalarini imzoladilar. Oʻzbekistonning savdo va investitsiyalar boʻyicha Bosh vazir oʻrinbosari Jamshid Xoʻjayevning "Tolibon" vakillari bilan boʻlgan yaqindagi muzokaralarini hisobga olsak, bu raqam yanada oshishi mumkin. 

Mulla Abdul Gʻani Barodar Oʻzbekiston Markaziy bankiga ikki davlat oʻrtasidagi savdo aloqalarini mustahkamlash uchun bank tizimida yordam koʻrsatishga chaqirdi. Shuningdek, u moliyaviy operatsiyalarni soddalashtirish maqsadida oʻzaro savdoda milliy valyutalardan foydalanishni taklif qildi. 

Bundan tashqari, Oʻzbekiston rasmiylari Amirlik bilan birgalikda savdo zonasi tashkil etishga tayyorligini bildirdi. Bu zona, birinchi navbatda, qaragʻay yongʻogʻi, paxta va isteʼmol mollari ishlab chiqarish va tashishga qaratilgan. 

Savdodan tashqari, Oʻzbekiston Afgʻonistonning tabiiy resurslariga sarmoya kiritishga ham tayyorligini bildirdi. Bunga Samangan viloyatida sement zavodi qurish va Toti Maydon gaz koni loyihasini boshlash kiradi. 

Yaqindagi muzokaralarning yana bir asosiy mavzusi "500 kV quvvat uzatish loyihasi" boʻlib, muzokaralar natijasida uning qiymati dastlabki 252 million dollardan 222 million dollargacha qisqartirildi. Energiyaning asosiy qismi Oʻzbekistonning Surxondaryo viloyatidan Afgʻonistonning Dasht-i Alvon hududiga uzatiladi. 

Mulla Abdul Gʻani Barodar bunday loyihalarni jadallashtirishning ahamiyatini taʼkidladi. U Oʻzbekiston hukumati tomoniga Afgʻon Islom Amirligi bu loyihalarni muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun toʻliq qoʻllab-quvvatlashini vaʼda qilib, litsenziyalash va viza jarayonlarini soddalashtirish, savdo-iqtisodiy faoliyatni ragʻbatlantirish, shuningdek, Trans-Afgʻon tashabbusining imkoniyatlarini oʻrganish uchun muhandislarni yuborish kabi choralarni koʻrishga tayyorligini bildirdi. Ikki tomon oʻrtasida savdo-iqtisodiy, energetika, transport va boshqa sohalarda hamkorlikni kengaytirish va uni izchil rivojlantirish masalalari boʻyicha keng qamrovli fikr almashinuvi boʻlib oʻtdi. 

"Tolibon" hukumatining global miqyosda tan olinishi va legitimligini qoʻlga kiritishi, asosan, iqtisodiy hamkorlik dasturlari va global iqtisodiy bogʻliq tarmogʻda oʻzining iqtisodiy va geosiyosiy taʼsirini koʻpaytirish bilan amalga oshirilishi mumkin. Shu munosabat bilan Mulla Abdul Gʻani Barodar Oʻzbekistonda yashovchi afgʻon investorlar va tadbirkorlar bilan uchrashuv oʻtkazdi. 

Uchrashuvga koʻra, ikki davlat tadbirkorlari bir-birlari hududidagi korxonalar, transport va infratuzilma loyihalariga sarmoya kiritishga qiziqish bildirmoqda. Bu borada, Oʻzbekistonda istiqomat qiluvchi afgʻon investorlarning Afgʻonistondagi sarmoyalarini 100 million dollargacha oshirishga qaratilgan saʼy-harakatlari buning yaqqol misolidir. Bundan tashqari, ikki davlat oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlar yanada mustahkamlandi. 

Buning eng yorqin misoli, Oʻzbekiston "Tolibon" delegatsiyasining tashrifi chogʻida Afgʻoniston Islom Amirligi bayrogʻini Oʻzbekiston bayrogʻi yonida rasman koʻtargan birinchi davlat boʻldi. Bu harakat nafaqat "Tolibon" hukumatiga boʻlgan yondashuvning oʻzgarishini, balki Oʻzbekistonning mintaqaviy barqarorlik va Afgʻoniston bilan iqtisodiy hamkorlikni rivojlantirishdagi pragmatik siyosatini ham koʻrsatadi. 

Xulosa qilib aytganda, "Tolibon" vakillarining Oʻzbekistonga soʻnggi tashrifi ikki davlat oʻrtasidagi hukumatlararo aloqalarni yanada chuqurlashtirdi va mintaqaviy hamkorlikni yanada kengaytirish uchun zamin yaratdi. Garchi bu faoliyatlar ikki qoʻshni davlatning yaqinlashuvini qoʻllab-quvvatlasa ham, bu hamkorlikning kuchayishi mintaqadagi yirik geosiyosiy oʻyinchilar – Xitoy, Rossiya, Hindiston, Pokiston va Eronning Afgʻoniston hukumatiga iqtisodiy va siyosiy hamkor sifatida koʻproq eʼtibor qaratishi mumkin. Shuningdek, ular oʻrtasidagi Afgʻoniston uchun boʻlgan raqobatni kuchaytirish ehtimoli ham mavjud.

 Firdavs Azimqulov

Mavzuga oid yangiliklar

Oʻzbekiston Afgʻonistonga 200 mln dollarlik investitsiya kiritmoqchi

Oʻzbekiston Afgʻonistonga 200 mln dollarlik investitsiya kiritmoqchi

Oʻzbekiston Afgʻonistonning Balx, Samangan va Qunduz viloyatlariga 200 million AQSh dollaridan ortiq sarmoya kiritmoqchi. Bu haqda "Tolonews" nashri xabar qildi. 

Jahon

03.03.2025, 16:05

"Tolibon" ayollarga yangi taqiqni oʻrnatdi. Nimalar maʼlum?

"Tolibon" ayollarga yangi taqiqni oʻrnatdi. Nimalar maʼlum?

"Tolibon" hukumati ayollarga tegishli yangi qonunni ishlab chiqdi. Endi Afgʻonistondagi ayollar doʻkonlarga borib, u yerdagi savdogarlar bilan savdolasha olmaydi. Bu haqda "Hasht e Subh Daily" nashri maʼlum qildi.

Jahon

13.09.2024, 10:49

Amerika Oʻzbekistonni AES boʻyicha hamkorlikka chaqirdi

Amerika Oʻzbekistonni AES boʻyicha hamkorlikka chaqirdi

Joriy yilning 21 fevral kuni Oʻzbekiston Tashqi ishlar vaziri Baxtiyor Saidov AQSh Davlat kotibi Marko Rubio bilan telefon orqali suhbatlashib, ikki mamlakat uchun muhim boʻlgan bir necha masalalarni muhokama qildi. Bu haqda AQSh Davlat departamenti matbuoti xabar berdi.

Siyosat

24.02.2025, 16:25

Markaziy Osiyoda kuchlar kurashi: qaysi davlatlarda xorijiy harbiy bazalar bor?

Markaziy Osiyoda kuchlar kurashi: qaysi davlatlarda xorijiy harbiy bazalar bor?

Dunyoda qudratli harbiy kuchga ega davlatlar oʻz taʼsir doirasini kuchaytirish va soʻzini oʻtkazish uchun maʼlum hududlarda harbiy bazalar ochadi. Masalan, Amerika Qoʻshma Shtatlarining 80 ta davlatda, Rossiyaning 14 ta, Turkiyaning 11 ta, Eron va Saudiya Arabistonining uchta mamlakatda oʻz harbiy bazalari mavjud. Markaziy Osiyo hududida ham bir nechta xorijiy harbiy bazalar joylashgan. Xoʻsh, ular qaysi davlatlarga tegishli va mintaqada bu borada kimning taʼsiri kuchli? Bugun shu haqda gaplashamiz.

Siyosat

04.02.2025, 14:04

Mirziyoyev Putin bilan strategik hamkorlikni mustahkamlash masalasini muhokama qildi

Kecha, 11 dekabr kuni Prezident Shavkat Mirziyoyev Rossiya yetakchisi Vladimir Putin bilan telefon orqali gaplashdi. Bu haqda davlat rahbarining matbuot xizmati maʼlum qildi. 

Oʻzbekiston

12.12.2024, 09:50

Afgʻoniston Amudaryo havzasidan koʻproq neft qazib olmoqchi

Afgʻoniston Amudaryo havzasidan koʻproq neft qazib olmoqchi

Afgʻoniston Amudaryo havzasida 25 ta yangi neft qudugʻini ishga tushunishni rejalashtirmoqda. Hukumat mazkur rejani amalga oshiradigan boʻlsa, buning ortidan sutkalik neft qazib olish hajmi 3000 tonnaga etishi mumkin. Bu haqda "TOLO news" nashri maʼlum qildi. 

Jahon

24.10.2024, 10:09

So‘nggi yangiliklar

Yangi hafta boshida sel-suv toshqinlari kuzatilishi mumkin — "Oʻzgidromet"

Yangi hafta boshida sel-suv toshqinlari kuzatilishi mumkin — "Oʻzgidromet"

23-27 mart kunlari Oʻzbekiston boʻylab bulutli hamda yomgʻirli ob-havo kuzatiladi. Bu haqda "Oʻzgidromet" maʼlum qilidi.

Oʻzbekiston

20.03.2025, 16:23

Qirgʻiziston Tojikiston bilan 23 yillik muzokarasiga nuqta qoʻydi

Qirgʻiziston Tojikiston bilan 23 yillik muzokarasiga nuqta qoʻydi

Kecha, 19 mart kuni Qirgʻiziston parlamenti qoʻshni Tojikiston 23 yildan beri davom etib kelayotgan muzokaralarni yakunlab, chegara toʻgʻrisidagi shartnomani ratifikatsiya qildi.

Jahon

20.03.2025, 13:51

Turkiyada Istanbul meri hibsga olinishi ortidan ommaviy namoyishlar boshlandi

Turkiyada Istanbul meri hibsga olinishi ortidan ommaviy namoyishlar boshlandi

Istanbul shahri meri, Turkiyaning amaldagi Prezidenti Rajab Toyib Erdoʻgʻanga muxolifatchi boʻlgan Respublika xalq partiyasi vakili Akrom Imomoʻgʻli hibsga olinganidan keyin koʻplab turkiyaliklar ommaviy ravishda namoyishga chiqdi. Bu haqda "BBC news" nashri maʼlum qildi.

Jahon

20.03.2025, 11:12

Тошкентда байрам муносабати билан юздан ортиқ маҳсулот арзонлаштирилди

Toshkentda bayram munosabati bilan yuzdan ortiq mahsulot arzonlashtirildi

Poytaxt Toshkentdagi dehqon bozorlarida bayram munosabati bilan arzonlashtirilgan savdo yarmarkalari bo‘lib o‘tmoqda. Bu haqda Toshkent shahar hokimligi matbuot xizmati xabar berdi.

Oʻzbekiston

20.03.2025, 10:24

Ўзбекистон Марказий Осиёда мудофаа харажатлари бўйича етакчилик қилмоқда

O‘zbekiston Markaziy Osiyoda mudofaa xarajatlari bo‘yicha yetakchilik qilmoqda

2024-yilda Markaziy Osiyo davlatlari orasida mudofaa tizimiga eng ko‘p mablag‘ ajratgan mamlakat O‘zbekiston bo‘lgani ma’lum qilindi. Bu haqda "Global Firepower"ga tayangan holda "Ranking.kz" xabar berdi.

Oʻzbekiston

20.03.2025, 09:49

Aydar-Arnasoy koʻllaridan baliq ovlaganlarga 423 mln soʻm jarima qoʻllanildi

Aydar-Arnasoy koʻllaridan baliq ovlaganlarga 423 mln soʻm jarima qoʻllanildi

Aydar-Arnasoy koʻllaridan noqonuniy ravishda baliq ovlaganlarga jami 423 million soʻm jarima qoʻllanildi, ularning tabiatga yetkazilgan zarar esa 28 million 136 ming soʻmni tashkil qilgan. Bu haqda Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim oʻzgarishi vazirligi matbuot xizmati xabar berdi.

Oʻzbekiston

19.03.2025, 11:19

Maktab direktorlarining maoshi oshirilmoqda

Maktab direktorlarining maoshi oshirilmoqda

Maktab direktori, uning oʻrinbosarlari hamda maktabgacha taʼlim tashkiloti rahbarlarining ish haqi miqdorlari oshiriladi. Bu haqda Maktabgacha va maktab taʼlimi vaziri Hilola Umarova maʼlum qildi.

Ta'lim

19.03.2025, 10:55

Тemu Ўзбекистонда рўйхатдан ўтди

Temu O‘zbekistonda ro‘yxatdan o‘tdi

Temu marketpleysi O‘zbekiston Respublikasida soliq to‘lovchi sifatida ro‘yxatdan o‘tdi. Bu haqda Soliq qo‘mitasi axborot xizmati xabar berdi.

Oʻzbekiston

19.03.2025, 09:39

Diqqat: Qizamiq avj olmoqda!

Diqqat: Qizamiq avj olmoqda!

Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti Yevropa mintaqasida qizamiqqa chalinish holatlari rekord darajaga yetganini maʼlum qildi.

Fan-texnologiya

18.03.2025, 11:17

Мактаб ўқувчилари учун баҳорги таътил қачон бошланиши айтилди

Maktab o‘quvchilari uchun bahorgi ta’til qachon boshlanishi aytildi

Maktab o‘quvchilarining bahorgi ta’tili 21-mart kunidan boshlanadi. Bu haqda Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi matbuot xizmati ma’lum qildi.

Ta'lim

18.03.2025, 11:11

Тошкентда тунги клуб олдида жанжал кўтарган эркак Қозоғистонда ушланди

Toshkentda tungi klub oldida janjal ko‘targan erkak Qozog‘istonda ushlandi

Toshkent shahridagi tungi klublardan birining oldida erkak va ayolga nisbatan kuch ishlatib, ulardan biriga og‘ir jarohat yetkazgan gumonlanuvchi Qozog‘istonda qo‘lga olindi. Bu haqda poytaxt IIBB axborot xizmati xabar berdi.

Oʻzbekiston

18.03.2025, 10:00

Firʼavnning ajdarho bilan raqsi: Misrning Xitoy bilan harbiy hamkorligi

Firʼavnning ajdarho bilan raqsi: Misrning Xitoy bilan harbiy hamkorligi

Qoʻshma Shtatlar oʻnlab yillar davomida Yaqin Sharqdagi koʻplab davlatlarning asosiy harbiy hamkori boʻlib kelgan. Ammo Misr oʻzining harbiy va iqtisodiy aloqalarini qayta uygʻonayotgan qudratli davlatlar, ayniqsa Xitoy bilan diversifikatsiya qilish yoʻlida strategik oʻzgarish qilishga intilmoqda. Ushbu tendensiya Misrning uzoq muddatli ambitsiyalarini yaqqol namoyon qiladi va bu kabi jasoratli qadam Misrning geosiyosiy yoʻnalishi va kelajakdagi siyosiy voqealar rivojiga keskin taʼsir qilishi mumkin boʻlgan qiyinchiliklarni va shu bilan bir qatorda yangi imkoniyatlarni ham keltirib chiqaradi.

Jahon

17.03.2025, 12:27