Kamqonlikni qanday yengish mumkin? Shifokor tavsiya berdi

Anemiya — jahon boʻylab keng tarqalgan kasalliklardan biri boʻlib, xalq orasida bu patologiya kamqonlik deb ataladi. JSST (Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti) hisobotiga koʻra, dunyoda ayollarning taxminan 30 foizi, homiladorlarning 37 foizi va olti oylikdan besh yoshgacha boʻlgan bolalarning 40 foizi shu darddan aziyat chekmoqda. Xoʻsh, anemiyani qanday omillar keltirib chiqaradi? Kasallik qaysi belgilar bilan namoyon boʻladi? Kasallikning xavfli asoratlari bormi? Kamqonlikni qanday davolash mumkin? Mazkur savollarga Sogʻliqni saqlash vazirligi xodimi batafsil javob berdi. 

Ulashish:

Kamqonlikni qanday yengish mumkin? Shifokor tavsiya berdi

Kamqonlikni qanday yengish mumkin? Shifokor tavsiya berdi

Bolalar gematologiyasi, onkologiyasi va klinik immunologiyasi ilmiy-amaliy tibbiyot markazi shifokori Sherzod Nurinbetovga koʻra, qon tarkibida temir moddasini oʻz ichiga olgan va unga qizil tus beruvchi murakkab oqsil — gemoglobin moddasi butun tana boʻylab kislorod tashish vazifasini bajaradi. Agar gemoglobin yetishmovchiligi kuzatilsa, organizmda kislorod tanqisligi yuzaga keladi. Oqibatda bu holat turli kasalliklarning rivojlanishiga yoʻl ochadi. 

"Bunday vaziyatda bemorlarda kamharakatlik, charchoq, uyquchanlik, ishtaha pasayishi va vazn yetishmasligi kuzatiladi. Teri oqarib, tirnoqlar va sochlar moʻrtlashadi. Til yalligʻlanib, ogʻiz atrofida yuzaki yaralar paydo boʻladi. Asab tizimi faoliyati buziladi, tez-tez bosh aylanishi, ogʻrishi, quloqlarda shovqin kuzatiladi. Anemiya kuchaygani sayin qoʻllar va oyoqlar doimiy muzlaydi. Xastalikning ogʻir holatlarida esa hushdan ketish, taxikardiya, nafas qisishi qayd etilishi mumkin", deydi shifokor. 

Uning qoʻshimcha qilishicha, kamqonlikka chalingan goʻdaklar rivojlanishda ancha ortda qoladi, yuqumli kasalliklarga tez chalinadi. Ushbu patologiyaning eng koʻp tarqalgan sabablaridan biri organizmda temir moddasi yetishmovchiligidir. Bu kundalik isteʼmol mahsulotlarida kerakli vitamin va ozuqalarning yetishmasligi, ekologiyaning yomonlashuvi kabi omillar bilan bogʻliq. 

Shuningdek, chaqaloqlarda kuzatiladigan anemiya homiladorlik davridagi muammolar — qon ketish, homilaning tushish xavfi, onadagi yuqumli kasalliklar tufayli yuzaga keladi. Erta tugʻilgan bolalarda ham bu xastalik koʻp uchraydi. 

Shifokorning taʼkidlashicha, kasallikni erta bosqichda aniqlash muhim. Tashxis qoʻyishda, avvalo, pediatr-shifokor koʻrigidan oʻtish lozim. Qolaversa, gastroenterolog, nefrolog, allergolog, gematolog va boshqa tor doiradagi mutaxassislar tekshiruvi ham talab etilishi mumkin. 

"Anemiyaning yengil shakli temir moddasiga boy taom va mahsulotlar hamda ushbu mikroelementni oʻz ichiga olgan oziq-ovqat qoʻshimchalariga asoslangan maxsus parhez bilan davolanadi. Kamqonlikning ogʻir shakllarida shifokor tomonidan zarur dori-darmonlar tayinlanadi. Oʻz navbatida, tibbiy koʻrsatmaga muvofiq, organizmga qon yoki uning elementlarini quyish talab qilinishi mumkin", deydi mutaxassis. 

Har ikki holatda ham bemorlarga sogʻlom ovqatlanish, koʻproq toza havoda sayr qilish, jismoniy faol hayot tarzi, uyqu rejimiga qatʼiy amal qilish tavsiya etilmoqda.

Mavzuga oid yangiliklar

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Allergiya mavsumi yaqin: Nimalarni isteʼmol qilmaslik kerak?

Oziq-ovqat allergiyasi — dunyoda tobora keng tarqalayotgan patologiyalar sirasidan boʻlib, tahlillarga koʻra, bundan asosan bolalar, ayniqsa, emizikli goʻdaklar koʻp aziyat chekadi. Respublika ixtisoslashtirilgan allergologiya va klinik immunologiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi direktori Ilmira Razikova kuchli allergen hisoblangan oziq-ovqat mahsulotlari haqida batafsil maʼlumot berdi.

Fan-texnologiya

24.02.2025, 10:40

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak?

Oʻzbekistonga qish mavsumi kirib kelishi bilan havo harorati sezilarli darajada pasaydi. Bunday sharoitda tetik va sogʻlom yurish uchun ovqatlanish ratsioniga alohida eʼtibor qaratish lozim. Xoʻsh, sovuq kunlarda qanday ovqatlanish kerak? Mazkur savolga Tibbiyot fanlari doktori Ilhom Otajonov Sogʻliqni saqlash vazirligiga bergan intervyusida javob berdi. 

Fan-texnologiya

17.12.2024, 10:53

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Uy sharoitida tayyorlangan konservalarni isteʼmol qilsa boʻladimi?

Qish fasli kirib kelishi bilan uy sharoitida tayyorlangan qoʻlbola konserva mahsulotlarini isteʼmol qilish boshlanadi. Bunday mahsulotlarning sifat nazorati maxsus tekshiruvlardan oʻtmagani bois, ularning isteʼmolga yaroqli yoki yaroqsiz ekanligini bilish mushkul. Agar odam konserva mahsulotidan zaharlansa, unda qanday belgilar paydo boʻladi, kasallanishning oldini olish uchun nimalar qilish kerak? Mazkur savollarga Sogʻliqni saqlash vazirligi matbuot xizmati tomonidan tashkillashtirilgan intervyuda javob berildi. 

Fan-texnologiya

02.12.2024, 09:58

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Tuz odam salomatligiga qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi?

Sogʻlom ovqatlanishga rioya qilishni boshlagan har bir oila tuz isteʼmol qilish kerakmi yoki yoʻqmi, deya oʻylaydi. Hatto insonlar orasida mutlaqo tuz isteʼmol qilmaydiganlar ham uchrab turadi. Xoʻsh, oʻzi tuz isteʼmol qilish qanchalik sogʻliqqa zarar yetkazadi? Uning insonlarga foydasi bormi? Shu kabi savollarga Sogʻliqni saqlash vazirligi batafsil javob berdi. 

Fan-texnologiya

25.11.2024, 10:23

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Bolalarni nafas yoʻllari kasalliklaridan qanday himoya qilish mumkin?

Kuz-qish mavsumi boshlanishi bilan kattalardan tortib, yosh bolalargacha tez-tez burun bitishi, aksi urish holatlari kuzatiladi. Bolalarda mazkur holatlar boshlanishi bilan ularning ota-onalari oʻzlari bilgan usulda farzandlarini davolashga harakat qiladi. Ammo bunday oʻzbilarmonlikning oxiri boshqa bir kasalliklarni keltirib chiqarishi mumkin. Mazkur kasalliklarni bartaraf etish boʻyicha tibbiyot fanlari doktori, professor Furqat Shamsiyev oʻzining tavsiyalarini berib oʻtdi.

Fan-texnologiya

25.10.2024, 10:13

Yoshga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Yoshiga toʻlmagan chaqaloqlarni qanday ovqatlantirish kerak?

Bir yoshgacha boʻlgan bolalarga qanday qoʻshimcha ovqatlar berish mumkinligi haqida Sogʻliqni saqlash vazirligi mutaxassisi tomonidan bir qator tavsiyalar berildi.

Fan-texnologiya

01.10.2024, 14:20

So‘nggi yangiliklar

"Toshkent metropoliteni" 14 ta yangi toʻrt vagonli harakat tarkibi harid qilindi

Soʻnggi 5 yil davomida bosqichma-bosqich 41 ta yangi harakat tarkibi olib kelindi, natijada metro vagon parkining 50 foizdan ziyod poyezdlari yangilandi. 

Oʻzbekiston

18.07.2025, 19:02

Oʻtkir Yusupov "Istiqlol" taklifini rad etdi

Oʻzbekiston terma jamoasi hamda "Fulad" klubi darvozaboni Oʻtkir Yusupov Eron grandi safiga oʻtmadi.

Sport

18.07.2025, 18:13

Shahrisabzning Butunjahon merosi roʻyxatidagi maqomini saqlab qolish boʻyicha ijobiy qaror qabul qilindi

Shaharning tarixiy qismi bufer hudud sifatida belgilanishi rejalashtirilgan, bu uning madaniy qiymatini yanada samarali asrash imkonini beradi.

Oʻzbekiston

18.07.2025, 17:30

Putin Eronni uran boyitishdan voz kechishga chaqird

Putin Eronni uran boyitishdan voz kechishga chaqirdi

Putin ham Trampga, ham Eron rahbariyatiga uran boyitishdan butunlay voz kechishi boʻyicha kelishuv gʻoyasini qoʻllab-quvvatlashini aytgan.

Jahon

18.07.2025, 15:11

Porani naqdda emas plastik karta orqali olgan inspektor qoʻlga olindi

Porani naqdda emas plastik karta orqali olgan inspektor qoʻlga olindi

Namangan viloyati bojxona boshqarmasi "Uchqoʻrgʻon" chegara bojxona postining bojxona nazorati va rasmiylashtiruv guruhi inspektori xorijdan olib kelingan 57 dona "Iphone 16 PRO MAX" qurilmalarini tanishlari orqali IMEI-kodi boʻyicha roʻyxatdan oʻtkazib berish evaziga har bir qurilma uchun 100 AQSh dollaridan jami 5700 AQSh dollari hamda muqaddam fuqaro tomonidan chet eldan deklaratsiyada koʻrsatmagan holda kiyim-kechaklarni olib kelganligi yuzasidan chora koʻrmaganligi evaziga 400 AQSh dollari talab qiladi. Bu haqda Davlat xavfsizlik xizmati xabar qildi.

Oʻzbekiston

18.07.2025, 14:36

Olmaliqda bolani urgan tarbiyachiga nisbatan tergov boshlandi

Olmaliqda bolani urgan tarbiyachiga nisbatan tergov boshlandi

Ijtimoiy tarmoqlarda Olmaliqdagi xususiy bogʻchada 2 yoshli bolaning tarbiyachisi tomonidan kaltaklangan haqidagi xabarga Ijtimoiy himoya milliy agentligi rasmiy munosabat berdi.

Oʻzbekiston

18.07.2025, 13:00

Qoraqalpogʻistonda yakuniy imtihon oʻqituvchiga qimmatga tushdi

Qoraqalpogʻistonda yakuniy imtihon oʻqituvchiga qimmatga tushdi

Shuning evaziga 18,3 million soʻm pulni olgan vaqtida ashyoviy dalillar bilan  ushlangan.Bosh prokuratura huzuridagi Iqtisodiy jinoyatlarga qarshi kurashish departamenti Qoraqalpogʻiston Respublikasi boshqarmasi, Davlat xavfsizlik xizmati va Ichki ishlar vazirligi xodimlari hamkorligida oʻtkazilgan tezkor tadbirda talabalarni yakuniy imtihondan oʻtkazib berishni vaʼda qilgan oʻqituvchi ushlandi.

Oʻzbekiston

18.07.2025, 12:40

Kam daromadli insonlar tez qariydi

Kam daromadli insonlar tez qariydi

Qayerda yashayotganingiz, atrof-muhit, ijtimoiy va siyosiy xavf omillari insonlarning qarish jarayonlarini tezlashtiradi."Nature Medicine" jurnalining oʻtkazgan tadqiqot natijalariga koʻra, Daniyada inson organizmi sekinroq qarishga va sogʻlomroq hayot kechirishga imkon beruvchi eng yaxshi ekologik, ijtimoiy va siyosiy sharoitlar mavjud

Jahon

18.07.2025, 12:06

Trans-Afgʻon yoʻlagi masalasini hal etish uchun uch mamlakat vakillari Kobulda uchrashishdi

Trans-Afgʻon yoʻlagi masalasini hal etish uchun uch mamlakat vakillari Kobulda uchrashishdi

Kecha, 17 iyul kuni Oʻzbekiston, Pokiston va Afgʻoniston hukumat vakillari "Oʻzbekiston - Afgʻoniston - Pokiston" temir yoʻli koridorining texnik-iqtisodiy asosini tayyorlash boʻyicha bitim imzolanishi mintaqaviy hamkorlik arxitekturasi uchun burilish nuqtasiga aylandi

Siyosat

18.07.2025, 11:20

Qirgʻizistondan 5,2 mlrd soʻmlik tilla buyumlarni noqonuniy olib kelgan shaxs ushlandi

Qirgʻizistondan 5,2 mlrd soʻmlik tilla buyumlarni noqonuniy olib kelgan shaxs ushlandi

Qirgʻiziston Respublikasidan "Vodil avto" chegara bojxona posti orqali Fargʻona viloyati hududiga oʻtgan vaqtida Andijon shahrida yashovchi, 1992 y.t. fuqaro toʻxtatilib, tekshirilganda shaxsning kiyimlari orasidan jami 5,2 mlrd soʻmlik tilla buyumlarini noqonuniy olib kirayotgani aniqlandi. Bu haqda Davlat xaxfsizlik xizmati xabar qildi.

Oʻzbekiston

18.07.2025, 10:07

Xalq irodasi sinovdan oʻtgan tun: Turkiyadagi davlat toʻntarishiga urinish voqealariga 9 yil toʻldi

Xalq irodasi sinovdan oʻtgan tun: Turkiyadagi davlat toʻntarishiga urinish voqealariga 9 yil toʻldi

2016 yil 15 iyul Turkiya tarixidagi eng ogʻir sinovlardan biri — FETO terrorchilar hukumatni agʻdarish va yangi oʻz hukumatini qurish maqsadida katta toʻntarish qilishga urinishdi. Biroq, bu urinish faqat harbiylar bilan davlat oʻrtasidagi toʻqnashuv emas, balki Turkiya xalqi oʻz demokratiyasini himoya qilgan va buyuk jasorat namoyon etgan kecha sifatida mamlakat tarixida oʻchmas iz qoldirdi.

Jahon

17.07.2025, 12:11

Oʻzbekistonda yarim yilda 172 mingdan ortiq avtomobil sotildi

Oʻzbekistonda yarim yilda 172 mingdan ortiq avtomobil sotildi

Oʻzbekistonda 2025 yilning birinchi yarim yilida jami 172 258 ta avtomobil realizatsiya qilindi. Eng koʻp avtomobil sotgan kompaniya — UzAuto Motors boʻlib qolmoqda. 

Iqtisodiyot

17.07.2025, 11:18